Polen op weg naar de uitgang?

Hoe lang kan een land nog lid van de EU blijven als het zich niet neerlegt bij uitspraken van het Europese Hof? Met de uitspraak van het Poolse Constitutioneel Hof dat het land zich niet hoeft te houden aan interim-maatregelen die zijn opgelegd door het Europees Hof van Justitie lijkt Polen steeds dichter bij een breuk met de EU te komen. Het conflict spitst zich toe op de tuchtkamer die kritische rechters kan bestraffen of ontslaan. Het Europese Hof in Luxemburg heeft Polen gemaand deze instelling op te heffen. Het is een politiek orgaan, aldus het hof, „geen onafhankelijke en onpartijdige rechtbank”. Gisteren bevestigde het Hof zijn standpunt nog eens dat de tuchtkamer in strijd is met het Europese recht. Een woordvoerder van de Europese Commissie sloot zich hierbij aan: 'De EU heeft voorrang op het nationale recht en alle beslissingen van het Europese Hof van Justitie zijn bindend voor de autoriteiten van de lidstaten en de nationale rechtbanken.' Het Poolse Constitutioneel Hof is zelf ook onderwerp van kritiek vanwege de illegale benoeming van rechters. Ook die kritiek wordt door Polen afgewezen. 'Wij bepalen hoe we hier recht spreken', zegt de Poolse regering, 'en wat wij goed vinden kan niet worden overruled door Europese rechters.' Het is een flagrante inbreuk op de scheiding der machten en de Europese rechtsorde waar het land zich door zijn lidmaatschap aan heeft gebonden. Wat kan de EU hier tegenover stellen? De Europese Commissie kan dwangsommen opleggen. Dat is tot nu toe nog niet gebeurd. Bij een verdere escalatie die niet meer te vermijden is kan deze maatregel worden doorgevoerd. Maar die zal niet zonder consequenties blijven van de kant van lidstaten die Polen tot nu toe steunen. Zoals Hongarije en Slovenië dat komend halfjaar EU-voorzitter is. Stedenbanden onder druk Vorig jaar kreeg Polen al wel een financiële strafmaatregel opgelegd vanwege de 'LGBT-ideologievrije' zones die in sommige Poolse steden zijn afgekondigd. De Europese Commissie keurde de subsidie af voor stedenbandprojecten met zes van die Poolse steden. Verschillende gemeenten in andere landen verbraken de banden met hun Poolse twin-partner, zoals het Nederlandse Nieuwegein met het Poolse Puławy. Gisteren werd de Poolse regering er door de Commissie aan herinnerd dat ze nog steeds geen informatie hebben gegeven over Europees geld dat verstrekt is aan de steden die zich hebben schuldig gemaakt aan deze discriminerende maatregelen. De Commissie start nu zowel tegen Polen als Hongarije een juridische procedure vanwege het schenden van fundamentele rechten van burgers. Hongarije wordt aangeklaagd vanwege de recent aangenomen wet die de informatie over homosexualiteit aan banden legt. Polen scoorde voor het tweede jaar op rij van alle EU-lidstaten het laagst op de Rainbow Europe ranglijst. Wat overigens geenszins betekent dat de gehele Poolse bevolking het regeringsbeleid ten aanzien van de LGBT-gemeenschap steunt. Volgens het Atlas of Hate-project, dat alle verklaringen verzamelt, beslaan de steden en regio's die een soort anti-LGBT-document hebben ondertekend een derde van het Poolse grondgebied. Volgens de Lijst Stedenbanden op Wikipedia hebben Nederlandse gemeenten met meer dan vijftig Poolse plaatsen een band (gehad). Profijt van de EU Dat de Poolse regering ook kan profiteren van de rechterlijke instanties van de EU bleek gisteren toevallig nog uit een andere zaak die bij het Europese Hof in Luxemburg speelde. Die ging over een conflict dat Polen en Duitsland hebben over de gaspijpleiding door de Oostzee. In dit geval oordeelde het Hof ten gunste van Polen en wees het een beroep van Duitsland af. De uitspraak betekent dat de gasdoorvoer met 50% wordt verminderd. Dat is vooral in het nadeel van de leverancier, het Russische Gazprom. En om Rusland dwars te zitten schakelt Polen graag de Europese rechter in. Het opportunisme van de Poolse regering lijkt niet geheel in strijd met het standpunt van een groot deel van de bevolking. De materiële voordelen van het lidmaatschap van de EU worden wel degelijk gezien. Polen ontvangt meer van de EU dan dat het er aan bijdraagt. Aan wetgeving met meer immateriële inhoud die daar onvermijdelijk bij komt hebben veel Polen echter geen boodschap. Polen zal echter net als Hongarije de EU niet snel uit onvrede verlaten, zoals de Britten. Het verzet tegen Brussel leidt wel tot het ontregelen van de Europese samenwerking. En dat is koren op de molen voor rechtspopulistische stromingen elders.

Door: Foto: Dietmut Teijgeman-Hansen (cc)
Foto: Roel Wijnants (cc)

Sociale klasse is nooit weggeweest

, door

RECENSIE - Oud-voorzitter van de SP Ron Meyer ergerde zich dit voorjaar aan het RTL-verkiezingsdebat. Bij een stelling over de wenselijkheid van bewindslieden van kleur of een niet-westerse achtergrond roept hij ‘Klasse, KLAS-SUH! Verdomme’. Zelfs zijn eigen kinderen begrepen hem niet. ‘Vond je dát een goed antwoord, papa?’ Sociale klasse bestaat niet meer in het politieke discours; beter gezegd:  de sociale klasse, die natuurlijk nog wel degelijk bestaat is onzichtbaar geworden in de media. Bij alle aandacht voor ongelijkheid, minderheden en achtergestelden komt de gemeenschappelijke noemer van de sociale klasse niet in beeld. Meyer heeft er een woedend boek over geschreven dat hij opdraagt aan zijn ouders uit de Heerlense arbeidersbuurt Zeswegen die hij zelf ontstegen is maar die hem wel gevormd heeft met een scherp gevoel voor klassenverhoudingen. Vakbondsman Meyer maakt zich boos over de hedendaagse werkers in de thuiszorg, de pakketbezorgers, buschauffeurs, schoonmakers, reparateurs, supermarktmedewerkers, vuilnisophalers en al die andere werkende mensen die onmisbaar zijn, zoals zijn ouders dat vroeger ook waren, maar onzichtbaar, onderbetaald en snel versleten.

De onmisbaren, een ode aan mijn sociale klasse is een heel persoonlijk boek, geschreven in een persoonlijke stijl, stellig en zonder twijfels, in eenvoudige taal en met de nodige humor. Meyer heeft het boek opgedragen aan zijn ouders die hij in de tekst ook regelmatig aanspreekt. Maar hij stijgt met zijn heldere reflecties op het verleden en rake hedendaagse observaties wel degelijk boven zijn eigen geschiedenis uit. Hij heeft natuurlijk gelijk. De blue collar werker, de klassiek fabrieksarbeider die ’s morgens met zijn broodtrommeltje achterop naar de scheepswerf fietst en ’s avonds als het al lang donker is door moeder de vrouw een bord met stamppot krijgt voorgezet bestaat niet meer. Het kapitalisme bestaat nog wel. En dat profiteert nog steeds van grote massa’s werkers, mannen en nu vooral ook veel vrouwen, merendeels in de dienstverlening en veelal met onzekere arbeidscontracten, zzp’ers of andere flexwerkers die zich nog steeds het schompes moeten werken om een behoorlijke boterham te verdienen. Met een of meer banen. Mag daar in een volgend verkiezingsdebat ook eens een stelling over worden voorgelegd aan de dames en heren politici?

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Excuuspolitiek

, door

Excuses? Het lijkt wel of de minister-president der Lage Landen er geen genoeg van kan krijgen. Zou hij zijn volgende blunder alweer aan het voorbereiden zijn om ook een record te vestigen als excuuspremier?

Ruttes staat van dienst als spijtbetuiger.

16 augustus 2011: ‘Ongelukkig’. Zo betitelde premier Mark Rutte vandaag in de Tweede Kamer zijn communicatie na de laatste Europese top en hij bood zijn excuses aan voor de verwarring die is ontstaan na de presentatie van het steunpakket aan het noodlijdende Griekenland.

12 november 2012: Premier en VVD-leider Mark Rutte heeft maandagavond zijn verontschuldigingen aangeboden voor de verwarring die is ontstaan over de invoering van een inkomensafhankelijke zorgpremie en de gevolgen daarvan voor de koopkracht. ‘Ik heb een fout gemaakt’, zei Rutte en werd daarmee nummer 1 op de Sorrylijst 2012.

28 september 2013: Premier Mark Rutte heeft zijn excuses aangeboden aan de PvdA voor het op het laatste moment intrekken van steun voor een motie die werd ingediend door GroenLinks en PvdA.

29 maart 2014: Mark Rutte heeft zich tegen minister-president van Curaçao Ivar Asjes verontschuldigd voor zijn curieuze uitspraken over Zwarte Piet. Zijn opmerking dat zijn ‘vrienden op de Nederlandse Antillen’ blij zijn met het sinterklaasfeest ‘omdat zij hun gezicht niet hoeven te schminken’, is op de Antillen niet goed gevallen.

Foto: Tasmanian Archives and State Library (Commons) (cc)

Three strikes and you’re out

, door

OPINIE - …
Dochter vanaf de achterbank: “Pappa, je ziet toch wel die grote gele borden? Je rijdt zo hard!”
Pappa aan het stuur: “Even niet storen Marina, ik probeer op tijd thuis te zijn.”
Dochter: “Maar pap! Zie je dan die oranje knipperlichten daar recht voor je? En die rode pijl????”
Pappa: “Verdorie Marina, komt toch niet steeds met al die nutteloze weetjes. Je weet toch dat ik me moet concentreren op de snelheidsmeter en het gaspedaal. Dan zijn we snel thuis. En tijd is geld, heb ik je al zo vaak gezegd!”
Dochter: “PAPPA!!!!!!”
…
“KRAK BOEM CRASH”

De auto boort zich door een afzetting en slingert door het gat van het weggehaalde wegdek naar de reling en komt daar met een knal tot stilstand. Dochter heeft verschillende kneuzingen, last van haar nek en een hersenschudding omdat ze zijwaarts tegen het raam sloeg met haar hoofd.
Pappa Harco heeft niets, want airbags.

Politie is snel ter plaatse en spreekt met Pappa Harco.
Politieman 1: “Beste meneer… Harco Ronge? Hoe heeft dit kunnen gebeuren?”
Harco: “Nou, ik werd afgeleid door mijn dochter en daardoor had ik de borden niet goed in de gaten. En overigens, die borden waren voor meerdere uitleg vatbaar hoor! Maar eerlijk is eerlijk, dus ik heb mijn excuses naar mijn dochter gemaakt omdat dat ik onterecht boos naar haar werd.”
Politieman 1: “Uhm… Ik lees hier dat u al drie keer eerder het afgelopen jaar een soortgelijk ongeval had. Dat is wel heel toevallig.”
Harco: “Ja? Dus? Ongelukken gebeuren nu eenmaal als je achter het stuur zit. En ik weet alles van sturen hoor, daar hoef je mij niets over uit te leggen wijsneus.”
Politieman 1: “….”
Politieman 2: “Maar door de herhaling vrees ik dat we toch uw rijbewijs moeten innemen voor aantoonbaar gevaarlijk en onverantwoord rijgedrag.”
Harco: “NEE, dat mag u helemaal niet doen! Wie kan er anders dan ik straks mijn dochter veilig van en naar school rijden?”

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: © Rijksoverheid schermafbeelding persconferentie ivm coronacrisis

Zwalkend coronabeleid

, door

COLUMN - Als regels niet goed doordacht zijn, continu veranderen, te ingewikkeld zijn, en niemand erop let of ze nageleefd worden, wordt het heel erg moeilijk ze op te volgen.

Als het kalf verdronken is, dempt men de put. Dit lijk mij een goede samenvatting van de verscherping van de maatregelen, die volgde op de grote jubel van twee weken die resulteerden in massale besmettingen van met name jongeren.

De wijsheid die nu rondgaat is dat de ziekenhuisopnames de besmettingen wel niet zullen volgen: de meeste ouderen zijn immers gevaccineerd. We mogen maar hopen dat dit klopt. Vorig jaar september riep ook iedereen vrolijk dat de cijfers wel stegen maar de ziekenhuisopnames niet – die volgden echter twee weken later alsnog.

Jongeren zijn daarbij wel sterk, maar niet onkwetsbaar. Sterven aan corona zullen ze gelukkig niet snel doen, maar als enkele duizenden jongeren na deze zomer een jaar of langer invalide blijken te zijn, dan is dat ook iets waar je als politiek en samenleving best spijt van mag hebben. Zeker als je dat had kunnen voorkomen door een maandje meer geduld te hebben.

Consistente regels

Het pakket zoals het er nu ligt, is redelijk verdedigbaar. Deze regels hadden echter al twee weken de geldende realiteit moeten zijn, totdat iedereen van 18+ die wil zijn gevaccineerd zou zijn. Eerst alles allemaal loslaten, en dan twee weken later weer terugdraaien, geeft een volstrekt verkeerd signaal. Mensen hebben twee weken lang op de journaals iedere dag beelden van dampende clubs vol mensen gezien, met wisselend commentaar. Het voelt het niet goed om dan plotseling met je “brave” kroeg weer om 12 uur dicht te moeten. Net zo geldt het voor de organisatoren van festivals, die zo natuurlijk nooit een fatsoenlijke planning kunnen maken.

Foto: Patrick Rasenberg (cc)

Peilingennieuws geeft weinig informatie over onderzoeksaanpak. Hoe kan dat beter?

, door

ANALYSE - van Tom Louwerse en Rozemarijn van Dijk, eerder gepubliceerd op Stuk Rood Vlees.

Peilingen worden veelvuldig gebruikt in de media tijdens verkiezingscampagnes. Hoeveel is partij X gestegen in de peilingen? Welke partij is groter, partij A of partij B? In een recent gepubliceerd artikel [gratis te lezen versie] onderzochten wij hoe die peilingen werden gerapporteerd: is er aandacht voor cruciale informatie over de onderzoekaanpak en, misschien nog wel belangrijker, worden verschuivingen en verschillen in de peilingen correct geïnterpreteerd? We hebben hierbij ook onderzocht of het uitmaakt of peilingbureaus in hun rapportages methodologische informatie vermelden: zorgt meer informatie in de rapportage van het onderzoeksbureau voor een beter nieuwsartikel?

De kwaliteit van de rapportage

Voor ons onderzoek, hebben we alle nieuwsartikelen in de vijf weken voor de verkiezingen van 2010, 2012 en 2017 verzameld waarin het woord ‘peiling’ en de naam van een onderzoeksbureau voorkwam.[1] Deze artikelen kwamen uit alle landelijke dagbladen en de online nieuwswebsites van NOS en RTL Nieuws.

De kwaliteit van de krantenartikelen over peilingen kun je op verschillende manieren beoordelen. Wij hebben naar drie dingen gekeken:

  • Het aantal aspecten van de onderzoeksaanpak dat werd genoemd, bijvoorbeeld hoeveel mensen werden ondervraagd, wanneer en hoe werden de gegevens verzameld;

    • Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Mededeling

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

    Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

    Mededeling

    Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

    Foto: pietplaat (cc)

    Waarom fuseren VVD en D66 niet?

    , door

    COLUMN - De Tweede Kamer is vandaag met zomerreces gegaan. Misschien dat de persconferentie van gisteravond aanleiding geeft de vakantie meteen weer uit te stellen. Want het zal toch niet zo zijn dat het demissionaire kabinet in de luwte van het reces ongecontroleerd kan door regeren?

    De plenaire vergadering van gisteren was de laatste voor dit zomerreces en ook de laatste in de huidige plenaire zaal. “Tenminste, dat hopen we dan maar”, sprak de voorzitter bij aanvang. Het Binnenhof wordt eindelijk gerenoveerd (de gebouwen, niet de gangbare democratie…) en dat verdiende wel een woordje van aandacht:

    Vanavond trekken wij de deur achter ons dicht en dan komt er een einde aan een hele lange periode vol met geschiedenis. We verhuizen dan naar de Bezuidenhoutseweg voor vijfenhalf jaar, zegt men. We zijn hier dus weer in 2027.

    Traditioneel werd een overvolle agenda afgeraffeld. Het enthousiasme is er bij de volksvertegenwoordigers wel af, want de vergadering haalde de top vijf van langste vergaderingen bij lange na niet. Die van vorig jaar nestelde zich op de derde plaats.

    Ook de hoeveelheid behandelde moties lag wat lager. Vorig jaar jaste men er 370 moties doorheen, nu vond men het met 316 moties wel genoeg, waarvan een nog kleiner deel in stemming werd gebracht (zie ons verslag van vorig jaar).

    Foto: Frantic1892 (cc)

    Hekken aan de grens in Litouwen

    , door

    Dertig jaar na de val van de Berlijnse muur verschanst Fort Europa zich achter een groeiend aantal kilometers grenshekken. Na Griekenland en de Balkan bouwt nu ook Litouwen hekken langs de grens om migranten te weren. Aanleiding is het, volgens premier Ingrida Simonyte opzettelijk georganiseerde, transport van migranten uit Wit-Rusland richting EU. Onduidelijk is welke gevolgen de afsluiting van de grens zal hebben voor Wit-Russische dissidenten die de repressie in hun land willen ontvluchten.

    Vanuit Wit-Rusland zijn dit jaar al zeker 822 migranten, met name Irakezen, de grens overgestoken. In heel 2020 waren dat er nog 81. Simonyte: ‘We zien het als een hybride agressie tegen Litouwen en de hele Europese Unie. Het is [een reactie op] een principieel standpunt van de hele EU, inclusief Litouwen, met betrekking tot de resultaten van vervalste verkiezingen [in Wit-Rusland], repressie tegen het maatschappelijk middenveld en mensenrechtenactivisten.’ Migranten als wapens voor het uitvechten van internationaal politieke conflicten. We zagen het onlangs ook in de Spaanse enclave Ceuta waar een Spaans/Marokkaans conflict over West-Sahara leidde tot een instroom van vluchtelingen, en eerder aan de Turkse grens en bij Libië op de Middellandse Zee. Het buitenland weet: het Europese migratiebeleid is de zwakke plek van de EU. Wie de Europese samenwerking wil treffen grijpt zijn kans op dit gebied waar de lidstaten het onderling al jaren lang niet eens kunnen worden. 

    Steun ons!

    Mededeling

    De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

    Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

    Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

    Mededeling

    Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

    Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

    Foto: Prachatai (cc)

    Regering-Bennett lijdt nederlaag bij stemming over rechts stokpaardje

    , door

    NIEUWS - Israel heeft in de nacht van maandag op dinsdag een tamelijk komische stemming beleefd. Het nieuwe kabinet Bennett leed een nederlaag bij de stemming over de verlenging van een amendement op de burgerschaps- en inreiswet, die verbiedt dat Palestijnen die trouwen met een Israeli daarna in Israël mogen komen wonen. In theorie geldt de wet voor alle Israëlische burgers, maar in de praktijk zijn het natuurlijk vooral Palestijnen die met Palestijnen uit de gebieden trouwen. De wet pakt daarom in de praktijk uiterst discriminerend uit voor Palestijnse Israeli’s.

    De uitslag van de stemming – na een lang nachtelijk debat – was 59 voor en 59 tegen. Premier Bennett had aan de stemming ook de vertrouwenskwestie verbonden. Daarna voorkwam alleen het feit dat de stemmen staakten dat het kabinet ook moest aftreden. De uitslag gaf duidelijk aan wat een onding deze coalitie van uiterst rechts tot en met links en zelfs een Arabische partij (de islamitische Verenigde Arabische Lijst Ra’am) in feite is. Zij is dan ook vooral tot stand is gekomen om eindelijk eens van de vorige premier Netanyahu af te kunnen komen.

    Het amendement dat de familiehereniging met Palestijnen uit de gebieden onmogelijk maakt, werd in 2003 voor het eerst voor een jaar aangenomen. Daarna is het steeds jaarlijks opnieuw verlengd. Dat gebeurde met de stemmen van rechts, dat het argument hanteerde dat de wet nodig was uit ”veiligheidsoverwegingen”. Het linkse Meretz en de Palestijnse partijen wezen het amendement steeds af omdat het domweg discriminerend en racistisch is.

    Foto: The U.S. Army (cc)

    Afghanistan – een terugtocht na twintig jaar

    , door

    Joe Biden wordt wel aangeduid als een ‘oude man met haast’. Nu gaat dit beslist niet op voor alle delen van de buitenlandse politiek van de nieuwe Amerikaanse president (denk aan Iran, Palestina). Maar bij Afghanistan lijkt het er toch aardig op. Weliswaar lukt het niet om de datum voor het vertrek van de laatste 3.500 Amerikaanse troepen te halen, die door zijn voorganger Donald Trump in februari vorig jaar was afgesproken met de Taliban (1 mei 2021), maar op 11 september zullen we het mogelijkerwijs dan toch na twintig jaar meemaken: het onvoorwaardelijke vertrek van de Amerikaanse en NAVO-troepen uit Afghanistan. Een analyse van Kees Kalkman in het Vredesmagazine, juni 2021.

    Het uitstel van iets meer dan vier maanden kan veroorzaakt zijn door het verschil van de manier van besluitvorming met de tijd van Trump. Dat geldt bijvoorbeeld voor het herstel van de positie van de National Security Council, waarin belangrijke spelers op het gebied van de nationale veiligheid zijn vertegenwoordigd, en die door middel van een bureaucratisch proces beslissingen neemt. Tijdens de laatste jaren autocratische bewind van Trump was de NSC op de achtergrond geraakt.

    Een mislukte oorlog

    Verrassend is het niet dat Biden hier in feite de politiek van de voorafgaande regering voortzet. Al onder president Obama was hij als vicepresident voorstander van het vertrek van de troepen. Sterker nog, nadat het offensief met een tijdelijke troepenopbouw (een compromis met de legerleiding met een plafond van 130.000 VS-militairen) was mislukt, zou ook Obama zelf ervan overtuigd zijn geraakt dat het beter was om te vertrekken, zo hoorde ik de ochtend na de aankondiging van het besluit één van zijn naaste medewerkers vertellen bij BBC Radio 4. Maar dat gebeurde niet, vanwege de opkomst van ISIS. Kennelijk was men bang dat weggaan uit Afghanistan – feitelijk het toegeven van een mislukte oorlog – het kalifaat en zijn aanhangers overal ter wereld in de kaart zou spelen. Het komt vaker voor dat bij het begin, verloop of einde van een oorlog in de besluitvorming een belangrijke rol wordt gespeeld door een factor die weinig te maken heeft met de situatie in het land waar het om gaat. Wat Afghanistan betreft wordt er bijvoorbeeld af en toe aan herinnerd dat de beslissing van de NAVO om zijn rol uit te breiden buiten Kaboel in november 2003 niet veel te maken had met de militaire situatie maar met het herstel van de eenheid binnen de NAVO, die verscheurd was doordat Frankrijk en Duitsland geweigerd hadden de VS en Engeland te steunen in de Irakoorlog. Zo is ook Nederland vanaf 2004 naar Afghanistan gegaan om uiteindelijk in Fase 3 van ISAF (International Security Assistance Force) van 2006 tot 2010 de provincie Uruzgan voor zijn rekening te nemen. Volgens het proefschrift van militair onderzoekster Mirjam Grandia was dat voor het Nederlandse besluit vooral om het drama van Srebrenica te boven te komen.

    Vorige Volgende