In 1870 publiceert Leopold von Sacher-Masoch zijn novelle Venus im Pelz, over een erotische relatie tussen de masochist Severin en zijn meesteres Wanda. Niet alleen zou het werk via Psychopathologia Sexualis (1886) van gerechtsarts Richard Kraft-Ebbing zijn doorwerking hebben in de psychologie; de vertelling werd ook een icoon van het fetisjisme, waar tal van populair-culturele uitingen op zijn gebaseerd. Zoals dit nummer van de Velvet Underground, hier uitgevoerd door bandlid John Cale.
De Black Crowes coveren hier een klassieker van The Velvet Underground. Mag ik zeggen dat ze beter klinken dan hun rockidolen, of is dat godslastering?
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Christa Päffgen (1938–1988) had alles in zich om een wereldberoemd fotomodel en filmster te worden. Ze was lang, blond, gracieus, een klassieke schoonheid; mannen vielen voor haar als een blok. Ze deed fotoshoots voor modebladen als Vogue en Elle, een rolletje in Fellini’s La Dolce Vita (1959) kreeg een kind met de Franse acteur Alain Delon: kortom, ze was goed op weg om haar dromen waar te maken.
In het New York van 1965 koos ze voor een andere carrière, die van alternatieve rockzangeres. Ze leerde Andy Warhol kennen, zong als Nico een aantal nummers op de eerste plaat in van de Velvet Underground, verfde haar haar bruin, raakte verslaafd aan heroïne, begon een solocarrière en maakte een aantal experimentele avant-garde platen.
Laten we het er maar op houden dat je het moet horen om hetzij betoverd, hetzij voor altijd afgeschrokken te worden.
Op haar negenenveertigste brak haar excessieve drugsgebruik en bohemienne levensstijl haar op. Päffgen kreeg een hartaanval tijdens het fietsen, viel op haar hoofd, hield er een hersenbloeding aan over, werd verkeerd gediagnosticeerd met een zonnesteek, en overleed.
In 1995 verscheen de iets meer dan een uur durende documentaire Nico/Icon van Simone Ofteringer. Die is nog altijd de moeite waard:
Op 14 juni j.l. gaf Lou Reed een concert in de Heineken Music Hall. Een geslaagd concert zoals altijd, maar voor ik daarover begin moet ik eerst iets kwijt over de locatie en het voorprogramma.
De Heineken Music Hall heet zo omdat het vooral om de bierconsumptie gaat en pas op de tweede plaats om de muziek, de naam Heineken staat immers voorop en heet woord Music komt pas daarna. Bier, nou ja, Heineken. Dat werd mij pijnlijk duidelijk, omdat ik plaats 3 in rij 20 had, pal naast de bar, en de bierverkoop tijdens het hele concert doorging. Constant liepen er mensen heen en weer om bier te halen. Dat gebeurt natuurlijk wel vaker bij concerten, maar de stoelen in de Heineken Music Hall zijn net zoals in een bioscoop of theater en dat betekent dat je altijd even moet opstaan als er iemand in jouw rij langs wil om bier te kopen, dat vond ik heel vervelend.
Nou goed, ik weet uit ervaring, het is een concert en dan kan je niet altijd op de eerste rang zitten. Daarom zal ik ook niet verder gaan zeuren over het grote kale hoofd pal voor me dat me het zicht nam, nou ja, gedeeltelijk dan. Het punt is echter dat ik Lou Reed inmiddels ook al op diverse andere locaties heb gezien, Carré en het Concertgebouw bijvoorbeeld, en daar was de ambiance een stuk beter, daar was het prachtig. Ik heb zelfs het gevoel dat het publiek daar anders was, meer echte fans en niet zoveel, nou, zeg maar concertvee. Op deze avond zaten voor me een paar op een vreemde manier olijke Brabanders en naast me kon ik luisteren naar; “Ja, ik ben hier weleens vaker geweest, een keer naar Bløf en een keer naar Adèle”. Kortom, ik dacht: “Wat doe ik hier eigenlijk?”
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
The Feelies maken al meer dan dan veertig jaar muziek. Steeds dezelfde muziek eigenlijk. Er zit geen ontwikkeling in.
Of je nou naar Crazy Rythms, The Good Earth, Here Before, Only Life, luistert, of naar In Between – het is overal even strak, nerveus haastig en hypnotiserend. The Feelies van 1980 zijn ook The Feelies van nu. Die gitaarpartijen veranderen niet. Die drums blijven stuwen. En wat ben ik daar blij om. Wie moet er anders die Velvet Underground song coveren? Wie kan dat beter dan zij?
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
John Cale, die van The Velvet Underground en diverse soloplaten, maakte samen met Brian Eno, die van Roxy Music en van My Life In The Bush Of Ghosts en van het Windows 95 opstart geluidje, in 1990 de plaat Wrong Way Up. Met daarop het wonderschone Spinning Away.
Ik zou uw algemene ontwikkeling beledigen als ik de Velvet Underground aan u introduceerde. Dat ga ik dus ook niet doen. In 1970 nam de band “Rock ‘n’ Roll” op: het liedje, geschreven door ome Lou, over een jonge vrouw die voor de eerste keer rock & roll op de radio hoort en het gevoel heeft dat haar leven daardoor werd gered.
Een goed nummer, daar niet van, maar de bezongen situatie is natuurlijk wel zo’n beetje het allerclicheeste cliché over populaire muziek.
We blijven even bij The Velvet Underground, maar deze keer gespeeld door Bettie Serveert. Hun cover van Stephanie Says heb ik altijd erg aardig gevonden:
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.