Closing Time | Tomi Lunsford
, door
In de nasleep van Kerst: Jesus was a union man. Nashville style.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Tegen de verdrukking…
, door
Hoewel het nog niet zo erg is als in allerlei malafide bananenrepublieken, staat ook in Nederland het vakbondsrecht op allerlei manieren onder druk. En dat is maatschappelijk ongezond.
Vorig jaar heb ik met veel bonden in Oost-Europa gewerkt. Ik was onlangs in Afrika en ben in Zuid-Amerika terwijl ik dit schrijf. Ik ken de vele verhalen over bonden die soms gewelddadig worden onderdrukt en anderen die gecorrumpeerd zijn.
Met onze westerse ogen denken we snel te weten hoe het zit, vaak met de conclusie dat het bij ons zoveel beter is.
Bij ons zit het wel goed…
Alhoewel de retoriek op sociale media je soms anders doet geloven, bij ons worden geen vakbondsmensen vermoord. Ook al zijn er rechtse bloggers die impliceren dat vakbondsleiders hun eigen zakken vullen, gevallen van bewezen corruptie hebben zich tot op heden niet voorgedaan.
Ik had laatst een discussie met een Zweedse collega die vond dat een Turkse delegatie wel heel erg Erdogan-gezind was en eigenlijk daarom niet het woord had mogen voeren. Ik vond dat als we iedereen die fan is van een regering wiens beleid ons niet bevalt het woord ontnemen we ons op hetzelfde hellende vlak begeven als de desbetreffende regeringen.
Foto:
Ross Mayfield (cc)
Gele bonden, of hoe Nokia & IKEA de vakbond slim buiten spel zetten
, door
COLUMN - Voor werkgevers zijn vakbonden maar lastig. Daarom houden ze een vakbond het liefst in de greep met een eigen bedrijfsvakbond, ook wel ‘gele bond’ genoemd. Dat hoort niet, maar het gebeurt wel.
Ik dacht altijd dat de uitdrukking gele bond afkomstig was uit Amerika; waar “yellow” staat voor laf. Maar de oorsprong van ‘gele bonden’ ligt in Frankrijk bij de Federation Nationale des Jaunes de France. De definitie is volgens ILO:
A union limited to a single company which dominates or strongly influences it, thereby limiting its influence.
Een vakbond binnen een enkel bedrijf, welk de vakbond domineert of sterk beïnvloedt, om zijn invloed te beperken.
Bonden die het op een akkoordje gooien met een werkgever en de FNV buitensluiten, zijn dus niet per definitie gele bonden. Maar het feit dat het gebeurt en de daarop volgende verontwaardiging van de FNV, laat de zwakte van de Nederlandse vakbeweging zien. We zijn allemaal muizen, maar FNV is de grootste muis.
Sinds 2001 zien we steeds vaker dat kleinere vakbonden het op een akkoordje gooien met werkgevers. We zijn het te vaak niet eens met elkaar. Het Nederlandse gebruik dat ondertekening van een cao in veel gevallen een bijdrage van werkgever aan de vakbond ten gevolg heeft, maakt het niet eenvoudiger.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
‘Ontslagen TNT-bezorgers illegaal weer aan het werk’
, door
De zegeningen van de privatisering: TNT sluit vestigingen en ontslaat honderden vaste medewerkers, en die kunnen vervolgens via uitzend- en freelanceconstructies weer aan het werk voor… TNT.
Die beschuldiging uit vakbond Abvakabo FNV. TNT zegt zich niet te herkennen in dit beeld en er alles aan te doen om werknemers elders in het bedrijf onder te brengen, aldus het Algemeen Dagblad.
Bezorgers bevestigen het verhaal. ‘Bij ten minste één depot gaat dit zo en zijn tien TNT-medewerkers met behoud van uitkering aan de slag gegaan. Er werken nu nog steeds meerdere mensen op die basis.’
Startup Fuckup
, door
COLUMN - In een vorig leven was ik twee keer betrokken bij de opstart van een nieuw bedrijf. “Voor jezelf beginnen” heette dat toen nog. Een familielid en een buurman wilden beiden mijn hulp bij het maken van het ondernemingsplan en ook een beetje sparren met een kritische geest. De één begon een zaak in de motorvoertuigbranche, de ander een schildersbedrijf.
Zo’n ondernemingsplan heb je nodig voor de startfinanciering, maar het is ook een hele goede denkoefening om voorzienbare kansen en tegenslagen in beeld te brengen. Als je een vak goed verstaat wordt je niet vanzelf een succesvolle ondernemer. Je moet er al doende een ander vak bijleren. Een koude start, als het ware.
Enfin, beiden ondernemen er na vele jaren nog lustig op los en ik ben trots dat ik een klein beetje heb kunnen helpen bij die koude start.
Eigenlijk gebeurde dat vroeger veel. Je begon als monteur, timmerman, schilder of administrateur voor jezelf en als het goed ging groeide je op het succes van je bedrijf en overzichtelijk krediet. Ik sloot ooit een CAO bij een onderneming van 100 man die zo was ontstaan.
Opstartonderneming
Tegenwoordig is er een andere manier om voor jezelf te beginnen. Het gaat niet om het exploiteren van vaardigheden maar om een concept of uitvinding waar investeerders geld in willen steken. Dat geld is nodig om mensen met de vaardigheden om het concept te realiseren binnen te halen. Omdat de belofte groot is, gaat er heel veel kost voor de baat.
Foto:
FNV Bondgenoten (cc)
Bij ons is het anders
, door
Zo’n elf maanden geleden begon mijn tijdelijke klus in Europa. Met nog twee maanden te gaan tijd om eens terug te kijken.
Vakbonden verliezen wereldwijd al jarenlang positie en waar zij verliezen komt dit rechtstreeks terug in een toenemende macht van werkgevers. Het gezamenlijke hoogtepunt was zo’n veertig jaar geleden toen één uit drie werknemers lid waren tegen één uit zes nu. Er liggen wat gemeenschappelijke trends onder, maar als ik inzoom op drie landen waar ik veel ben geweest ziet het er telkens anders uit.
In Nederland lag het keerpunt rond 1980. De “aan huis” contributie-inning was overgenomen door de bank, het neoliberalisme was in opkomst en onze economie begon te verschuiven naar een diensteneconomie van inlenen en uitbesteden. Sluipenderwijs verloren we organisatiegraad en dus vakbondsmacht.
Zweden en Hongarije
In Zweden was de vakbond sterk verbonden aan de bijna altijd heersende sociaal democraten. Het lidmaatschap was gekoppeld aan de sociale verzekeringen die door de bonden werden geadministreerd (het zgn. Gents model). Daarnaast had (en heeft) Zweden een sterkere industriële basis.
Toen de sociaal democraten moesten inschikken voor een centrumrechtse regering kwam er druk op de Zweedse verzorgingsstaat. Het Gents model werd in 2007 open getrokken en de zeer hoge organisatiegraad kelderde snel (naar een overigens nog steeds benijdenswaardig niveau van 67%). Maar kennelijk was de klap hard genoeg om de positie te verzwakken en stevig in te grijpen in sociale voorzieningen en rechtszekerheid.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Quote du jour | Bodem
, door
Er is de laatste jaren door werknemers veel ingeleverd op arbeidsterreinen zoals loon en werktijden. Voor sommige groepen is de bodem bereikt, zij hebben niet veel meer te verliezen waardoor de angst om ontslagen te worden is afgenomen. De actiebereidheid neemt daardoor toe.
Teun Jaspers, hoogleraar arbeidsrecht aan de Universiteit Utrecht, verwacht meer stakingen dan vorig jaar.
Foto:
Michiel van Nimwegen (cc)
Behålla
, door
Waar in Nederland het vakbondslidmaatschap tanende is, is dat in Zweden wel anders, merkte Eddy Stam tijdens een bluesfestival.
Mijn vriend en collega Mari en ik bezochten een klein bluesfestival in Noord-Zweden. De hoofdsponsors waren de collega-vakbonden IF Metall en Kommunal.
Nu heb ik mij wel vaker afgevraagd of vakbonden evenementen moet sponsoren. Zo was er bij ABVAKABO een jarenlange traditie om voor duizenden euro’s appels uit te delen bij de Nijmeegse vierdaagse. Ik was er op tegen om de simpele reden dat er nog nooit een lid is bijgekomen omdat ze een appel hebben gekregen. En omdat ze aan het vierdaagsen zijn, heb je ook geen tijd om een gesprekje aan te knopen. En dat is juist het ding van iets weggeven, een wervingsgesprekje te beginnen.
Dus zochten we op het festival terrein naar de wervings“stand” van de collega’s. Die was er niet. Nog meer redenen om je af te vragen waarom de bonden dit sponsoren.
Maar goed, wij waren er voor ons plezier en hadden ook een zitplaats nodig om de hele avond door te brengen. We vonden een paar grote stenen waar we min of meer op de eerste rij zaten. Achter ons zat een vrolijk koppel zich te verwonderen waar wij helemaal vandaan kwamen. Dus was er snel een gesprek. Zij was ambulancechauffeur en hij buschauffeur. Toch maar gevraagd of ze lid waren. “ Natuurlijk!” antwoorden ze bijna verontwaardigd. “Zodra ze er is, zullen we jullie introduceren aan de voorzitter”.
Foto:
Purple Slog (cc)
Hocus Pocus en weg is ons pensioen
, door
ACHTERGROND - Wie roept dat Brussel met hulp van Jetta Klijnsma pardoes onze pensioenen heeft afgepakt, blaat maar een eind raak, stelt FNV-onderhandelaar Eddy Stam. En hij kan het weten.
‘De Europese Commissie heeft als een ware Hans Klok (met Jetta Klijnsma als charmante assistente) onze pensioenen doen verdwijnen. Zoals goochelaars dat doen, eerst de focus van het publiek afleiden met de Brexit en ondertussen een nieuwe pensioenrichtlijn uit de mouw halen ten koste van ons nationale spaarvarken.’
Dat is ongeveer de lezing van onze Nexit-vandalen, want die hebben elk argument nodig om hun zaak groter te maken. Ik had beloofd om hier nog eens op in te gaan. Het duurde wat langer want het is lastig om dit onderwerp overzichtelijk en leesbaar te houden. Heel kort lukt in ieder geval niet.
Hoe het allemaal begon…
Al in 2010 was er een plan om de IORP-richtlijn te herzien. Als antwoord op de crisis waren regels voor banken en verzekeraars inmiddels herzien in Basel II en Solvency II. Pensioeninstellingen zijn eigenlijk ook financiële instellingen dus lag het voor de hand om ook daar tot een herziening te komen.
Ik was in die tijd beleidsmedewerker van de Europese Metaalbewerkersbond (EMB) en pensioen was, zoals mijn baas het omschreef: “a dog that nobody wants to pet.” Het belangrijkste lid van EMB, IG Metall, vond echter dat wij er iets mee moesten. Dus kreeg ik het dossier.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.