Geen verwijtbare fouten bij Tristan van der V.

De commissies en inspecties zijn er uit: er is veel voor verbetering vatbaar, maar er zijn geen verwijtbare fouten geconstateerd in de begeleiding en behandeling van Tristan van der V. De Onderzoeksraad voor Veiligheid en de Inspectie voor de Gezondheidszorg stellen nergens in hun rapporten expliciet dat het drama in Alphen voorkomen had kunnen worden. Ook bij de voorgestelde verbetermaatregelen wagen de onderzoekers zich niet aan de stelling dat de samenleving daardoor gevrijwaard zal zijn van zulke calamiteiten. Tot zover, wat er niet in de rapporten staat. Wat er wel staat zal herkenbaar zijn voor iedereen die bij politie of in de zorg werkt. De algemene conclusie in een notendop: het systeem klopt, maar het werkt soms niet goed genoeg, ten gevolge van prioriteitenstellingen en administratieve en protocollaire onvolkomenheden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dat omgeving Tristan niet ingreep, verbaast niet

In de nasleep van het drama van Alphen wordt de vraag gesteld hoe het kan dat de radicalisering van Tristan van der V. niet eerder door zijn omgeving opgepakt werd. Daniël Wigboldus, hoogleraar Sociale Psychologie aan de Radboud Universiteit, is echter niet verbaasd.

’De Amerikaanse sociaalpsychologen John Darley en Bibb Latané hebben eind jaren zestig, begin jaren zeventig onderzoek gedaan naar de vraag wanneer mensen andere mensen helpen en wanneer niet. Ze hebben bijvoorbeeld een experiment gedaan waarbij iemand in een kamer een vragenlijst moest invullen en er rook onder de deur door kwam. Die persoon ging natuurlijk kijken wat er aan de hand was. Wanneer ze echter drie mensen in die kamer een lijst lieten invullen en die andere twee deden alsof er niks aan de hand was, dan bleef ook de persoon waar het om ging in de meeste gevallen zitten. Darley en Latané zochten verder uit hoe dat nou komt en hebben vastgesteld dat er vijf fasen zijn die een toeschouwer van een gebeurtenis doormaakt voordat hij of zij in actie komt.

Het gaat er ten eerste natuurlijk om of de persoon de gebeurtenis ziet. Stel: iemand krijgt op straat een hartaanval, dan kan het goed zijn dat veel voorbijgangers dat helemaal niet waarnemen. Maar stel dat je het ziet, dan komt de tweede vraag. Hoe interpreteer je wat je ziet? Krijgt de man die op straat ligt echt een hartaanval of is het een dronkenlap? Hier speelt de zogeheten ‘pluralistic ignorance’ een belangrijke rol. Wanneer je brand ziet en je hoort mensen schreeuwen, dan is het helder, daar is hulp nodig. Maar bij iemand als Tristan van der V. kan het goed zijn dat interpretatie veel lastiger was. Deed die jongen een beetje raar, er zijn zoveel jongens die vreemd doen en games spelen, of was hij echt gevaarlijk? Als mensen daar onzeker over zijn, gaan ze op anderen letten. Wat doen de anderen? Maar als iedereen onzeker is, doet niemand dus iets, omdat niemand een ander iets ziet doen. Dat is ‘pluralistic ignorance’.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mens en Medemens

Dus dan is het zo’n zonnige zaterdagochtend, je slaapt wat uit, knuffelt wat met je geliefde, loopt naar beneden, geeft de hond eten, zet koffie, smeert achteloos een boterham met pindakaas, denkt wat over de afgelopen en komende weken, perst een sapje, bladert wat in het krantje – niets nieuws onder de zon, en na het ontbijt fiets je even voor een snelle boodschap naar het winkelcentrum om de hoek, zet je fiets op slot, loopt door de schuifdeuren naar binnen, en het volgende dat je ziet is een man die net zijn mitrailleur herladen heeft en aanlegt. In je ooghoeken valt iemand om. Je ziet nog net hoe de loop van het wapen zich jouw kant op beweegt, realiseert je dat dit het weleens zou kunnen zijn – en dat was het dan. Zomaar, een onschuldige zaterdagochtend in de lente, en het licht gaat uit. Toekomst, heden, verleden… Weg. Alles stopt.

Het overkwam deze zaterdag een zevental mensen in de stad Alphen aan den Rijn, in de provincie Zuid Holland, in het polderland Nederland. Het was natuurlijk toeval, puur toeval. Het had overal kunnen gebeuren. Het had ook hier kunnen gebeuren, in het dorp Headington, bij de stad Oxford, in Engeland, in het Verenigd Koninkrijk. Ik noem maar wat. Dat kan overigens morgen ook. Of overmorgen. Of waar en wanneer de volgende gek de geest krijgt, een munitieus plan bedenkt, de middelen verwerft, en een afscheidsbrief schrijft. Ik worstel er al de hele dag mee, ergens. Ergens ook niet. Het is mooi weer, we wandelen, brengen een bezoek aan de tuinen van Blenheim Palace. Wandelend langs bombastisch bloeiende bomen en knoestige eiken – de achtertuin van Winston Churchill – lees ik het gekwetter en volg ik het nieuws. Het is licht surrealistisch. Vredig wandelende mensen voor wie Nederland ver weg is, en Alphen aan den Rijn vooral ‘I’m sorry, but how do you pronounce that?’. Misschien moet ik die telefoon ook gewoon uitzetten, maar om een of andere reden trekt de timeline me aan. Het raakt, die blinde, onstopbare waanzin van één individu.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.