OPINIE - In september worden de Sustainable Development Goals gelanceerd in New York. Maar wie gaat de nieuwe ontwikkelingsdoelen betalen, en hoe gaan we dat doen? Op die cruciale vraag proberen de wereldleiders in juli een antwoord te vinden tijdens de Finance for Development conferentie in Addis Abeba, Ethiopië. In de Nederlandse beeldvorming over hulp en handel worden belangentegenstellingen gladgestreken, volgens Suzan van der Meij, senior coördinator van MVO Platform.
Een groeiende rol voor de private sector in ontwikkelingssamenwerking lijkt een vaststaand gegeven in de discussies over de Sustainable Development Goals. De vraag die daarbij nog te weinig wordt gesteld is: wat voor ondernemerschap hebben we nodig? En wat kunnen staten doen om te garanderen dat het ondernemen fatsoenlijk gebeurt en niet leidt tot schendingen van mensenrechten?
Laten we de realiteit niet uit het oog verliezen; veel bedrijvigheid gaat gepaard met negatieve effecten die vooral gevoeld worden door de armsten in deze wereld. Voorbeelden zijn er te over: milieuschade of conflicten rond grondstofwinning, landroof, waterschaarste. Bedrijvigheid genereert weliswaar werkgelegenheid, maar de arbeidsomstandigheden zijn vaak slecht; onveilig, onzeker en onderbetaald. Ook kinderarbeid en andere vormen van uitbuiting maken deel uit van veel ketens.
Tweedeling
Er lijkt een tweedeling te zijn ontstaan. In het debat over ontwikkelingssamenwerking is de aanname dat ondernemen of investeren in een ontwikkelingsland maatschappelijk verantwoord is én een bijdrage aan ontwikkeling levert. Het Nederlandse discours over de integratie van hulp en handel draagt bij aan deze beeldvorming; belangentegenstellingen tussen hulp en handel worden gladgestreken en bedrijven gefaciliteerd. Weliswaar zijn er (MVO-)voorwaarden, maar controle daarop is er nauwelijks want “we gaan uit van vertrouwen”. De focus ligt enkel op de positieve bijdrage van het bedrijfsleven.
