Waar blijft de psychosociale Corona-test?

Virologen, microbiologen en epidemiologen, zij lijken nu de enige wetenschappers die ertoe doen. Over de hele wereld zijn deze druk in de weer met het verbeteren van moleculaire en serologische testen, het ontwikkelen van een Corona-vaccin en zoeken naar antistoffen die ons minder vatbaar maken voor besmetting. Zijn gamma-wetenschappers bezig met iets vergelijkbaars, vraagt Hein Vrolijk zich af? Bijvoorbeeld een psychosociale test om te weten welke vorm van quarantaine het beste past bij jouw persoonlijkheid en levenssituatie? Zodat je voor een antwoord op deze vraag niet alleen terecht kunt bij je sociale netwerk of op internet (Oma weet raad). Sociale wetenschappers leken met lege handen te staan toen de Corona-crisis in volle hevigheid uitbrak. Denk aan het Noord-Overijsselse Hasselt dat eind maart het epicentrum van een regionale Corona-epidemie werd. De vermoedelijke ‘aanstichters’ zijn een huisarts, dominee en koordirigent: drie mensen die in het overwegend christelijke Hasselt de kern van een sociaal netwerk vormen. Waarom heeft geen enkele sociaal-wetenschapper tijdig gewaarschuwd voor dit netwerk-effect, en werd alleen gesproken over carnaval (niet in Hasselt!) en wintersport als grote aanstichters?

Foto: NIAID (cc)

Ga open RIVM

DATA - Het RIVM is heel druk bezig met hun centrale rol in de aanpak van de coronacrisis. En hoewel ik het, als leek, niet steeds eens ben met de keuzes die ze maken, ben ik wel blij dat er experts aan het roer staan en we in ieder geval een aanpak hebben die lijkt te werken. Dus ik doe mijn best om niet te hard te “zeuren” over hoe het beter zou kunnen. Maar nu we een andere fase in lijken te gaan, is het wel het moment om kritiek te uiten op een punt waar hun expertise kennelijk niet helemaal up to date is. En dat betreft het delen van data.

Hoewel het RIVM schoksgewijs inmiddels aardig gegroeid is in haar rol om de belangrijkste cijfers enigszins begrijpelijk te publiceren en transparanter te worden, verzaken ze structureel in het werkelijk beschikbaar maken van alle data die ze hebben. Voordat ik in ga op de tekortkomingen eerst even uitleggen waarom het belangrijk is dat alle beschikbare data als open data gepubliceerd wordt door het RIVM.

De rol van het RIVM is het bepalen van de beste aanpak in deze crisis, mijns inziens. Een deel van die aanpak bestaat uit het informeren van de bevolking. Maar ze hebben daar geen monopolie op. En het informeren is ook niet hun grootste expertise. In dit land zijn veel mensen (denk aan journalisten en wetenschappers) prima in staat om aan de hand van de gegevens de ontwikkeling te duiden en waarschijnlijk beter uit te leggen aan een breder publiek wat er gaande is. En daarbij ook kritisch moeten kunnen zijn omdat we immers geen onfeilbare instituten of bestuurders kennen in dit land.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Duitse viroloog: niet bang zijn voor elke deurklink

De Duitse viroloog Hendrik Streeck constateert na uitgebreid sociaal-epidemiologisch onderzoek onder patiënten van Covid-19 dat het coronavirus in de praktijk niet of nauwelijks wordt overgedragen via oppervlakten, maar vooral wanneer mensen samen urenlang in dezelfde ruimten verblijven.

Er is volgens Streeck ook geen enkele bewezen besmetting bij het inkopen, bij kappers of in restaurants.

Dat stelt Streeck na onderzoek in de zwaar getroffen gemeente Gangelt, vlak naast de Limburgse grens, in de buurt van Brunssum en Sittard.

Foto: Patrick Gray (cc)

De val van Athene

RECENSIE - Selymbria moest veroverd. En snel. Wanneer dat niet gebeurde, dan zat er een gapend gat in de door Athene gedomineerde kustlijn van de Hellespont. Straks zouden de graanschepen vanuit de Zwarte Zee komen, richting Athene. Die aanvoer moest koste wat kost worden beschermd, om een hongersnood te voorkomen. En ondertussen werkten de aartsvijand van Atheners, de Spartanen, koortsachtig aan een nieuwe vloot. Die was bijna gereed, daar viel weinig aan te doen – maar de Spartanen mochten dus nooit één veilige haven krijgen in de buurt van de Bosporus. Kortom, de Atheense belegeraars van Selymbria hadden haast. Hun leider Alcibiades was in staat contact te leggen met een aantal aanhangers van Athene bínnen de stad. Op een afgesproken tijdstip zouden zij de stadspoorten openen.

Maar op het moment suprême bleek dat hij in de val was gelokt:

Toen kwam het vuursignaal – veel te vroeg! Er was iets misgegaan! Alcibiades kon zich niet veroorloven te aarzelen. Hij schreeuwde bevelen naar zijn kapiteins om hem te volgen zodra ze konden en rende met twintig lichtbewapende infanteristen en dertig hoplieten die toevallig het dichtst bij hem in de buurt waren, door het donker naar de stadsmuren. De poort stond open. Ze renden naar binnen en zagen toen recht voor zich het leger van Selymbria in volle wapenrusting over de brede straat op hen afkomen, de helmen neergeklapt, de rond schilden geheven. Het was een enorme overmacht. Wat moest hij doen? Vechten betekende zelfmoord. Vluchten was ondenkbaar

Foto: Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay

Afwijken van de WHO richtlijnen

ANALYSE - In de discussie of Nederland zich aan de WHO richtlijnen houdt met betrekking tot het testen van verdachte gevallen in de Coronapandemie, wordt nogal eens de stelling ingenomen dat Nederland sterk afwijkt van die richtlijnen.

Als je je alleen op de persconferenties van de WHO baseert, dan kun je inderdaad concluderen dat Nederland (sterk) afwijkt. De kern van het advies van de WHO is namelijk testen, contactonderzoek en bewezen gevallen isoleren. Echter, de oproep van de WHO is volgens Marion Koopmans (hoogleraar viologie en adviseur van de WHO) een eigen leven gaan leiden:

‘Geloof me, binnen de WHO heeft dat tot veel discussie geleid’, zegt Koopmans, die als WHO-adviseur dicht op het vuur zit. ‘De oproep was goed bedoeld, maar is daarna viraal gegaan en een heel eigen leven gaan leiden in het publieke domein.’

Meer detail in WHO richtlijnen

Om de adviezen van de WHO echt op waarde te kunnen en de Nederlandse situatie daarmee te vergelijken moet je je niet alleen baseren op persconferenties, maar ook (of zelfs: met name) op de adviesdocumenten van de WHO. Zo onderscheid de WHO vier scenario’s:

  • landen met geen gevallen,
  • landen met sporadische gevallen,
  • Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

    Quote du Jour | Chloroquine een wondermiddel?

    The substance so far failed in all antiviral therapies, but this didn’t prevent Raoult from deciding that chloroquine can cure corona virus infections, serious side effects notwithstanding. To prove that, Raoult treated 26 patients at his institution with the derivative hydroxychloroquine, alone and in combination with the antibiotic (meaning antibacterial!) drug azithromycine.

    Met zijn bevinding dat malariamedicijn chloroquine eveneens werkzaam was tegen de slopende effecten van Covid-19, werd dr. Didier Raoult, hoofd van de Franse onderzoekseenheid naar infectieziekten en opkomende tropische ziekten, in één klap een wereldberoemdheid. Hij werd geïnterviewd door dr. Oz, de Amerikaanse president Trump beveelt zijn remedie aan, en radeloze artsen begonnen het toe te dienen aan Covid-19 patiënten.

    Foto: Sanofi Pasteur (cc)

    Mens versus parasiet

    ACHTERGROND - Elke week belicht Studium Generale een thema, geïnspireerd door opnames en artikelen uit het archief. Het thema van deze week: mens versus parasiet.

    Maart heeft wat weg van oorlogstijd. De overheid adviseert ons binnen te blijven, zeven miljoen mensen kijken naar een tv-toespraak van de minister-president, en grote delen van de economie liggen op haar gat. Alle aandacht gaat naar de essentiële elementen van de maatschappij, met name de zorg draait op volle kracht. We delen onderling voortdurend informatie, maar er heerst verwarring. De vijand, waar is hij? Wat gaat hij doen?

    Vanuit het oogpunt van de biologie is de vergelijking met een oorlogssituatie niet zo ongewoon. Een viroloog en een microbioloog zien in de natuur een constante wedloop tussen parasiet en gastheer. De mens is altijd al in een strijd met virussen, bacteriën, schimmels en andere parasieten verwikkeld geweest. Na de pest en de Spaanse griep is het coronavirus een nieuw hoofdstuk in die oorlog. Maar met welke wapens wordt er gevochten? Over welke verdedigingsmechanismen beschikt de mens? En wat is onze meest beloftevolle tactiek voor een overwinning?

    Onder onze ogen woedt een oorlog

    Een parasiet is een wezen dat overleeft door gebruik te maken van een gastheer, die daar nadeel aan ondervindt. In de natuur houden parasiet en gastheer een constante evolutiewedloop. De gastheer evolueert om zich tegen de parasiet te verdedigen, en de parasiet evolueert om die verdediging te omzeilen. Die wedloop gaat over lijken: wie zich niet aan kan passen sterft. Zo gaat het al bijna zolang er leven is, tussen boom en schimmel, tussen schimmel en bacterie en tussen bacterie en bacteriofaag.

    Foto: Abhi Sharma (cc)

    Nogmaals Peter Gøtzsche over vaccinaties

    RECENSIE - Een gastbijdrage van Pepijn van Erp, eerder verschenen op KloptDatWel.nl

    De controversiële Deense arts Peter Gøtzsche kondigde op Twitter de publicatie van zijn nieuwe boek over vaccinaties aan. Door het lezen van zijn vorige boek en wat recente akkefietjes rondom zijn persoon was ik toch wel nieuwsgierig naar het boek en heb het inmiddels gelezen.

    Nogmaals Peter Gøtzsche over vaccinaties 1

    In zijn vorige boek maakte Gøtzsche al duidelijk waar hij staat in discussies over vaccinaties. Dat werd eigenlijk ook wel tijd aangezien hij vaak door antivaxxers wordt aangehaald als een volkomen onafhankelijke expert, wars van enige BigPharma-invloed, die heel kritisch is over vaccins. Ja, van het griepvaccin en dat tegen HPV is Gøtzsche bepaald geen fan, maar de meeste vaccinaties die bij ons in het Rijksvaccinatieprogramma zitten, vindt hij fantastisch. In zijn net verschenen Vaccines: truth, lies and controversy diept hij het onderwerp verder uit.

    Vaccinontkenners

    Het eerste hoofdstuk gaat over het vaccindebat en de soms uiterste felle toon waarop dat plaatsvindt. Gøtzsche maakt zich er zorgen over dat uit angst de antivaxxers in de kaart te spelen, zo’n beetje elke kritiek op vaccins al snel als verdacht en ongewenst wordt weggezet.

    People who reject all vaccines and are totally resistant to rational arguments and findings from high-quality science going against their beliefs are often called anti-vaxxers. I do not like calling people anti-something. People who criticise the huge consumption of psychiatric drugs for valid scientific reasons are often called anti-psychiatry by psychiatrists, which they are not; they are pro-people. I prefer to use the term vaccine deniers, since they deny the science, just as there are Holocaust deniers and people who deny that man ever set foot on the Moon.
    The other camp I shall call vaccine advocates even though this term is too kind for those of them who are similarly unreasonable as the vaccine deniers when they say we should accept all vaccines without asking questions.

    Foto: Yuri Samoilov (cc)

    Demonstratie veilig niesen

    Eén van de adviezen om de verspreiding van het Coronavirus tegen te gaan is niesen in je elleboog. Ongeveer negen jaar geleden hebben de Mythbusters van Discovery Channel al een demonstratie veilig niesen gegeven:

    De conclusie uit deze demonstratie: Niesen in je elleboog verspreid veruit de minste niesdruppeltjes. Daarmee verklein je dus de kans om iemand in je directe omgeving te besmetten.

    Quote du Jour | Het bezoedelen van de ziel van de hogeschool

    HAN-baas Kees Boele had altijd al een interessante (en zeker voor een collegevoorzitter van een hogeschool: tegendraadse) kijk op hoe het hoger onderwijs in Nederland geregeld en georganiseerd is.

    “Wat ik zelden hoor als argument voor een fusie of uitbreiding is een onderwijsinhoudelijk, laat staan sfeer-argument. Uit onderzoek is dat ook gebleken: alle grote fusies in het hoger onderwijs hadden met name bedrijfsmatige motieven en gingen ten koste van sociale cohesie..” Het is gezien het vigerende bestuursmodel ook geen grote verrassing dat dit zo is. “Kom maar eens aan bij een accountant of raad van toezicht met zoiets softs als ‘sfeer’, daar kunnen ze niets mee.”

    Toch maakt hij zich als bestuurder wel zorgen over de sociale cohesie op hoger onderwijsinstellingen. “Ik vind dat de schaalgrootte niet bevorderlijk is voor het zorgen voor de ziel. Natuurlijk moet je wel een beetje zakelijk zijn, we rammen er als HAN toch 350 miljoen doorheen elk jaar. Maar de ziel van de HAN zit daar niet en die moet je niet laten bezoedelen door dat soort dingen.”

    Doe het veilig met NordVPN

    Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

    Vorige Volgende