Kunst op Zondag verkent de museale Vakantiebeurs

Van 12 tot en met 15 januari 2023 is een groot deel van de Jaarbeurs in Utrecht ingericht voor nieuw vakantieplezier. Voor Kunst op Zondag ben ik op zoek gegaan naar aantrekkelijke reisbestemmingen die je in de Nederlandse musea kunt bezoeken. En dat aanbod is ruim en verrassend. Wie dit jaar een culturele vakantie wil, kan uitgebreid met eigen of openbaar vervoer in Nederland zijn hart ophalen. Met de trein naar Afrika, Pompeï, Alaska, Libanon of een concert van de Rolling Stones. Het kan dit jaar allemaal in eigen land.

Door: Foto: Inspirerend Afrika Afrika Museum © foto Wilma Lankhorst.
Foto: Alex Hoekerd (cc)

De ommuurde stad

, door

RECENSIE - Geschiedenis van de stad Utrecht.

Op 8 juni 1345 verscheen graaf Willem IV van Holland voor de muren van Utrecht. Met een groot adellijk gevolg, en vergezeld door zo’n dertigduizend soldaten. Het was duidelijk. De stad was te ver gegaan. Utrecht moest buigen. Willem nam zijn intrek in een inderhaast verlaten klooster, net buiten de stadsmuren. De burgers van Utrecht keken uit over een zee van vaandels en tenten.

Zo’n twee eeuwen lang was Utrecht de onbetwiste ‘hoofdstad’ van de Noordelijke Nederlanden. Kerkelijk, bestuurlijk én commercieel centrum in één. Hier zetelde de aartsbisschop; vlak daarnaast stond het paleis van de keizer en even verderop (aan de overkant van de Oude Gracht) stonden de huizen van kooplieden die handel dreven van de Oostzee tot Parijs. Maar zo tegen 1345 was de domstad al bijna een eeuw een twistappel tussen de graven van Holland en die van Gelre. Sinds de aartsbisschop niet meer benoemd werd door de keizer maar door de paus (de uitslag van de beroemde ‘investituurstrijd’), moesten Utrecht het doen zonder de steun van de Duitse keizer. En daardoor was het ooit zo machtige bisdom langzaam maar zeker steeds machtelozer geworden, tot de stad simpelweg betwist gebied was midden tussen twee ambitieuze graafschappen, Holland en Gelre.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Financieel Dagblad over experimenten met basisinkomen

, door

Echt nieuws is het niet, maar er worden in dit artikel al wel meer details verstrekt over hoe de gemeenten de proeven met ‘een basisinkomen’ willen uitvoeren. Een compleet overzicht is het overigens niet.

Zo ontbreekt de gemeente Nijmegen opvallend genoeg in de inhoudelijke commentaren. Maar misschien is het nog te vroeg voor een goed overzicht. Zoals in het artikel duidelijk wordt, moet de Haagse Politiek nog reageren, en duidelijk is dat een plichtenvrije bijstand haaks staat op het kabinetsbeleid en de kabinetsfilosofie. Wel blijkt dat maar liefst 47 (!) gemeenten interesse hebben voor de experimenten.

Foto: Muurschildering Amsterdamsestraatweg/Mimosastraat copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Kunst op Zondag | Utrechtse muurschilderingen

, door

Utrecht is het Teheran van Nederland, althans als het gaat om muurschilderingen. Net als in de hoofdstad van Iran kun je daar aan de Rijn en de Vecht geen hoek omslaan of er is wel een mooi versierde wand. Een tijdje geleden keek ik al vol bewondering naar de bovenstaande schildering op de hoek van de Amsterdamsestraatweg en de Mimosastraat. De bewoners hebben hun favoriete boektitels mogen noemen en een kunstenaarscollectief dat “De strakke hand” heet heeft er iets moois van gemaakt. Ik vind het grappig dat iemand de Playboy als favoriet heeft genoemd.

Wie Utrecht over de Amsterdamsestraatweg binnen komt rijden, heeft dan op de hoek van de Sint-Ludgerusstraat de onderstaande muurschildering al gezien: een landkaart van de voormalige gemeente Zuilen. Zulke plattegronden, gemaakt door Jos Peeters, zijn op diverse plekken in Utrecht te zien.

Muurschildering Amsterdamssestraatweg/Sint-Ludgerusstraat

Diverse schilderingen zijn door “De strakke hand” gemaakt in opdracht van het Centraal Museum, zoals deze tot huisgrootte opgeblazen Slapende Mars, in 1629 geschilderd door de toen in Utrecht werkzame Hendrick ter Brugghen. Te zien op het Westplein, tegenover de moskee.

Muurschildering Westplein

In dezelfde reeks tot-huisgrootte-opgeblazen kunstwerken is er ook deze Luitspeler van de eveneens Utrechtse schilder Dirck van Baburen uit 1622 aan het Attleeplantsoen op het Kanaleneiland …

Foto: Martha de Jong-Lantink (cc)

Bestaan er lokale ontgasverboden in de provincie Utrecht?

, door

In tegenstelling tot wat de Gemeente Utrecht beweert, lijkt er binnen haar grenzen geen sprake te zijn van een ontgasverbod.

De afgelopen anderhalf jaar heb ik me verdiept in het dossier ontgassen door de binnenvaart. Vandaag een lezersvraag van drie maanden geleden en een inkijkje in de wijze waarop ambtenaren van de gemeente Utrecht hun wethouders informeren. Het antwoord komt pas nu, omdat dit een dossier is waar je soms lang moet wachten op antwoord van de overheid. Het record staat op naam van de gemeente Rotterdam die precies 365 dagen nodig had om vragen van GroenLinks te beantwoorden.

De vraag van de lezer was: Klopt het dat er een lokaal ontgasverbod is in Nigtevecht, behorende tot de gemeente Stichtse Vecht, en dat Rijkswaterstaat dat handhaaft? De lezer in kwestie was van plan om een huis te kopen in Nigtevegt (gelegen langs het Amsterdam-Rijnkanaal, een rijksvaarweg). De lezer had van buurtbewoners te horen gekregen dat er in Nigtevecht niet ontgast mag worden. Alleen klopt dat ook? Duurzaam Nigtevegt wist van niks.

Ongeveer tegelijkertijd vroeg ik wethouder Van Hooijdonk (GroenLinks) van de gemeente Utrecht via Twitter of de gemeente Utrecht ook last had van emissies door ontgassen. Ze antwoordde vrij snel (en met trots op het ambtelijk apparaat) dat Utrecht geen plaatsen voor stilliggend ontgassen heeft aangewezen, dat ontgassen binnen de bebouwde kom verboden is en dat Rijkswaterstaat handhaaft op het Amsterdam-Rijnkanaal.

De regelgeving

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Tijdens NSS controleert de politie foutparkeerders elders wat minder, tenminste als het politieagenten zijn

, door

Tijdens NSS controleert de politie foutparkeerders elders wat minder, tenminste als het politieagenten zijn.
Om de NSS te bewaken komen vanuit verschillende opstappunten agenten naar Den Haag. Die moeten hun auto ergens kwijt. Als dat tot foutparkeren leidt… knijpt diezelfde politie een oogje dicht. Aldus een mededeling in het wijkbericht uit Utrecht.
nss_politie_uitsnede

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Literatuur om naar te luisteren

, door

COLUMN - Waarin de auteur twee voorleeswerken die hem raakten met ons deelt.

Afgelopen zaterdag keken wij  in de Utrechtse houtzaagmolen De Ster naar een optreden van de Vorlesebühne. De Vorlesebühne is een literair collectief van bekende en minder bekende schrijvers en performers die op een inspirerende manier korte en in positieve zin vreemde proza presenteren. Initiatiefnemer is Bernhard Christiansen die zich door het grote succes van de vele Berlijnse Lesebühnen heeft laten inspireren. Een aanrader voor iedereen die het gevoel heeft eindelijk een keer iets anders te willen.

De voorlezers hebben twee werken beschikbaar gesteld: ‘Lieve Ik’ en ‘Zichmoord’.

Bernhard Christiansen

Lieve Ik (…), geachte Ik, waarde Ik,

Ik,

sinds een jaar of vijf hebben wij nauwelijks nog contact met elkaar, over het waarom wil je het niet hebben. Nee, natuurlijk, het contact is niet helemaal verbroken, we zien elkaar nog soms in een of andere spiegel, we knikken naar elkaar, maar het is niet meer als vroeger. Weet je nog hoe we vroeger soms, dat wij toen zooo verdrietig konden zijn, samen? Of hoe we samen aan de haal konden gaan met wat fantasieën over de toekomst, zelfs over meisjes, hoe we elkaar toen konden opjutten met oneindige bespiegelingen? Je bent moe geworden, je wilt dat niet meer, je hebt geen belangstelling meer in mij, in jezelf, in ons, je rommelt maar wat aan. Ach, weet je, het kan me ook niets schelen, wie is Ik? Weet je dat ik sinds vier jaar een podium heb in Utrecht, in een molen? Daar heb ik het nog wel eens over jou, dan vertel ik anekdotes over Ik, over vroeger, en dat zijn niet alleen maar leuke herinneringen! Daar maak ik dan iets vreemds en grappigs van, ik moet toch wat.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

De Polder | Eerst zien, dan geloven

, door

Sargasso duikt deze zomer de polder in. Per aflevering van de zomerserie vertelt een lezer over zijn of haar favoriete polder. Erik Honkoop is vakbladjournalist en schrijft als Perik ook af en toe op dit blog. Van Polder Hoenkoop wist hij weinig. Behalve dat zijn vroege voorvader Cors Corneliszoon er een tijdje woonde. En in 1590 – op zijn 36ste – slaagde deze Cors er in om een wijf te scoren: de pronte blonde zeventien lentes jonge Elisabet Lienaerds uit Benschop. Ze ooievaarden zeven kinderen bij elkaar, die van de weeromstuit de achternaam Honkoop kregen. Geen van de kids bleef in Hoenkoop, en dat is kenmerkend voor deze tragische plak afgewaterde rivierklei tussen Holland en Utrecht.

Bekend van TV, zou het moeten zijn. Maar ik had er tot voor kort nog nooit van gehoord, van Hoenkoop. Wie vanuit Utrecht over de provinciale weg langs de Hollandse IJssel naar Oudewater fietst, komt een bordje tegen. “Hoenkoopse Buurtweg 300 meter”. Dan ben je in wat tot 1970 de Gemeente Hoenkoop was, een gemeente die bestond uit de polders Hoenkoop, Rateles en Dijkveld. Leg je die driehonderd meter ook daadwerkelijk af – halverwege staat er een bankje langs de kant van de weg – dan kom je in Polder Hoenkoop. Tenminste, als je naar links kijkt. Rechts liggen de polders Rozendaal, Vliet en Dijkveld. Achter je ligt een weiland dat Rateles heet.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende