Een verlaat verslag vanaf de persboot van The Ocean Cleanup
VERSLAG - Boyan Slat is voor de meeste Nederlanders geen vreemde naam. In 2013 was hij niet van de Nederlandse televisie af te krijgen. Een 19-jarige student die zijn studie op had gezegd om zich te richten op het opruimen van de plastic soep met een ogenschijnlijke simpele technologie. Daar leven de (nieuws)media voor.
Zo simpel is die technologie natuurlijk niet. Het kostte The Ocean Cleanup vijf jaar om een prototype te bouwen waar ze de open oceaan mee op durven.
Op zaterdag 8 september werd dit Systeem 001 gelanceerd vanuit San Francisco, en ondergetekende zat op de persboot om verslag te doen van de lancering. In Nederland zijn jullie rond de lancering waarschijnlijk voldoende doodgegooid met bejubelende nieuwsberichten over The Ocean Cleanup, dus hierbij drie willekeurige opmerkingen over het tafereel.
1) Boyan Slat is nog steeds een populaire jongen
Achter al die camera’s ergens staat Boyan, inmiddels 24. Op de persboot zaten media uit Korea, Duitsland, Nederland, de VS, en nog veel meer plekken. Op de foto zie je alleen nog maar de cameraploegen (waaronder ‘60 minutes’, dat is een nogal belangrijk Amerika nieuwsprogramma), niet de talloze schrijvende journalisten en fotografen die op de boot zaten.
Wat je overigens niet ziet op de foto: Boyan die op een verhoging klimt voor betere foto’s/beelden, en de assistent-kapitein die woedend uit zijn hut gestormd komt om hem eraf te halen. ‘If he falls, we are liable!’, schreeuwde hij. Typisch Amerikanen: niet zozeer bezorgd om het feit dat Boyan dan in de kreukels ligt, maar dat hij de booteigenaar kan aanklagen.
2) Systeem 001 zou nog compleet kunnen falen
Oke, toch een korte nieuwssamenvatting. Systeem 001, dat op 8 september gelanceerd werd (met een door Maersk gedoneerde sleepboot), zou nog compleet kunnen falen. Het ligt op dit moment zo’n 460 kilometer van de Californische kust. Daar test The Ocean Cleanup of het systeem werkt zoals bedoeld. De eerste vraag die de makers zich afvragen: komt het systeem in de bedoelde U-vorm te liggen? Het antwoord lijkt voorlopig ja. Maar er zijn nog vier kernvragen die beantwoord moeten worden voordat het systeem zo’n 1850 kilometer verder gesleept wordt naar de Great Pacific Garbage Patch (halverwege Californië en Hawaï).
- Beweegt het systeem snel genoeg door het water?Het systeem moet sneller bewegen dan het plastic rond drijft. Als het langzamer beweegt dan berekend, vangt het namelijk geen plastic.
- Kan het systeem zich heroriënteren?Op basis van de wind en de stroming moet het systeem een andere kant op kunnen bewegen. Op die manier kan het meer plastic vangen dan als het in een richting dwars door de plastic soep beweegt (een beetje als een Roomba, maar dan anders).
- Blijft het systeem zo breed als ontworpen onder zware omstandigheden?De installatie heeft een brede mond en loopt smaller toe, als een soort trechter om zoveel mogelijk plastic op te vangen. Die vorm moet wel behouden blijven, anders wordt het ontzettend onhandige trechter.
- Blijft het systeem intact onder zware omstandigheden?Dit is een punt waar critici op hameren: de open oceaan is een ruige omgeving, met veel direct UV-licht en zout dat plastic kan beschadigen, om nog maar te zwijgen van de zware klappen die de installatie zal krijgen van golven en ronddrijvend plastic (dat enorme afmetingen kan hebben, het zijn niet alleen maar Hema-tasjes die daar ronddrijven). Verschillende experts uitten de afgelopen tijd zorgen dat het systeem niet alleen niets zou opvangen, maar zelf microplastics zou loslaten in de oceaan.Ik sprak de technologiemanager van het project, Arjan Tjallema, op de boot, en hij maakt zich er niet direct zorgen over. Het materiaal waar de installatie van gemaakt is heet HDPE, en wordt al gebruikt voor talloze toepassingen. Het zijn pijpleidingen die afgezonken worden voor bijvoorbeeld kabels die over de zeebodem lopen. Ook maakt Tjallema zich weinig zorgen over het zogenaamde “bio-fouling”-effect, waarbij micro-organismen en plankton op de buis gaan leven en het zo zwaarder maken. ‘Per meter weegt het nu al 280 kilo en het drijft vrij hoog. Het kan nog wel wat dieper zakken.’Dat gezegd hebbende: de testperiode is nog in volle gang, en op deze vier vragen moet nog antwoord komen voordat het systeem naar de plastic soep wordt gesleept. Er ligt een begeleidend schip naast het systeem, waar vijf onafhankelijke waarnemers op zitten. Die brengen onafhankelijk verslag uit over de vragen afdoende beantwoord zijn.
3) Dit is maar een deel van de oplossing voor ons plastic-probleem
Als Systeem 001 perfect blijkt te werken, gaat The Ocean Cleanup nog 59 andere installaties naar dezelfde plastic soep sturen. Die kunnen dan elke vijf jaar 50 procent van de rommel daar opruimen. Het doel van de organisatie is in 2040 90 procent van het ronddrijvende plastic ten opzichte van 2018 op te ruimen, in alle oceanen.
Tijdens de persconferentie vroeg een andere journalist of The Ocean Cleanup ook iets wil doen aan plastic in rivieren, aangezien het plastic in de oceaan voornamelijk daarvandaan komt. ‘We zijn met iets bezig’, zei Boyan geheimzinnig.
Maar het begint natuurlijk met minder plastic gebruiken. Dat begint bij ons, als consument. In San Francisco en omgeving is het rietje recent in de ban gedaan en krijg je al jaren geen gratis plastic tasje meer bij je boodschappen.
Daarom vond ik het opmerkelijk dat we onze drankjes op de persboot in een plastic bekertje kregen.
Maar wees gerust: het plastic was op basis van mais gemaakt en is volledig composteerbaar. Dus ik heb het met een gerust hart overboord gegooid.
(Grapje natuurlijk.)
[overgenomen van Schram Weekly, een wekelijkse update van VS-correspondent Eva Schram; abonneren kan hier]
Reacties (18)
Ik ben reuze benieuwd naar de resultaten van deze test. Het zou mooi zijn als het blijkt te werken. Alles beter dan niets doen en toe te kijken.
Op het gevaar af dat ik een grap uitleg: Biologisch afbreekbaar plastic breek je af in een composteertank met de juiste bacteriën erin. Dat is niet de berm of de vrije natuur. Je moet dat spul dus nog altijd inzamelen en dat kan alleen efficiënt als dat een beetje gescheiden van het andere restafval gebeurt, bijvoorbeeld binnen één gebouw de koffiebekers en roerstaafjes. Biologisch afbreekbare koffiebekers op een treinstation hebben geen enkele ‘meerwaarde’ voor het milieu, maar zolang het gros van de koffiekopers niet weet onder welke voorwaarden dat bekertje biologisch kan worden afgebroken en het goedgelovig in de berm mikt, is het natuurlijk wel een sexy marketingtruc.
Dan nog een een stokpaardje: het plasticprobleem moet je natuurlijk bij de bron aanpakken, zorg dat je zonder kunt en het niet nodig is en werk anders met statiegeld. Niet alleen die overdreven hamburgerverpakkingen en kleine flesjes, maar ook drankblikjes. het wordt ook tijd dat men de opruimkosten op de producenten van zwerfafval kan verhalen, zowel wat in de berm ligt als deze plastic soep. Dan gaan er maar een paar failliet, de sector heeft lang genoeg roofbouw kunnen plegen.
@2.
Dank je wel! Ik sprak vanmorgen een studente milieukunde en zij waren ook bezig met afbreekbare koffiebekers op festivals. Klinkt dus leuker dan het is.
@2 “en het goedgelovig in de berm mikt” Je moet de mensen opvoeden zowieso niets in de berm te mikken, ook als je een plastic beker in de vuilnisbak gooit is er iets aan de hand, het is het lompe volk wat alles zomaar op straat gooit wat het probleem is. en dan zijn wij nog beschaafd, buiten de westerse landen kijkt men nog een heel stuk minder nauw met het afval en hier komt dan ook het grootste deel van de plastic soep vandaan.
@4.
Oh, dus het lompe volk leeft voornamelijk buiten de westerse wereld.
Volgens mij verdien jij veel te veel en heb je een veel te grote voetstap op deze aarde in vergelijking tot dat lompe volk. Dus indirect ben je zelf meer schuldig. Schaam je!
@2 Precies. Het probleem is dat de consument dermate verslaafd is geraakt aan plastic verpakkingen dat het niet eenvoudig is weer terug te keren naar minder, tenzij de producenten en handelaren, die ons alsmaar meer plastic opdringen, daartoe worden gedwongen.
@6: [ tenzij de producenten en handelaren, die ons alsmaar meer plastic opdringen, daartoe worden gedwongen. ]
Ik herinner me nog initiatieven van wijnwinkels waar je je lege fles kon vullen uit een vaatje. Maar het business model dat je je melkkan op straat door de melkboer liet vullen is wel heel ver weg.
De slager kreeg vroeger een half varken binnengedragen op de rug van de vrachtwagenchauffeur. Hij sneed het in stukjes en met een vet papiertje er omheen ging het naar de klant.
Nu is dat vet papiertje een stevig stapelbaar plastic bakje dat conserveert en beschermt tijdens transport naar de supermarkt en naar de koelkast huis. Zoiets is toch verrekte lastig terug te draaien.
Wie geheel niet lijkt aangesproken is de geneesmiddelenindustrie. Veel te grote plastic doordrukstrips voor mini pilletjes, en niet recyclebaar door de alufolie aan één kant. Of plastic pillenpotjes waar je op kunt staan zonder dat ze inzakken, alsof er goud in zit.
Wat helpt is afval per kilo betalen en tegelijkertijd het recht geven overbodige verpakking in de winkel te mogen achterlaten. Dat doet echt wonderen als de supermarkt de producent dwingt zomin mogelijk verpakking te gebruiken.
@0:
Hmm, ik meen dat 90% van die oceaanrommel van de Indiase en Chinese rivieren afkomstig is. Daar doen wij als consument geen sikkepit aan. Het is werkelijk ongelooflijk wat voor open riolen dat zijn. Daar zijn wij hier in het westen heilig bij, tegenwoordig.
@8: Het is hier veel beter, maar we zijn absoluut niet heilig. Onze rivieren lijken schoon maar zitten vol microplastics.
En ga dit eens oplossen: “Slijtstof van banden is na rondslingerend plastic afval de grootste bron van microplastics in oppervlaktewater.”
https://www.researchgate.net/profile/Thomas_Mani/publication/286382859/figure/fig1/AS:334849505284097@1456845751877/Number-of-microplastic-particles-300-mm-5-mm-1000-m-3-in-categories-at-all-sampling.png
https://www.plasticsoupfoundation.org/2018/07/microplastics-door-slijtage-van-banden-is-nauwelijks-tegen-te-gaan/
Dat is een mooi verslag. Dank je wel Eva. De waarde van de ‘The Ocean Cleanup’ is vooral de publiciteit voor het probleem van de oceaan vervuiling door plastic waardoor mensen gaan beseffen dat voorkomen beter is dan genezen.
@9: Aha, dus daar blijven de stukken autoband die afslijten!
Iemand op Sargasso vroeg zich al af of we ons daarover zorgen moesten maken, n.a.v. zorgen over rubberkorrels in kunstgrasvelden.
@11: [ Aha, dus daar blijven de stukken autoband die afslijten! ]
Een deel ligt ook op het dashboard van je auto ;-)
@4: Voor de producent die het daarin faciliteert, heet dat lompe volk ‘gemaksconsument’.
@9: Zo is er wel meer. Ik heb misschien wel twintig, dertig jaar geleden eens gelezen dat het Londense straatvuil een hogere concentratie platina bevatte dan de beste aders in de Zuid-Afrikaanse mijnen…
Tsjonge jonge…:
Akkers vervuild door plastic in compost: “Te veel rotzooi in de gft-bak”
https://www.nhnieuws.nl/nieuws/231718/Akkers-vervuild-door-plastic-in-compost-Te-veel-rotzooi-in-de-gft-bak
Het gaat om de indruk dat we iets doen en dat met een leuke boottocht voor verslaggevers.
@0 ‘If he falls, we are liable!’, schreeuwde hij. Typisch Amerikanen: niet zozeer bezorgd om het feit dat Boyan dan in de kreukels ligt, maar dat hij de booteigenaar kan aanklagen.
Ik denk dat de kapitein zo uitlegt dat je op zijn schip zijn commando’s moet opvolgen omdat hij verantwoordelijk en aansprakelijk is.
@5: Hou toch op. Je intentie is goed, maar het verwarren van het probleem van de pasticsoup en de vervuiling van de bermen met je “ecologische voetafdruk” verwart de discussie alleen maar. Of mijn “westerse” verbruik van energie en grondstoffen relatief te hoog ligt zegt niets over over hoeveel vervuiling in de vorm van plastic en andere troep ik achter laat.
@8: Dat is ten dele plastic dat eerst vanuit het westen geïmporteerd is voor recycling. Totdat bleek dat er gezien de nogal matige kwaliteit van de scheiding weinig te recyclen viel aan die troep, en China stopte met importeren. Met enorme bergen plastic in deze contreien (en “toevallige” branden in zulke bergen in bijvoorbeeld Polen) tot gevolg.
Hoe kunnen we dit verder volgen?