Closing Time | Walking Away
, door
Een aardig raadspelletje bij dit soort videoclips is jezelf de vraag te stellen: uit welk jaar stamt deze muziekclip?
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
ZZZ | Anders denken over de mens in de natuur
, door
Het eigendomsrecht is in onze neoliberale maatschappij vooral verbonden aan privébelangen. De bezitter van grond of goederen exploiteert zijn bezit op de eerste plaats voor zichzelf. Privatisering betekent doorgaans dat collectieve belangen het moeten afleggen tegen private belangen van particuliere investeerders. Het collectieve belang van het natuurbehoud verliest het daarom maar al te vaak van de beperkte, korte termijnbelangen van aandeelhouders die zo snel mogelijk zoveel mogelijk willen verdienen.
Kunnen we dat eigendomsrecht ook omkeren zodat het de natuur ten goede komt? De Franse milieufilosoof Baptiste Morizot verwijst in zijn boek Het levende laten vlammen naar voorbeelden van natuurbeschermers in zijn land die land aankopen om de natuur onbelemmerd zijn gang te laten gaan. In deze ‘haarden van vrije evolutie’ krijgt de natuur ‘het recht’ zich volledig in vrijheid te ontwikkelen. ‘De klassieke vorm van eigendom is de vrijheid om te nemen; het genotsrecht, het recht om zich te bedienen. Maar hier wordt eigendomsrecht geschetst als een recht om terug te geven, non-bezit als de vrijheid om terug te geven.’ Morizot verwijst naar het ontstaan van het kapitalisme dat feitelijk begonnen is met de particuliere toeëigening van voorheen gemeenschappelijke gronden, de z.g. ‘enclosures’.
Natuurlijk (sic!) is het aankopen van kleine stukjes bos weinig meer dan een druppel op de gloeiende plaat van de strijd tegen klimaatopwarming en verlies aan biodiversiteit. Het gaat de filosoof Morizot dan ook vooral om een andere manier van denken. Die begint bij het besef dat wij zelf deel zijn van de natuur. Het dualisme (mens versus natuur) moet worden vervangen door het besef dat ‘het leven voor de mens alleen leefbaar is als het ook leefbaar is voor het weefsel van het levende als geheel.’ Natuurbescherming is volgens Morizot ook een verkeerde, in wezen paternalistische, term die uitgaat van het ‘anders-zijn’ van de natuur ‘tegenover een superieure mens, die als enige een rationeel innerlijk bezit.’ Voor de agrarische sector heeft de filosoof ook nog een correctie. De landbouw en veeteelt is inmiddels volledig geïntegreerd in de kapitalistische economie. Boeren noemen we voedselproducenten, vergelijkbaar met ondernemers die stoelen of pannen produceren. Maar de ‘productie’ van vruchten, graan of vlees is niet vergelijkbaar. Het proces dat ons voedsel verschaft is in hoge mate afhankelijk van de natuur zelf. Koeien produceren melk, de boer helpt en begeleidt dat proces, zou je kunnen zeggen. Zonder de actieve werking van zon en regen zijn er geen vruchten te plukken. Is dat een taalspelletje? Volgens Morizot is de productie metafoor nodig ‘om de toe-eigening van het levende te rechtvaardigen’. De mens als bezitter van de natuur, een valse en riskante voorstelling hoe de wereld in elkaar steekt. Het is een in bijzondere en hoogst moderne voorstelling in de honderdduizenden jaren oude geschiedenis van de mensheid. Veel oudere volken hebben het beter begrepen dan wij nu. En dat verkeerde begrip zit ons in de weg bij het vinden van oplossingen voor de klimaatopwarming en de zorg voor biodiversiteit.
Foto:
Bron: Livius.org
De vroege Stoa (2): De Natuur
, door
Tijdens het Hellenisme kregen de Academie van Plato en de Peripatetische school van Aristoteles gezelschap van nieuwe filosofische stromingen, zoals het Cynisme, de Cyreense School en het Epicurisme. De bekendste was de Stoa.
Wat de natuur betreft herkende Zenon zich meer in het standpunt van de tweehonderd jaar eerder levende filosoof Herakleitos, dan in dat van de cynici. Van Herakleitos leent Zenon het idee dat onze wereld continu verandert en zich laat leiden door natuurwetten. Deze natuurwetten vormen de ware aard van de natuur.
En hier sluit Zenon zich bij aan. Maar Herakleitos dacht in tegenstellingen, die beschouwde hij als de moeder van alle verschijnselen. Zenon heeft (geheel in lijn met de hellenistische tijd, waarin de natuurwetenschappen een hoge vlucht namen) een natuurwetenschappelijke manier van kijken, en verwerkt deze in zijn versie van de filosofie van Herakleitos. Hij ziet in plaats van tegenstellingen oorzaak-gevolg-relaties als de kracht achter verandering.
De god van de stoïcijnen
Net als zijn tijdgenoot Epikouros stelt Zenon dat er niets anders is dan materie. Niet alleen de zichtbare verschijnselen, ook onzichtbare zaken als de ziel en de goden moeten volgens Zeno uit materie zijn opgebouwd.
In de atoomtheorie die Epikouros aanhing was echter plek voor toeval. Zenon en zijn volgelingen, de Stoa, geloofden daar pertinent niet in. Zij geloofden in fundamenteel determinisme. Alles heeft een oorzaak. Alles wat gebeurt, gebeurt onvermijdelijk als gevolg van het voorgaande. Alles hangt dan ook samen met elkaar. Wat we als toeval zien heeft een verborgen oorzaak. Alles gebeurt volgens de wil van de natuur. En alles wat gebeurt staat eigenlijk van tevoren al vast. Het hele wereldgebeuren is een vaststaande keten van reacties.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Closing Time | Success Has Made a Failure of Our Home
, door
Menig muziekartiest heeft zich beklaagd over de prijs van de roem. Sommigen maakten er zelfs liedjes uit. David Bowie en John Lennon bekritiseerden het in Fame, Nick Cave schildert zelfs een psychose in Oh My Lord.
Sinéad O’Connor wierp haar duit in het zakje met deze cover van van countryzangeres Loretta Lynn uit 1962.
Nieuwe politiek in Zagreb
, door
De politiek in Kroatië is verlamd geraakt door een persoonlijk conflict tussen president Milanovic en premier Plenkovic. Twee weken geleden riep de president het parlement bijeen vanwege een hoogoplopend conflict bij de rechterlijke macht. Een actie zonder enig precedent in Kroatië. Maar Milanovic heeft in zijn constitutionele bevoegdheden een uitweg gevonden. Als de regering nalatig is doe ik het wel, was zijn verklaring. Parlementsvoorzitter Gordan Jandrokovic van de regerende centrumrechtse HDZ zei dat Milanovic handelde in opdracht van zijn partij, de sociaaldemocraten, die in de oppositie zitten. De oppositie is te zwak om zelf in actie te komen, dus hebben ze hun partijgenoot-president te hulp geroepen, meent Jandrokovic. Premier Plenkovic zei dat het parlement van alles kan bespreken maar dat de oplossing van het conflict met de rechters een zaak is van de regering. Het is de zoveelste aanvaring tussen hem en de president. Eerder bekritiseerde Milanovic de steun van de Kroatische regering aan Oekraïne en dreigde hij een blokkade op te werpen voor het NAVO-lidmaatschap van Finland en Zweden. Milanovic, die eerder ook premier was, is volgens sommigen in rechts vaarwater terechtgekomen. Je zou hem kunnen vergelijken met Milos Zeman, de vorige president van de Tsjechische republiek, eveneens van oorsprong socaaldemocraat, die tot zijn aftreden begin dit jaar ook een geheel eigen koers heeft gevaren.
Foto:
TopSphere Media via Unsplash.
Vluchtelingenopvang is zaak van koopman én dominee
, door
De Nederlandse economie piept en kraakt door personeelstekorten. Dat ons land desondanks nauwelijks beroep doet op asielmigranten is economisch en juridisch niet houdbaar, vinden migratiewetenschapper Tesseltje de Lange en Ricky van Oers.
Dinsdag 20 juni was de dag van de vluchteling. Een dag bij uitstek om gezamenlijk te reflecteren op de Nederlandse belangen, waarden, rechten en plichten voor de ontvangst van mensen op de vlucht. Al eeuwen reizen mensen naar Nederland, op vlucht voor geweld en onderdrukking, klimaatverandering en honger. Ooit zijn het misschien Nederlanders zelf die vluchten, voor het water bijvoorbeeld.
Nadenken over het verwelkomen van mensen vraagt dat we nadenken over hoe we zelf verwelkomd zouden willen worden. In het debat over de vraag van de opvang van gevluchte mensen herkennen wij drie perspectieven: dat van de koopman, de dominee, en de rechter.
De koopman
In april 2023 lagen er ruim 18 duizend aanvragen van mensen die om bescherming vragen langer dan de wettelijke termijn van zes maanden te wachten op een beslissing. Hoewel al deze mensen mogen werken, wordt voor slechts 4 procent van hen een werk vergunning aangevraagd. Dit terwijl ons land kampt met een enorme krapte op de arbeidsmarkt.
De koopman in eenieder van ons vraagt zich af waarom niet meer asielzoekers werken. Zijn ze lui? Neen. Ze werken niet omdat hun recht om te werken in de praktijk grotendeels tenietgedaan wordt door wettelijke, administratieve en praktische belemmeringen. De werkgever moet een omslachtige vergunningsprocedure doorlopen, IND en UWV moeten instemmen, de gemeente moet een burgerservicenummer afgeven, en net als alles rond is wordt de bijna werknemer verhuisd naar een ander azc.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Closing Time | Famine
, door
Mocht u meer willen weten over Sinéad O’Connors relatie met hip-hop, dan is hier een aardige introductie.
Foto:
Toshiyuki IMAI (cc)
Juli 2023 was warmste maand op aarde sinds mensenheugenis
, door
DATA - Nee, dit is geen alarmisme, dit is een constatering, een feit. De gemiddelde temperatuur op het aardoppervlak, zoals geanalyseerd door Copernicus ERA5, was ruim 16,9 graden in juli 2023. Dat is ruim drietiende graad warmer dan het vorige record uit 2019. De hoogste waarde uit de meetreeksen. En daarmee ook met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid de hoogste waarde in de afgelopen 100.000 jaar. Sinds mensenheugenis dus.
Deze constatering doen we op basis van de recent beschikbaar gekomen gegevens van de ERA5 klimaatdata reeks.
De twintig warmste maanden op aarde lagen allemaal in deze eeuw.
En dit is al de warmste periode van de zeker laatste 100.000 jaar.
En het is trouwens ook 1,5 graden boven het pre-industrieel gemiddelde. U weet wel, die grens die we in Parijs hebben afgesproken. Daar breken we nu (2023!) dus al doorheen.
Kortom, de warmste maand sinds lang. En dat record hebben we bereikt in minder dan 200 jaar.
De wereld zag er 100.000 jaar geleden overigens heel anders uit. En er moest nog een ijstijd volgen.
En we gaan weer over tot de orde van de dag.
De strijd tegen SLAPP
, door
SLAPP staat voor ‘strategische rechtszaken tegen publieke participatie’ (in het Engels strategic lawsuits against public participation). Dat zijn uitputtende rechtszaken tegen journalisten, mensenrechtenverdedigers of wetenschappers die vermogende personen of bedrijven aanspannen met als voornaamste doel hen het zwijgen op te leggen. De gedaagden zijn onrecht, corruptie of mensenrechtenschendingen op het spoor gekomen waarvoor zij in het algemene belang de publiciteit opzoeken. De aanklagers vrezen voor hun reputatie en de aantasting van hun private belangen. Ze hebben geld genoeg om daar kostbare advocatentijd tegen in te zetten en dreigen met enorme boetes en de betaling van huizenhoge proceskosten. De meeste aangeklaagden zitten niet in die positie en kunnen dat risico niet nemen. Daarom haken ze af en kiezen ze er voor niets meer te publiceren, feiten ongenoemd te laten of conform de eisen te rectificeren. Dergelijke rechtszaken kunnen op anderen een chilling effect hebben. Wie onrecht wil onthullen zal eerder gaan nadenken over de risico’s op een SLAPP. Dat schaadt de openheid en de participatie in het publieke debat.
Een recent aangespannen rechtszaak tegen het FD heeft veel weg van een dergelijke poging om de pers te muilkorven. De Nederlandse grootaandeelhouder van handelsonderneming B&S Blijdorp heeft het FD gedagvaard vanwege berichten over mogelijke ontduiking van de sancties tegen Iran en het niet informeren van andere aandeelhouders. Op de achtergrond speelt een conflict met een Iraanse zakenman die marmergroeven exploiteert. Blijdorp vordert naast rectificatie en verwijdering van de artikelen een verklaring van de rechter dat het FD onrechtmatig heeft gehandeld. Aan immateriële schade vordert hij € 150.000; de materiële schade zou in een nadere procedure moeten worden berekend. Het Persvrijheidsfonds van de NVJ staat achter de journalisten en roept de rechter op om deze zaak te beschouwen als een zogenaamde “SLAPP-zaak” en de vorderingen zo snel mogelijk af te wijzen.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.