Loon naar Lezen

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Bij Amazon kun je boeken kopen, maar ook lenen: één boek per keer, en zodra je een nieuw boek downloadt, verdwijnt het vorige automatisch van je e-reader. Een deel van het leenbestand bestaat uit bestsellers en topauteurs, een ander deel omvat titels van auteurs die hun boek zelf via Amazon hebben gepubliceerd. Daar zitten overigens ook titels van gerenommeerde schrijvers tussen.

Voor die laatste groep, de auteurs die niet via een uitgeverij maar via Amazon publiceren, introduceert het bedrijf morgen een nieuw betaalmodel. Voortaan krijgen auteurs geen vergoeding per geleend boek, maar per gelezen pagina. Er was eerder protest over de verdeelsleutel: schrijvers van dikke boeken kregen per uitgeleend exemplaar evenveel geld uitgekeerd als auteurs van dunne boekjes, wat niet iedereen beviel.

Vandaar dat Amazon een nieuw model ontwierp voor haar maandelijkse vergoedingen (die trouwens niet mis zijn: alleen al deze maand gaat het om drie miljoen dollar.) Uitgeleende boeken worden niet verrekend naar dikte, maar naar consumptie. Een uitgeleend boek telt voor Amazon voortaan pas mee wanneer de lener er minstens tien procent van leest, en daarna wordt de vergoeding berekend op het totale aantal gelezen pagina’s.

Het plan sloeg nogal in. En niet alleen omdat je zo waarschijnlijk promoot dat auteurs zich toeleggen op boeken vol cliffhangers, op snel en rap proza, op eye candy. Het is de aanpak zelf die allerwege op kritiek stuit: het model is immers volledig gebaseerd op consumptie en op het behagen van het publiek, en houdt geen enkele rekening met de prijs die het maken van een boek vergt, laat staan op de inspanning van de auteur.

Want het blijft natuurlijk niet bij de auteurs die alleen via Amazon publiceren. Amazon wil dit model uiteindelijk op alle auteurs toepassen. En omdat digitaal bezit steeds vaker slechts een licentie op gebruik behelst in plaats van fysiek eigendomsrecht, is het onderscheid tussen kopen en lenen flink aan het eroderen. Over een paar jaar moeten alle auteurs eraan geloven.

Wanneer je halverwege een film uit de bioscoop loopt, krijg je niet de helft van je kaartje terug, noch heeft je vertrek impact op de revenuen van de regisseur of de acteurs. Wanneer je een jurk maar twee keer draagt, zakken de inkomsten van de naaisters ervan niet. Waarom zou je boeken wél afrekenen op basis van gebruik?

Aangezien Amazon in Amerika nu al bijna tweederde van de boekenmarkt volledig in handen heeft, en verschillende uitgeverijen in een uitputtingsslag heeft gedwongen tot een bizar lage inkoopprijs, is de inzet van het gevecht hoog. Amazon heeft diverse grote boekhandelketens uit de markt geduwd, maakt uitgeverijen het leven zuur, en biedt auteurs daarna schijnbaar groothartig aan: ‘Dan kom je voortaan toch fijn direct bij óns publiceren?’

Moet je wel in de smaak vallen bij het publiek, anders telt de verkoop van je werk niet langer mee.

Deze column verscheen eerder in het Parool

Neem ook eens een kijkje op het persoonlijk weblog van Karin Spaink.

Reacties (9)

#1 AndreSomers

I am sorry I have had to write you such a long letter, but I did not have time to write you a short one”–

Blaise Pascal

Zoiets zal voor boeken ook wel opgaan denk ik.

  • Volgende discussie
#2 Inkwith Barubador

Wat levert dat nou eigenlijk op, voor zo’n schrijver? Stel iemand leest 200 pagina’s van een schrijver, wat ziet die er dan van?

Ik word er ook niet zo blij van dat Amazon blijkbaar zit mee te kijken. Ze weten precies wat je wel en niet gelezen hebt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Inca

En Amerikanen kunnen al niet schrijven (laat staan schrappen, zie ook #1)

Bij Kindle en Amazon blijf ik in elk geval voorlopig nog maar even weg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Andreas

Karin stelt de vraag: ‘Wat is kunst waard?’ Het antwoord: wat de gek er voor geeft.

Je kunt per pagina of per boek betalen, maar voor beiden gelden de aloude wetten van vraag en aanbod. Gevolg? Pulp verkoopt beter dan literaire meesterwerken, maar dat is altijd al zo geweest.

Natuurlijk moet je in de smaak vallen van je publiek. Iemand die geen of weinig boeken verkoopt, is een hobbyist. Geen professional.

Ik mag graag tegen een voetbal schoppen, maar ik heb niet de illusie dat mensen mij geld geven op mij in het stadion te zien ploeteren. Zo werkt het met boeken ook (en zo heeft het altijd gewerkt, subsidies daargelaten).

Is dat zo gek?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Niet JeZus

Dus er leest iemand over je schouder mee? Nee, bedankt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Henk van S tot S

@4:

Pulp verkoopt beter dan literaire meesterwerken, maar dat is altijd al zo geweest.

Aan (oudere) literatuur valt zo wie zo niets te verdienen, omdat je hier
http://www.dbnl.org/index.php
goed terecht voor gratis inzage.
e-reader met wifi aanbevolen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 mbmb

Hoe gaat dat dan met naslagwerken? en met mijn neiging om al tamelijk snel tijdens het lezen de laatste pagina te willen lezen, om te weten hoe het afloopt? (sorry voor die laatste, maar dat doe ik nou eenmaal).

En hoe weet amazon wat ik lees? aan eye tracking zullen ze (nog) niet doen.

Want wat ik zou doen, is een boekje met onzin schrijven (zoasl er al zoveel zijn) en al mijn vrienden vragen eens een avondje pagina’s te swipen en de pot te delen. Als ik kon programmeren, zou ik geloof ik zelfs een swipeprogramma maken, dat de kindle de indruk geeft dat iemand lekker aan het lezen.

Over de cliffhanger: laten we niet vergeten dat Dickens er groot mee is geworden. En om nog wat redenen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 kevin

Ik sluit mij aan bij #4: een vergoeding voor artistieke werken is geen vanzelfsprekendheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Inca

“De aloude wetten van vraag en aanbod” zijn niet zulke onwrikbare wetten als we willen doen denken.

Maar het monopolie van Amazon (en de verregaande controle) is in dit verhaal wel verontrustender dan het verdienmodel op zich.

  • Vorige discussie