Het extraparlementaire kabinet Van der Burg I

De formatie. Waar waren we ook alweer gebleven? Twee maanden praten over de grondwet, zonder resultaat. Een onbegrepen wegloper, met gespannen verhoudingen als resultaat. Een nieuwe informateur die verwelkomd wordt door het reces, maar dan eindelijk begonnen is. En nu? De vorming van het extreem rechtse kabinet Wilders I stopte voor het op het bordes stond. Dat kabinet komt er niet weet Den Haag. Al heeft de kiezer dat nog niemand duidelijk horen zeggen. Niemand durft die conclusie voor de camera te trekken, dus daarom wordt er nu eerst een paar weken, onder leiding van Kim Putters, over de vorm van een nieuw kabinet gesproken. Hij zal in die tijd ook moeten zoeken naar een manier om Nederland duidelijk te maken dat er nu toch ook linksere partijen in beeld gaan komen. Wat valt er nu te verwachten? Eerst zal het minderheidskabinet PVV/VVD/BBB nog even in beeld komen, waarover Omtzigt voorstelde nu te gaan onderhandelen. Gevolgd door een smal extraparlementair kabinet van PVV, VVD, BBB en NSC. Beide zijn echter om dezelfde reden onaantrekkelijk en daarom onwaarschijnlijk. Putters zal hopelijk snel bewegen naar het ook door Omtzigt voorgestelde brede extraparlementaire kabinet. Maar eerst even die twee weinig kansrijke opties. Minderheidskabinet en smal extraparlementair kabinet Natuurlijk, het kan. Een minderheidskabinet van VVD, PVV en BBB, met gedoogsteun van NSC. In de Eerste Kamer leunend op JA21 (3 zetels), SGP (2), FvD (2) en nog een partij naar keuze om aan een meerderheid te komen. Een kabinet waar bovendien slechts één van de drie partijen, de VVD, ervaren bestuurders kan leveren. Al zullen niet alle potentiële VVD bestuurders gezien willen worden in een PVV kabinet. De liberalen zullen afvallen net als de degene die verwachten dat het een instabiel tussenkabinetje wordt. Dus nog even los van de heikele inhoudelijke thema’s die er ook in voldoende mate zijn, is het een wankel en lastig te vormen kabinet. Maar bovenal is het in de Tweede Kamer zeer afhankelijk van Omtzigt. Wilders weet uit eigen ervaring hoeveel macht je als gedoger hebt en hoe afhankelijk dat een kabinet maakt. En waar Rutte I na afhaken van Wilders nog met linkse steun verder kon, zou een extreem rechts kabinet alleen maar op Omtzigt kunnen leunen. Eigenlijk geldt dat ook voor een smal extraparlementair kabinet van PVV, VVD, BBB en NSC. Zo’n kabinet heeft, hoe je het verder ook organiseert, een lossere verhouding tot de Tweede Kamer. Dat betekent ook dat niet alleen NSC, maar ook de liberalen binnen de VVD zich er minder aan gebonden zullen voelen. En omdat ook in deze variant het accent rechts ligt, zal zo’n kabinet zelden linksere Kamerleden kunnen overhalen voor haar voorstellen te stemmen. Kortom, elke andere variant van samenwerken tussen PVV, VVD, BBB en NSC heeft voor de eerste drie partijen hetzelfde nadeel. Ze zijn zeer afhankelijk van NSC, omdat er geen alternatieven op rechts zijn om dat kabinet aan een meerderheid te helpen. Vullen we PVV (37), VVD (24) en BBB (7) aan met SGP (3), FvD (3) en Ja21 (1) dan komen we op 75, dus net tekort voor een meerderheid. Het CDA zal in de regel op dezelfde lijn als Omtzigt zitten. Een breed extraparlementair kabinet en hoe je dat in elkaar zet De vraag is wat en hoe dan wel? Een breed extraparlementair kabinet? En hoe zetten we dat in elkaar dan? Als er wordt gezocht naar een breed extraparlementair kabinet, moet ook de manier van onderhandelen veranderen. Vooral omdat er te weinig vertrouwen bestaat tussen de verschillende partijleiders in de kamer. Omtzigt vertrouwt Wilders niet. Yeşilgöz heeft in navolging van Wilders Timmermans in de ban gedaan. Niemand weet wat ‘ie aan Omtzigt heeft (al heeft hij redelijk duidelijk verwoord wat wij wil). Dat betekent ook dat er wel een akkoord, of meerdere akkoorden moeten worden gesloten. Er is te weinig vertrouwen om een kabinet zonder akkoord aan het werk te zetten, hoewel dat bij een extraparlementaire variant wel als optie wordt gezien. Wat ook kan helpen is dat er meer kamerleden bij de onderhandelingen betrokken worden, dus niet louter de fractievoorzitters. Onderhandelingen over deelakkoorden Het proces om tot zo’n breed extraparlementair kabinet te komen zou moeten beginnen met het vaststellen van de meest prangende thema’s. In ieder geval migratie, stikstof, de woningmarkt, bestaanszekerheid, Oekraïne en de EU, duurzaamheid, een betrouwbare overheid. Op elk van die thema’s moet onderhandeld worden om tot een breed gedragen akkoord te komen. Dat betekent dat er bij die onderhandelingen meer dan 4 partijen moeten aanschuiven, 5 of 6 lijkt wenselijk. Niet al die partijen hoeven over elk thema mee te onderhandelen. Dat GL-PvdA het met de PVV eens wordt over migratie lijkt me onwaarschijnlijk en over duurzaamheid evenmin. Maar er moeten natuurlijk wel voldoende stemmen zijn om een deelakkoord over zo’n onderwerp te ondersteunen. En een onderwerp als stikstof wil je het liefst voor de langere termijn uitonderhandelen. Zo'n akkoord zou dus zo breed mogelijk gedragen moeten worden. Dan ontstaat er duidelijkheid voor de boeren voor meer dan één regeerperiode. Het zou goed zijn als de partijleiders zelf niet mee onderhandelen over die deelakkoorden, maar dat aan de fractiespecialisten laten. Dat onderhandelen gebeurt onder leiding van een liefst deskundige gespreksleider, een soort hulpformateur. Indien nodig ondersteund met ambtelijke of academische expertise. Johan Remkes wordt dan natuurlijk een laatste keer gevraagd om het stikstofdossier uit te onderhandelen tot een breed onderschreven deelakkoord. Wat de hoofdformateur doet is de financiën in de gaten houden en aan de hand van de vorderingen een begroting opstellen. Hij zal daarbij geholpen worden door zijn hulpformateurs die precies weten hoe het er met de deelakkoorden voor staat. Over de begroting zal hij regelmatig contact hebben met de fractieleiders, één op één, of in samenstellingen die hij wenselijk acht. Daar zal ook bij onderhandeld moeten worden om een financieel totaalplaatje te krijgen. De fractieleiders zullen tijdens deze onderhandelingen het overzicht kunnen bewaren, via hun eigen onderhandelaars bij de deelakkoorden en over de totale begroting. De uitkomst van dit proces bestaat uit deelakkoorden op de belangrijkste thema’s, waar voldoende partijen zich aan committeren voor een Kamermeerderheid. Dan volgt de samenstelling van het kabinet zelf. Samenstellen kabinet Het zou handig zijn als Eric van der Burg bij de onderhandelingen betrokken is. Van der Burg heeft bewezen dat hij tegen de klippen op iets voor elkaar kan krijgen en dat is een wenselijke eigenschap voor de volgende Minister-president. Het is met die toekomstige rol voor Van der Burg ook handig als hij zelf meewerkt aan de totstandkoming van de akkoorden die het eerste kabinet Van der Burg moet gaan uitvoeren. Waarom premier Van der Burg? Bij een extraparlementair kabinet ligt het voor de hand dat de fractieleiders niet het kabinet ingaan. Van Omtzigt en Van der Plas moet verwacht worden dat ze eerst eens leiding gaan geven aan hun nieuwe fracties, dat zal ook de stabiliteit van een nieuw kabinet ten goede komen. De PVV zal alleen maar functioneren als de enige erkende leider binnen die partij, gewoon fractievoorzitter is. Voor Yeşilgöz zal het misschien even slikken zijn om als fractieleider aan de gang te gaan, maar ze kent Van der Burg goed (ze gaan terug tot zijn tijd als wethouder in Amsterdam). Bovendien kan hij de liberale vleugel van de VVD vertegenwoordigen, zodat die ook aan boord blijft. Naast de voordracht van Van der Burg als nieuwe minister-president, kan NSC een minister van financiën aandragen, die, zoals Omtzigt en de VVD willen, goed op de centen kan letten. Samen met de informateur kunnen zij de begroting afronden en op zoek gaan naar andere bewindslieden. Dat kunnen partijleden zijn, die dan op persoonlijke titel gevraagd worden en dus niet hun partij vertegenwoordigen. Het liefst mensen met enige afstand tot het Haagse. Putters zou daarbij best kunnen peilen bij de fractieleiders of ze mensen willen voordragen, maar het kabinet moet wel op afstand komen te staan van de Tweede Kamer. Want een kabinet waar geen enkele partij expliciet aan verbonden is, met aan het hoofd een VVD premier en een NSC minister van financiën, zou in potentie door veel partijen op inhoudelijke gronden gesteund worden. Belangrijke details Tot slot zijn er nog zaken die details lijken, maar die belangrijk zijn om zo’n extraparlementair kabinet te laten slagen. Via die deelakkoorden kunnen partijen dingen binnenhalen, maar ze kunnen ook als chantagemiddel werken. Dat laatste moet voorkomen worden door de tekst van die deelakkoorden. Dus als de PVV een deelakkoord over migratie tekent en GL-PvdA een deelakkoord over duurzaamheid, dan tekenen ze voor het akkoord, ongeacht wat het kabinet verder aan maatregelen neemt. Het kabinet moet afstand houden tot de kamer, maar tegelijkertijd haar steun krijgen en houden. Dat betekent dat Van der Burg slim moet kiezen wie hij als minister vraagt en voor welke post. Plasterk zou dus best eens terug kunnen keren. Op persoonlijke titel natuurlijk, niet als lid van de PvdA, of de PVV. Zodra Van der Burg zijn ministersploeg rond heeft, moet hij op de nog niet besproken deelgebieden z’n plannen rondmaken. Denk bijvoorbeeld aan het lerarentekort. Dat is dus aan de nieuwe ministers, die daar in de begroting ook ruimte voor moeten hebben. Bovendien doet hij er verstandig aan direct bij de presentatie van het kabinet en de deelakkoorden, de finale begroting ter instemming aan de kamer voor te leggen. Hopelijk krijgt hij dan een grote meerderheid achter z’n begroting en kan hij aan de slag. Conclusie Het is niet onbelangrijk dat politieke partijen af en toe stilstaan bij het gebrek aan vertrouwen in de politiek. Deze opzet maakt het mogelijk snel te gaan onderhandelen over de belangrijkste politieke problemen die om een antwoord vragen, in plaats van na twee maanden met niets naar buiten te komen. Dat komt het vertrouwen ten goede. Bovendien haalt het de druk weg bij de partijleiders, die hun fractieleden moeten inzetten in de onderhandelingen over de deelakkoorden. Zij hoeven dus niet de hele tijd met elkaar in een kamertje te gaan zitten, wat hopelijk voor een wat meer ontspannen omgang zorgt. Naast de door Omtzigt aangevoerde reden voor een extraparlementair kabinet - een grotere afstand tussen kabinet en kamer - is zo’n variant ook om een andere reden wenselijk. Met het huidige aantal partijen in de Tweede Kamer wordt het vormen van een meerderheidskabinet steeds ingewikkelder. Dan moet er gezocht worden naar nieuwe vormen van politieke samenwerking, zoals een extraparlementair kabinet. Die vorm maakt het echter ook mogelijk om gekwalificeerde bestuurders van buiten de politiek als minister te vragen, zonder dat ze, wat normaal gebeurt, gedwongen lid worden van een politieke partij. Zij representeren in dit kabinet de 98 procent van Nederland die nooit iets met een politieke partij te maken heeft. Den Haag laat daarmee zien dat capabele mensen zonder politieke partij, ook een rol kunnen krijgen in het landsbestuur. Dat is handig met het oog op de toekomst en het is verfrissende politiek.

Nederlandse kiezers willen een dierwaardige veehouderij

Nieuw onderzoek van Kieskompas toont aan dat 85% van de Nederlandse kiezers wil dat het kabinet doorgaat met de plannen voor een dierwaardige veehouderij.

Stemmers op de VVD (86%), PVV (72%) en NSC (87%) wijken in hun opvattingen over dierenwelzijn in de veehouderij niet veel af van de gemiddelde kiezer. Zo is een ruime meerderheid van de Nederlandse stemmers voor een verbod op de plofkip (80%), het stoppen met afbranden van biggenstaarten (75%) en het langer houden van het kalf bij de koe (67%).

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Voor de belastingbetaler

COLUMN - Chris Aalberts is een interessante schrijver. Iemand die zich in een soort niemandsgebied begeeft tussen wetenschap, sociale media en journalistiek en laat zien dat daar allerlei interessante zaken te vinden zijn. Zo brengt hij verslag uit van de vergaderingen van vooral kleinere politieke partijen zoals Forum voor Democratie en Volt – organisaties die zich onder de radar bevinden voor allerlei media en voor de officiële wetenschap maar waar je met droge verslaggeving heel wat naar boven kunt scheppen.

Vorige week bracht hij verslag uit van de wetenschap zelf: hij bezocht een jubileumbijeenkomst van het UvA-instituut voor communicatiewetenschap waar hij zelf ooit promoveerde. Het leidde tot een stuk waarin hij zijn mening geeft over dat instituut, de Amsterdam School of Communication Research (ASCoR). Dat behoort inmiddels volgens zo’n beetje alle criteria tot de internationale top van de wetenschap: medewerkers publiceren de prachtigste artikelen in de meest vooraanstaande tijdschriften, allerlei internationale helden van het vak, en ze halen bovendien grote zakken vol subsidies binnen.

Koffiehuis

Aalbers vindt dat er met dat stijgen naar de top veel verloren is gegaan. Niet alleen is er (of was er, dat snap ik niet goed) te weinig aandacht voor onderwijs, maar bovenal is sommig onderzoek in het gedrang geraakt: onderzoek naar specifiek Nederlandse zaken. In het verleden, zegt Aalbers, werden bijvoorbeeld na iedere verkiezingen de campagnes uitvoerig geanalyseerd, maar nu is daar geen ruimte meer voor. Want met een analyse van de Nederlandse campagnes kun je internationaal lastig scoren.

Foto: Inland tanker Vlissingen. Foto BoH, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons.

De PVV laat schippers stikken met gedogen ontgassen

NIEUWS - Op 1 juli 2024 wordt het landelijk verbod op varend ontgassen (van een beperkt aantal stoffen) eindelijk van kracht. Op zaterdag 24 februari wist de NRC te melden dat uit een rondgang samen met Omroep Flevoland naar voren komt dat de sector nog niet klaar is voor een verbod. De grootste hobbel is het gebrek aan ontgassingsinstallaties, waarvan er momenteel slechts 2 klaar voor gebruik zijn. Terwijl er volgens minister Harbers minstens 8 nodig zijn. De PVV pleitte vorige maand al voor het gedogen van varend ontgassen, zolang schippers geen alternatief hebben. Daarmee toont de PVV zich onderdeel van het systeem, ze beschermt een al ruim 10 jaar meestribbelend ministerie en de chemische industrie. De PVV laat schippers (die al tijden om een ontgasverbod vragen), bemanning en omwonenden stikken (of de kanker krijgen, al naar gelang de stof die wordt geloosd). Het stuk van NRC bevat nog meer interessante punten, waar we hier op Sargasso al jaren geleden voor waarschuwden of op gewezen hebben. Tijd dus voor een tripje langs memory lane.

NRC en Omroep Flevoland als veroorzaker nationaal verbod?

Een eerste opvallende claim in het stuk is dat het nationaal verbod op varend ontgassen het gevolg zou zijn van berichtgeving in NRC en Omroep Flevoland:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | L’Heautontimoroumenos

L’Héautontimorouménos is een gedicht van Baudelaire, dat weer terugverwijst naar een toneelstuk van de Romeinse toneelschrijver Publius Terentius Afer: ‘Heauton Timorumenos‘ (De Zelfpijniger).

Persoonlijk krijg ik de kriebels van de zang van Diamanda Galás, maar wellicht is dat juist de bedoeling?

Foto: FolsomNatural (cc)

Europese veren in de reet van Trump

COLUMN - De kans is groot dat Europa moet gaan slijmen bij de ene autocraat, Trump, om zich de andere, Poetin, van het lijf te houden. Geen vrolijk vooruitzicht, vindt gastauteur Richard Wouters.

Europese regeringsleiders die Donald Trump uitvoerig prijzen voor de subtiele manier waarop hij een impuls gegeven heeft aan de Europese defensie – ‘val NAVO-landen maar aan als ze niet betalen’ – en die uit hun midden een ‘Trump-fluisteraar’ aanwijzen die een klik moet zien te krijgen met de grillige heerser in het Witte Huis. Daar zou het wel eens op uit kunnen draaien als Trump in november Biden verslaat.

Een narcistische pestkop, couppleger, fraudeur, aanrander en serieleugenaar. Een dictator-in-spe die zowel de Amerikaanse democratie als de internationale rechtsorde het liefst zou ontmantelen. Een klimaatontkenner die onze nakomelingen met een kokende planeet opzadelt als hij zijn land opnieuw terugtrekt uit Parijsakkoord. Zo iemand zouden we stroop om de mond moeten smeren?

Ja, zo betoogt de Amerikaanse veiligheidsexpert Max Bergmann in een prikkelende notitie die hij schreef voor de Duitse groene denktank Heinrich-Böll-Stiftung. Want Europa is afhankelijk van de Verenigde Staten voor zijn militaire veiligheid. Het zal van Trump gedaan moeten krijgen dat hij de Amerikaanse veiligheidsparaplu boven Europa niet abrupt dichtklapt.

Marcus Aurelius (3): Religie en wetenschap in harmonie

Wie denkt zichzelf te helpen door zich letterlijk terug te trekken, zoals de epicuristen deden, die begrijpt volgens Marcus Aurelius niets van filosofie. De stoïcijnse keizer adviseert echter wel om je van tijd tot tijd geestelijk terug te trekken in jezelf, om jezelf beter te trainen, maar ook om een adempauze te nemen.

Wie vasthoudt aan de stoïcijnse overtuigingen en deze bij zichzelf herhaalt, vindt innerlijke orde, en daarmee rust. Dit doet denken aan mediteren, of bidden, en lijkt daarmee op een religieuze activiteit.

Stoa als levenshouding

De stoa was geen religie in de zin van een religieuze organisatie die een beroep deed op onbetwistbare canonieke teksten. Maar het was meer dan simpelweg een denkrichting. Het was een levenshouding, en versmolt zich met de cultuur van de mensen die het beoefenden. Je zou het stoïcisme dan ook een levenskunst kunnen noemen.

Anders dan het negentiende-eeuwse idee dat religie en wetenschap op gespannen voet staan, komen in de stoa religie, filosofie en wetenschap echter samen, en zijn ze in harmonie met elkaar. Er is sprake van een godheid die aanbeden wordt, alleen gebeurt dit niet ondanks, maar juist via de ratio. Er is sprake van een zeker spiritueel bewustzijn en van rituelen, zij het in harmonie met de wetenschap en logica. Sterker nog, wetenschap en logica zijn er fundamentele onderdelen van.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Closing Time | Opp Blazen

Vanochtend werd de bekende Amsterdamse drillrapper Bigidagoe op een bedrijventerrein bij station Sloterdijk doodgeschoten. Danzel Silos, zoals hij eigenlijk heette, werd 26 jaar.

De rapper kreeg in 2020 landelijke bekendheid toen hij werd neergeschoten in de rivierenbuurt en daar weer een rapnummer over maakte. Ook zijn ouderlijk huis werd enige tijd later beschoten.

Achter die beschietingen zou een rapvete met rivaal Chivv schuilgaan. Twee jaar geleden werden de rappers preventief gearresteerd en kregen ze verbiedsverboden opgelegd.

Closing Time | Kerouac

De van oorsprong Frans-Canadese auteur en dichter Jack Kerouac spreekt nog steeds tot de verbeelding. Met zijn tweede roman, On The Road (1957), werd hij boegbeeld van de zogeheten ‘Beat Generation’.

Naar verluid schreef Kerouac het werk in drie weken, aangedreven door Benzedrine en caffeïne op een rol papier van zo’n 36 meter.

Vorige Volgende