Hoe de staat – niet de markt – opkomt voor economische vrijheid

Cindy Holbrook is haarstylist in Toledo in de Amerikaanse staat Ohio. Ze kan de eindjes nauwelijks aan elkaar knopen en zoekt naar een betere baan bij een andere kapperszaak. Dat lukt. Ze vindt een nieuwe baan, maar deze blijkt op 14 mijl van haar huidige werkgever te liggen. Dat is een probleem, want bij haar oude werkgever heeft ze een noncompete moeten tekenen. Een contractuele verbintenis die verbiedt, na beëindiging van haar contract, binnen 15 mijl van haar werkgever hetzelfde beroep uit te oefenen, als werknemer of als ondernemer. Haar oude baas komt er achter en dreigt haar aan te klagen. Noncompetes begonnen als een manier om te voorkomen dat goedbetaalde werknemers bedrijven verlieten met bedrijfsgeheimen, maar zijn verworden tot een middel voor bedrijven om laag betaald werk goedkoop te houden en te voorkomen dat hun werknemers switchen naar beter betaalde banen, aldus de New York Times, in het filmpje waarin Cindy Holbrook de situatie beschrijft waarin ze is terecht gekomen. De angst dat bedrijfsgeheimen worden meegenomen door CEO’s, of gespecialiseerde technici is begrijpelijk. Maar in de werkzame levens van de meeste werknemers spelen bedrijfsgeheimen op geen enkele manier een rol. — — — Dit artikel is onderdeel van de substack Workshop Nieuw Kapitalisme. Geïnteresseerden kunnen zich daar inschrijven voor een nieuwsbrief. Nieuwe artikelen ontvang je dan per mail. — — — In Amerika heeft bijna 20% van het totaal aantal werknemers een noncompete - zo’n 30 miljoen mensen! Meestal geldt die voor één of twee jaar met een geografische afbakening. In het filmpje waarin Cindy figureert zien we ook een verkoper van auto onderdelen, een bloemist en een tandheelkundig technicus met een noncompete. En een dokter die, terwijl er overal tekort is aan medisch personeel, genoodzaakt is te werken op bijna 4 uur rijden van haar huis. Zelfs bij fastfood bedrijven krijgen werknemers een noncompete voorgeschoteld. De Federal Trade Commission - een onafhankelijke organisatie binnen de Amerikaanse overheid die ondermijning van competitie moet tegengaan - heeft dit voorjaar aangekondigd noncompetes te verbieden. Ze vormen een te vergaande inbreuk op de vrijheid van werknemers. Dat is heel goed nieuws voor die 30 miljoen Amerikaanse werknemers, die binnenkort mogen werken waar ze willen. Het vertelt ons ook iets belangrijks over economische vrijheid. Namelijk dat marktpartijen, als het in hun eigen belang is, er geen enkel probleem mee hebben om economische vrijheid te ondermijnen. Terwijl, in weerwil van het huidige geloof in de markt, het juist de staat is die economische vrijheid kan bevorderen en beschermen. Een noncompete ondermijnt competitie en economische vrijheid De naam zegt het al, noncompete, oftewel geen competitie. Met het tekenen van zo’n contract leg je vast dat je je nieuwe werkgever, na afloop van je contract, niet zal beconcurreren. Dat alleen al moeten we opmerkelijk vinden - een contract dat economische onvrijheid afdwingt. Dat is om verschillende redenen, die ook door (neo)liberalen onderschreven zullen worden, onwenselijk. Allereerst - een bekende redenering - omdat competitie tussen ondernemers consumenten ten goede kan komen, in de vorm van goedkopere, of kwalitatief betere producten, of door betere service. Dat kan het gevolg zijn van innovatie die ook weer onze collectieve kennis verrijkt. Als 30 miljoen mensen te maken hebben met contractuele onvrijheid, dan ondermijnt dat de competitie tussen bedrijven en daarmee een economische basisfunctie van de vrije mark. Begrijpelijk dat de voormalige werkgever van Cindy er niet op zit te wachten, maar als zij een kapperszaak in de buurt begint kan dat gezonde competitie zijn. Ten tweede, omdat naast ondermijning van competitieve vrije markten, een noncompete ook de individuele vrijheid ondermijnt. Dat betekent in economische zin, de vrijheid om vrijwillig een dienstverband aan te gaan, maar ook om na afloop weer vrij te zijn en een andere keuze te maken. Dat kan door elders in dienst gaan, of als ondernemer verder gaan. Die vrijheid wordt drastisch ingeperkt door noncompetes. Daarbij gaat het vooral om het over het graf heen regeren. Dat er bij een dienstverband verplichtingen horen die de vrijheid van de werknemer kunnen inperken is niet ongewoon. Daar staat echter een salaris tegenover en de mogelijkheid het dienstverband te beëindigen. Het ongewone van die noncompetes is dat ze ingaan, op het moment dat het dienstverband wordt beëindigd. Vanaf dat moment zit de werknemer nog één of twee jaar vast aan z'n werkgever, zonder dat daar iets tegenover staat [1]. Dat kan betekenen dat mensen niet het werk kunnen doen waar ze voor opgeleid zijn, het werk dat ze leuk vinden, of waar ze goed in zijn. Dat zet mensen klem. Vrijwilligheid Milton Friedman schreef: er zijn in principe twee technieken om de economische relaties van miljoenen te coördineren [2]. De eerste is centraal gestuurd, waarbij dwang kan komen kijken, zoals in het leger en de totalitaire staat (het communisme). De tweede techniek is die van vrijwillige samenwerking tussen individuen in een vrije markt. Beide partijen profiteren daarbij van vrijwillig en geïnformeerd aangegane transacties of contracten. Werknemers ondertekenen die noncompetes zelf, zonder dwang van een werkgever. Dat valt moeilijk te ontkennen. Dan zijn ze die contracten daarmee toch vrijwillig aangegaan? In een arbeidsmarkt waar mensen gewild zijn en hun werkgever voor het uitkiezen hebben, kunnen ze weigeren een noncompete te ondertekenen. Ze hebben onderhandelingsmacht. Maar in economisch mindere tijden en vooral bij ongeschoold werk, waar werknemers eenvoudig te vervangen zijn, hebben mensen minder keuze. Stel je hebt de banen niet voor het uitzoeken, maar je kunt bij een fastfoodrestaurant aan de slag. Het contract dat je voorgeschoteld krijgt is een standaardcontract en van onderhandelingen is überhaupt geen sprake. Je kunt het tekenen of niet en concurrerende werkgevers gebruiken soortgelijke contracten met noncompetes. De meeste gegadigden zullen blij zijn als ze überhaupt de baan krijgen en de noncompete voor lief nemen. Daarbij is er natuurlijk geen sprake van dwang van de werkgevers, maar het betekent evenmin dat mensen vrij zijn om (niet) te tekenen. Want mensen kunnen ook door omstandigheden - acute geldnood, geen alternatieve vacatures - gedwongen zijn een baan te accepteren en met een noncompete akkoord te gaan. Friedman negeert die vorm van dwang. Hij stelt: the household always has the alternative of producing directly for itself, it need not enter into any exchange unless it benefits from it. Hence, no exchange will take place unless both parties do benefit from it. Co-operation is thereby achieved without coercion [3]. Dat argument gaat op als mensen in een zelfgebouwd hutje wonen, waar ze geen huur voor verschuldigd zijn en grond hebben om hun eigen eten te verbouwen. Dergelijke pre-moderne omstandigheden kennen we echter nauwelijks meer in onze huidige maatschappij. Mensen hebben tegenwoordig nauwelijks de mogelijkheid zelfvoorzienend te leven en kunnen door omstandigheden gedwongen zijn om banen, contracten, of werkomstandigheden te accepteren. Waarom de overheid?  Ondernemers kijken naar hun eigen belang en daar is niks mis mee, maar wie let er op het grotere belang van economische vrijheid? In het conflict tussen de haarsalon en de voormalig werknemer Cindy Holbrook, dwingt de gevestigde ondernemer af dat hij niet door haar beconcurreerd wordt. Het gevestigde belang wint niet de competitie, maar voorkomt competitie met de voormalige werknemer. Terwijl de eigenaar ooit zelf ook gebruik heeft gemaakt van zijn economische vrijheid om de salon te beginnen. Stel hem de vraag of hij voor economische vrijheid is, dan zal hij dat ongetwijfeld bevestigen. Althans, economische vrijheid voor zichzelf. Want het gebruik van zo’n noncompete illustreert dat wanneer het in z’n eigen belang is, hij er geen moeite mee heeft iemand anders economische vrijheid te ontnemen. Wie beschermt dan de economische vrijheid als ondernemers wanneer het in hun eigen belang is, die vrijheid ondermijnen? Er bestaat geen ander instituut dan de staat die dat op zich kan nemen. En daar zou de neoliberaal Milton Friedman zelfs mee kunnen leven. Government is necessary to protect our freedom, it’s an instrument through which we can exercise our freedom; yet, by concentrating power in political hands it is also a threat to freedom [4] zegt hij, maar hij vervolgt met een vraag waar de FTC in dit geval een goed antwoord op heeft gegeven. How can we benefit from the promise of government, while avoiding the threat to freedom? Het van overheidswege verbieden van noncompetes vergroot de economische vrijheid. Het bevrijdt de ene marktpartij van de andere marktpartij en daarmee beschermt de overheid de markt tegen zichzelf. Hoe bedrijven economische vrijheid ondermijnen Ondernemers handelen soms dus zelfs in hun eigen belang, als het de voor hen zo belangrijke economische vrijheid ondermijnt. Er zijn talloze voorbeelden van. Denk bijvoorbeeld aan patenten. Een patent verbiedt andere fabrikanten dan de patenthouder een bepaald medicijn te produceren. Het perkt de economische vrijheid dus in en voorkomt efficiëntere en goedkopere productie door concurrenten. Niet zonder reden aldus de producenten, die zeggen dat ze op die manier de investering voor onderzoek naar het medicijn terug kunnen verdienen. Steeds vaker lijkt dat echter geen reden maar een excuus te zijn, zoals te lezen in de berichten over geneesmiddelen waarvan de investering allang is terugverdiend. Het monopolie dat het gevolg is van dat patent dient dan louter om competitie te voorkomen en zelf exorbitante winsten op te strijken. Vaak ten laste van de belastingbetaler. Ondanks dergelijke gevallen waarin het gebrek aan legitieme redenen voor zo’n patent evident is, hoor je nooit een fabrikant pleiten voor afschaffing. Dat zou de economische vrijheid bevorderen, maar gaat direct in tegen hun eigen belang: het binnenhalen van monopoliewinsten. Alleen de overheid is bij machte het misbruik van patenten aan te pakken en economische vrijheid te beschermen. Een ander voorbeeld, uit het ecosysteem van bedrijven dat Big Tech heet. Er is al enige tijd een gevecht gaande tussen Apple en de mededingingsautoriteiten in Europa. Tot voor kort dwong Apple af dat softwaremakers hun apps via de Appstore distribueerde en van de betalingen voor die apps rekende ze een commissie van 15% tot 30%. Apple ontnam die softwaremakers dus de economische vrijheid hun producten op een andere manier te verkopen, omdat ze er zelf fors aan verdiende. Om een idee te krijgen van de orde van grootte van die winsten: in 2022 ging er 1100 miljard dollar om in de Appstore. Deze dwang leverde de consument dus extra kosten op en Apple veel winst. Een vorm van vrijheidsondermijning waar Apple blijkbaar geen enkel probleem mee had. Ondernemers willen in principe zoveel mogelijk economische vrijheid, maar het is niet de markt die daarvoor zorgt. Als het in hun eigen belang is, als er winst mee te maken valt, dan offeren bedrijven de economische vrijheid van anderen daar graag voor op. Ook al ondermijnt dat uiteindelijk de economische vrijheid van iedereen. Daarbij speelt de macht van dergelijke bedrijven vaak een rol en alleen de overheid is dan bij machte om in te grijpen. Overheden kunnen een bedreiging zijn voor economische vrijheid, maar marktpartijen ook. In dat laatste geval kan een overheid die ingrijpt de economische vrijheid ten goede komen. [1] Dat hoeft overigens niet het geval te zijn. In Nederland wordt het concurrentiebeding (de Nederlandse naam voor een noncompete) ook aangepast. Eén van de aanpassingen is dat de werkgever, bij toepassing van het beding een vergoeding moet gaan betalen aan de voormalige werknemer. [2] Friedman, M. (2002), Capitalism and Freedom, The University of Chicago Press, p. 13 [3] Ibid. p. 13 [4] Ibid. p. 2

Foto: Giulio (cc)

Italië dreigt demonstratierecht aan banden te leggen

Het Italiaanse Lagerhuis heeft een nieuwe “veiligheidswet” goedgekeurd, die klimaatactivisten en andere demonstranten bedreigt door het strafbaar maken van blokkades van wegen en spoorwegen. Overtreders kunnen tot twee jaar celstraf krijgen. Als de Senaat de wet goedkeurt ligt volgens tegenstanders de weg vrij om alle straatprotesten te verbieden. In heel Italië demonstreerden mensen daarom vorige week op initiatief van de vakbondsfederatie CGIL en diverse oppositiegroepen. Hoe ver gaat het extreemrechtse bewind van Giorgia Meloni in de aantasting van de rechtsstaat?

De wet maakt hogere straffen mogelijk voor demonstranten die zich tegen de politie keren en ook voor gevangenen die deelnemen aan acties zoals hongerstakingen. Meloni gaat voor veiligheid, dat is haar eerste prioriteit, zegt ze. ‘Veiligheid is een voorwaarde voor groei en investeringen en beschermt de ouderen en kwetsbaren.’ Critici noemen het een klassieke rechtse truc: met ‘law and order’ issues leidt de premier de aandacht af van de schandalen in haar coalitie en de dreigende financiële problemen vanwege druk uit de EU. In deze geest valt ook het plan van de regering om scholieren op middelbare scholen punten te geven voor hun gedrag. Scholieren die een vijf of lager scoren, moeten hun jaar opnieuw doen − zelfs als hun andere cijfers wél op orde zijn. De hervorming heeft ook invloed op het Italiaanse eindexamen, de maturità, dat bepaalt of scholieren naar de universiteit mogen. De vereniging van schooldirecteuren is het eens met dit plan en wijst op veel voorkomende incidenten over het gebruik van mobieltjes in de klas. De scholieren zien wat anders. “Minister Valditara wil de scholen veranderen in plekken van law and order”, zegt Paolo Notarnicola van het scholierennetwerk. “Dat zou Italië doen om leraren te beschermen. Maar wij zien het als een manier om angst aan te jagen onder de scholieren, en hun vrijheid van meningsuiting te beperken.”

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Vera de Kok, CC BY-SA 3.0 ,via Wikimedia Commons.

Het hoofdlijnenakkoord als nieuwe grondwet?

COLUMN, OPINIE - van Prof.Mr. Aalt Willem Heringa

Waarom een noodwet asiel waarmee het parlement op grote achterstand wordt gezet? Omdat dat zo in het hoofdlijnenakkoord staat blijkt het antwoord. Is er dan een noodtoestand? Ja, want dat staat in het hoofdlijnenakkoord, en in ieder geval ervaren de mensen dat zo. Daarmee lijkt in de ogen van het kabinet tog nog toe dat akkoord van hogere waarde en orde dan gezond verstand en de juridische regels.

Er is misschien wel een crisis, maar een crisis is niet hetzelfde als wat een noodtoestand in de zin van de Vreemdelingenwet (en andere wetgeving) is. Als alles wat we crisis noemen, en wat kiezers als zodanig ervaren, een noodtoestand is, kunnen we overgaan op noodwetgeving voor de zorg, huisvesting/wonen, en klimaat, of in het huidige kabinet de boeren.

Maar er was toch een afspraak over de rechtsstaat gemaakt tussen de vier coalitiepartijen? Inderdaad, maar het heeft er veel van weg dat het hoofdlijnenakkoord als van latere datum en van hogere orde wordt beschouwd. Het zou de premier sieren om ook voor die afspraken in deze context aandacht te vragen.

Maar, zo redeneren de PVV en haar ministers, afspraak is afspraak en die noodwet is nu eenmaal speerpunt van onze partij en opdracht van onze partijleider. En dat behoeft niet te verbazen: de PVV is een ledenloze partij waar Wilders wikt en beschikt. En kenmerk van autocraten is dat ze geen tegenspraak dulden en democratie alleen zien als middel om hun zin door te zetten. Dat de meerderheid van de kiezers niet op de PVV heeft gestemd is dan van ondergeschikt belang.

Foto: Rijksoverheid, Ministerie van financiën, minister Eelco Heinen, foto Martijn Beekman

De toxische fusie van het marktfundamentalisme en etno-nationalisme

ANALYSE, LONGREAD - door Bram van Gendt

Op dit moment vindt er een betreurenswaardig versmelting plaats van enerzijds het neoliberalisme en anderzijds populistisch etno-nationalisme. In dit stuk zal ik kort uitleggen wat beide politieke beleidsfilosofieën inhouden, inclusief hun historische achtergrond. Vervolgens zal ik expliciteren op welke manier deze fusie van beide ideologieën tot uitdrukking komt en hoe beide ideologieën elkaar complementeren. Tot slot zal ik, op basis van mijn persoonlijke opvattingen, laten zien hoe de samenleving wél ingericht moet worden en aantonen dat er ook gematigde versies van beide ideologieën bestaan die goed te combineren zijn met een pluriforme, multiculturele postmoderne samenleving.

De Homo Economicus en de wonderen van de marktwerking

Het neoliberalisme is een politieke beleidsfilosofie die sinds de jaren ’70 is opgekomen. De kern is dat de overheid kleiner en slagvaardiger diende te zijn. De kerntaken van de overheid zouden zich beperken tot het fungeren als markmeester en toezichthouder. Delen van de publieke sector moesten zodoende vermarkt worden. Daarnaast zouden delen van de sector op afstand moeten komen te staan, zodat ze niet meer onderdeel uitmaakten van het bureaucratische, centrale overheidsapparaat. De overheid zou daardoor eveneens dichter bij de burger komen te staan.

Naast deregulering en decentralisatie van de overheid is er een evident mensbeeld te ontwaren dat is geworteld in macro-economische marktprincipes afkomstig uit de school van de achttiende-eeuwse econoom Adam Smith. Dit mensbeeld houdt in dat de mens een Homo Economicus is die volledig rationeel handelt om zijn eigen belangen en de bijbehorende (financiële) middelen te maximaliseren. De consequentie daarvan is dat de mens in een permanente concurrentiestrijd verkeert en dat de overheid deze strijd zoveel mogelijk moet faciliteren. Het mensbeeld is dus zeer individualistisch van aard; deze trend van individualisering is de afgelopen decennia verder tot wasdom gekomen door technologische en sociaal-economische ontwikkelingen, zoals digitalisering en een relatief hoge bestaanszekerheid, waardoor het idee is ontstaan dat de mens meer op eigen benen kan staan: zelfredzaamheid.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Rijksoverheid, foto Martijn Beekman

Dick ‘zeg maar’ Schoof

COLUMN - Een interessant kenmerk van de huidige Nederlandse premier, drs. Dick Schoof, is dat hij zo slecht spreekt. Nederlandse politici zijn zelden wonderen van retorisch talent, en we hebben eerder premiers gehad waarnaar het moeilijk luisteren was. Maar zelfs Jan-Peter Balkenende kon nog wel uit zijn woorden komen.

Het heeft er ongetwijfeld mee te maken dat we gewend zijn aan politici die over het algemeen aan verkiezingen hebben moeten meedoen en daar kiezers hebben moeten overtuigen. En kiezers raken nu eenmaal niet zo snel overtuigd van iemand die een beetje verlegen staat te stamelen. Wat dat betreft heeft het optreden van Schoof, die ongeschoold praat en daarbij allerlei tics laat zien die een beroepspoliticus allang had weggetraind, iets verfrissends – mits we even vergeten dat hij een kabinet leidt dat op dubieuze gronden het parlement buiten spel wil zetten en tussen neus en lippen door zonder enige vorm van argumentatie de botte bijl zet in de boekhandel, de journalistiek en de wetenschap.

Een van zijn verbale tics is zeg maar. Neem Schoofs persconferentie van afgelopen vrijdag.

Dat gebruik van zeg maar lijkt me hier voer voor een onderzoekje. Als ik goed tel, zegt Schoof hier 47 keer ‘zeg maar’ in minder dan 34 minuten. Dat is bijna drie keer per twee minuten en eigenlijk meer, want af en toe zijn er ook nog journalisten aan het woord (en geen van hen zegt ooit ‘zeg maar’).

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Tsjechische president maant Oekraïne tot ‘realisme’

De Tsjechische president en oud-NAVO generaal Petr Pavel heeft in een interview met de New York Times gezegd dat Oekraïne “realistisch moet zijn” over zijn vooruitzichten om het door Rusland bezette gebied terug te krijgen. De president heeft zich altijd een warm voorstander van steun aan Oekraïne getoond. Nu zegt hij: “De meest waarschijnlijke uitkomst van de oorlog,” zei hij, “zal zijn dat een deel van het Oekraïense grondgebied tijdelijk onder Russische bezetting zal blijven.” Hij merkte echter op dat deze “tijdelijke” situatie jaren zou kunnen duren. In een speech voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties deed Pavel een beroep op China als bemiddelaar in dit conflict.

In Oekraïne is fel gereageerd op de suggesties van Pavel . “Tijdelijke oplossingen zullen geen blijvende vrede brengen, maar alleen de oorlog uitstellen,” aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken. Pavel antwoordde daarop: “Ik heb nooit in twijfel getrokken dat we Oekraïne moeten steunen bij het herstellen van zijn territoriale integriteit, dat dit het uiteindelijke doel is. We moeten gewoon realistisch zijn over de tijdshorizon en de kosten om dat doel te bereiken. Rusland verslaan in Oekraïne ten koste van het doden van de helft van de Oekraïense bevolking is waarschijnlijk geen overwinning.” Noch Moskou noch Kyiv kunnen een volledige overwinning verwachten en daarom zal gezocht moeten worden naar ‘een einde dat ergens in het midden ligt’. 

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Raad van State vergaderzaal CC0 1.0, Rijksvastgoedbedrijf- foto Corne Bastiaansen, via Wikimedia Commons.

Misbruik van de Raad van State

COLUMN - van Prof.Dr. Joop van den Berg

Het regeerprogramma van het kabinet-Schoof bevat een uitgebreid hoofdstuk over migratie, of eigenlijk: immigratie. Over emigratie wordt niet gesproken, hoewel dat voor een evenwichtig oordeel over immigratie van belang zou zijn.

Onmiskenbaar groeit de Nederlandse bevolking al jaren dankzij immigratie. Zonder dat zou het inwonertal zijn gekrompen. Die immigratie wordt maar voor een beperkt deel veroorzaakt door de zgn. ‘asielmigratie’. Veel meer mensen komen als arbeidsmigrant naar Nederland, voornamelijk afkomstig uit andere lidstaten van de Europese Unie. Daarnaast is er jaarlijks sprake van een belangrijke instroom aan studiemigranten, jonge mensen die in Nederland een academische of hogere beroepsopleiding willen volgen. Iedere vorm van migratie schept zijn eigen mogelijkheden en problemen.

Een rapport van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050 deed dit voorjaar een serieuze poging om zowel duidelijkheid als evenwicht in de discussie over migratie te brengen. [1] Bij het kabinet is dat niet erg gelukt: daar domineert nog steeds vooral het verschijnsel van de asielmigratie, alsof dat veruit het belangrijkste en meest urgente migratieprobleem is dat wij kennen.

Merkwaardige ironie: staatsraad Richard van Zwol was voorzitter van de staatscommissie die zulk knap werk verrichtte met zijn rapport. Maar, hij was ook informateur van het nu tot stand gekomen kabinet-Schoof dat asielmigratie weer verhief tot hèt probleem van onze samenleving. Alsof Van Zwol zijn eigen rapport niet had gelezen. Dat getuigt van een geestelijke souplesse die je niet elke dag te zien krijgt.

Foto: Bert Kaufmann (cc)

Zelensky zet de draai in

ANALYSE - Na een roerige zomer kondigde president Zelensky eind augustus aan dat hij een plan voor de overwinning heeft. De zonder westerse goedkeuring ondernomen Oekraïense aanval op de Russische provincie Koersk, begin augustus, moet worden voortgezet en daarvoor wil Oekraïne westerse langeafstandswapens. Doel van deze operatie is Rusland tot onderhandelingen te dwingen, waarbij Rusland door de inname van Koersk tot concessies zou moeten worden gebracht. Niet langer is de militaire overwinning het doel, maar een onderhandelde overeenkomst. Wat zijn de verschillende posities over de oorlog ín de Oekraïense staat? Komt er een einde aan de ‘hete fase’ van de oorlog? Een analyse van Guido van Leemput.

Tweede conferentie

In juli beloofde Zelensky ‘een einde aan de hete fase’ binnen zes maanden. In de dagen van deze aankondiging, werden de resultaten bekend van een opiniepeiling onder de Oekraïense bevolking waarbij de steun voor onderhandeling sterk gestegen was, met als doel een vredesakkoord, ‘op Oekraïense voorwaarden’.

President Zelensky heeft al aangekondigd dat een ‘tweede conferentie’ over vrede wordt gehouden. Op Oekraïens initiatief, waarbij ook Rusland zal uitgenodigd worden. Waar en wanneer precies de conferentie wordt gehouden is onduidelijk. Deze is bedoeld als vervolg op de conferentie in Zwitserland in juni jl. Zelensky wil de conferentie houden vóór de Amerikaanse verkiezingen van 5 november. Zei hij toen. Kandidaat Trump kondigde half juli aan de oorlog zeer spoedig te beëindigen als hij verkozen wordt. De aankondiging van Trump komt boven op de Hongaarse initiatieven van Victor Orban om tot een onderhandeld einde van de oorlog te komen. Daarmee doorbrak Hongarije de eensgezinde opstelling van de EU. Het Westen is verdeeld en Oekraïne is in de problemen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Schermafbeelding Tweede Kamer Algemene Politieke Beschouwingen september 2024

Laat de ongelakte stukken van Tweede Kamerfracties zien

Het stof over de aanvankelijk zwartgelakte stukken die de Tweede Kamer van het kabinet vroeg, is ondertussen wel neergedwarreld. Maar tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen werd ook informatie verstrekt, zonder de bewijstukken er bij te leveren. Informatie verstrekt door een paar Tweede Kamerleden. En niemand die vroeg: dat zegt u nu wel, maar mogen we die stukken dan even inzien a.u.b.?

Woensdag 18 september 2024, tijdens het eerste deel van de Algemene Politieke Beschouwingen, passeerden deze openbaringen:

De heer Eerdmans (JA21, over de Spreidingswet:

(…) die fair share die werd geëist door het vorige kabinet gaat gewoon niet gebeuren. De gemeentes willen het niet. Die mailen ons ook: JA21, alsjeblieft, hou dat tegen

De heer Wilders (PVV), als antwoord op de vraag van de heer Stoffer (SGP) wat Wilders zou kunnen betekenen voor de wereldwijd vervolgde christenen

Ik krijg ook heel vaak mails van mensen uit die (red.: islamitische) landen, die zeggen: meneer Wilders, ga alstublieft door, want veel mensen weten gewoon niet waar ze het over hebben; wij worden vervolgd, vaak mishandeld en soms veroordeeld en we kunnen onze christelijke religie niet uiten. Ik neem het voor die mensen op.

Mevrouw Van Vroonhoven (NSC), in debat met Jetten (D66) over de noodwetgeving voor asiel:

Foto: Number 10 (cc)

Hoe links is Labour?

De kersverse Britse Labour premier Keir Starmer ging deze week op bezoek bij zijn Italiaanse extreemrechtse collega Giorgia Meloni. Hij vroeg haar advies voor de aanpak van illegale immigratie via Het Kanaal. In een gezamenlijke persconferentie prees Starmer het Italiaanse beleid dat heeft geleid tot een flinke afname van het aantal mensen dat via de Middellandse Zee Italië probeert te bereiken. Volgens Meloni had Starmer ook interesse voor de illegale deal met Albanië. Starmer bevestigde dat niet, terwijl zijn minister van Buitenlandse Zaken David Lammy er wel wat in zag, zo vertelde hij in een televisieinterview voorafgaande aan Starmers bezoek aan Rome. De deal met Rwanda, die de vorige regering sloot, maar die nooit werd uitgevoerd, is door Labour geschrapt.

Het bezoek van Starmer aan Rome heeft in zijn partij tot kritische reacties geleid. ‘Wat denkt hij van een neofascist te kunnen leren’, twitterde parlementslid Diane Abbott.  Kim Johnson, een ander parlementslid vroeg zich af ‘of we dan niets geleerd hebben van de fouten van de Tories’. Hij vindt het ‘verontrustend dat Starmer lessen probeert te trekken uit een neofascistische regering, vooral na de rellen tegen vluchtelingen en het extreemrechtse racistische terrorisme dat Groot-Brittannië deze zomer teisterde.

Bezuinigingen

Vorige Volgende