Waarom de media rechts-extremisme normaliseren

In de media zien we dagelijks dat meepraten met valse frames lucratiever is dan het doorprikken ervan. Zelfs de NOS is niet meer neutraal. Hoogleraar Marcel Canoy roept daarom fondsen op een onafhankelijk platform op te richten voor gedegen onderzoeksjournalistiek. We moeten het even hebben over journaliste Nina Zeelen. Ze werkte bij vele actualiteitenprogramma’s van de publieke omroep. Ze is daar na de laatste Tweede Kamerverkiezingen (2023) mee gestopt omdat ze de valse frames in Hilversum spuugzat was. De NOS – geen usual suspect Welke frames dan? Ik heb het even niet over de usual suspects als Sven Kockelmann, Wierd Duk of Wouter de Winther die dagelijks in deerniswekkende talkshows hun stokpaardjes mogen berijden. Ik heb het over de NOS, de omroep zonder kleur waarvan verwacht mag worden dat die onpartijdig het nieuws brengt en duidt. Zomaar drie voorbeelden. Het echte nieuws was natuurlijk dat dit pathetische grootheidswaanzin is De NOS presteert het om het idee van Trump om de Golf van Mexico te hernoemen te brengen als Wens Trump vervuld. Het echte nieuws was natuurlijk dat a) dit pathetische grootheidswaanzin is; b) dat Trump niet gaat over de naamgeving van internationale geografische en c) dat Google zichzelf volmaakt belachelijk en corrupt maakt door hierin mee te gaan. Noorlander pakt Frans Timmermans snoeihard aan alsof het zou gaan om de voorman van de taliban Ook fascinerend is het gedrag van Arjan Noorlander als duider bij Nieuwsuur als het gaat over migratie. Het giftige frame van het kabinet dat er een crisis wordt ‘gevoeld’ en dat integratie een probleem is, is al door Jan en alleman gedebunkt. Noorlander echter, gooit er nog even een schepje bovenop door het migratieframe van het kabinet kritiekloos over te nemen. Hij pakt Frans Timmermans snoeihard aan alsof het hier zou gaan om de voorman van de taliban (Nieuwsuur, 18 april 2024). Lekker neutraal allemaal bij de NOS. Het argument van de hoofdredacteur was dat ‘veel burgers denken dat het Journaal pro-Europa is’ Het NOS-Journaal dan, het bolwerk van neutrale berichtgeving? Dat is allang niet meer zo. In 2014 schreef ik al hoe eenzijdig het Journaal dingen kan brengen, in dit geval om het anti-Europese sentiment aan te wakkeren. Het argument van de hoofdredacteur voor de eenzijdige berichtgeving was dat ‘veel burgers denken dat het Journaal pro-Europa is’. Het migratiegevoel avant la lettre. Het item was kennelijk een poging dit recht te zetten door nepnieuws over Europa als gewoon nieuws te presenteren. Het is er sindsdien niet beter op geworden. Voxpopjes worden belangrijker dan experts en het gedoe eromheen leidt af van de journalistieke hoofdboodschap. Democratie en media Een goed functionerende democratie veronderstelt geïnformeerde burgers. Media vervullen daarbij – in theorie – een cruciale rol: ze agenderen maatschappelijke vraagstukken, controleren de macht en bieden plek aan verschillende groepen en standpunten in de samenleving. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) schreef een alarmerend rapport in 2024 met de veelbetekenende titel Aandacht voor media dat nauwelijks enige aandacht in de media kreeg. Typerend was de annulering wegens gebrek aan belangstelling van een geplande briefing over het rapport in de Tweede Kamer op 21 november 2024. De officiële reactie van het kabinet VooruitSchoof op het rapport is uitgesteld en zal naar verwachting voor de zomer van 2025 aan de Kamer wordt gestuurd. De oplossingen liggen in nieuw beleid en daarbij is (*kuch*) haast geboden, aldus de WRR De WRR komt tot de niet verrassende conclusie dat het verdienmodel van traditionele media is aangetast door big tech. De oplossingen liggen in nieuw beleid en daarbij is (*kuch*) haast geboden, aldus de WRR. De raad wil democratische functies van het mediasysteem leidend laten zijn en de overheid daarin een noodzakelijke rol geven. Businessmodellen en relaties met rechts-extremisme Dat het businessmodel van de krant is aangetast door big tech is genoeglijk bekend. Het gevolg is dat meer euro’s verdiend worden met ‘fophef’ dan met nieuws, want dingen goed uitzoeken kost geld. Journalisten op hun beurt beunen bij als dagvoorzitter, wat niet zelden leidt tot het inslikken van kritiek en meewaaien met alle winden. Ik zat er recent bij toen een journalist alias dagvoorzitter akkoord ging met de eis dat een minister alleen kwam opdagen als er geen kritische vragen zouden worden gesteld. Het businessmodel van de publieke omroep is ook al aangetast Het businessmodel van de publieke omroep is ook al aangetast, niet zozeer door big tech, maar omdat de prikkels niet liggen in het maken van kwalitatief goede journalistiek, waardoor ze  makkelijk scoren en de commerciële omroepen nabootsen met plat vermaak aan de orde van de dag is. België en Duitsland laten zien dat dit ook anders kan. Goed functionerende media zouden een tegenwicht kunnen en moeten bieden aan het nepnieuws Recente ontwikkelingen in de VS laten nog maar eens zien dat er een duidelijke relatie bestaat tussen rechts-extremisme en het gedrag van techmiljardairs. Dat is al erg genoeg op zichzelf, maar goed functionerende media zouden een tegenwicht kunnen en moeten bieden aan het nepnieuws en de valse frames die uit die hoek zo rijkelijk over ons worden uitgestort. Door de aantasting van de businessmodellen en de kennelijke vrede die de journalistieke wereld lijkt te hebben met de uitholling van hun vak, gaat dat niet zomaar gebeuren. De angst om ‘links’ gevonden te worden en de dreigende bezuinigingen op de publieke omroep verlammen alles. Er zijn te weinig Nina Zeelens in dit land die dapper genoeg zijn om Hilversum te verlaten of te onthullen wat hier gaande is. ‘Ik heb ook een hypotheek’ wint het te vaak van de code voor de journalistiek ‘Ik heb ook een hypotheek’ wint het te vaak van de eigenwaarde, de code voor de journalistiek en de basale maatschappelijke plicht. En zo zien we dagelijks dat het meepraten met valse frames lucratiever is dan het doorprikken ervan. Niet overheid, maar fondsen Gaan we het redden met oplossingen die de WRR voorstaat? De raad wil dat de overheid een betrouwbare en veilige informatieomgeving realiseert, voor de democratie belangrijke informatie prominent zichtbaar en goed vindbaar maakt. De overheid gaat dit niet doen, en zeker niet met dit kabinet Verder moet de lokale en regionale journalistiek versterkt worden en moeten gebruikers van sociale media gestimuleerd worden hun verantwoordelijkheid te nemen. De oplossingen zie ik als ultieme vormen van wensdenken, want de overheid gaat dit niet doen, en zeker niet met dit kabinet en met de huidige mores in de journalistieke wereld. Als de oplossing ligt in het versterken van de democratische functie van het mediasysteem, moeten we niet bij de overheid zijn. Gelukkig zijn er in Nederland talloze goed gevulde fondsen van mecenassen die hun geld in het bedrijfsleven hebben verdiend en met het fonds projecten financieren met een maatschappelijk doel. Daar zitten ook fondsen tussen die de democratie een warm hart toedragen. Het blijkt voor die fondsen lang niet altijd gemakkelijk goede projecten te vinden Het blijkt voor die fondsen lang niet altijd gemakkelijk goede projecten te vinden. Er is één maatschappelijk doel is dat al vele jaren moeilijk financierbaar blijkt en waar we op dit moment echt veel last van hebben: het ontbreken van voldoende goede onderzoeksjournalistiek. En dan niet voor het doorprikken van schandalen in de financiële wereld (Follow the Money) of modieus links gebabbel (De Correspondent), maar voor het doorprikken van valse frames. Ik roep daarom deze fondsen op een onafhankelijk onderzoeksjournalistiek platform op te richten. We zullen dat fonds eeuwig dankbaar zijn. Met de groeten van Nina Zeelen. Dit artikel verscheen eerder bij Sociale VRaagstukken. Marcel Canoy is hoogleraar gezondheidseconomie en dementie aan de VU. Hij is daarnaast adviseur van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en werkzaam bij Vilans.

Door: Foto: Steven Lek, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons.
Foto: Gary Todd (cc)

Inheemse bevolking Filippijnen het slachtoffer van mijnbouw door buitenlandse bedrijven

, door

Boeren- en inheemse gemeenschappen in Mansalay op het Filippijnse eiland Mindoro zijn zaterdag getroffen door bombardementen van het Filippijnse leger. Het was de tweede keer dit jaar dat burgers in deze regio werden getroffen. Het is niet duidelijk hoeveel slachtoffers er zijn gevallen. Eerder moesten zesduizend mensen hun huizen en landbouwgronden ontvluchten voor bombardementen waarbij het leger in strijd met de mensenrechten geen enkel onderscheid maakte tussen bewapende strijdgroepen en burgers. De Filippijnse mensenrechtenorganisatie Karapatan registreerde 46.921 slachtoffers bij 19 bomaanslagen sinds Ferdinand Marcos Jr. in 2022 aan de macht kwam.

Panaghiusa, een netwerk van Filippijnse inheemse bevolkingsgroepen koppelt het geweld van het leger aan de enorme uitbreiding van de mijnbouwactiviteiten onder de nieuwe regering. De organisatie roept op de 30 jaar oude mijnwet te herzien. ‘De geschiedenis toont dat deze wet heeft geleid tot militarisering, rampen, ontheemding en armoede in inheemse gemeenschappen. De mijnbouwindustrie dient de belangen van de lokale elite en buitenlandse bedrijven, terwijl de rechten van inheemse volkeren worden vertrapt.’ De Filippijnse bevolking profiteert volgens Panaghiusa nauwelijks van de mijnbouw. Austrade, een platform voor handel van de Australische regering,  ziet in het nieuwe beleid van Marcos jr. ‘een welkom signaal voor potentiële investeerders en bedrijven die geïnteresseerd zijn in de enorme hulpbronnen van het land, in een tijd waarin de prijzen voor mineralen hoog zijn en de vraag naar cruciale mineralen groot.’ 

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: FolsomNatural (cc)

Niet Poetin, maar Trump als genadeklap voor de Europese veiligheidsarchitectuur

, door

COLUMN - van Laurien Crump

Niemand had drie jaar geleden, toen Poetin Oekraïne binnenviel, kunnen bevroeden dat niet de Russische president, maar zijn Amerikaanse evenknie de genadeklap aan de Europese veiligheidsarchitectuur zou uitdelen. Poetins invasie in Oekraïne leek een dieptepunt in Europese betrekkingen.

Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog was er een internationale oorlog op Europees grondgebied, Rusland was volstrekt onrechtmatig een vredelievend buurland binnengevallen en de soevereiniteit van Oekraïne werd met voeten getreden. Democratie en rechtsstaat bleken ook in de Russische buitenlandpolitiek loze begrippen.

De reactie op Poetins invasie gaf reden tot hoop: de kracht en veerkracht van de Oekraïners overtrof alle verwachtingen, de gelederen binnen de EU en de NAVO sloten zich vrijwel meteen, en de steunpakketten richting Oekraïne en sanctiepakketten richting Rusland volgden elkaar in razendsnel tempo op. Kyiv is niet ingenomen, Zelenski is nog aan de macht en de Europese veiligheidsarchitectuur leek tot voor kort nog min of meer intact.

Sinds de veiligheidsconferentie in München veertien dagen geleden is er echter een nieuw dieptepunt bereikt. De Amerikaanse president Trump en zijn entourage delen de laatste weken de ene klap na de andere uit, niet aan Rusland, maar aan Europa en Oekraïne. Nadat de Amerikaanse minister van defensie (en voormalig Fox presentator) Pete Hegseth Oekraïne in de uitverkoop had gedaan, hield vicepresident Vance een ronkend betoog dat zo uit het script van Poetin had kunnen komen.

Foto: Schermafbeelding debatdirect Tweede Kamer. Ministers Brekelmans, Veldkamp en Schoof tijdens het debat over de Russisch-Amerikaanse vredesbesprekingen

Deze regering is niet klaar voor het Trump-tijdperk: de NAVO is passé

, door

ANALYSE, LONGREAD - door Bram van Gendt

De Amerikanen zijn onze vrienden niet meer. Dat is de afgelopen weken wel duidelijk geworden. De Amerikanen vinden dat de Europese veiligheidsstructuur primair een Europese aangelegenheid is. Dan zou je nog kunnen zeggen: prima, het wordt tijd dat Europa eindelijk eens een zelfstandige geopolitieke entiteit wordt met de militaire slagkracht die daarbij hoort. Maar terwijl de Amerikanen beweren dat ze niet meer geïnteresseerd zijn in Europa, bemoeien ze zich toch op een hinderlijke wijze met de Europese veiligheidsarchitectuur.

In Saudi-Arabië lijken Rusland en Amerika, twee nucleaire mogendheden, weer dichter tot elkaar te zijn gekomen. Van Russische bronnen hebben we bovendien vernomen dat de onderhandelingen voorspoedig zijn verlopen. Daar kun je van alles uit opmaken: Rusland zal naar alle waarschijnlijkheid uit zijn isolement worden gehaald, en de belangen van Oekraïne (en Europa) zullen grotendeels verkwanseld zijn. Amerika is dus niet zozeer een isolationistische grootmacht; het lijkt er vooral op dat Amerika een imperialistische grootmacht wil zijn die op bilateraal niveau de wereldorde probeert te herschikken. Mijn punt wordt (uiteraard) versterkt door de doldwaze uitspraken van Trump over Canada, Groenland/Denemarken, Panama en Gaza. De eerste twee landen zijn nota bene NAVO-leden. Deze anti-internationaalrechtelijke uitspraken vormen een groot gevaar voor kleine landen, vooral voor al die betrekkelijk onbeduidende Europese landen zoals Nederland. Immers, niet langer is de territoriale integriteit en nationale soevereiniteit een gegeven dat vastligt binnen het internationaal recht; bullebakken die grote mogendheden leiden, bepalen voortaan hun lot.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Christopher Michel (cc)

Soedan verhongert

, door

Volgens recent VN onderzoek heerst er een ongekende hongersnood in minstens vijf regio’s van de staten Noord-Darfur en Zuid-Kordofan in het door oorlog geteisterde Soedan. Honderdduizenden mensen dreigen het niet te overleven. Miljoenen kinderen en zwangere vrouwen zijn ondervoed. ‘Nog nooit in de moderne geschiedenis hebben zo veel mensen te maken gehad met honger en hongersnood als nu in Soedan,’ zo waarschuwden deskundigen in opdracht van de VN-Mensenrechtenraad vorig najaar al. Honger is een onzichtbaar oorlogswapen, schreef Le Monde.

De oorlog tussen het regeringsleger en de opstandige Rapid Support Forces (RSF) duurt nu bijna twee jaar. De RSF heeft zich recentelijk onder meer schuldig gemaakt aan dodelijke aanvallen op een ziekenhuis, een vluchtelingenkamp en twee dorpen in de zuidelijke White Nile provincie waar 200 onbewapende bewoners werden gedood. Enkele vooraanstaande RSF-leiders zijn momenteel in Kenia, waar ze naar verwachting plannen zullen aankondigen om een ​​eigen regering te vormen in de gebieden die onder hun controle staan. Het regeringsleger heeft begin januari het strategisch gelegen Wad Madani heroverd. Vluchtelingen keerden ondanks de verwoesting en plundering van hun stad terug uit opvangkampen bij de oostelijke havenstad Port Sudan. In de hoofdstad Khartoem en zuidelijke en oostelijke delen van het land zijn de rebellen nagenoeg verdreven. Het westen is in handen van de RSF. In de regio Darfur zou de RSF een etnische zuivering doorvoeren tegen ethnische Massalit en niet-Arabische gemeenschappen. Er is nog geen enkel uitzicht op een einde aan de gevechten.

Foto: Flickr CC BY 2.0 Metro Centric Verboden toegang

De adviezen van de Raad van State over de Asielnood­maatregelen­wet en de Wet invoering tweestatus­stelsel

, door

ANALYSE - van dr. Lisanne Groen

Op 10 februari 2025 werden de adviezen van de Afdeling advisering van de Raad van State (hierna: de Afdeling) gepubliceerd over twee langverwachte wetsvoorstellen, die volgens minister Faber (Asiel en Migratie) moeten bijdragen aan ‘het strengste asielregime ooit’. Het gaat om de Asielnoodmaatregelenwet en de Wet invoering tweestatusstelsel. Welke maatregelen bevatten de voorstellen, hoe heeft de Afdeling ze beoordeeld en wat is de strekking van de adviezen?

Inhoud wetsvoorstellen

Het voorstel voor de Asielnoodmaatregelenwet bevat de volgende maatregelen:

  • – De geldigheidsduur van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd wordt verkort van vijf tot drie jaar;
  • – Er worden geen nieuwe verblijfsvergunningen asiel voor onbepaalde tijd verleend;
  • – De mogelijkheden tot ongewenstverklaring van vreemdelingen worden verruimd;
  • – De voornemenprocedure wordt afgeschaft; De voornemenprocedure is geregeld in art. 39 van de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: Vw 2000), en houdt in dat de vreemdeling schriftelijk op de hoogte wordt gesteld van het voornemen van de minister om de aanvraag voor een verblijfsvergunning af te wijzen. De vreemdeling mag hierover dan zijn zienswijze naar voren brengen. Afschaffing van die procedure leidt ertoe dat de minister direct mag beslissen op een aanvraag nadat de vreemdeling is gehoord.
  • – De nareismogelijkheden voor ongehuwde partners en meerderjarige kinderen worden beperkt;
  • – De afdoening van asielaanvragen wordt vergemakkelijkt, door 1) nieuwe feiten en omstandigheden strenger te toetsen bij opvolgende aanvragen, 2) een verwijtbaarheidstoets te introduceren bij opvolgende aanvragen en 3) de afwijzingsmogelijkheden te verruimen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Enough Project (cc)

Rwanda voedt terreur in Oost-Congo met westerse steun

, door

De verovering van de Oost-Congolese stad Goma (foto) door de rebellen van M23 heeft in het westen weer tot enige aandacht geleid voor het al decennialang durende conflict in deze Afrikaanse regio. De oorlog is met meer dan zes miljoen dodelijke slachtoffers het dodelijkste conflict na de Tweede Wereldoorlog, schreef de Nederlands-Congolese politicoloog Kiza Magendane zaterdag in de NRC. Maar westerse hulp voor de Congolezen blijft uit. Daarentegen steunen Europese landen, de Verenigde Staten en Israël wel buurland Rwanda dat M23 met financiële hulp en wapenleveranties in staat stelt Oost-Congo te blijven terroriseren.

De verantwoordelijkheid van Rwanda voor de slachtpartijen in Congo wordt inmiddels wel door iedereen erkend, behalve door de Rwandese president Paul Kagame. Bij de overname van Goma liepen Rwandese soldaten trouw naast de M23. Rwanda profiteert van de zwakte en de corruptie van het Congolese regime. Congo is totaal niet opgewassen tegen de Rwandese agressie. Datzelfde geldt voor de internationale troepen van de VN en andere Afrikaanse landen. Rwanda heeft zich in de loop van de tijd, na de extreem gewelddadige moordpartijen van Hutu’s op de Tutsi’s in 1994, ontwikkeld tot de lieveling van het westen. Dat heeft alles te maken met de aanwezigheid van belangrijke grondstoffen in de regio die onmisbaar zijn voor hedendaagse technologische ontwikkelingen in het westen. Rwanda is daarvoor de meest betrouwbare leverancier. Magendane: ‘Rwanda exporteert jaarlijks voor honderden miljoenen dollars aan (Congolese) grondstoffen, terwijl het zelf geen coltan- of kobaltreserves heeft. Vorig jaar sloot de Europese Unie een akkoord met Rwanda over de import van deze strategische grondstoffen, ondanks VN-rapporten die Rwandese betrokkenheid bij illegale mijnbouw aantonen. Westerse regeringen rechtvaardigen hun steun aan Rwanda met verwijzingen naar diens „effectiviteit” en „stabiliteit”, terwijl ze Congolese corruptie bekritiseren.’

Foto: Dominik Bartsch (cc)

De rechtsstaat wereldwijd onder druk: hoe ziet haar zelfverdediging eruit?

, door

De roep om ‘weerbaarheid’ klinkt steeds luider. In het regeerakkoord van het huidige kabinet komt het woord weerbaarheid 42 keer voor. Onder meer de Europese industrie, de energievoorziening, het onderwijs, burgers en de voedselvoorzieningsketen moeten weerbaarder worden. En de regering wil ‘weerbare instituties’ en ‘weerbaar bestuur’.

Als het gaat om de verdediging van de democratische rechtsstaat horen we op allerlei plekken steeds vaker het begrip ‘weerbare rechtsstaat’ opduiken. Zeker onder juristen. Een duidelijk concept van die weerbare rechtsstaat ontbreekt echter. Het is lang niet altijd helder waartegen bijvoorbeeld de rechtsstaat weerbaar moet zijn, en op welke manier.

En wat is die rechtstaat zelf dan eigenlijk? De weerbare rechtsstaat lijkt een wel heel brede paraplu: het kan wijzen op diverse vormen van ‘rechtsstatelijke zelfverdediging’ of ‘rechtsstatelijke innovatie’. ‘Weerbare rechtsstaat’ wordt dan wat Britse staatsrechtdenker Martin Loughlin een ‘slogan in search of a concept’ heeft genoemd.

In deze korte bijdrage laat ik zien hoe de weerbare rechtsstaat inhoud zou kunnen krijgen en een rol kan spelen bij het verdedigen van de democratische rechtsstaat. Ook ga ik dieper in op een vorm van die rechtsstatelijke weerbaarheid: de vangrails die de Grondwet ons kan bieden.

De verschillende facetten van de weerbare rechtsstaat

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: NiederlandeNet (cc)

Tussentijds vertrokken Kamerleden

, door

Niet alleen is de Tweede Kamer hoogst zelden compleet, de Tweede Kamerzetels worden ook regelmatig van andere bemensing voorzien. Sinds de installatie van de huidige Kamer (6 december 2023) zijn 32 Kamerleden geheel of tijdelijk vertrokken en vervangen of opgevolgd door partijgenoten.

Negentien Kamerleden vertrokken om plaats te nemen in het kabinet Schoof. Een gebruikelijk ritueel na verkiezingen en kabinetsformatie.

De mutaties van de overige dertien Kamerleden hielden verband met zwangerschaps- en bevallingsverlof (3x), wisselingen binnen de fractie van een politieke partij (3x), benoemingen in het kabinet omdat andere kabinetsleden opstapten (2x) en Kamerleden die om diverse andere redenen opstapten(5x).

De dertiende mutatie is voor rekening van Lilian Helder. Zij maakte deze week bekend  haar BBB-zetel beschikbaar te stellen en is daarmee het derde Kamerlid dat een coalitiefractie verlaat. Eerder stapten de NSC’ers Femke Zeedijk en Rosanne Hertzberger op.

De meeste wisselingen vonden plaats bij het NSC (4x) en FvD (3x). BBB, D66, GL-PvdA, SP en VVD telden elk 1 mutatie.

Dit zijn ze (onderaan de lijst nog een paar bijzonderheden

8-dec-23: Hanneke van der Werf (D66) gaat met zwangerschaps- en bevallingsverlof, vervangen door Marijke Synhaeve
12-dec-23: Queenie Rajkowski (VVD),gaat met zwangerschaps- en bevallingsverlof, vervangen door Jacqueline van den Hil
12-dec-23: Ilana Rooderkerk (D66) , gaat met zwangerschaps- en bevallingsverlof, vervangen door Tjeerd de Groot
13-dec-23: Sarah Dobbe (SP) wordt beëdigd wegens vertrek Lilian Marijnissen
18-jan-24: Pepijn van Houwelingen (FvD) wordt beëdigd wegens vervanging Freek Jansen
19-nov-24: Ralph Dekker (FvD) wordt beëdigd wegens tijdelijk vertrek Pepijn van Houwelingen
27-nov-24: Folkert Idsinga (NSC) wordt beëdigd wegens vervanging Tjebbe van Oostenbruggen (kabinetsbenoeming)
3-dec-24: Willem Koops (NSC) wordt beëdigd wegens opstappen Femke Zeedijk
3-dec-24: Sander Van Waveren (NSC) wordt beëdigd wegens opstappen Rosanne Hertzberger
17-dec-24: Ria de Korte (NSC) wordt beëdigd, vervangt Sandra Palmen die op 12 december 2024 in kabinet is benoemd als opvolger van Nora Achahbar, die op 15 november was opgestapt
18-dec-24: Marleen Haage (GL-PvdA) wordt beëdigd wegens vertrek Senna Maatoug (werd in december 2024 wethouder in Utrecht)
16-jan-25: Lidewij de Vos (FvD) wordt beëdigd wegens tijdelijk vertrek Thierry Baudet
3-feb-25: Lilian Helder (BBB) stapt op. Martin Oostenbrink volgt Helder op

Foto: strassenstriche.net (cc)

Hoe ver komt de AfD?

, door

COLUMN - In de meest actuele peiling voor de komende Bondsdagverkiezingen staat de AfD nu al op 21%. Dat betekent dat partijleider Alice Weidel niet meer genegeerd kan worden door de talkshows van ARD en ZDF. Zondagavond was ze te gast bij Caren Miosga. De voormalige journaalpresentator legde haar het vuur aan de schenen. Was für ein Deutschland wollen Sie, Frau Weidel? Ook de twee andere gasten deden alle moeite om aan te tonen dat de AfD niet deugde. Onder applaus van het publiek. Weidelkreeg geen applaus. Het zal haar niet deren. Ze is aan de winnende hand en dat is op zichzelf al een reden voor veel kiezers om straks op de AfD te stemmen, ondanks -of misschien juist vanwege- alle tegenprotesten die ook dit weekend weer duizenden de straat op bracht.

Hoe krijg je de leider van een extreemrechtse partij klein terwijl ze aan de winnende hand is? Caren Miosga confronteerde Weidel met vele gevoelige punten. De AfD leider bleef stoicijns. Ze omzeilde alle moeilijke vragen met lange verhalen waarin ze haar standpunten bleef herhalen. Herhaling is ook een onderdeel van effectieve propaganda. Miosga probeerde haar voortdurend met interrupties tot een antwoord te dwingen. Weidel: ‘Als u me nu even laat uitspraten, kom ik zo bij uw punt’. Vaak kwam het niet eens zover. Maar het beeld was duidelijk: de AfD mag niet uitpraten. Het is koren op de molen van haar aanhangers en het zou bij de twijfelaars zomaar doorslaggevend kunnen zijn voor een stem op de Alternativen. Houden ze daar ook rekening mee in de verkiezingscampagne? Of geloven ze nog steeds dat de potentiële AfD stemmer vooral met morele argumenten overgehaald kan worden om het toch maar niet te doen?

Vorige Volgende