Er was eens een land dat trots was op zijn excessen. Dat land bracht de wereld unieke en schokkende zaken als legale euthanasie, legale abortus, gedoogbeleid, legale prostitutie, het akkoord van Wassenaar en het homohuwelijk. Deze zaken konden alleen maar tot stand komen doordat men open stond voor afwijkende meningen en afwijkend gedrag. De ideeën die daar uit voortkwamen hadden de ruimte om te groeien, te rijpen en zich te ontwikkelen tot gedragen beleid.
Afwijkingen, opstandigheid, het afzetten tegen de norm, het zijn allemaal zaken die verandering veroorzaken. Verandering is belangrijk om je constant te kunnen aanpassen in een wereld die zich snel ontwikkeld. Afwijkingen zorgen voor alertheid, spanning en discussie. Afwijken is evolueren. Evolueren is groeien.
Het land is Nederland. Een land dat zich na de verstikkende verzuiling, met voor iedere zuil eigen normen en waarden waar niemand aan mocht ontsnappen, ontwikkelde tot een ruimdenkende natie. Na de jaren 50 werd de afwijking langzaam gemeengoed.
Tot de 21ste eeuw zijn intrede deed in dat kleine landje.
Ineens waren de verworvenheden excessen. Ineens was vrijheid eng. Ineens was de afwijking de oorzaak van al het slechte dat men dacht waar te nemen.
Het zou makkelijk zijn om te wijzen naar een kwaadaardige staat die langs geraffineerde wegen volgens een groots plan bezig is de burger tot brave slaaf te knechten. Dat is echter niet waar het vandaan komt. Dat is slechts een afspiegeling van wat veel mensen schijnen te willen.
Veiligheid, als in “gevoel van geborgenheid en bescherming, afwezigheid van risico’s en gevaren” en fatsoen, als in “netjes met elkaar omgaan”, dat is wat de burgers willen. Geen rare fratsen. Geen enge dingen. Geen confrontatie.
Alles wat afwijkend is, is een bedreiging. Alleen brave winkelstraten, goed verlicht, met brave kerstmuziek en vriendelijk lachende witte kerstmannen zijn acceptabel.
De wallen moeten schoongeveegd worden om ruimte te bieden aan brave galerieën . Kunst die aanstoot kan geven wordt geweerd. Afwijkend gedrag van ouders en kinderen wordt geregistreerd in een dossier. Kraakpanden worden gesloten. Een joint roken in je vrije tijd mag niet meer voor agenten. Coffeeshops, zeker in de buurt van scholen, moeten dicht. De meest schokkende gebeurtenis van dit jaar draaide om protesterende scholieren die minder of zinvolle lesuren willen hebben….
Niet dat de mensen daar ook daadwerkelijk braver van worden. De persoonlijk verworven vrijheden wil men niet weggeven. Maar het verdwijnt wel uit het publieke domein. Het gaat ondergronds, de illegaliteit in. Wat weer leidt tot frustratie en negatieve energie.