Politiek Kwartier | Smalende godslastering

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je elke werkdag om 15.30 uur weer wakker met hun scherpe pennetjes. Vandaag: Klokwerk, die blij is dat godslastering eindelijk legaal wordt en nog een stap verder wil gaan.  Verdomd. De kogel lijkt nu eindelijk door de kerk te gaan. Er is een kamermeerderheid voor het schrappen van het verbod op "smalende godslastering". Natuurlijk was die meerderheid er al lang. Maar tot voor kort had de VVD de christenen nog even nodig bij het vingerlikken. Nu lijkt het er echter toch van te komen dat dit belachelijke verbod uit de wetboeken gaat verdwijnen. Met dank aan D66 en de SP. Ere wie ere toekomt.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Brief aan alle boze moslims

, door

BRIEF - Geachte boze moslims,

Ik ageer met enige regelmaat tegen religies. Over het algemeen richt ik mijn pijlen op het christendom, aangezien ik daar nu eenmaal wat vaker mee in contact kom dan met de islam. Onderscheid is er wat mij betreft echter niet. Ik vind dat iedereen mag geloven wat hij of zij zelf wil geloven, maar dat niemand zijn geloof aan een ander zou moeten opdringen – dat is namelijk paradoxaal. In de categorie opdringen vallen uiteraard huiselijk geweld en oorlog, maar zeker ook onderwijs of inmenging met de politiek.

Dat gezegd hebbende, wil ik iets kwijt over de film Innocence of Muslims en de manier waarop er op dat lachwekkende stuk knutselwerk gereageerd is door de islamitische wereld. Ik snap best dat het vervelend is als je grote leider of inspirator te kakken wordt gezet, maar hé, chill the f*ck out. We hebben het over een slechte kwaliteit film, van een nietszeggende regisseur, met houterig acteerwerk tegen een fake-achtergrond. Wereldwijd had er geen hond naar gekeken als jullie je niet zo hadden opgewonden. Die ongenuanceerde opwinding werkte zelfversterkend, met als gevolg dat er doden zijn gevallen. Omwille van een Youtube-filmpje!

Mogen jullie dan niet beledigd zijn? Jazeker wel. Mijn ervaring is dat je er over het algemeen weinig mee opschiet, maar het mag absoluut. Iedereen mag ook demonstreren en je mag ook eisen dat de film verboden wordt. Ook van dat laatste ben ik geen voorstander, maar je kunt het altijd proberen. De grens ligt bij het gebruiken van geweld. Dat is nooit de beste oplossing en in geen geval goed te praten. Dat geldt voor mensen van Greenpeace die boos zijn op Shell, dus dat geldt ook voor moslims die boos zijn op een film.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Is God een illusie?

, door

ACHTERGROND - Wat heeft Maarten Keulemans van de Volkskrant gemeen met God? Meer dan je denkt, laat godsdienstfilosoof en theoloog Taede A. Smedes met een gedachte-experiment zien.

Het is een veelgehoorde claim: de CSR (cognitive science of religion) legt de mechanismes bloot die ten grondslag liggen aan het geloven in God, en daarmee is God een illusie geworden. De CSR bestrijdt dus niet direct het bestaan van God, maar ondermijnt de geloofwaardigheid van het bestaan van God door de mechanismen van godsgeloof bloot te leggen. Maar volgt die conclusie wel werkelijk uit de CSR? Is God een illusie als je het mechanisme achter geloof in God snapt? Een kleine filosofische exercitie.

Maarten Keulemans, wetenschapsjournalist bij de Volkskrant, deed op Twitter een interessante gevolgtrekking, die intuïtief nogal aantrekkelijk aandoet en je regelmatig bij (andere) atheïsten tegenkomt.

Klopt deze conclusie?

Twee manieren van input

Neurowetenschappers weten waarom een stok die dwars in het water steekt geknakt is. De stok is recht, maar lijkt geknakt. We zien dus een illusie. We snappen het mechanisme, en weten nu dus dat de geknakte stok een illusie is. Ja, de geknakte stok is een illusie, maar de stok en het water natuurlijk niet. Onze hersenen krijgen bepaalde informatie binnen van buitenaf, die geïnterpreteerd wordt door onze hersenen, en daardoor ontstaat het beeld van een geknakte stok. Met andere woorden, onze hersenen werken met input van buitenaf. Zonder die input gebeurt er niets. Hoe zit het dan met geloof in God? Wat is daarvan de input?

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Besnijdenis moet kunnen

, door

Recente initiatieven beperken de bewegingsvrijheid van gelovigen. Nu pleit Herman Vuijsje ook nog eens voor een verbod op jongensbesnijdenis. Een oplossing voor een niet bestaand probleem, betoogt Bart Voorzanger.

In NRC’s Opinie en Debat van 8 september 2012 pleit Herman Vuijsje voor een verbod op de besnijdenis van jongens. Daarmee houdt hij een moreel pleidooi, en over moraal valt niet te twisten. Je kunt hoogstens wijzen op ándere situaties waarin een bepaald besluit algemeen aanvaard wordt en dan betogen dat déze situatie voldoende op die andere lijkt om hier datzelfde besluit te nemen – een analogieredenering, altijd een hachelijke onderneming. En je kunt de argumenten voor de door jou bestreden keus ondergraven door te laten zien dat de feitelijke elementen daarin niet kloppen. Vuijsje doet beide, en dat met even weinig resultaat. Zijn analogieën zijn kreupel en zijn feiten deugen niet.

Analogieën

Vuijsje begint z’n verhaal met een uitstapje naar Malawi waar de tienjarige meisjes van sommige stammen door een van opperhoofdswege aangestelde jongeman worden verkracht om ze tot vrouw te maken. Hij doet verder weinig met dit voorbeeld, maar de toon is er aardig mee gezet. Ik zal het hier verder negeren.

Vuijsje vergelijkt jongensbesnijdenis vooral met de weigering door sommige orthodoxe calvinisten hun kinderen te laten vaccineren. Die weigering wordt in ons land nog altijd getolereerd, terwijl hij soms tot stevige gezondheidsrisico’s leidt. Vuijsje meent (op grond van uitspraken van enkele spijtoptanten uit de betrokken gemeenschap – ik hoop dat hij zijn doordeweekse werk grondiger aanpakt) dat het hier gaat om een weigering die voortkomt uit sociale druk, uit angst voor de dominee en de buren, en concludeert dan dat “een consequent afgedwongen vaccinatieplicht door veel orthodox-gereformeerde ouders met een stille zucht zou worden verwelkomd”. Afgezien van dat “veel”, volgt die conclusie inderdaad uit zijn premissen, maar dat “veel” is wel cruciaal. De conclusie hangt dus nog even in de lucht.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Riccardof (cc)

Democratie, religie en vooral: economie

, door

Na het turbulente jaar in de Arabische wereld zijn veel westerlingen cynisch over democratie in de regio. De bevolking is echter nog steeds positief gestemd, hoewel democratie niet hun enige zorg is. Dat blijkt uit de opiniepeiling die het Pew Global Attitudes Project eergisteren publiceerde over zes landen: Egypte, Tunesië, Jordanië, Libanon, Turkije en Pakistan.

Democratie beste regeringsvorm

De opstanden zullen meer democratie brengen, denkt nog steeds een meerderheid in de Arabische landen. In Turkije en Pakistan lopen de meningen wat meer uiteen, waarbij het grote aantal respondenten met ‘geen mening’ opvalt.


In alle landen vindt een meestal ruime meerderheid dat democratie altijd de voorkeur verdient, hoewel dat in Jordanië 10 procent lager lag dan vorig jaar.

Die steun geldt niet alleen de algemene notie van democratie, maar ook specifieke democratische rechten en instituties als verkiezingen met meer partijen en burgerrechten. In sommige landen scoort de economie het hoogst, maar wellicht zegt dat vooral iets over de economische toestand daar.

Democratie is niet het enige dat telt

Niet een krachtige leider, maar een democratische overheid is belangrijk om de problemen op te lossen zegt men in vier van de zes landen. In Libanon vindt zelfs 8 op de 10 mensen dat. In Jordanië daalde het vertrouwen in democratie, maar dat land bevindt zich dan ook al langere tijd in een politieke impasse. Alleen in Pakistan groeide de al bestaande voorkeur voor een sterke man.

Foto: Riccardof (cc)

Is religie een onderschatte factor in het buitenlands beleid?

, door

In beschouwingen over buitenlands beleid speelt religie nauwelijks een rol. Is dat terecht?

Met 9/11 kwam religie weer even terug op de agenda. De discussie spitste zich vooral toe over de rol van religie in het publieke leven. Ook in Nederland is daar het nodige over gezegd en vooral geschreeuwd. De vraag of religie ook een rol speelt in het buitenlands beleid, wordt echter niet vaak gesteld. Er wordt wel gesproken niet Francis Fukuyama (einde van de geschiedenis), maar Samuel Huntington (botsen der beschavingen) gelijk heeft gekregen.

Toch gaat men er vanuit dat in de internationale diplomatie religieuze kleur er niet zo toe doet. Goed, de koningin wordt geacht om niet bloothoofds een moskee binnen te lopen, maar als het gaat om keiharde realpolitik, laten ook semi-religieuze bewindslieden de bidkettinkjes liggen. Een sterk voorbeeld is Iran. Naar binnen toe propagandistisch tot en met. Naar buiten toe sluw en berekenend.

Gods plan

Maar is dit terecht? In dat andere door en door religieuze land, de VS, woedt een discussie over het mormonisme van Mitt Romney. Nu was George Bush er al niet vies van om God aan zijn zijde te scharen, maar de bijbel van deze born again christian maakt geen bijzondere vermelding van de VS. Dat ligt anders voor mormonen. Een van de wezenlijke geloofsartikelen is dat Jezus Christus in de VS zal terugkeren.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Pantheon Oculus via Flickr. copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Leve het polytheïstisch atheïsme

, door

Een klassieke opvatting onder moderne ongelovigen is dat de mate van verlichting omgekeerd evenredig is aan aan het aantal goden dat in een samenleving wordt aanbeden. Ooit waren de mensen polytheïsten, daarna werden ze katholiek (drie goden plus een hele santenkraam), daarna protestant (één God) en tot slot werd ook  die laatste God nog afgeschaft. Van veel naar drie naar één naar nul: opgeruimd staat netjes.

Er is een probleem met die redenering, een probleem waarop klassieke gelovigen wel wijzen, maar meestal zonder resultaat: we kunnen niet zonder geloof in een of meer goden, ook als we die God rede noemen, of markt, of economie. We weten weinig of niets echt zeker weten. Wie kan er zeggen dat hij met zijn beperkte verstand echt kan begrijpen hoe alles (alles (alles)) werkt? Dat we uiteindelijk altijd moeten vertrouwen – dat we uiteindelijk iets moeten geloven om niet ten onder te gaan in de volkomen chaos van het absolute onbekende. Atheïsme bestaat in die zin niet, of het staat gelijk aan een waanzinnig neerstorten in het kolkende onbekende. Iedereen heeft structuur nodig en grijpt daarom naar iets onbekends – iedereen die niet ten onder wil gaan is in die zin theïst.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende