Psychiatrie en maatschappij zijn onlosmakelijk verbonden

Er is een toename aan kinderen die ADHD-medicatie gebruiken, er zijn steeds meer twintigers met een burn-out en ‘Nederland is het depressiefste volk van Europa’. Als je de berichten mag geloven, neemt het aantal psychiatrische diagnoses toe. Is dat inderdaad zo en waar komt die toename dan vandaan? Wordt de samenleving steeds ingewikkelder of mogen we gewoon niet meer ongelukkig zijn? In de lezingenserie ‘Waanzin’ onderzochten we de scheidslijn tussen normaal en abnormaal. Wat is oorzaak en gevolg bij mentale aandoeningen? Acht sprekers uit verschillende disciplines lieten hun licht schijnen op trends in de psychiatrie en maatschappij. Geluk en ongeluk Volgens de Belgische psychiaters Dirk de Wachter en Paul Verhaeghe heerst er tegenwoordig ‘een taboe op ongelukkig zijn, wat veel psychische druk met zich mee brengt’. Zou dat mentale problemen kunnen veroorzaken?

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: freeside510 (cc)

Sjablonen in de waanzin

ACHTERGROND - Het aantal kinderen met ADHD of andere gedragsstoornissen is de laatste jaren explosief gestegen. Net als het aantal burnouts. Betekent dit dat er steeds meer overspannen volwassen en slecht hanteerbare kinderen zijn? Joost Vijselaar vertelde in een lezing van Studium Generale Utrecht dat in een ver verleden veel mensen leden aan neuroses en dat wat minder lang geleden in de jaren 70, de ‘meervoudige persoonlijkheidsstoornis’ een opmars maakte. Nu zijn beiden zo goed als verdwenen. Dat wekt de suggestie dat ziektebeelden tijdsgebonden en misschien zelfs ook maakbaar zijn.

Geschiedenis in vogelvlucht

De geschiedenis van de psychiatrie begon in de zestiende eeuw met de oprichting van zogenaamde dolhuizen. Dat waren plaatsen waar krankzinnigen opgesloten in hokken werden  ‘bewaard’, zodat ze geen gevaar voor de samenleving zouden zijn. Echte behandeling kwam pas in de achttiende eeuw. De waanzinnigen werden geplaatst in gestichten waar ze orde, arbeid en ontspanning kregen. Naast krankzinnigheid werd er ook een milde vorm van psychische aandoening onderscheiden, de zogenaamde zenuwziekte. Deze ziekte hield in dat de zenuwen te actief of juist te zwak waren, waardoor mensen overspannen raakten. Mensen die hieraan leden gingen naar kuuroorden om daar te herstellen. Er heerste dan ook een sfeer van optimisme: gekte was te genezen! Dit geloof in de herstelbaarheid van krankzinnigheid en zenuwlijden gaat echter ten onder aan het einde van de negentiende eeuw. De resultaten van de behandelmethodes vallen tegen. Rust en frisse lucht leiden niet tot genezing.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

minimax | IKEA

MINIMAX - Elke keer als ik iets van IKEA in elkaar zet, beloof ik mezelf nooit meer iets van IKEA te kopen. Per kastje of bed gebeurt het me zo’n drie of vier keer dat ik een paar stappen terug moet doen omdat ik voor een bepaalde handeling het verkeerde schroefje heb gebruikt. Ik verdenk IKEA ervan dat ze het erom doen. Sommige schroefjes lijken zo op elkaar dat ik me afvraag waarom ze überhaupt van elkaar verschillen. Er zitten bij IKEA ongetwijfeld ingenieurs en designers die er een sport van maken om de juiste balans te vinden tussen mij gek krijgen en ervoor zorgen dat ik nog in staat ben het meubelstuk in kwestie in elkaar te zetten. Ergens hoorde ik dat IKEA in de top 5 van staat van aanleidingen om te scheiden. Ik heb het maar van horen zeggen, maar ik kan het me goed voorstellen. Het ware IKEA-genie is in staat een echtpaar tot zulke waanzin te drijven dat de man vrouw en kinderen verlaat om nog diezelfde week naar de IKEA te gaan en een nieuwe slaapbank voor zijn in de gauwigheid gehuurde, ongemeubileerde kamertje te kopen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mens en Medemens

Dus dan is het zo’n zonnige zaterdagochtend, je slaapt wat uit, knuffelt wat met je geliefde, loopt naar beneden, geeft de hond eten, zet koffie, smeert achteloos een boterham met pindakaas, denkt wat over de afgelopen en komende weken, perst een sapje, bladert wat in het krantje – niets nieuws onder de zon, en na het ontbijt fiets je even voor een snelle boodschap naar het winkelcentrum om de hoek, zet je fiets op slot, loopt door de schuifdeuren naar binnen, en het volgende dat je ziet is een man die net zijn mitrailleur herladen heeft en aanlegt. In je ooghoeken valt iemand om. Je ziet nog net hoe de loop van het wapen zich jouw kant op beweegt, realiseert je dat dit het weleens zou kunnen zijn – en dat was het dan. Zomaar, een onschuldige zaterdagochtend in de lente, en het licht gaat uit. Toekomst, heden, verleden… Weg. Alles stopt.

Het overkwam deze zaterdag een zevental mensen in de stad Alphen aan den Rijn, in de provincie Zuid Holland, in het polderland Nederland. Het was natuurlijk toeval, puur toeval. Het had overal kunnen gebeuren. Het had ook hier kunnen gebeuren, in het dorp Headington, bij de stad Oxford, in Engeland, in het Verenigd Koninkrijk. Ik noem maar wat. Dat kan overigens morgen ook. Of overmorgen. Of waar en wanneer de volgende gek de geest krijgt, een munitieus plan bedenkt, de middelen verwerft, en een afscheidsbrief schrijft. Ik worstel er al de hele dag mee, ergens. Ergens ook niet. Het is mooi weer, we wandelen, brengen een bezoek aan de tuinen van Blenheim Palace. Wandelend langs bombastisch bloeiende bomen en knoestige eiken – de achtertuin van Winston Churchill – lees ik het gekwetter en volg ik het nieuws. Het is licht surrealistisch. Vredig wandelende mensen voor wie Nederland ver weg is, en Alphen aan den Rijn vooral ‘I’m sorry, but how do you pronounce that?’. Misschien moet ik die telefoon ook gewoon uitzetten, maar om een of andere reden trekt de timeline me aan. Het raakt, die blinde, onstopbare waanzin van één individu.

Quote du Jour | Een Sevesowolk van 180 jaar zelfbeklag

De Vlamingen moeten ophouden met de Franse lessen op school, de Vlamingen moeten ophouden met de zweep te weven die hen al 180 jaar slaat” (bron)

Ja hoor, een welgemeende “Qua Du Baise?” ontsnapte net van tussen uw knarsende tanden. Dat is, als u niet Vic Van Aelst heet. Vic is één van die lieden in Vlanderen die een beetje … you know … funny in the head worden, bij het stralen van zoveel procenten Vlaamsnationalistische stemmen. Het is een strafpleiter, en in die optiek noemt men hem ‘meester’. Dom.
Samen met zowat elke kok in Vlaanderen, zijn strafpleiters très en vogue, dezer dagen.

Nu goed, er zijn sowieso erg weinig bewijzen aan te reiken dat strafpleiters over meer intelligentie zouden beschikken dan ons plebeërs, maar deze Vic die duwt hun gemiddelde wel erg naar het gevreesde IQ nulpunt. Hij gaat niet enkel bij de Nationaal Vlaamse Alliantie zijn kiesgeluk zoeken bij volgende verkiezingen, maar hij komt met het idee om de taalkundige lessen Frans voor onze Vlaamse kinderen maar meteen af te schaffen. Want we moeten ophouden met de zweep te weven die ons al 180 jaar slaat.
Soms weet je niet wat achterlijker is: namelijk dat ène wat een Vlaming nog wat boven het Eurogemiddelde doet uitstijgen; zijn met-de-paplepeltalen afschaffen, of het van jezelf zulk een verstandig idee vinden dat je het hardop durft formuleren. Ik twijfel. Want dat laatste zou Vic als zijnde cuckoo qualificeren, en da’s wel weer veel te makkelijk voor zijn partij.
Tot je beseft: als de populipopies ìets geleerd hebben van de zo gehate gevestigde partijen, dan is het wel ballonnetjes oplaten.
Het dient opgemerkt, de Vlaamse Voorhoede heeft blijkbaar zo heel erg lang moeten wachten om haar onvrede (180 jaar!) hardop te kunnen spuien, dat de klank en stank der Zelfingenomen Zelfuitgestoten Holle Scheten ondraaglijk irriterend wordt. Een Sevesowolk van 180 jaar zelfbeklag.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende