Voorbeschouwing | Zomergasten Reinbert de Leeuw

Wilfried de Jong ontvangt in de vierde aflevering van Zomergasten Reinbert de Leeuw (Amsterdam, 1938). Volgens Wikipedia dirigent, pianist, componist, muziekpedagoog en hoogleraar. In de jaren ’60 was hij een van de voortrekkers van De Notenkrakers, een beweging van jonge componisten die de volgens hen ingeslapen Nederlandse muziekwereld wilden wakker schudden door met veel lawaai concerten te verstoren. Hij stond, kortom, samen met zijn kornuiten dronken, dol en dwaas bij Hotel de Goudfazant vol vuur de vette vieze varkens van de burgerij uit te schelden. Samen met diezelfde kornuiten (waaronder Peter Schat en Louis Andriessen) componeerde hij de opera Reconstructie over Che Guevara. Harry Mulisch en Hugo Claus namen de libretto’s voor hun rekening. 

Door:

Recensie Zomergasten | Saskia Noort

RECENSIE - Angst, babyboomers, milde maatschappijkritiek en schrijverschap. Dat waren de vier rode draden die door de zomergastenaflevering met Saskia Noort liepen.

Angst is niet alleen de emotie waar haar boeken op drijven, maar ook het gevoel dat Saskia Noort voert tot het bestuderen van moordenaars zoals Ferdi E. en Richard H. en psychopatenkenner James Fallon (volgens eigen zeggen zelf ook een psychopaat).

Als kind was ze al vaak bezig geweest met kerkhoven, misdaad en mannen in parken die hun broek lieten zakken.

Daar zit, aldus Noort, bij haar een basale behoefte aan veiligheid achter. Vandaar de neiging om mensen met een zekere argwaan te bekijken.

Drie op de honderd mannen (en één op de honderd vrouwen) hebben een psychopathologische persoonlijkheidsstructuur. Dat is best veel. De meesten daarvan waren overigens geen sadistische moordenaars, maar succesvolle zakenmensen, politici en artsen.

Maar ze bestonden wel, de monsters in de kast. Ferdi E. zou je buurman kunnen zijn. Richard H. vermoordde zijn vrouw en kind om de fantasiewerkelijkheid met zijn Poolse vriendin in stand te kunnen houden.

Je kunt zomaar met de vijand blijken te slapen, constateerde Noort.

Babyboomers

Waar dat dan vandaan kwam, wilde de Jong weten. Wat volgde was een inkijkje in de wereld van jonge ouders in de ‘vrije’ jaren zeventig, waar op tafel werd gedanst, truien uit werden getrokken en bij de buurman op schoot werd geklommen. Allemaal met een paar glazen teveel op.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Recensie Zomergasten | Jim Taihuttu

RECENSIE - Ik moet bekennen dat de naam Jim Taihuttu niet direct een belletje bij me deed rinkelen. Even vreesde ik dat Habbekrats een reclamebureau van twee snelle jongens was, en dat ik drie uur lang hol gezever zou moeten aanhoren.

Niets van dat alles. Habbekrats is vooral het vehikel waarmee Victor & Julius Ponten en multitalent Jim Taihuttu hun dromen realiseren. Je kunt er slechts jaloers op worden. Ik ben dat in ieder geval wel.

Jan Cremer

Een sleutel tot dat succes is de levensfilosofie die Taihuttu geleerd heeft van Jan Cremer: Trek je eigen plan. Laat je dromen niet afpakken door grijze muizen. Alles kan. Maar je moet het wel zelf pakken, want het wordt je niet opgediend. Leef assertief. Een fragment uit 1967 van Cremer op Coney Island, New York vormde de illustratie.

Waar Taihuttu echter iemand bewonderde die de draak stak met de Hollandse spruitjesmentaliteit, waar je kop eraf gaat als je die boven het maaiveld uitsteekt, zag ik een bluffer die de schone schijn ophield over zijn goedlopende projecten, loog over de reclameborden ter plaatse die hij zou hebben gemaakt en over het boek dat hij zogenaamd onlangs had uitgebracht “onder andere namen.” Een patjepeeër die een sigaar uitdeelde om te laten zien hoe goed hij wel boert.

Recensie Zomergasten | Freek de Jonge

RECENSIE - Het primaire probleem van een Zomergast als Freek de Jonge is de vooringenomenheid van de kijker. Zo’n beetje iedereen heeft wel een beeld bij Freek; en wat des te funester is voor dit programma: een navenant gevoel.

Op mij komt De Jonge bijvoorbeeld nogal eens over als een verzuurde dominee, zo eentje die de kerk heeft zien leeglopen en daar heimelijk verbitterd over is. Toch blijft hij preken, tegen beter weten in. Iets soortgelijks zal gelden voor velen van mijn generatie, die Freek pas hebben leren kennen in zijn nadagen, lang na zijn successen in de progressieve jaren ’70 en ’80. De tijdgeest is veranderd, evenals het cabaret, en als je Freek de Jonge daartegen hoort ageren, krijg je het idee dat hij daar niet goed mee om kan gaan.

De uitdaging voor de programmamakers en presentator Wilfried de Jong lag er dan ook in om de kijker voorbij haar eigen vooroordelen te loodsen en de blik opnieuw te openen voor de persoon Freek.

Catechisatie

Anderhalf uur lang leek het alsof daar niet van zou komen. De Jonge was weliswaar goed geluimd, maar dirigeerde het programma als betrof het een seculiere catechisatieles. De beeldfragmenten fungeerden daarin als bijbelpassages waarmee de dominee zijn levenslessen bij het publiek wilde inprenten. “En als je het volgende fragment laat zien, krijg je antwoord op je vraag”, reageerde Freek wat kortaf op een interruptie van Wilfried. “Ik ben een liefhebber van het stichten, mensen wijzer maken”, zo zou hij ‘zijn’ avond besluiten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | 24 uur met Theo Maassen

COLUMN - Het kan goed dat Kees van Kooten afgelopen vrijdag geheel onbevangen, wellicht met een wijntje of twee achter de kiezen, naar ‘24 uur met René Gude’ zat te kijken en toen, zo stel ik me voor, de schrik van zijn leven kreeg. Want ineens, uit het niets, kreeg Kees van Kooten me daar toch de volle laag van de Denker des Vaderlands, die in de rest van de uitzending juist het toonbeeld van mildheid was geweest.

René Gude had het over de staat van ons land. De enorme hoeveelheden in azijn gedrenkte ontevredenheid die voortdurend uit zoveel Nederlanders lekken. Het zure gezeik van iedereen. En het erge is, zei René Gude, dat de aardigste mensen zich er schuldig aan maken. En hij noemde Kees van Kooten die in een interview met De Volkskrant had gezegd dat er in de huidige Tweede Kamer geen enkele kwaliteit zat. ‘Hoe durf je dat te zeggen’, zei René Gude. ‘Hoe durf je dat godverdomme te zeggen.’ René Gude leek Kees van Kooten de grootste klootzak alive te vinden. Toen hij tot bedaren was gekomen, legde hij nog wel uit waarom hij juist op Van Kooten zo boos was: hij had het zelf kunnen zeggen. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Recensie Zomergasten: Daan Roosegaarde

RECENSIE - Recensie zomergasten: in de laatste aflevering van Zomergasten was architechnodesignkunstenaar Daan Roosegaarde (1978) te gast bij Wilfried de Jong. Het werd een geweldige ontdekkingsreis langs de grenzen van het menselijk kunnen, met een bijna kinderlijk enthousiaste reisleider.

‘Delen is het nieuwe hebben’, zei Daan Roosegaarde ergens. Wat hij ermee bedoelde was vrij duidelijk (bezit is niet meer van deze tijd, de wereld is van iedereen). Toch vroeg Wilfried de Jong iets wat hij om de haverklap vroeg: ‘Leg eens uit wat je daarmee bedoelt?’

De Jong en zijn gast spraken een andere taal. Daan Roosegaarde vond dingen nice en chill en nasty. Hij sprak over ‘lagen toevoegen aan de werkelijkheid’. En in plaats van technologie, zei hij ‘tech’ (spreek uit: teg). Alsof het een grondstof was, dat je naar gelieve kunt gebruiken. Deze taalbarrière illustreerde eigenlijk heel mooi Roosegaardes stokpaardje: de oude wereld is bezig te crashen, we moeten al onze creativiteit en kennis aanwenden om de nieuwe vorm te geven. Dat moet op een radicale manier. En niet bijvoorbeeld door een zonnepaneel op een lantaarnpalen te plakken in een poging energie te besparen. ‘Dat is als je moeder die lid wordt van Facebook en dan al jouw foto’s gaat liken‘, zei hij. 

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Zomergasten: Daan Roosegaarde

COLUMN - In de laatste aflevering van Zomergasten (lees hier de recensie) is architect/designer/kunstenaar/wereldverbeteraar Daan Roosegaarde (1978) te gast bij Wilfried de Jong. Het belooft een een avond vol ‘techno poëzie’ te worden. Een ontdekkingsreis, als we Daan zelf moeten geloven. En waarom zouden we die niet geloven?

Volgens de introtekst van zijn website ontwikkelt Daan Roosegaarde, ‘in a world, shifting between the analogue and the digital’ (in mijn geestesoor hoor ik dit voorgelezen door die diep ronkende Hollywoodtrailerstem) kunstwerken die de relatie tussen ruimte, mens en technologie verkennen. Zijn interactieve ontwerpen reageren instinctief op geluid en beweging. Het zijn vaak transparante sculpturen die met behulp van LED- en touch-based technologie van kleur veranderen wanneer je er langsloopt, het aanraakt of er tegen gaat praten. Zijn kunstwerken reageren op hun omgeving. Eigenlijk maakt Daan Roosegaarden een soort high-brow furbies. Waarbij we wellicht meteen de zwakke plek van Daan Roosegaardes kunst te pakken hebben: zijn kunstwerken hebben blijvende aandacht van het publiek nodig. Anders sterven ze. Tenminste, dat stel ik me zo voor. Je zou ook kunnen zeggen dat zijn kunstwerken pas tot leven komen wanneer ze aandacht krijgen. Waarmee hij de essentie van kunst te pakken heeft.

Maar eigenlijk zijn die kunstwerken slechts vingeroefeningen. Daan Roosegaarde wil de wereld verbeteren. Niet door te chanten, zichzelf in brand te steken of een steentje in een rivier op aarde te verleggen, maar door de wereld, met behulp van technologische ontwikkelingen, echt te verbeteren. Door bijvoorbeeld planten te ontwikkelen die, net als kwallen, licht geven. Zodat we verlichting kunnen laten groeien. Of door in Shanghai palen te ontwikkelen, die smog opzuigen. En wellicht rijdt u binnenkort in Brabant over een stukje smart highway, die hij samen met bouwbedrijf Heijmans aan het ontwikkelen is en waarvoor Roosegaarde dit weekend de prestigieuze Deense designprijs Index: Award 2013 won (goed timing VPRO!). Smart highways zijn energiezuinige wegen, die zich aanpassen aan de omstandigheden. Alleen verlichting waar je rijdt en bewegwijzering die zichtbaar wordt als het nodig is.

Foto: copyright ok. Gecheckt 18-03-2022

Recensie Zomergasten Wouter Bos

RECENSIE - In de vijfde aflevering van Zomergasten 2013 ontving presentator Wilfried de Jong voormalig PvdA-lijsttrekker Wouter Bos, die de billen bedekt hield en deed wat ie altijd doet: Wouter Bos promoten.

Mevrouw Molovich en ik hebben een dingetje met Wouter Bos. We mogen ‘m niet. Hij heeft het veel te goed met zichzelf getroffen. Mevrouw Molovich zag dan ook als een berg op tegen deze uitzending. Er waren immers twee mogelijkheden: of ze zou zich enorm irriteren aan de Wouter Bos die ze kende, of ze zou haar mening moeten bijstellen omdat Wouter Bos inderdaad de innemende man zou blijken te zijn die hij zelf denkt te zijn. En je mening bijstellen, dat is nooit leuk.

Fortis, ABN Amro en de financiële crisis
Het werd het eerste: ze irriteerde zich mateloos aan Wouter Bos die de zaken weer allemaal veel simpeler voorstelde dan ze waren, waarbij hij zichzelf behendig buiten schot hield. Directe bron van de irritatie was Wouter Bos’ analyse van de oorzaken van de financiële crisis, die hij deed aan de hand van de film Margin Call. ‘Misschien wel de pijnlijkste waarheid over de financiële crisis’ (aldus Wouter Bos), was dat de hebzucht van gewone mensen ten grondslag lag aan de vindingrijkheid van financiële instellingen om ingewikkelde constructies te bedenken. In zijn analyse deelt Wouter Bos zichzelf in bij de gewone, hebzuchtige leken. Ogenschijnlijk sympathiek, maar toen het speelde was meneer mooi wel onze Minister van Financiën. Ik kan me nog wel herinneren dat hij ergens in februari 2009 vertelde dat ik rustig kon gaan slapen omdat wij hier in Europa niet van die rare hypotheken hadden zoals de Amerikanen. Ik had, wil ik maar zeggen, wel iets meer willen weten over de manieren waarop Bos toen tot zijn besluiten kwam en hoe hij besloot wat wij, burgers, wel en niet te horen mochten krijgen. Dacht hij nu echt dat wij hier buiten schot zouden blijven? 

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Zomergasten: Wouter Bos

In de vijfde aflevering van Zomergasten 2013 is bankenredder Wouter Bos te gast bij presentator Wilfried de Jong (lees hier de recensie).

Wouter Bos komt altijd overal mee weg terwijl hij er stiekem een puinhoop van maakt, schreef ik iets meer dan een jaar geleden op deze plek. Dat kwam me op de nodige kritiek te staan, want het is zo’n aardige jongen. Zeker voor een politicus. Ik zocht spijkers op laag water. Maar ik blijf er bij. Komt puntje bij paaltje, dan gaat Wouter Bos bij Wouter Bos altijd boven het landsbelang. 

Momenteel ben ik Tao Te Tsjing van Lao Tse aan het lezen. Vaak geen touw aan vast te knopen, maar het voelt heel diep. Gisteren las ik dat je twee soorten deugden hebt. Hoge deugden en lage deugden. Hoge deugd is geen deugd en daarom juist deugd. (Wat wil zeggen dat hoge deugd zijn best niet doet om als deugd over te komen.) Lage deugd daarentegen doet er alles aan om als deugd over te komen en is om die reden geen deugd. Hoge deugd en lage deugd zijn beide dus geen deugd, maar op tegenovergestelde manier. Wouter Bos is van de lage deugd. Hij is altijd zo opzichtig z’n best aan het doen om te deugen dat ik er kromme tenen van krijg. En het vervelende is: niemand die het lijkt door te hebben.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Zomergasten recensie | Johan Simons

RECENSIE - In de vierde aflevering van Zomergasten 2013 ontving presentator Wilfried de Jong theaterregisseur Johan Simons.

Wij Amsterdammers mogen van de VPRO Zomergasten op het witte doek bekijken. In de Uitkijk, met een natje en droogje van het huis. Ik heb even geaarzeld of ik dat niet zo doen. Maar met een hel verlichte laptop op het pluche in een verder donkere zaal gaan zitten, leek me toch geen goed idee.

Van Johan Simons had ik nooit gehoord, dacht ik. Tot ik in mijn vooronderzoek stuitte op een vroeg regiewerk van hem: Bacchanten. Die was ik potverdorie gaan zien! Begin jaren tachtig, in Carré. In mijn herinnering was het een dansvoorstelling (een moderne, übersaaie, zoals modieus in die tijd), maar nu lees ik dat het om toneel ging. Even van mijn stuk (‘Heb ik de verkeerde voorstelling voor ogen? Laat mijn geheugen me in de steek?’). Iets later kom ik erachter dat Johan Simons een dansopleiding heeft genoten. Ik haal opgelucht adem. Dat scheelt. De dementie heeft nog even niet toegeslagen.

Johan Simons blijkt regisseur te zijn van voornamelijk toneel, maar ook enkele opera’s. Hij heeft de beroemde theatergroep Hollandia opgericht en is tegenwoordig de leider van het Duitse theatergezelschap Münchner Kammerspiele. Hij werd in 1946 geboren, wilde zendeling worden, vertrok in 1968 of all years naar Parijs om danser te worden, heeft de slagzin ‘durf te denken’ hoog in het vaandel staan, bezit een eredoctoraat van de Universiteit van Gent en heeft de Dr. J.P. Van Praag-prijs ontvangen, de ’tweejaarlijkse prijs die het Humanistisch Verbond uitreikt aan iemand die zich op geheel eigen wijze inzet voor een menswaardiger samenleving.’

Vooraf had hij had aangekondigd dat het wel snor zat, dat Zomergasten. Het leek immers op regisseren, alleen stond hijzelf nu in het middelpunt, in plaats van de acteurs.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende