Servië tussen Rusland en de EU

De oorlog in Oekraïne zet in Servië de politieke verhoudingen op scherp. Het land opteert nog steeds  voor het EU-lidmaatschap. Maar het weigert mee te gaan in de sancties van de EU tegen Rusland, net als in 2014. Servische vrijwilligers vechten in Oekraïne aan de kant van de Russen. Op 3 april zijn er verkiezingen. Het is de vraag of de kiezers het Poetin-vriendelijke beleid van president Aleksandar Vučić en zijn  Servische Progressieve Partij (SNS) zullen afstraffen. Broedervolk Servië is naast Belarus het enige Europese land dat Rusland geen sancties op wil leggen. Ondanks de waarschuwingen voor de consequenties die dat standpunt kan hebben voor de verdere procedure voor toelating tot de EU. Vorige week verklaarde de parlementsvoorzitter Ivica Dacic na een gesprek met de Russische ambassadeur: 'Servië zal zich laten leiden door zijn nationale belangen, en dat impliceert dat Servië geen sancties zal opleggen aan Rusland. Servië zet zich in voor het respecteren van het internationaal recht en zal zich altijd inzetten voor vrede.' Russen worden met name door het orthodox-christelijke deel van de bevolking gezien als broedervolk met dezelfde Slavische roots. Daarnaast is er de afhankelijkheid van Russische energiebronnen en rekent Servië op de politieke steun van Rusland als lid van de VN-Veiligheidsraad in zijn geschil met de voormalige provincie Kosovo. Die verbondenheid met Rusland heeft er acht jaar geleden al toe geleid dat jonge Serviërs zich meldden om te vechten aan de kant van de separatisten in de Donbas regio. En dat gebeurt nu weer. De Servische nationalist Bratislav Zivkovic die in de regio is gebleven liet begin maart al weten dat de eerste nieuwe Servische vrijwilligers waren gearriveerd. In vreemde krijgsdienst treden is ook in Servië strafbaar, maar in 2014 kwamen de vrijwilligers er met voorwaardelijke straffen van af. Ook uit het Servische deel van Bosnië zijn toen vrijwilligers naar Donetsk gereisd. Het is zorgwekkend als we bedenken dat deze mannen met oorlogservaringen terugkeren in een land waar de conflicten tussen Serviërs en Bosniërs en tussen Serviërs en Kosovaren steeds hoger oplopen. Populisten en nationalisten De vervroegde parlementsverkiezing op 3 april kunnen worden gezien als een correctie op de vorige verkiezingen in 2020. Die werden geboycot door de oppositie vanwege het volledig gebrek aan vertrouwen in een eerlijk verloop. Daaraan vooraf ging een lange reeks massale protesten van de voltallige oppositie tegen het autoritaire regime van Vučić. Begin dit jaar zijn de kieswetten gewijzigd. Wie de lijst van negentien deelnemende partijen langs loopt ziet nogal wat populisten en nationalisten. Bij de extreemrechtse Servische Radicale Partij (SRS) doet Vojislav Seselj weer mee, een door het Haagse Joegoslavië tribunaal veroordeelde oorlogsmisdadiger. Volgens een Servische wet zou hij niet eens mee mogen doen, maar die wet is op hem nooit toegepast. Seselj verloor in 2020 zijn zetel omdat zijn partij de kiesdrempel niet haald. Hij hoopt nu terug te komen met vurige pleidooien voor steun aan Poetin. Vervuiling versus energietransitie Aan de linkerkant is er een recent gevormde groene coalitie onder de naam Moramo (Wij moeten). De coalitie geeft een stem aan de massa's die de afgelopen maanden hebben geprotesteerd tegen vergunning voor het Brits-Australische mijnbouwbedrijf Rio Tinto dat in de Jadarvallei de grootste lithiummijn van Europa wil vestigen. Servische milieu-organisaties en plaatselijke actiegroepen verwachten grote schade aan rivieren en landbouwgrond door de extreem vervuilende mijnbouw. Onder druk van het massale protest is begin dit jaar de vergunning ingetrokken. Maar milieuactivisten vrezen dat Vučić daar na de verkiezingen weer op terugkomt. Er wordt nu een onderzoek gedaan naar de milieueffecten. Pijnlijk is wel dat de zeldzame aardmetalen die Rio Tinto wil delven van groot belang zijn voor de energietransitie: lithium voor de accu's van elektrische auto's en boraten voor windturbines en zonnepanelen. De Servische regering hoopt een oplossing te kunnen vinden om te profiteren van deze ook in geopolitiek opzicht zo belangrijke bodemschatten. De buren werken niet mee Aan de vooravond van de verkiezingen maakte President Vučić zich deze week boos op zijn buren Montenegro en Kosovo. Servische inwoners van deze landen wordt het moeilijk gemaakt om daar hun stem uit te brengen. Montenegro wil niet verder gaan dan stemmen toelaten op de ambassade in Podgorica en een consulaat elders in het land. De Kosovaarse premier Kurti eist dat Servië eerst een verzoek indient bij zijn regering. Hij vindt dat Servië zijn land nog steeds behandelt als de provincie die het vroeger was. Westerse diplomaten hebben de weigering van Kurti veroordeeld. Zij zien het als een schending van de rechten van een minderheid. Vučić kondigde op een verkiezingsbijeenkomst sancties aan tegen beide landen. Nu wel.

Closing Time | Lying All The Time

 Nederbeat van The Outsiders uit 1966. Wat een branie had die Wally Tax toch en wat een talent. En wat een heerlijk snerend houterig Engels. Maar bij ‘lying all the time’ dacht ik nu niet aan een mislukte liefdesrelatie, en aan wie daar de schuld van krijgt, maar aan de berichtgeving over de ‘militaire vredesoperatie’ in Oekraïne.

Foto: Mathias P.R. Reding (Pexels)

‘Ons zoontje zegt dat hij niet dood wil’

LONGREAD - Precies 4 weken geleden viel Rusland Oekraïne aan. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Met hun vierjarig zoontje en hond zitten ze de oorlog uit. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 7 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

 

‘Eerder had ik hoop, maar nu geloof ik niet langer dat deze oorlog snel eindigt. Putin geeft zich niet over en gaat ons land, inclusief de Krim, niet erkennen.’ Het is zondag 20 maart. Dit is het antwoord van Viktor als ik hem vraag hoe hij nu naar deze oorlog kijkt.

‘Als ik afga op de informatie van onze overheid en westerse specialisten dan geloof ik dat de actieve oorlog in een maand eindigt. Misschien dat het leven in Kyiv over een maandje wel weer min of meer terug naar normaal is gegaan. Maar plaatselijke gevechten zullen waarschijnlijk nog wel een heel lange tijd doorgaan, vooral in de steden bij de grens met Rusland. Waarschijnlijk totdat de sancties Rusland compleet hebben ontwricht.

Oorverdovend

Maandag 21 maart. Een Russische aanval heeft de avond ervoor een winkelcentrum verwoest vlakbij waar Ada en Viktor wonen. ‘Het was oorverdovend en beangstigend,’ laat Ada weten. ‘Het was een nieuw winkelcentrum, we kwamen er graag.’ Ze stuurt een filmpje waarin hun vierjarige zoontje Tomko door een enorme speelruimte stuitert. ‘In vergelijking met wat er in andere delen van ons land gebeurt, stelt de vernietiging van een winkelcentrum weinig voor, maar het doet pijn dat alles waar we van houden kapot gemaakt wordt.’

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Amsterdam ontregelt Nationale dag van de Lokale Democratie

COLUMN - door P.J. Cokema

Nog zeven dagen en dan (30 maart) worden in heel het land nieuwe gemeenteraden geïnstalleerd. Heel het land? Nee, één gemeente wenst de eeuwenoude reputatie van de eigenwijste in het land in ere te houden en heeft de beëdiging van de raadsleden een weekje eerder op de agenda van de raadsvergadering van 24 maart staan.

De gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart vallen nog onder de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Twv). Die wet is in december 2021 verlengd tot 1 juli 2022. Naast allerlei voorschriften betreffende vervroegd en veilig stemmen, is ook geregeld dat de installatie van de gemeenteraden niet acht maar veertien dagen na vaststelling van de uitslag zal plaatsvinden.

De periode tussen vaststelling van de uitslag en installatie van de gemeenteraad is verlengd om de gemeenteraden meer tijd te geven (tot en met 29 maart) voor het onderzoek van de geloofsbrieven (artikel C 4, tweede lid, Kieswet en artikel 1b Tijdelijke wet verkiezingen covid-19).

De “oude’, nu nog zittende raad moet het onderzoek ergens voor 29 maart afgerond hebben. Vervolgens moet er een raadsvergadering gepland worden waar de oude raad aftreedt.  Doorgaans zal de oude raad voor het laatst bijeenkomen op dinsdag 29 maart.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Love Is Selfish

Bij het bekijken, en beluisteren van deze song, deze clip van Jack White, was ik al om/ingepakt, binnen de eerste 20 seconden. En waardoor kwam dat? Door de song, de artiest, de clip misschien? Nee, het kwam door dat geluid dat wordt veroorzaak als de vingers van de gitarist glijden over de hals van de gitaar, van het ene akkoord naar het andere. Dat geeft een bepaald geluid. En dat geluid, die muziek, staat niet genoteerd in de compositie. Je hoort een swietsj, je hoort een sjoetjs, dat is het geluid dat de verplaatsende vingers maken op de snaren.

Foto: Marco Raaphorst (cc)

Kwetsbare democratie, weerbare democratie

COLUMN - door Prof.Dr. Bert van den Braak

Partijen die de fundamentele zedelijke beginselen aantasten die in het Nederlandse volk leven, zijn vijanden en moeten met alle machtsmiddelen worden bestreden. Dat betoogde George van den Bergh in 1936 in zijn oratie bij het aanvaarden van het hoogleraarschap aan de Universiteit van Amsterdam. 1)
Hij doelde uiteraard vooral op antidemocratische, fascistische, nationaal-socialistische en revolutionair-socialistische groepen die in het Interbellum waren opgekomen.

Van den Bergh wees erop dat de tolerantie, die een vrije, democratische samenleving eigen is, tevens het gevaar inhield dat ruimte werd geboden aan groeperingen die diezelfde democratische samenleving ten gronde willen richten. Gewaakt moest worden voor naïviteit ten aanzien van hen die de democratie willen ondermijnen. En dat gevaar ligt ook nu weer op de loer. Buitenlandse beïnvloeding mag evenmin worden onderschat.

De Staatscommissie parlementair stelsel heeft zich volop beziggehouden met mogelijk onwenselijke activiteiten van politieke partijen 2). Zij stelde voor in een Wet op de politieke partijen (Wpp) heldere regels op te nemen over democratische inbedding, financiering en giften en (digitale) campagnevoering van partijen. Ook een eventueel partijverbod moet daarin worden geregeld. Minister Kajsa Ollongren ging daarmee wel aan de slag, maar liet in juni 2020 weten dat er eerst nieuwe regels over de partijfinanciering zouden komen. De behandeling van het betreffende wetsvoorstel daarover is nog gaande.

Foto: Trey Musk (Pexels)

‘We springen niet meer op bij elke knal’

LONGREAD - 25 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Met hun vierjarig zoontje en hond zitten ze de oorlog uit. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 6 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Via Instagram krijg ik van Ada een doorgestuurde post: afgeluisterde berichten van Russische soldaten met hun familie. Ik frons. Het laatste wat ik wist was dat gevangengenomen soldaten huilend met hun moeder bellen (‘We zijn bezetters, mama… het is echt een nachtmerrie.’, Volkskrant, 9 maart 2022). Deze laten zelfingenomen weten hoe ze huizen en winkels plunderen. En erger: ‘Ik reed mijn tank door de tuin dwars door de deur, schoot iedereen neer, verkrachtte hen. (…) Ik krijg er waarschijnlijk nog een medaille voor ook.’

Ada is bitter. ‘Als ons leger de Russische soldaten gevangen hebben genomen vertellen ze het verhaal dat ze tijdens hun training hebben geleerd. Maar dat is niet zoals ze zijn. Ze haten ons. Je hoort hun minachting voor ons als ze vrijuit praten. Het valt allemaal op hun plek. Ze bombarderen burgerdoelen. Bij het theater in Mariupol was in enorme letters “kinderen” geschreven. Dat was goed zichtbaar voor de piloot van de bommenwerper. En toch drukte die op de knop om de bom te lanceren.’

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Michal Turtle

Het platenlabel Music From Memory duikelt oude (band)opnames op voor (her)uitgave, niet zelden van cassettebandjes. In 1983-4 deed de 22-jarige Michael Turtle een live jam in de huiskamer van zijn familie en maakte onder andere het nummer ‘Are you Psychic?’

Medewerkers Reuters tegen samenwerking met TASS

Medewerkers van Reuters slaan alarm over samenwerking met de Russische nieuwsdienst Tass.

Reuters heeft een contract lopen met Tass, met name voor de doorlevering van video’s en foto’s aan allerlei media. Medewerkers van het Anmerikaanse persbureau  hebben specifiek hun bezorgdheid geuit over Tass’ kritiekloze rapportage van informatie over de oorlog in Oekraïne van de Russische regering, puur propaganda volgens critici en media-experts.

“Het was een schande toen het partnerschap twee jaar geleden werd ondertekend”, vertelde een verslaggever van Reuters aan POLITICO. “Nu is het gewoon verkeerd, en de stilte van de top is zorgwekkend en misschien wel het ergste.”

Vorige Volgende