"Power to the people!": een veelgehoorde leus bij demonstraties, ik hoorde het de afgelopen periode onder andere bij de Rode Lijn-demonstraties. Het is ook een leus die al decennia relevant is, en om eerlijk te zijn schiet het nog niet heel erg op. In de basis is het is een pleidooi voor democratisering van kennis, middelen en macht en lang werd door velen geroepen dat technologie dit zou brengen, het zou de grote gelijkmaker zijn. Het internet democratiseerde informatie. Sociale media gaven een stem aan wie geen podium had. De smartphone veranderde iedereen in een journalist, een activist, of iemand met, op zijn minst een beetje, invloed. Maar de geschiedenis laat zich niet zo makkelijk temmen. Elke uitvinding die de massa belooft te bevrijden, blijkt op termijn ook een nieuw soort concentratie van macht te faciliteren. En zo staan we nu, met kunstmatige intelligentie, weer op een kruispunt. De meeste mensen kijken naar ChatGPT of Midjourney en zien een handig speeltje, een efficiëntiebooster of op zijn meest een bedreiging voor hun baan. Of aan de andere kant van het spectrum, kunstmatig intelligente robots die de mensheid zullen vernietigen. Maar niet iedereen stelt de vraag wat het betekent dat AI straks niet collectief bestuurd wordt, maar in handen komt van een relatief kleine groep mensen, soms letterlijk een enkeling. Waar in postapocalyptische sciencefiction de robotopstand ons collectief bedreigt, denk Terminator’s Skynet, is het echte gevaar waarschijnlijk veel minder spectaculair, maar des te geniepiger. In de film komt AI in opstand tegen de mens, in werkelijkheid zal AI waarschijnlijk vooral in opstand komen tegen de ander, in dienst van een nieuwe elite die geen medewerking meer nodig heeft om macht uit te oefenen. Vergelijk het eens met vroeger. "Power to the people" was altijd al meer een wens dan een realiteit, maar een dictator, een tiran, een despoot, hoe bruut ook, was altijd afhankelijk van anderen: generaals, ambtenaren, propagandisten. Je kon de radiozenders saboteren, de pamfletten verspreiden, de soldaten omkopen of overtuigen. Macht was per definitie een collectieve onderneming, een subtiel web van onderlinge afhankelijkheid en compromissen. Een web dat ook zomaar ineen kon storten. Nu schuift dat fundament langzaam op. Kunstmatige intelligentie stelt kleine groepen, of zelfs individuen in staat om op industriële schaal te surveilleren, beïnvloeden, profileren – zonder tussenkomst van duizenden helpers. Een enkele fanaticus met voldoende middelen en een zelflerend algoritme kan straks gerichter en effectiever massa’s manipuleren dan welke totalitaire staat ooit kon. Propaganda hoeft niet meer op billboards te staan; het kan zich onzichtbaar nestelen in persoonlijke feeds, in subtiele nudges, in de ondoorgrondelijke logica van een model dat je gedrag beter kent dan jijzelf. Of minder subtiel en toch wat meer terminator: kunstmatig intelligente robothonden die de menigte moeiteloos in bedwang houden. En dat is pijnlijk: juist de technologie die werd gepresenteerd als democratiserend – een toegankelijk kennisinstrument, maakt het mogelijk dat macht steeds minder een collectief goed wordt en steeds meer een kwestie van wie de sleutel tot de back end en black box bezit. We praten veel over AI-regulering, ethische kaders en verantwoord datagebruik. Maar we hebben het zelden over de fundamentele machtsvraag: hoe voorkomen we dat de nieuwe technologie juist de droom van “power to the people” definitief doet verstommen? Hoe zorgen we ervoor dat de belofte niet eindigt in een toekomst waarin de meeste mensen machtelozer zijn dan ooit, terwijl een enkeling een digitale legerleider is geworden, zonder leger – behalve dat van de machine? Misschien wordt het tijd om minder bang te zijn voor Skynet en meer voor de mensen met de sleutel tot de AI. De toekomst is geen opstand van robots. Het is de opstand van de eenling die geen medestanders meer nodig heeft om iedereen eronder te houden.
HOA is een Koreaanse band uit Seoel die doet denken aan de rock-&-roll-bandjes uit de jaren ’60. Sommige luisteraars vergelijken ze zelfs met de vroege Beatles.
Teveel eer, maar het klinkt in elk geval beter dan veel van de meuk die vandaag wordt uitgebracht.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Je kunt de klok erop gelijkzetten: zodra het kwik in het Westen boven de 25 graden stijgt en iedereen langzaam in de vakantieroes glijdt, kruipt er weer een nominatie voor de Nobelprijs voor de Vrede uit een geopolitieke kruipruimte waarvan je wenste dat niemand hem ooit had geopend. Dit jaar: Donald J. Trump, nogmaals voorgedragen. En wie gunt hem dat eerbetoon? Niemand minder dan zijn oude genocidale vriend en partner in diplomatieke dissonantie, Benjamin Netanyahu.
Waar Trump de prijs in 2020 nog misliep mag hij het nu nog een keer proberen. Toen gaf het comité de prijs toch liever aan het Wereldvoedselprogramma, want honger is apolitiek. Of nou ja, wás apolitiek, totdat Israël het dit jaar als wapen inzette om Gaza etnisch te zuiveren. Op zijn palmares kan de Trumptator in spe inmiddels nog meer ‘vredesinitiatieven’ bijschrijven, zoals het inzetten van het leger tegen burgers in eigen land en het terugbrengen van internationale diplomatie tot de drie letters W, T en F.
Maar voor wie dacht dat de Nobelprijs voor de Vrede ooit écht bedoeld was om vrede te belonen: mwah. De geschiedenis laat een ander patroon zien. De prijs wordt al decennia gebruikt om niet-westerse landen de les te lezen. Denk aan de Dalai Lama (China: foei!), Malala Yousafzai (Pakistan: kijk, zo moet het!), en Liu Xiaobo (China opnieuw: we menen het echt hoor!). De boodschap is steevast: “Zie, dit is wat fatsoenlijk gedrag is. Leer ervan, barbaren.”
COLUMN - een gastbijdrage van Jelle de Graaf [*]
Er was een tijd dat klimaatontkenning nog makkelijk ter herkennen was. Das war einmal. Nu de klimaatcrisis steeds zichtbaarder is, is de fossiele industrie overgestapt op andere tactieken. Dus hoe ziet hedendaagse klimaatontkenning eruit?
Hoewel de klassieke klimaatontkenner steeds zeldzamer wordt, bestaat die nog wel. Zo reageerde PVV-minister Madlener na de overstromingen in Valencia, waar honderden doden vielen, door te stellen dat je de overstromingen “niet zo één-twee-drie” kan koppelen aan het klimaat. Zelfs extreemrechtse partijen als de PVV richten zich tegenwoordig echter vooral op hoe we met het klimaat moeten omgaan, en niet op het ontkennen dat er iets gaande is.
Dit is het op de (uiterst) rechtse flank dominante verhaal gaat. Ja, er is (mogelijk) iets gaande met het klimaat, maar we moeten er vooral geen geld in steken want dat is slecht voor DE BURGER. Dit is een heel geniepig narratief omdat het, zonder dit te benoemen, een op consumenten gerichte aanpak van de klimaatcrisis suggereert die de grote vervuilers buiten schot laat en gewone mensen enorm afschrikt.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
In hoofdstuk 382.421 in de serie ‘hoe onderhoud je goede banden met je buurlanden’ mengt Israël zich nu ook actief in een conflict tussen druzen en soennitische bedoeïenen in Syrië. Het geweld tussen beide groepen escaleerde afgelopen zondag, waarna de Syrische overheid troepen stuurde. Die Syrische troepen leken (deels) partij te kiezen voor de bedoeïenen. Israël en de druzen zien elkaar als bondgenoten.
Het bombarderen van het ministerie van Defensie zal vast het probleem oplossen en geen andere problemen creëren.
Niet eerder maakten we mee dat binnen een tijdsbestek van viereneenhalf jaar er drie keer Tweede Kamerverkiezingen waren. Ja, lang geleden was het gewoon dat er om de drie jaar een deel van de Tweede Kamer gekozen kon worden. Maar dat was niet omdat er zoveel kabinetscrisissen waren.
Nu lijken bepaalde politici niet met hun fikken van de stekker af te kunnen blijven en trekken ze die er uit omdat ze regeren maar saai vinden en zich liever wellustig in verkiezingscampagnes wentelen.
Om moe van te worden.
Maar wie weet biedt dit wel een kans voor nieuwe politieke partijen. Sargasso speurt sinds 2012 bij elke Tweede Kamervekiezing naar nieuwe partijen. Dat gaan we ook deze keer weer doen.
Op moment van dit schrijven staan bij de Kiesraad vijf partijen vermeld die niet eerder aan de TK-verkiezingen deelnamen. Of die ook op de stembiljetten te zien zullen zijn weten we pas na 15 september, als alle kandidaten bekend zijn.
Eén partij staat (nog) niet in die lijst: de Fryske Nasjonale Partij (FNP), die onder aanvoering van NSC’er Aart Jelle Soepboer zegt mee te gaan doen aan de landelijke verkiezingen. Het is nog even afwachten tot 30 augustus, wanneer de ledenvergadering “het laatste woord zal heb over definitieve deelname aan de verkiezingen en alles wat er bij hoort”. (bron citaat)
ACHTERGROND - Dinsdag 15 juli begint de 107de editie van de Internationale Wandel4Daagse van Nijmegen. 45.000 Wandelaars uit 82 landen hebben zich voor deze editie ingeschreven. Ruim een miljoen bezoekers komen in de 4Daagse week naar de Oudste stad van ons land om de lopers een hart onder de riem te steken en/of te genieten van het ruime aanbod aan feestmogelijkheden. Voor Kunst op Zondag selecteerde ik vier cultuurparels om te ontdekken op de route van de 4Daagse.
Routekaart van de Internationale wandel 4daagse Nijmegen © collage Wilma Lankhorst.
Het routeplan voor de wandelaars is al vele jaren hetzelfde. De eerste dag is de dag van Elst, op de tweede dag verkennen de lopers Wijchen en omgeving. De derde dag wordt als de zwaarste gezien dat is de dag van Groesbeek, in de volksmond de dag van de zevenheuvelen. De laatste dag wordt de dag van Cuijk genoemd, maar dag 4 is dé dag van de feestelijke intocht op de Via Gladiola in Nijmegen. Mijn tips volgen de vier dagen van de lopers, maar je kunt er natuurlijk ook op een ander moment van genieten. Ook na de 4Daagse zijn de genoemde activiteiten nog te bezoeken.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
The Raveonettes zijn een Deens duo die zich specialiseren in een combinatie van noise- en surfrock. Afgelopen jaar brachten ze hun tiende studio-album uit.
Love in a Trashcan komt echter van een eerdere plaat: Pretty in Black (2005).
Een jazzversie van de klassieker van Debussy? Saxofonist Kamasi Washington doet het gewoon. Van het bejubelde album The Epic (2015).
Wat gospel om de dag mee af te sluiten. Van de plaat waarmee Primal Scream doorbrak: Screamadelica (1991). Als u goed luistert, hoort u een echo van George Michael’s ‘Faith’ uit 1987.