Earth Overshoot Day: het ecologische faillissement en de bailout

Na vandaag heeft de mensheid voor dit jaar alle natuurlijke hulpbronnen opgebruikt die de aarde in één jaar kan produceren. Hout, water, vissen... we gebruiken er te veel van en na 27 september teren we daarom in op de reserves. Earth Overshoot Day is de denkbeeldige dag dat de koek op is en we de kip met de gouden eieren moeten slachten om nog in leven te blijven. Doordat de mensheid groeit en steeds meer verbruikt maar de productiviteit van de aarde min of meer hetzelfde blijft valt deze dag steeds vroeger in het jaar, vijf jaar terug was het nog 9 oktober. Toch is niet alles doom & gloom wat aan de horizon gloort, als we de biocapaciteit van onze aarde weten te vergroten verschuift de Earth Overshoot Day weer terug richting Oudjaar.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: courtesy Caren Alpert copyright ok. Gecheckt 22-09-2022

Microscopisch voedsel

That’s not an aerial landscape photo you see above. It’s a picture of a fortune cookie taken with the help of an electron microscope. Caren Alpert specializes in photographing food and ready meals. From the artist’s website:

What’s in our food? What’s the difference between a bird’s-eye view of a remote vegetable crop and a microscopic swath from a pineapple leaf? How distinct is a pile of table salt from miles and miles of icebergs? Photographs taken with electron microscopes have seized my interest because of their mystery and simultaneous familiarity.

This medium deconstructs, abstracts, and reveals the ordinary in a riveting way. The closer the lens got, the more I saw food – and consumers of food – as part of a larger eco-system. There’s so much rhetoric in our culture around food: food science, food journalism, food history, and food how-to. It is my hope that these photographs might transform our food obsession into a newfound closeness with what nourishes us.

Caren Alpert’s website. Foto: courtesy Caren Alpert

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Conclusies FAO studie voedselprijzen niet eenvoudig

China en India consumeerden de laatste jaren minder graan, het is de vraag naar (graan voor) biobrandstof in het Westen die juist enorm toenam. Dit is één van de observaties die een high-level expertpanel van de Wereldvoedselorganisatie (FAO) deed in haar onderzoek naar voedselprijzen. De wereldwijde voedselcrises in 2008 die volgden op een scherpe stijging van de voedselprijzen gaven aanleiding voor onderzoek naar de oorzaak van prijsvolatiliteit op de voedselmarkt. Deze prijsvolatiliteit, oftewel beweegelijkheid van de prijs, wordt bepaald door uiteenlopende factoren waaronder: handelsregels, voorraden, speculatie, vraag, productie en investeringen. Dit complexe systeem laat zich lastig vatten in one-liners. Daarom zijn de conclusies in het rapport (.pdf) van dit FAO expertpanel – waar ook de Nederlandse hoogleraar Rudy Rabbinge aan deelnam – op voorhand niet eenvoudig. De Britse kwaliteitskrant de Guardian koos ervoor om in het kader van dit FAO rapport de conflictueuze verhouding tussen voedsel- en energiegewassen te belichten. De constatering dat de opkomende economieën China en India, tegen de algemene perceptie in, juist minder graan consumeerden is opvallend.

De verwachting is juist dat er steeds meer welvarende consumenten in die landen bijkomen die meer vlees gaan eten en voor vleesproductie is immers (veel) graan nodig. Dat de sterk groeiende vraag naar biobrandstoffen in Europa en de Verenigde Staten in toenemende mate beslag legt op voedselgewassen als maïs en soja was al langer bekend. Maar wie het rapport leest ziet dat dit aspect slechts een deel van de problematiek verklaart.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kleien

Laat ons juichen, want er is iets moois tot stand gebracht. Nee, de honger in de wereld is nog niet uitgebannen en er zijn ook nog steeds dodelijke ziekten, maar we hebben toch in elk geval dit: boetseerchocolade. En daar is over nagedacht ook, want door het hoge smeltpunt krijgt junior er niet eens vieze vingers van.

Tja, wat moet je daar nu mee? Chocolade met een smeltpunt boven lichaamstemperatuur. Smelt dus niet in de hand, maar ook niet in de mond. Zal dus meer dan waarschijnlijk niet te hachelen zijn, qua mondgevoel. nee, u hebt gelijk, daar zitten die kinderen natuurlijk niet mee. Die zijn tenslotte meestal ook blij met een Happy Meal.

De vraag blijft waarom je met chocola per se moet kleien. Je zou ook je kind kunnen laten kleien met klei en het vervolgens, als je dat leuk vindt, een stukje chocolade kunnen geven. Misschien is dit ontzettend calvinistisch van mij, maar ik vind nog steeds dat speelgoed is om te spelen en eten om te eten. Zó rooskleurig is de voedselsituatie op onze wereld niet, en jong geleerd is nog altijd oud gedaan.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomercollege | Wat is er mis met ons voedselsysteem?

In Midden-Nederland zijn de schoolvakanties alweer begonnen. Dat betekent voor de ouders onder u: 24 uur per dag de kinderen om je heen. En nu niet schijnheilig beweren dat het zo leuk is, stiekem verlangt u nu al terug naar uw collega’s die niet om de minuut ruzie maken of om een ijsje jengelen. Met een beetje pech (en dat heeft u) zijn ze ook nog eens zo mondig als bovenstaand ventje. Enwel daarom trapt de 10-jarige Birke Beahr de Sargasso Zomercollege’s af. Vertel eens Birke… wat is er mis met ons voedselsysteem? Gaat papa alvast de BBQ aanmaken.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende