In memoriam | A.L. Snijders

Mijn vrouw kwam naar me toe en hield haar telefoon op: ‘A.L. Snijders overleden’ las ik. Dat was wel een heel erg Zeer Kort Verhaal, zijn laatste. In mijn boekenkast staan enkele bundels van A.L. Tien stuks tel ik, en dat is inclusief die drie bandjes ‘Berichten aan een hoofdredacteur’ van uitgeverij Thomas Rap uit de jaren negentig. En op dat ene bandje staat op de rug een zetfout: De taal is en hond, staat er. Dat moet ‘een’ zijn’. Een collectors item, vast. Daar begon het voor mij toen mee. Ik kende A.L. Snijders van zijn voordrachten. Op de VPRO radio, uit de tijd dat er nog goeie literaire radioprogramma’s waren. Daar droeg hij zijn ZKV’s voor, zijn Zeer Korte Verhalen. Er zijn niet veel schrijvers die dat genre beoefenen. Gelukkig werd A.L. bekender dan alleen voor het publiek van een obscuur radioprogramma. Regelmatig was hij te gast bij het televisieprogramma De Wereld Draait Door. En zijn schrijverschap werd beloond met de Constantijn Huygensprijs voor zijn oeuvre. Wat zo fijn was aan A.L. Snijders was dat hij zo’n prettige voordrachtstem had. Rustig en met een licht ironisch zweempje er achter. En hij sprak zo duidelijk. Dat maak je wel ‘ns anders mee bij die woordratelaars van tegenwoordig. En als hij zijn ZKV voorlas was dat een volstrekt logische volgorde van zinnen, en toch verrassend. En altijd jaloersmakend precies. Mijn vrouw en ik zijn een keer te gast geweest in het huis, de boerderij van A.L. in Klein Dochteren, een buurtschap bij Lochem, in de Achterhoek. Dat was in november 2009. Dat weet ik, want bij die gelegenheid schreef hij een opdracht, met datum, in zijn bundel ‘De Mol en andere dierenzkv’s ‘. Ik herinner me vooral dat hij zo’n prettige man was. Hij kon inderdaad goed vertellen. Hij was leraar geweest. Dat had er vast mee te maken. ‘Dus dit is die holle plek in die balk waar precies een lucifersdoosje in past?’ vroeg ik toen we in zijn keuken stonden, want dat feitje had ik onthouden van een radio zkv. ‘O, heb ik dat ooit verteld?’ vroeg hij verrast. Ik heb kennelijk, fan als ik was, ook op zaterdag 18 december 2010 een interview uit Trouw geknipt en bewaard tussen de boeken van A.L. Die pagina dwarrelde net naar de grond. Bij het interview, De Tien Geboden, zit een prachtig belichte en bezonken foto van Mark Kohn, die de auteur, en de bedenker, van het zkv recht doet. Vaarwel A.L.

Door: Foto: Maria Willems (met toestemming)

Closing Time | Sixteen Tons

, door

NRC had dit weekend weer een artikel over huisvesting en uitbuiting van Oost-Europese arbeidsmigranten. De foto bij het artikel laat een situatie zien die je misschien in Siberië of Oekraïne, maar niet in Linne, Limburg zou verwachten. Ik moest denken aan Sixteen Tons van Tennessee Ernie Ford: I Owe My Soul To The Company Store. Zijn wat gladde verschijning in pak met stropdas en Errol Flynn-snorretje is nogal in contrast met de bittere tekst van het lied.
De afhankelijkheid van arbeiders van hun werkgevers is helaas niet een verhaal uit de jaren ’40 of ’50.  Of het nu gaat om steenkolen of om asperges. Dat uitbuiting en slechte woon- en werkomstandigheden nog steeds schering en inslag zijn, constateerde ook Emiel Roemer in zijn rapport Geen tweederangs burgers uit oktober 2020. En Sargasso’s Gwen van Eijk stipte deze problematiek kort aan in een breder artikel over de wooncrisis.
Hoe dan ook: het blijft een sterk nummer dat oorspronkelijk van Merle Travis was.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Hibr (cc)

Partnergeweld is niet alleen een privéprobleem

, door

COLUMN - van Eline Kraaijenvanger

Rapper Lil’ Kleine wordt verdacht van mishandeling. Hij zou zijn verloofde Jaimie Vaes hebben geslagen. Na de reactie van de pers en publiek op het voorval, vroegen ze om tijd en rust. Toch zou er niet minder, maar meer aandacht moeten zijn.

Wat een ontspannen vakantie op Ibiza zou moeten zijn voor rapper Lil’ Kleine en zijn verloofde Jaimie Vaes, veranderde zondagnacht 22 mei in een nachtmerrie. Vaes rende toen ‘gewond en bebloed’ en met gescheurde kleding de hotellobby binnen. Haar telefoon en de hotelkamer zouden door Lil’ Kleine zijn vernield. Ze zou door hem op haar hoofd zijn geslagen met een wijnfles; er waren drugs in het spel. Je gaat zo met heel andere oren naar het nummer ‘Drank en Drugs’ luisteren.

Na een nacht in de Spaanse cel, werd de rapper voorwaardelijk vrijgelaten: er zou onvoldoende bewijs zijn. Niet veel later bracht het stel een gezamenlijk statement naar buiten waarin ze te kennen gaven dat “de geruchten die rondgaan omtrent dit incident absoluut niet waar [zijn]”. Ze zeggen verder veel van elkaar te houden en vragen om tijd en rust om de “gebeurtenissen” te verwerken. Dat is hoe het vaak gaat in dit soort situaties, vertelt prof. dr. Renée Römkens in het NRC: “We behandelen partnergeweld als een hyperindividueel probleem, waar buitenstaanders buiten moeten blijven.” Maar, benadrukt ze, hoewel het zich in de privésfeer afspeelt, is het tegelijkertijd een maatschappelijk probleem – verbonden met maatschappelijke issues.

Foto: rocor (cc)

Kunst op Zondag | De kunst van een lesje leren

, door

Zo’n kabinetsformatie is geen a-b-ceetje. Vooral omdat er eentje zich voor dood houdt en de tijd neemt om te kijken hoe de hazen lopen. De dans om de macht strompelt nog wel even verder. Omdat de ‘premier danseur’ machtseigenwijs is en de anderen het vertikken hem voorgoed een lesje te leren.

Een lesje leren, hoe doe je dat eigenlijk? Vandaag bieden we uw drie performances en we adviseren u dringend deze alle drie helemaal tot u te nemen.

Les 1.

Dit jaar had Joseph Beuys honderd jaar kunnen worden, ware het niet dat hij kort voor zijn 65e overleed. Hij was graficus, beeldhouwer, performancekunstenaar en politicus, onder andere als mede-oprichter van Die Grünen. Niet te beroerd om een clipje op te nemen en ‘Sonne statt Reagan’ te zingen.

Beuys was ook een meesterlijke leraar. Hij kon een complex iets als kunst uitleggen aan een dode haas.

Joseph Beuys – How to Explain Pictures to a Dead Hare, 1965.

Les 2.

Dat lesje is door menigeen goed onthouden. John Baldessari reageerde op de les van Beuys.

John Baldessari – Teaching a Plant the Alphabet 1972 (start vanaf 1 minuut 50″).

Les 3.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Moonshiner

, door

Toen de band Uncle Tupelo stopte, leverde dat eigenlijk twee nieuwe bands op: Wilco en Son Volt. Alleen maar winst toch? Mwah, gedeeltelijk. Jeff Tweedy die van Wilco, is een goed singer songwriter, en Jay Farrar van Son Volt is dat ook. Ze hebben mooie platen gemaakt, ook al leken de bands steeds verder van de americana af te drijven naar de rock. En dat was te merken bij live optredens. Horen verging je haast, zo hard speelden ze. En dat terwijl ik de kleine akoestische liedjes van hen juist zo sterk vond. Zoals bijvoorbeeld Black Eye. Maar die stond niet meer op het repertoire. Moonshiner ook niet. Moonshiner is het verhaal van een illegale sterke drank stoker (en gebruiker) die nogal misnoegd de leegte van zijn leven overziet. Hij hoopt dat er uiteindelijk, behalve een laatste lege fles,  enkele Bijbelwoorden voor hem zijn als zijn tijd gekomen is.

Foto: -JvL- (cc)

Coalities van het afkalvende midden

, door

ANALYSE - De enige coalities die er nu in Nederland mogelijk lijken zijn coalities van centrum-links én centrum-rechts, dat geldt dus zowel op het landelijk als het provinciale niveau. Tegelijkertijd staan centrum-links en centrum-rechts onder druk. De flanken worden steeds groter. Een analyse van Simon Otjes, eerder verschenen op Stuk Rood Vlees.

Den Haag lijkt af te koersen op een breed middenkabinet van VVD, D66, CDA, PvdA en GroenLinks. De provinciale colleges die steunden op VVD, CDA, PVV en FVD in Noord-Brabant en Limburg zijn gevallen. Een nieuw avontuur met Forum of de PVV lijkt voor CDA en VVD geen optie. Centrum-rechts lijkt geen andere optie te hebben dan regeren met centrum-links. Maar wat betekent dat voor het politieke stelsel? Ik kijk hiernaar vanuit het perspectief van een jonge Ed van Thijn die al in de jaren ’60 waarschuwde voor de zwaktes van onze waaierdemocratie.

Wat is er mogelijk?

De enige coalities die er nu in Nederland mogelijk lijken zijn coalities van centrum-links én centrum-rechts, dat geldt dus zowel op het landelijk als het provinciale niveau. Een coalitie van centrum-links en radicaal links is mogelijk in steden als Amsterdam maar dat komt op landelijk niveau niet in de buurt van een meerderheid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tweespalt | Verscheur het klimaat

, door

4 juni 2021: Bijna 8 op de 10 automobilisten laten auto bewust weleens staan 4 juni 2021: Nederland wil weer plankgas In 2020 gaf 78 procent van de Nederlandse automobilisten van 18 jaar of ouder aan de auto weleens bewust te laten staan. Voor de meesten is meer beweging het belangrijkste motief. 16 procent doet dit vooral om een bijdrage te leveren aan een beter milieu of klimaat.
Een meerderheid van de Nederlanders wil overdag harder kunnen rijden op de snelweg. Bijna 52 procent van de bevolking is de maatregel beu om al bij 100 kilometer per uur het gas in te houden.

ANALYSE - Zelfde bron (CBS), andere selectie. En het stuk en de kop van de Telegraaf zijn in meerdere opzichten suggestief. De vraag was niet of de 100 km/h maatregel weg moest, maar wat men een goede maximumsnelheid voor overdag vond. Dat is niet dezelfde vraag. En al helemaal niet als je daarbij de overwegingen meegeeft (stikstof, klimaat).
En vervolgens suggereert de Telegraaf dat de meerderheid 130 wil rijden (plankgas). Maar dit is slechts 17.9%. Want 24,3% wil 120 en 9,4% wil 110. En, verrassing, de grootste enkelvoudige groep, 40,5% wil 100 houden.

Verder in de krant van vandaag geen enkel stuk over het belangrijkste deel van het onderzoek waar bovenstaande een aspect was: “Drie kwart Nederlanders maakt zich zorgen over gevolgen klimaatverandering”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Hell In Texas

, door

Dit liedje vond ik via thedailyindie. Die hebben geregeld een overzicht van wat nieuw is in de muziek. Welke musici doen wat, en welke singles zijn er de afgelopen tijd losgelaten op spotify. Wat wordt er opgemerkt en eventueel aanbevolen door de redactie van die site. En dan klik ik die clips door en dan blijf ik hangen bij Night Beats. Niet omdat ik die band ken, want die ken ik niet. Maar ik herken wel wat ze doen, ze doen een genrestukje. Ze doen een stukje country noir  dat hoor je gelijk. En dat doen ze niet onverdienstelijk. Je zit er gelijk in, je hoeft niet naar de weg te vragen, je weet gelijk welke kant het op gaat. En dan kan het alleen maar slecht aflopen. Dan is drama verzekerd. Dan is er geen lichtpuntje aan het eind. Dan is er enkel dreiging en onheil. Dan regent het hel, ontketende duivel en verdoemenis. Dan zijn er dodelijke Tarantula’s, ratelslangen, mislukkende oogsten, doornen op de cactus, eenzaamheid, misvormde beesten, schorpioenen en vervloeking – Texas je bent verdoemd. O, Texas je bent de hel. 

Foto: lO rEs (cc)

De wooncrisis is een mensenrechtencrisis

, door

De kern van de wooncrisis is dat het woonbeleid niet uitgaat van huisvesting als basisbehoefte en een grondrecht dat door de overheid moet worden gegarandeerd, maar van huisvesting als verdienmodel.

Woningcorporaties verkochten tussen 2009 en 2020 ruim 236.000 woningen, eerst vooral aan de zittende huurders of starters, maar sinds 2015 steeds vaker aan beleggers. Het leidde in Amsterdam onlangs tot een nogal ongewoon voorstel van de gemeente, namelijk om zélf corporatiewoningen te kopen om te voorkomen dat deze in de vrije sector belanden.

Vaak wijzen woningcorporaties naar de verhuurderheffing, de belasting op sociale huurwoningen, waardoor corporaties te weinig geld zouden overhouden voor nieuwbouw, onderhoud en verduurzaming. De corporaties dringen aan op afschaffing van de heffing, maar de verkoop begon dus al veel eerder. Zowel het afstoten van corporatiebezit als de verhuurdersvergunning zijn onderdeel van een langer lopend overheidsbeleid, door Cody Hochstenbach een ‘ideologisch project’ genoemd, om huisvesting over te hevelen naar de vrije markt. Dat heeft geleid tot tal van negatieve effecten.

Eigenwoningbezit gesubsidieerd

Eigenwoningbezit wordt sinds de jaren negentig door de overheid gepromoot als het hoogste ideaal en gesubsidieerd door tal van belastingvoordelen. Met alle gevolgen van dien: maatregelen zoals de hypotheekrenteaftrek, de belastingvrije schenking en recent de eenmalige vrijstelling van overdrachtsbelasting, bedoeld om starters te helpen, stuwen zowel de woningprijzen als de hypotheken verder omhoog. Wie een koophuis bezit wordt vanzelf rijker, maar voor starters is het bijna onmogelijk geworden om zonder eigen vermogen (lees: rijke ouders) een woning te kopen.

Closing Time | Bam Bam

, door

Bam Bam was, als ik het goed begrijp, de band van Tina Bell, en één van de eerste, zo niet de allereerste, grunge band. We hebben het zelfs over de vroege jaren 80, Bam Bam werd opgericht in hetzelfde jaar dat debuutalbum Show No Mercy van Slayer het daglicht zag! Het zou nog een jaar of 10 duren voordat de grunge als stijl door zou breken (en allerlei gave metal terug in de periferie van de muziek zou drukken, omdat de industrie een nieuw lievelingetje had gevonden, grummel grummel).

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende