Als je heel stijf je ogen dichtknijpt, word je onzichtbaar

De grote banken van Nederland (ABN, Rabobank en ING) besloten onlangs om geen concrete voorspellingen over de woningmarkt meer te doen. Daarvoor tekende het Financieele Dagblad dinsdag twee redenen op: 1) ze willen zo het ‘negatieve sentiment keren’ en 2) de prijsmodellen zouden gezien de vele wijzigingen in wet- en regelgeving niet meer kloppen. Wat is het nu?

De woningmarkt ‘herstelt’ zich – opnieuw en opnieuw

Uit het NRC:

De koopwoningmarkt herstelt zich.

Klinkt goed! Dus er zijn meer huizen tegen hogere prijzen verkocht?

Niet precies:

De komende maanden worden meer woningen verkocht en meer nieuwe hypotheken afgesloten. Vanaf volgend jaar zullen ook de huizenprijzen weer voorzichtig stijgen.

Maar gaat deze voorspelling dan wel echt uitkomen?

Jawel hoor:

Het OTB verzamelde en analyseerde “vrijwel alle gegevens die er over de Nederlandse woningmarkt bestaan”, zegt hoogleraar volkshuisvesting Peter Boelhouwer van het OTB. […] Boelhouwer: “We zitten nu op de bodem, dat zie je aan alle cijfers. De woningmarkt normaliseert zich.”

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Terry King (cc)

Scheef

COLUMN - We hebben collectief besloten dat scheefwonen fout is. Wanneer een huurhuis een te klein deel van iemands inkomen vergt, mag de huurprijs worden verhoogd. Zo iemand woont immers evident ‘te goedkoop’, en dat is niet de bedoeling, vinden we.

Nu kan ik me terdege voorstellen dat je als overheid een woonpolitiek wilt voeren. Dat je graag ziet dat goedkope huurhuizen worden uitgegeven aan mensen met een laag inkomen, en wilt bevorderen dat wie inmiddels meer is gaan verdienen, doorstroomt naar een duurdere woning.

Maar daar zijn toch betere methodes voor dan elke inkomensstijging van huurders, sinds zij hun intrek in een pand namen, bestraffen met een fikse huurverhoging? De overheid krijgt er niet meer inkomsten door en wint er geen millimeter extra speelruimte mee op de woningmarkt; noch komen er daardoor meer huurwoningen beschikbaar.

De enige partij die beter wordt van dit beleid, zijn de verzamelde woningcorporaties. Zij mogen plots, met dank aan de overheid, hogere huren innen, zonder dat daar enige prestatie tegenover staat. Meer bouwen doen ze al jaren niet, en sinds deze maatregel is het zelfs in hun belang om in- en doorstroom te belemmeren: van deze recent uitgevonden scheefhuurders kunnen ze voor dezelfde woning immers veel meer geld innen dan van ‘horizontale’ huurders.

Foto: Ferdi De gier (cc)

Akkoord woningmarkt wekt valse verwachtingen

ANALYSE - Het woningmarktakkoord verbetert de hypotheekregels niet. In tegenstelling tot de berichtgeving lijken kopers duurder uit te zijn. De onzekerheid op de woningmarkt zal aanhouden, mede door de valse verwachtingen die worden gewekt.

Het is onduidelijk of de gelegenheidscoalitie precies begrijpt wat ze in het akkoord heeft afgesloten. De Vereniging Eigen Huis snapt het niet. De verwachtingen die de plannen wekken lijken niet te worden waargemaakt, met name de suggestie dat de maandlasten voor kopers lager zouden zijn. Dat valt te concluderen op basis van de verstrekte informatie en enkele berekeningen.

Even terug naar de veranderingen van afgelopen januari. Tot eind december was het mogelijk een woning te kopen en deze niet volledig af te lossen, terwijl kopers wel op hypotheekrente-aftrek aanspraak konden maken. Vanaf januari kan dat alleen bij volledige aflossing. Het directe effect daarvan is een hogere netto maandlast, wat tot honderden euro’s per maand kan oplopen bij eenzelfde hypotheekbedrag. Veel mensen gaan bij het kopen van een huis uit van hun maandlasten. Dat betekent dat ze per januari op basis van diezelfde maandlasten opeens een veel minder duur huis kunnen kopen. Zo duwt Den Haag sinds januari actief de huizenprijs omlaag.

Terug naar de actualiteit. Uit de berichten die de afgelopen week naar buiten kwamen leek er een verstandig besluit op tafel te komen: versoepeling van diezelfde regels voor hypotheekrente-aftrek, zodat ook bij 50 procent aflossing aftrek weer mogelijk is. Terug dus naar de situatie van vorig jaar. Dat verlaagt de maandlasten voor kopers, maakt zo een hogere hypotheek mogelijk en dempt de verdere daling van de woningprijzen. Sommige journalisten dachten gisteren dat dat voorstel er door was. Het NRC Handelsblad kopte: ‘Hypotheken maar voor de helft verplicht aflossen.’ Helaas is dat onjuist.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

KORT | Huurverhoging in blauwe envelop

OPINIE - Het is een beleid dat een Havo-scholier bedacht lijkt te hebben. Maar in de Tweede Kamer is er een meerderheid voor. Misschien dat VVD en PvdA nog een paar senatoren hebben die wel bij hun volle verstand zijn.

Een verhuurdersheffing van 2 miljard, ten laste van mensen die met huurtoeslag eerst tegemoet worden gekomen, is krankzinnig. Vroeger heette het dat we geen geld moesten rondpompen.

Daar maken we nu 350 miljoen minder van: maar de investeringslust van de corporaties zal hierdoor niet toenemen. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw zit nog te rekenen, maar kan zichzelf maar beter opheffen, want garanties op leningen lijken onmogelijk.

De huren moeten omhoog, want mensen moeten kopen, omdat de koopmarkt niet meer werkt. Als je een kleuter de markt uitlegt, krijg je dit soort redeneringen. Markten kunnen zo werken als zij perfect zijn; als ze dat niet zijn, is een goede analyse nodig alvorens iets te doen.

De inkomensafhankelijke zorgpremie was een schandelijke pseudobelasting, deze huurverhoging heeft dezelfde gebreken. Geld dat in de woningexploitatie wordt verdiend, hoort daar  volgens de woningwet te blijven. De huuraanzegging moet maar in een blauwe envelop.

Foto: Doug (cc)

Feit of fabel: Scheefhuren

ACHTERGROND - Hallelujah, het is gelukt. Er ligt een plan voor de woningmarkt. Eén van de doelen is scheefhuren tegen te gaan. Maar hoe ziet de Nederlandse huurmarkt er eigenlijk uit? Wat verstaan we onder scheefwonen en om hoeveel mensen gaat het eigenlijk? Tijd voor de feiten!

Luister de uitzending terug.

Wat zijn precies de plannen van minister Blok?

Verhuurders mogen de huren voor inkomens tot 33.614 euro verhogen met maximaal de inflatie (waarschijnlijk rond de 2,5%) plus 1,5%. Voor inkomens tussen 33.614 en43.000 euro mag daar nog 1% verhoging bovenop, en voor inkomens vanaf 43.000 euro 5%. Voor inkomens vanaf 43.000 euro kan dit dus een huurverhoging van 9%betekenen.

Voor huurders met een inkomen tot 43.000 euro geldt dat de huurprijs nooit de hoogte van de maximale huurprijsgrens (bepaald op grond van het woningwaarderingsstelsel) kan overstijgen. Voor huurders met een inkomen vanaf 43.000 euro wordt deze maximale huurprijsgrens buiten werking gesteld.

Zowel  VVD als PvdA spreken zich in hun verkiezingsprogramma uit voor een huurverhoging om scheefwonen tegen te gaan. De PvdA wil echter dat huren ook kunnen dalen wanneer iemands inkomen daalt.

Hoeveel huurwoningen zijn er eigenlijk in Nederland?

We hebben hiervoor gekeken naar het aantal huishoudens in Nederland. In totaal zijn dat er ruim 7,2 miljoen woningen (2011, CBS). 4 miljoen hiervan zijn eigen woningen (koop), 3,2 miljoen zijn huurwoningen. Van die 3,2 miljoen zijn er ruim 2,2 miljoen (70%) in het bezit van woningcorporaties.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: CorporatieNL (cc)

Geen nieuws van de woningmarkt

ANALYSE - Het stond er heel kort, ergens in de 81 pagina’s van het regeerakkoord. Er komt een verhuurdersheffing op de woningmarkt. Een onzalig idee, vindt Tom van Doormaal. Want wat wil het kabinet er eigenlijk mee bereiken?

Niet echt opvallend dit jaar was de afschaffing van de sociale woningbouw, door het nieuwe kabinet.  Aedes en VNG zijn zwijgzaam. Dat is wonderlijk. De woningcorporaties kunnen door de verhuurdersheffing straks niets meer bestaan, de huurders worden door extreme huurverhogingen de koopmarkt op gedreven, de bouwvakantie wordt overbodig, bij gebrek aan het bouwvak.

Hoe verschillende inkomensgroepen in de stad bij elkaar wonen wordt opnieuw bepaald. De mate waarin geld beschikbaar of inkomen besteedbaar is voor onderhoud en herstel bepaalt de toekomst van een wijk of gebouw. Ook daarover kun je ongerust zijn: hoe moet het nu verder in achterstandswijken?

De sociale kwestie

De woningwet van 1901 en de woningcorporaties ontstonden onder druk van “de sociale kwestie”. Die werd niet partijpolitiek gedefinieerd: ook een man als Bismarck toonde zich, na een periode als IJzeren Kanselier, een voorzichtig en sociaal voelend politicus. Die inspiratie is bij Blok niet terug te vinden. ‘Niets doen is schadelijker,’ zegt hij in het laatste nummer van Aedes Magazine. Huh? Dan het beleid dat hij nu voert? En leefbaarheid hoort niet bij de kerntaak, meent Blok. Dat vond ik ook, toen het begrip in de jaren negentig door VROM werd toegevoegd als kerntaak. De welzijnswereld was in de jaren daarvoor wegbezuinigd;  het begrip “leefbaar” leek mij onbegrensbaar. Het risico van  uitdijen van taken, verwachtingen en verantwoordelijkheden, was daardoor groot.

Foto: Alix Guillard (cc)

De woningmarkt vlotgetrokken?

ANALYSE - Zou het waar zijn dat het regeerakkoord de woningmarkt weer in beweging krijgt?  Het beleid jegens huur- en koopmarkt wordt samenhangend bezien. Maar de invloed van de crisis is misschien groter dan we denken. 

De woningbouwcorporaties staan tussen overheid en bedrijfsleven in, maar zijn wel ‘zelfstandig’. De corporaties moeten wel talloze regels volgen die vooral worden opgelegd door het Rijk, maar woningcorporaties werken vooral lokaal. Het zijn een paar paradoxen en contradicties waar de onderhandelaars van VVD en PvdA zich over hebben gebogen.

Het is een lastig en belangrijk dossier: 2.4 miljoen sociale huurwoningen, die een vermogen vormen van meer dan 200 miljard. Eigenaren zijn strikt juridisch genomen de woningcorporaties, die dat vermogen hebben verkregen uit subsidies en verantwoord verhuren en exploiteren.  Maar ook de bestuurders zijn gewone mensen, zoals affaires bij Rochdale, Vestia, Woonbron en St. Laurentius uitwijzen.

Moet het anders en hoe dan? En wat is de invloed van de sociale sector op de vastzittend koopwoningmarkt?

Decentralisatie afmaken?

In het regeerakkoord lezen we de zinsneden: “Woningbouwcorporaties moeten weer (?) dienstbaar worden aan het publieke belang” en over de kerntaak  “bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en het daaraan ondergeschikte verbonden vastgoed.”

Ik kijk er niet van op.  Zeker, Vestia had teveel derivaten, Woonbron ging een beetje de mist in met een schip, maar globaal is de hierboven gedefinieerde kerntaak toch wat de corporaties in Nederland heel behoorlijk doen? De suggestie dat corporaties zijn weggedreven van het publieke belang vind ik een beetje ondermaats.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Het Regeerakkoord | Wonen Lokaal

ACHTERGROND - In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema’s die in het regeerakkoord zouden moeten staan. Vandaag het tweede deel van het tweeluik van redacteur Tom van Doormaal, waarin hij een richting schetst voor volkshuisvesting. De oplossing die bijvoorbeeld ook in de zorg wordt bepleit is simpel: kleinschaliger en dichter bij de belanghebbenden. Dat vraagt verbindend leiderschap.

Wat  voorafging.

Aan het einde van mijn vorige stuk schreef ik over het VROM-idee de individuele huursubsidie te “bruteren”:  de woningcorporaties waren rijk geworden door de huurverhogingen begin jaren negentig en de prijsontwikkeling van het vastgoed in dezelfde periode.  Zij zouden met enige goede wil de drie miljard hebben kunnen betalen die de individuele huursubsidie toen vergde.

Daarmee zouden helderder verhoudingen zijn ontstaan tussen rijk en corporaties. Minder financiële verbindingen geeft meer overzicht. De decentralisatie van het beleid zou bevorderd kunnen zijn. Immers, als er lokaal wooncorporaties zijn, die de huisvesting der lage inkomens dienen te verzorgen, dan ontstaat ook een lokaal belang bij huurprijsbeleid. Zo zou een zinvolle voltooiing van de decentralisatie van Heerma in beeld zijn gekomen. Maar voor de politici waren de corporaties simpelweg te rijk. In 2006 werd bij de formatie een opbrengst van een half miljard afgesproken via de vennootschapsbelasting, die de corporaties nog niet eerder hadden betaald. Voor het beleid in de probleemwijken werd een Vogelaarbijdrage geregeld die per aanslag aan corporaties werd opgelegd, want daarvoor waren de middelen vergeten. Zie de memoires van Ella Vogelaar. Die regeling is inmiddels door de rechter gestopt. In 2007 brak de crisis uit.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

IJdele hoop nekt de woningmarkt

We denken allemaal dat we de uitzondering op de regel zijn. Ook als het om de prijs van onze huizen gaat. 

In Nederland is het geheel vaak minder dan de som der delen. Nederlanders vinden al jaren dat het met henzelf beter gaat dan met ‘ons’ (denk aan Paul Schnabel’s ‘Met mij gaat het goed, met ons gaat het slecht’). Het schijnt ook dat de meerderheid denkt beter dan gemiddeld te kunnen autorijden. En nu blijkt uit een enquête in de ESB van deze week (pdf) dat Nederlanders de waarde en de prijsontwikkeling van hun eigen huis hoger inschatten dan van alle andere huizen. Dat is dus niet rationeel, aldus de medewerkers van De Nederlandsche Bank die enquête bespreken. En het vertraagt de aanpassing naar een nieuw prijsevenwicht op de woningmarkt.

Sinds augustus 2008 zijn de woningenprijzen met 13% gedaald, het aantal transacties daalde met meer dan een derde, en de gemiddelde verkooptijd is meer dan verdubbeld. En veel prognoses wijzen er op dat de komende jaren de huizenprijzen (regionale verschillen daargelaten) verder zullen dalen – tot wel 20% tegen 2015.

Uit de enquête blijkt dat huiseigenaren gemiddeld genomen de huizenprijzen ook 20% te hoog vinden. De helft verwacht een daling en slechts 5% een stijging. Maar over de waarde en verwachte prijsontwikkeling van het eigen huis zijn respondenten gek genoeg veel optimistischer. De gemiddelde woningeigenaar denkt dat de eigen woning sinds 2008 ongeveer evenveel waard is gebleven, en schat de toekomstige prijsontwikkeling ook rooskleuriger in. Woningverkopers weigeren dus om zelf mee te bewegen met de markt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende