Nu eerst de groene lusten!

Er zit veel psychologie in leuke groene maatregelen. Een steak tartare 50/50 die voor de helft bestaat uit watermeloen en paprika (en verder de stoffelijke resten van ‘natuurgrazers’). En een ‘Salade Biddinghuizen’ van groenten die in een straal van 20 kilometer rond Biddinghuizen kunnen worden aangetroffen. Twee onderdelen van de menukaart van ‘Brasserie 2050’ op Lowlands. Een ‘toekomstbestendige menukaart’, volgens de bedenkers. Dit menu kunnen we tot in het Einde der Tijden blijven eten. De bedenker van het restaurant, dat is de Rabobank. Die hiermee uiteraard een progressief-groen imago wil bereiken. Een imago dat verder nergens op gebaseerd is. Afgelopen week kreeg de bank vanwege deze pr-praat nog een oneervolle vermelding van Wakker Dier aan de broek omdat de bank ondertussen enthousiast blijft investeren in megastallen. Maar, zo denken ze in Utrecht, als je maar lang en hard genoeg blijft liegen, gaat iedereen je op den duur wel geloven. goed bezig Het is niet het cynisme van deze bank dat me zorgen baart, als wel het vermoeden dat veel Lowlandbezoekers wérkelijk denken dat dit the way forward is. Dat ‘toekomstbestendig’ bestaat uit festivals bezoeken en daar een half rund consumeren in plaats van een heel. Met een verantwoord aangepaste salade. Het is de mythe dat de scheurkalenderwijsheid ‘alle kleine beetjes helpen’ ook gelijk de oplossing is. Een bijenflat hier, een huurauto daar, een tiny forest, een kleine financiële bijdrage, een zonnepaneel, een slimme stroommeter, een salade, even stilstaan bij je ecologische voetafdruk – we zijn goed bezig, vinden velen. Van zichzelf. Dan kun je daarnaast nog best naar Thailand. En een nieuwe, zuiniger auto kopen is toch ook een goed besluit?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het ongelijk van Syp Wynia #vangaslos

ANALYSE - “Zes redenen om het gasverbod niet voor lief te nemen”, kopte Syp Wynia in zijn column voor Elsevier. Een herhaling van het relaas waarmee Wynia al enkele maanden de gaslobby in de kaart speelt. Met een paar fraaie retorische trucs weet hij de argeloze lezer te overtuigen dat het helemaal niet zo slim is om geen aardgas meer te gebruiken. De meeste trappen er nog in ook. Daarom schreef Jan Willem van de Groep toch maar de reactie die hij eigenlijk niet wilde schrijven. Het is nogal makkelijk om in een column van zo’n 400 woorden stellingen in te nemen. Voor het weerleggen ervan moet vaak een veelvoud aan (moeilijkere) woorden gebruikt worden. Ook in dit geval, vreest hij dat dat zo is.

Aanleiding

De aanleiding voor het relaas van Wynia is het schrappen van de gasaansluiting voor nieuwbouwwoning als kerntaak van de netwerkbedrijven in de nieuwe wet VET. De meeste argumenten die Wynia echter gebruikt, staan volkomen los van deze wet die per 1 juli is ingegaan. Wynia suggereert met z’n column dat het morgen allemaal gebeurd is met het gas en dat dit allerhande rampscenario’s tot gevolg heeft. Dit is niet waar. Het proces #van(aard)GasLos in de gebouwde omgeving is bij uitstek een traag proces omdat gebouwen nu eenmaal een trage transformerende massa vormen. Het is in die zin ook logisch om te beginnen met de gebouwen die er het langste zullen staan: de nieuwbouwwoningen die nu worden gerealiseerd.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update juni 2018

DATA - Vanwege mijn vakantie een korte maandelijkse update deze keer. Terwijl Nederland en wat andere landen deze zomer een stevige hittegolf te pakken hebben, was de maand juni wereldwijd toch aanzienlijk minder warm dan de afgelopen drie jaar.
Dat heb je zo met zo’n complex systeem. Neemt niet weg dat de onderliggende trends gewoon opwaarts blijven. Zowel het 11- als het 30-jaargemiddelde bereikte nieuwe hoogtepunten.


Als leesvoer deze maand een artikel over een recente studie waarin nader onderzocht wordt hoe ver de impact van klimaatverandering momenteel echt gaat en een studie over het effect van broeikasgassen in de verre geschiedenis (enige miljoenen jaren geleden).

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: Gerry Machen (cc)

BNEF 2018: zon en wind 50% stroomvoorziening in 2050

ONDERZOEK - Bloomberg New Energy Finance (BNEF) heeft zijn nieuwe Energy Outlook uitgebracht. De BNEF-analisten voorspellen dat in 2050 50% van de wereldwijde stroomproductie van zon- en windenergie afkomstig zal zijn. Het is in hun ogen een strijd van techniek tegen grondstoffen. Zon- en windenergie behoeven geen brandstoffen om te blijven draaien. De leercurves van zon- en windenergie zorgen al jaren voor dalende prijzen, en ook bij energieopslag (lithiumion-accu’s) is dat het geval.

In de ogen van de onderzoekers is het daarom:

a matter of when and how, not if, wind and solar disrupt electricity systems everywhere.

Zonne- en windenergie

De leercurve voor zonne-energie bedraagt 28,5% voor iedere verdubbeling van de geïnstalleerde capaciteit sinds 1970. De prijzen van PV-modules zijn sinds 2010 met 83% gedaald. Voor wind ligt de leercurve wat lager op 10,5% op basis van US$ per MW geïnstalleerd vermogen. Dat is echter slechts een deel van het verhaal, want de capaciteitsfactor van windturbines is sinds 2010 gestegen van zo’n 20% naar 35%. Dat betekent dat windmolens meer opbrengen per MW geïnstalleerd vermogen.

Op basis van de verwachte kostenontwikkeling van de verschillende componenten construeren de analisten van BNEF twee kantelpunten. Het eerste kantelpunt is waar nieuwe wind- en zonne-energie goedkoper worden dan fossiele alternatieven (gas in Amerika of steenkool in China). Het tweede kantelpunt is wanneer nieuwe wind- en zonne-energie goedkoper worden dan bestaande fossiele centrales.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Door opwarming smelt permafrost waardoor oliemaatschappijen niet kunnen leveren. Oplossing: energie steken in bevriezen wegen

Surrealistisch dit is. Oliemaatschappijen in het noorden (bv Canada en Alaska) zijn afhankelijk van wegen over de permafrost. Nu het seizoen dat de toplaag bevroren is steeds korter wordt, door klimaatverandering, is de handel in gevaar. Dus stoppen ze nog wat extra energie in het bevriezen van de wegen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doelstelling voorgestelde klimaatwet in perspectief

Maar liefst zeven partijen hebben gezamenlijk een voorstel voor een klimaatwet opgesteld. In dit voorstel staat ook de volgende doelstelling:

100% broeikasgas-neutrale elektriciteitsproductie in 2050

In het verleden hebben we al twee maal laten zien dat doelen een ding zijn, maar dat ze halen iets heel anders is. Ambities te over in akkoorden uit het verleden, maar ze werden nooit afgedwongen.



Dus dat roept de vraag op welke lessen uit het verleden nu geleerd zijn en op welke wijze afgedwongen gaat worden dat we de doelen halen.
We plaatsen daarom ook dit “akkoord” in hetzelfde overzicht, waarbij we verder in de toekomst gaan kijken.

Hierbij dient wel aangetekend te worden dat de doelstelling “100% broeikasgas-neutrale elektriciteitsproductie in 2050” niet helemaal hetzelfde is als 100% energieproductie uit hernieuwbare bronnen. Er zou bijvoorbeeld energie met gas opgewekt kunnen worden waarbij alle CO2 opgeslagen wordt. Het werkelijke aandeel hernieuwbaar kan dus mogelijk wat lager mogen zijn, mits de techniek de juiste oplossingen biedt. En het is ook niet zeker dat alle politieke partijen maximaal in willen zetten op alleen hernieuwbare energie.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update mei 2018

DATA - Op deze zomerse dag (ja, ik weet het, lokaal weer zegt niets over het globale klimaat) weer een update van ons maandelijks klimaattrendoverzicht.
Weinig bijzonderheden te melden (afgezien van records voor het 11-jaars- en het 30-jaarsgemiddelde.
Interessant is om te zien dat de ondergrens nu toch stevig op 0,5 lijkt te liggen. De laatste keer dat we er onder zaten was halverwege 2014.


Weinig nieuws ook de laatste maand. Het onderzoek over het smelten van Antarctica was al in de media verschenen.
Dan rest me nog slechts een doomscenario en een tooltje om te kijken hoe nat uw voeten straks worden.
Gelukkig hebben we in Nederland nu een klimaatakkoord. Maar ja, dat is weer een akkoord en geen wet. Dus ik vrees het ergste.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Pete (cc)

Het regent pijpestelen

Beetje raar om in mogelijk de droogste juni sinds 1901 het te hebben over veel neerslag. Maar goed, juist ook in dat recente bericht kan je lezen dat de situatie niet hetzelfde is voor heel Nederland.
En dat sluit wel een beetje aan bij de verwarring die gezaaid is in recente discussie over de uitspraak van het KNMI dat het in Nederland als gevolg van klimaatverandering meer en vaker regent (en zal regenen).
Het meest opzienbarende stuk kwam van Crok and friends. Ze zagen in hun data reden voor twijfel.

Nou, ik zie dat niet. Laten we er stap voor stap doorheen gaan. Eerst gewoon met de gemiddelde neerslag per jaar.



Laat ik eerst even toelichten hoe bovenstaande en overige grafieken tot stand zijn gekomen.
Ik heb alle data net als de vorige keer van het KNMI opgehaald.
Daarbij heb ik alle geldige metingen gebruikt en vervolgens het gemiddeld op 1 virtueel meetstation door de tellingen door het aantal metingen te delen en dan te vermenigvuldigen met 365 (of 366) per jaar.
Zo hebben we dus een gemiddeld meetstation voor Nederland gecreëerd. Dit is belangrijk bij een fenomeen als extreme neerslag omdat die vaker een lokaal karakter heeft dan de “reguliere” regen.
Het kan dus zo zijn dat De Bilt alle extreme buien heeft gemist 5 jaar lang terwijl in Amersfoort de straten al drie keer blank hebben gestaan.
Dus door over veel locaties te meten, ontstaat er een beter beeld van de werkelijke trend.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Ziekenhuis om vrolijk van te worden

Op David Byrnes website ‘Reasons to be cheerful’ (in onze Kunst op Zondag in januari ook besproken) is een kersverse bijdrage verschenen over Eskenazi Health, een publieke gezondheidszorgorganisatie in Indianapolis (Verenigde Staten).

Dankzij de grootste particuliere gift ooit aan een openbaar ziekenhuis gegeven, realiseerde de organisatie in 2014 een nieuw ziekenhuis, dat nu als een van de meest duurzame ziekenhuizen bekend staat. Met o.a. een ‘dakboerderij’.

Lees het artikel van Michael Kaufmann op Reasons to be cheerful.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende