In vreemde krijgsdienst voor het vaderland

Een nieuw boek over Nederlanders die tussen 1936 en 1939 ten strijde trokken tegen het Spaanse fascisme. Zo'n veertig jaar geleden interviewden Amsterdamse studenten een twintigtal oud-Spanjestrijders. Het ging over hun motieven, de voorgeschiedenis van het anti-fascisme in de jaren dertig, hun ervaringen aan het Spaanse front, hun bijdrage aan het verzet in eigen land tijdens de oorlog en de tegenwerking die zij na de oorlog ondervonden om weer als Nederlander te worden geaccepteerd. Op basis van die interviews en aanvullend onderzoek publiceerden Hans Dankaart, Jaap-Jan Flinterman, Frans Groot en Rik Vuurmans in 1986 het boek De oorlog begon in Spanje. Een paar jaar geleden ontdekten Lodewijk Petram en Samuël Kruizinga de transcripties van deze interviews bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Aanvankelijk getriggerd door het fenomeen van Nederlanders in vreemde krijgsdienst, opnieuw actueel vanwege de Syriëgangers, besloten ze zich te verdiepen in de Spaanse burgeroorlog en de rol van de Nederlanders die tegen Franco vochten aan de zijde van de Republikeinse regering. Dat leidde tot het recent verschenen De oorlog tegemoet, een titel met een strekking die nauwelijks verschilt van de publicatie van Dankaart c.s. Dat neemt niet weg dat dit nieuwe boek het zeker waard is om te lezen. De auteurs hebben een vlotte pen, het verhaal is boeiend en het wordt onderbouwd door overvloedig en interessant bronmateriaal. Naast de oorspronkelijk geïnterviewde Spanjestrijders -inmiddels alle overleden- komt ook de schrijver van het vooroorlogse Links Richten Jef Last uitvoerig aan het woord, vooral via zijn dagboeken. Toch zijn er ook nog wel een paar kanttekeningen te maken.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: DennisM2 (cc)

Verkiezingen in Corona-tijd: nog veel huiswerk voor de spoedwet

COLUMN - van Prof.Mr. Aalt Willem Heringa.

Afgelopen maanden hebben we gezien hoe her en der in de wereld verkiezingen geraakt zijn door het Corona-virus. Verkiezingen zijn uitgesteld en later weer ingehaald en gehouden, maar dan wel met tal van veiligheidsmaatregelen. En inderdaad is het nuttig en cruciaal om na te denken over hoe verkiezingen in Corona-tijd te houden en daarvoor de nodige voorzieningen te treffen. Uitgangspunt is dat het veel beter is om verkiezingen te houden dan deze te moeten uitstellen. Tenslotte is democratie onlosmakelijk verbonden met regelmatige verkiezingen en wisselingen van de wacht. Maar dan hebben staten wel de plicht om die veilig en toegankelijk en met alle waarborgen te organiseren, en dat betekent in Corona-tijden mogelijk iets anders dan in het oude normaal.

Even nog over uitstel: afgelopen half jaar werden her en der verkiezingen juridisch of feitelijk uitgesteld omdat men overvallen was door Corona. Soms bevatten grondwetten een voorziening daarvoor. Hoe dan ook lijkt mij dat als er daartoe binnen de wettelijke mogelijkheden ooit toe zou moeten worden besloten, dat niet gebeurt met gewone (regerings)meerderheid, maar dat afgesproken wordt dat zulks alleen gebeurt met een brede overeenstemming zodat voorkomen wordt dat uitstel gezien wordt als middel voor de regering of meerderheid om zich een voordeeltje te verschaffen of wat langer aan de macht te kunnen blijven.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update september 2020

DATA - Het is een jaar met veel extremen. Zelfs binnen 1 land. In de VS branden aan de westkust nog de bossen terwijl in het midden extreme kou inzet en de sneeuw vroeg valt plus dat in het zuiden nog even een orkaan aan land ging.
Maar al die uitschieters doen niets af aan de onderliggende trend. 2020 is hard op weg om minimaal het op een na warmste jaar sinds start metingen te worden. Afhankelijk van de eindsprint zit de eerste plaats er ook nog in.

Maar goed, onze maandelijkse update ziet er dus weinig verrassend zo uit:


Voor Nederland gaat 2020 ook minimaal een top5 jaar zijn. Momenteel (tot en met 29 oktober) staat 2020 nog stevig op de tweede plaats.

Door die andere crisis verder weinig nieuws kunnen vergaren.
Deze maand was er wel nog een keer een warmste dag, 21 oktober dit keer. Tiende keer dit jaar, terwijl er nog geen een keer een koudste dag (laagste maximum temperatuur) gemeten is. Laatste keer dat dit gebeurde was op 6 oktober vorig jaar….

Zijn er toch nog klimaatontkenners die in aanmerking komen voor de Gouden Hockeystick? Stuur uw nominaties in vòòr 14 november.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v4, Hadcrut4 (4.6), NOAA/NCEI (NOAAGlobalTemp v5), Copernicus ERA5 en JMA.
We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar), 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend. De metingen zijn boven het zee en aardoppervlak (leefniveau).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

SG-café vrijdag 30-10-2020

Dit is het Sargasso-café van vrijdag 30-10-2020. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: © Sargasso Gouden Hockeystick 2020

Wie is klimaatontkenner van het jaar en wint de Gouden Hockeystick 2020?

Dit jaar reikt Sargasso voor de tweede keer de Gouden Hockeystick uit: de prijs voor de klimaatontkenner van het jaar. De prijs is voor die persoon of organisatie die zodanig een loopje neemt met de feiten over klimaatverandering dat je het crimineel zou kunnen noemen.

Graag vragen we weer iedereen om personen of organisaties te nomineren voor de prijs! Op basis van nominaties stelt de redactie een shortlist samen waarop iedereen kan stemmen.

De Gouden Hockeystick wordt uitgereikt aan een persoon of organisatie die in Nederland actief mis- of desinformatie verspreidt over klimaatwetenschap of antropogene (door de mens veroorzaakte) klimaatverandering. Mis- en desinformatie ondermijnen het draagvlak voor klimaatbeleid, wat leidt tot uitstel of afstel van klimaatactie. Klimaatontkenners richten dus schade aan. Lees verder voor meer informatie over de prijs en onze criteria.

Over de Gouden Hockeystick

Sargasso reikte de prijs vorig jaar voor het eerst uit. Op basis van nominaties van lezers kwamen we tot een shortlist: FvD-voorman Thierry Baudet, ‘klimaatsceptische’ stichting Climate Intelligence (Clintel), wetenschapsjournalist en FvD-adviseur Marcel Crok en onze nationale ’trots’ Shell. Baudet werd verkozen tot winnaar, Shell werd tweede. ‘Eervolle’ vermeldingen waren er onder meer voor minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD), de Telegraaf en het Vlaamse blog doorbraak.be.

Foto: Piotr Drabik (cc)

Demonstraties in Polen gaan over meer dan de abortuswetgeving

ELDERS - In Polen wordt al een week lang gedemonstreerd tegen een uitspraak van het Constitutioneel Hof over abortus. Terwijl de leider van regeringspartij PiS aanstuurt op polarisatie laat de president een ander geluid horen.

Het Poolse Constitutioneel Hof, waarvan de onafhankelijkheid wordt betwist, bepaalde dat het aborteren van een foetus met een afwijking in strijd is met de grondwet. Dit betekent dat het recht op abortus in het sterk katholieke land nog verder wordt ingeperkt. Abortussen zijn alleen nog toegestaan na incest, verkrachting of levensgevaar voor de moeder. Polen had in vergelijking met andere Europese landen al een heel strenge wet die veel vrouwen dwong voor een abortus naar het buitenland te gaan of een beroep te doen op illegale hulp met alle risico’s van dien. Het zijn vooral de minder gefortuneerde vrouwen die door de uitspraak van het Hof worden getroffen.

Voor de regerende PiS, de partij voor Recht en Rechtvaardigheid (sic), zijn de demonstraties een aanleiding om zich van haar meest conservatieve en traditionele kant te laten zien. Partijleider Jarosław Kaczynski riep zijn landgenoten per video op de kerken te verdedigen tegen de aanvallen van de pro-abortus bdeweging. Hij beschuldigde de demonstranten bij te dragen aan de verspreiding van het coronavirus dat dezer dagen tot records aan besmettingen heeft geleid. Het was vooral een gebaar richting zijn extreemrechtse concurrenten. Een conflict met extreemrechts was vorige maand aanleiding voor de partijleider, die tot dan op de achtergrond bleef, om zich rechtstreeks te gaan bemoeien met het regeringsbeleid.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Brays

Lang geleden speelde de begin dit jaar overleden David Olney in het Patronaat in Haarlem. Hij speelde daar het nummer Brays dat ik nog niet kende. Ik weet nog het aha-moment toen ik doorkreeg waar het nummer over ging.

Johnson drijft Schotten naar keuze voor onafhankelijkheid

Volgens een uitgebreide nieuwe analyse van de publieke opinie over een nieuw referendum is het leiderschap van Boris Johnson de belangrijkste factor die wisselende kiezers in Schotland ertoe aanzet onafhankelijkheid te steunen.

De enquête onder 1.016 Schotse kiezers gaf onafhankelijkheid een voorsprong van 56 tot 44 procent, met uitzondering van degenen die zeiden dat ze het niet wisten. De voorsprong van 12 punten is in lijn met andere recente peilingen die een groeiende voorsprong laten zien voor een ja-stem in een toekomstig referendum.

SG-café donderdag 29-10-2020

Dit is het Sargasso-café van donderdag 29-10-2020. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Vorige Volgende