Het begint met taal, maar niet bij VROM

Al enige tijd is hij te horen, een radiospotje van VROM die de Nederlandse taal propageert onder de noemer Het begint met taal. Een krukkig sprekende buitenlander begrijpt niet wat de Nederlander bedoelt. 'Wilt u broeder of dokter worden in het ziekenhuis?' vraagt de Nederlander. 'Niet mijn broer werken, iek werken'. Maar wij maken de taaltest op de site van Het begint met taal ook al fout.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Uitstervende talen

, door

Vorige week las ik dat 2500 van alle 6500 talen met uitsterven worden bedreigd. Die ontwikkeling stemt mij treurig. Waarom eigenlijk? Toch handig, als we allemaal dezelfde taal spreken? Ik zie dat anders. Als we allemaal dezelfde taal spreken, hetzelfde eten, in dezelfde woningen zitten, in wat voor saaie wereld leven we dan? De charme van verscheidenheid, is juist de eigenheid van de verschillende gebieden. De streekgerechten, het locale dialect/taal en de typische architectuur. Die eigenheid, maakt de wereld interessant. Dat maakt voor mij, het leven interessant.

Taal en geschiedenis

Mensen die geen zier geven om het uitsterven van talen, zullen zich waarschijnlijk ook niet interesseren voor geschiedenis. Taal is verweven met cultuur, met mensen en hun geschiedenis. Als een taal sterft, dan sterft daarmee een levende cultuur en de doden in die cultuur sterven een tweede keer. Wellicht theatraal omschreven, maar daarom niet minder waar. Kleine talen en kennis over het verleden hebben net zoveel of zo weinig nut als je het zelf toekent. Ze produceren geen tastbaar goed, ze zijn ‘slechts’ goed voor onze gezamenlijke kennis. En wat is er kostbaarder dan dat? Moet alles een direct aanwijsbaar economisch nut hebben om zinvol te zijn? De vraag stellen, is hem beantwoorden.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Polynesiërs: Made in Taiwan

, door

polynesiansTwee verschillende onderzoeksgroepen zijn onafhankelijk van elkaar tot hetzelfde resultaat gekomen: de eerste mensen die zich in Polynesië vestigden kwamen uit Taiwan (Discover). Bacteriën en taal onthulden de afkomst van de Polynesiërs.

De eerste onderzoeksgroep bestudeerde de genetische variatie van de maagbacterie Helicobacter pylori in de magen van Taiwan tot Melanesië en Polynesië. De Pacifische eilandbewoners bleken met dezelfde bacterie in hun maag te zitten als de Taiwanezen. In Taiwan kende de bacterie bovendien meer mutaties wat er op duidt dat de vroege bewoners van Taiwan de voorvaderen waren van de volkeren die zich later afsplitsten en uitwaaierden over Polynesië.

De tweede onderzoeksgroep bekeek de honderden talen in Melanesië, Micronesië en Polynesië. Door woorden voor dieren, kleuren, nummers en simpele zinsconstructies te vergelijken ontstond er een beeld van de evolutie van de talen in het gebied. Waarschijnlijk ontstond de taalgroep 5200 jaar geleden in Taiwan, trokken de eerste stammen naar de Filippijnen om daar eerst even duizend jaar uit te rusten om toen pas weer verder te trekken richting Polynesië. Verre oorden als Hawaii, Paaseiland maar ook Nieuw-Zeeland werden het laatst bereikt. Op basis van het taalonderzoek denkt men dat de Maori zich pas 700 tot 800 jaar geleden in Nieuw-Zeeland vestigden (smh.com).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Woord van het jaar is niet bokitoproof

, door

Duyvendakken, obamania, paktaks, nahuwelijk en horroropa, lifehacking, wiiën, smirten, zwemboerka en algenkerosine. Een greep uit de groslijst van de honderd leukste, mooiste, belangwekkendste of kenmerkendste nieuwe woorden, bij elkaar geharkt door Van Dale-hoofdredacteur en ‘wordwatcher’ Ton den Boom. Bosbank, nahuwelijk en rokerskerk, ook al nieuwe woorden die mogelijk voldoende houdbaarheid bezitten, om in de dikke Van Dale te worden opgenomen.
Maar het woord van het jaar werd ‘swaffelen’, en dat vooral omdat een ons allen bekend weblog dit geintje onder haar bezoekers pushte tijdens de internetverkiezing, die de afgelopen twee weken plaatshad. Liefst 57 %, tegen 12 % voor de nummer twee: ‘wiiën’. In ieder geval weten nu veel GS-reaguurders dat er zoiets als een Genootschap Onze Taal bestaat.
Onderwijl zien we op de journaals eindeloos vaak dat youtube-filmpje langskomen van de piemelzwaaier tegen de Taj Mahal. Een trendy dingetje dus en als woord eerder puberdialect. Ik schat dat tijdens het Brabantse en Limburgse carnaval heel wat zal worden afgeswaffeld, maar daarna is dit woord net zo hard weer uitgeluld. Gaat dus dezelfde kant op als de nummer één uit 2007: bokitoproof, allang weer in onbruik geraakt. Swaffelen, gewoon een lelijk woord ook. Duyvendakken bekt een stuk lekkerder en gastroseksueel is zeker een blijvertje. En waar is wiettop eigenlijk gebleven?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Trots op …………?

, door

Ieren kunnen Trots op Ierland zijn. Er is bijna geen land ter wereld waar geen Ierse pub te vinden is. In landen waar zich nooit een kroegencultuur heeft ontwikkeld is de Ierse pub met zijn houtwerk, koperbeslag, jerseys en traagtappend Guinness bovendien de uitkomst voor wie snakt naar iets dat lijkt op gezelligheid.

Amerikanen zijn op een andere manier Trots op. Ze brengen hun cultuur aan de man door Hollywood en talloze fastfood-, koffie-, donuts- en andere concepten. Of natuurlijk door gewoon een grote legerbasis te beginnen.

Veel Europese culturen zijn niet alleen maar trots, maar dragen die trots ook uit. De Alliance Francaise is Trots op Frankrijk in bijkans 1100 instituten over de hele wereld. Italië is trots met de societa Dante Alighieri (500 vestigingen), de Britten met de British Council (233 stuks in 107 landen), de Spanjaarden met Instituto Cervantes (66 maal, in 41 landen) en zelfs Duitsland is Trots. Het Goethe-instituut telt 178 vestigingen in 90 landen. Moet je groot zijn voor Trots op? Nee hoor, Portugal heeft Instituto Camoes, met 31 taalscholen in 23 landen, plus nog 18 culturele centra.

De instituten draaien op subsidies, giften en eigen inkomsten. Zo steken de Britten jaarlijks bijna tweehonderd miljoen van hun ponden in de council en wordt er met cursussen en examen nog eens ruim dat bedrag bijverdiend.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Cordon sanitaire tegen ‘onparlementair’ taalgebruik is hypocriet en contraproductief

, door

Kamerleden van VVD, PvdA, CDA en ChristenUnie hebben naar eigen zeggen schoon genoeg van “het parlementair onwaardig taalgebruik” dat tijdens Kamerdebatten over de tong gaat. Ze willen dat Kamervoorzitter Verbeet strenger optreedt.
Een verhuld cordon sanitaire tegen wie anders dan: Geert Wilders en zijn PVV. Niet geëerd om zijn ideeën geven zelfs geharnaste tegenstanders openlijk toe dat zijn wijze van debatteren zeer effectief is. Heeft het wel zin om deze (tijd)geest terug in de fles te drijven? Of ontberen deze ‘fatsoenlijke’ politici simpelweg eigentijdse en effectieve debating-vaardigheden?

“Wat u zegt is geheel in strijd met de waarheid” of: “U staat gewoon keihard te liegen!”. Twee uitspraken met een synonieme betekenis, alleen is de tweede directer, duidender en minder omfloerst. Verschil is dat de eerste uitspraak zonder meer in de Handelingen van de Tweede Kamer verschijnt en dat bij de tweede quote de Kamervoorzitter spontaan uitslag krijgt en het Kamerlid zal verzoeken zijn of haar uitspraken te ‘heroverwegen’, of te ‘herformuleren’. Kamervoorzitter Verbeet kan er sowieso slecht tegen als de temperatuur in het debat wat oploopt en ook emoties mee gaan spelen. Dan gaat de rem er al snel op met een opmerking als “Kunnen de leden zich alsjeblieft een beetje inhouden?”

Verbaal lik op stuk

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende