De neerlandistiek in tijden van Wilders

Als we nu opportunistisch zijn, slepen wij neerlandici grote sommen gelds uit alle onheil die nu op ons af komt gestormd. De universiteiten moeten toch weer Nederlands worden? Nou, wij zijn er klaar voor, kom bij ons! De neerlandistiek zijn de Henk-en-Ingrid-studies bij uitstek. Er zijn allerlei aanwijzingen dat de draconische bezuinigingen op de universiteiten (bijna een miljard euro) bovenaan het lijstje van de toekomstige regering staan. De beuk erin! De protesten die wij dan gaan voeren, zullen alleen duidelijk maken dat de elite extreem links is, of zoiets: haha, moet je die lui nou eens zien strijden voor hun eigen hachie. Want degenen die op die regering gestemd hebben, zullen de komende jaren niets krijgen dat ze echt vooruithelpt, geen verlichting van hun problemen, geen hulp in hun nood. Dus wordt het leedvermaak alvast georganiseerd: de grappige filmpjes van huilende hoofddocenten, de verontwaardigde commentaren in bepaalde kranten dat we allemaal nu eenmaal moeten inleveren. Bakje popcorn erbij, heerlijk. De opstand der intellectuelen Maar wij neerlandici kunnen ons dus redden, mits we ons goed aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. Weg met het Engels in het hoger onderwijs! Wat u zegt, hebben wij even een mooie taal in de aanbieding. Geld voor woke onderzoek naar de geschiedenis van het kolonialisme of naar ‘woestijntalen’ zoals het Arabisch kan beter aan onze noeste studie van de gouden eeuw, het Gotisch en de Limburgse dialecten worden besteed. Over alle drie die onderwerpen heb ik toevallig gepubliceerd. Dus ik zit goed? Nou, mooi niet. Aanslibben Ik heb de afgelopen jaren geprobeerd mijn politieke opvattingen enigszins gescheiden te houden van wat ik hier schrijf. De regering die er nu aankomt is zo duidelijk tegen de wetenschap (en tegen de journalistiek en tegen het boekenvak en tegen alles waar je kennis aan zou kunnen ontlenen en dat niet bestuurd wordt door Elon Musk) dat je als wetenschapper alleen maar tegen deze regering kunt zijn. En niet een beetje – fel tegen. Ik ben geen neerlandicus omdat ik denk dat de Nederlandse taal en de Nederlandse literatuur op welke manier dan ook beter zijn dan enige andere taal of literatuur. Ik ben neerlandicus omdat ik in Nederland woon en ik geïnteresseerd ben in wat zich om ons heen bevindt. Bovendien hoef je de Nederlandse geschiedenis, de Nederlandse taal, de Nederlandse literatuur alleen maar oppervlakkig te bestuderen om te kunnen zien dat die altijd gevormd zijn door contact met andere culturen – van de Kelten en de Romeinen tot de Amerikanen en de Marokkanen. Interessant is dat wij een delta zijn waar altijd van alles uit alle windstreken is komen aanslibben. Precies die voortdurende mengeling, die maakt de Nederlandse cultuur uit. Hoogste woord Het mooie Nederland is het open Nederland, dat mensen van elders verwelkomt en niet in het gras laat slapen. Dat eeuwenlang het centrum was van de boekdrukkunst. Dat tolerantie tot de hoogste norm verhief. En de hoogste Nederlandse cultuur is die van de humanisten als Erasmus, die straatarm waren maar elitair in de geest, die de waarden van het goede gesprek verdedigden boven alles, en zich afzetten tegen alle agressie. En de vele aanhangers van Spinoza die woordenboeken maakten van het Nederlands en ondertussen écht kritisch na durfden te denken. Een neerlandistiek die aan dezelfde kant staat als de turkologie en de islamstudies en de genderstudies, en niet aan die van de barbaren die nu de macht aan het grijpen zijn.

Door: Foto: Rotterdam monument Erasmus, Ziko van Dijk, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons.
Foto: Christina Xu (cc)

Modernisering van de ambtseed voor ambtenaren?

COLUMN - van mr. Huub Linthorst

Hoe moderniseer je in bestuurlijk Nederland iets, als je zelf eigenlijk niet zo van veranderingen houdt? Door alleen de vorm te veranderen en niet de inhoud. Dat was het leidend beginsel bij
de grondwetsherziening van 1983; en dat is het nu weer bij de beoogde herziening van de ambtseed voor rijks­ambtenaren.[1] Desondanks bleken er, zowel destijds bij de grondwetsherziening als nu bij de nieuwe ambtseed, toch ook nog wel wat inhoudelijke verbeteringen mogelijk te zijn. Maar het grote struikelblok is altijd weer de positie van de Koning.

Bij de grondwetsherziening van 1983 leidde dat tot een compromis. Dat hield ruwweg in dat als het ging om bepalingen waarin een bestuurlijke taak of positie in het algemeen werd beschreven, gesproken werd over de regering. Maar als het ging om specifieke regeringshandelingen, werd gesproken over handelen door de Koning of namens hem; en als dat een besluit was, werd dat een koninklijk besluit. Ruwweg, want erg consequent was het allemaal niet.

Over de ambtseed van ministers en staatssecretarissen werd in artikel 49 bepaald dat die door hen wordt afgelegd ten overstaan van de Koning en dat zij daarbij trouw beloven aan de Grondwet. Trouw aan de Koning werd niet nodig geacht. Trouw aan de persoon van de Koning was uit de tijd en trouw aan het instituut van het koningschap lag al besloten in trouw aan de Grondwet, want daarin is dat instituut al stevig verankerd en in detail geregeld.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Matt Kieffer (cc)

We gaan naar Qatar

COLUMN - We gaan naar Qatar. Nou ja, “we”? U misschien niet, maar de regering wel.

Dinsdag werd in de Tweede Kamer gestemd over de motie van D66 en ChristenUnie waarin het kabinet nog een keer werd opgeroepen geen delegatie naar het WK in Qatar te sturen.

‘Nog een keer’ want in 2021 werd een motie SP, D66, PvdA en ChristenUnie met eenzelfde boodschap al door de Tweede Kamer aangenomen. Omdat op 19 oktober jl.  bleek dat het kabinet die motie niet gaat uitvoeren. Er gaat wél een delegatie naar het WK. Welke bewindslieden afreizen zal later bekend worden gemaakt.

D66 en CU kwamen daarom nogmaals met een motie. Met een tweetal toevoegingen:

verzoekt de regering, indien de keuze wordt gemaakt toch te gaan, de delegatie zakelijk en sober vorm te geven door deze te beperken tot de minister van Buitenlandse Zaken en de mensenrechtenambassadeur

en

verzoekt de regering deze delegatie in te zetten om Qatar aan te spreken op de mensenrechten en te bewegen tot een royaal compensatiefonds voor de slachtoffers en nabestaanden van omgekomen arbeidsmigranten

De eerste motie (25 februari 2021) werd aangenomen met 96 stemmen voor en 53 tegen. Dit was de uitslag:
Voor: PVV (20), D66 (19), SP (14), GroenLinks (14), PvdA (9), ChristenUnie (5), PvdD (4), 50PLUS (3), SGP (3), DENK (3), Krol (1), Van Kooten-Arissen (1)
Tegen: VVD (32), CDA (19), FVD (2)

Foto: -JvL- (cc)

Minderheidsregeringen hoeven niet minder stabiel te zijn

Gastbijdrage van Tom van der Meer (eerder verschenen op Stuk Rood Vlees)

Minderheidsregeringen hebben in Nederland een slechte naam. Ze zouden instabiel zijn, en weinig effectief. Begin april verscheen in de Volkskrant een interview waarin staatsrechtgeleerde Wim Voermans dit punt onderstreepte. Hij omschreef de minderheidsregering als een ‘loopgravenoorlog’ en een ‘flipperkastspel’. De Volkskrant kopte zelfs: ‘gedoemd te mislukken’.

Maar is dat zo?

Verschillende politicologen raden juist aan om de optie serieus op tafel te leggen. Zitten die er dan zo naast? En waarom hebben zowel de Raad voor het Openbaar Bestuur (in 2016) als de Staatscommissie Parlementair Stelsel (in 2018) stellig geadviseerd om de minderheidsregering als een realistisch alternatief te onderzoeken tijdens een kabinetsformatie?

Inhoudelijk pleiten verschillende argumenten voor minderheidsregeringen. Ze stellen zowel coalitie- als oppositiepartijen in staat om zich te profileren, en kunnen meer ruimte bieden aan het dualisme tussen regering en parlement. Zeker in een land waar een grote bereidheid bestaat van oppositiepartijen om met voorstellen van de regering in te stemmen, is het risico te overzien.

Maar die argumenten zeggen natuurlijk weinig over de stabiliteit van de coalitie die de minderheidsregering draagt?

Minderheidsregeringen kunnen even stabiel en effectief zijn als meerderheidskabinetten

Cruciaal is hoe je de steun voor een minderheidsregering formaliseert. Wie de minderheidsregering formeert uit bittere noodzaak, bij gebrek aan enige meerderheidssteun, moet niet gek staan te kijken wanneer dat kabinet sneller valt. Maar wie weloverwogen een minderheidsregering formeert, en daarvoor a priori publieke steun vindt bij relatief vaste gedogers, kan op meer succes rekenen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Update over het nog steeds falende klimaatbeleid Nederland

Ruim twee jaar geleden, bij het verschijnen van de Nationale Energieverkenning, lieten we al zien dat er al heel lang een groot gat zit tussen ambitie en realisatie qua aandeel duurzame energie in Nederland.
Nu de Nationale Energieverkenning 2017 verschenen is, roept de rijksoverheid enthousiast dat het korte termijn doel misschien niet gehaald wordt, maar dat wat verder in de toekomst het juist veel beter zal gaan.
Dat noemen we: de problemen voor je uit schuiven.

We hebben ons overzicht van klimaatplannen versus realiteit maar weer eens bijgewerkt met deze laatste “inzichten”. Het realisme is ver te zoeken. En daarmee ook de wil tot het nemen van echte maatregelen.

Foto: Images Money (cc)

Uitkeringsfraude

DATA - Ook bij dit kabinet staat de aanpak van fraude bij uitkeringen hoog in het vaandel. Maar hoe omvangrijk is de uitkeringsfraude nu eigenlijk precies. Duidelijke cijfers daarover, die ook nog eens over meerdere jaren op dezelfde wijze samengesteld werden, waren ons niet bekend.
Tot voor kort. Het blijkt namelijk dat het ministerie van SZW tegenwoordig jaarlijks rapporteert over alle uitkeringen en ook de fraude die ze daarbij geconstateerd hebben.
En dat stelt ons in staat om een overzicht voor u te maken over de laatste vier jaar.
fraude1_475

Let op, PGB valt hier niet onder, zover wij kunnen nagaan.

Zo te zien neemt de fraude in ieder geval niet toe. Hierbij dient wel gemeld te worden dat dit dus alleen geconstateerde fraude is. Maar dat juist de laatste jaren er stevig ingezet is op het opsporen van die fraude.
Hoe veel de opsporing kost, is ons nog niet duidelijk. Alleen van een paar losse initiatieven is dat bekend. Als we dat plaatje compleet hebben, laten we het uiteraard weten.

Om bovenstaande nog een beetje in perspectief te plaatsen hebben we het fraudebedrag gedeeld door het aantal uitkeringen. En dan blijkt dat fraude vrij constant ongeveer €22 euro per uitkering bedraagt.
fraude2_475

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Welke regeringspartij zorgt voor een grotere of kleinere overheid?

In het kader van de komende verkiezingen gooide Diederik Samsom een grafiek op Facebook om te laten zien hoe sociaal de PvdA als regeringspartij is. Maar dat riep vervolgens elders de reactie op als zou de PvdA traditiegetrouw de overheid weer laten groeien.

Daar we in het verleden al eens gekeken hebben naar de relatieve prestaties van regeringspartijen op vlak van staatsschuld, leek het ons wel aardig om ook de groei/krimp van de overheidsuitgaven eens op dezelfde manier te beschouwen.

Hier eerst het resultaat voor de periode 1970-2013:

mutatie_uitgaven_1970_2013_475

We kiezen hier voor de uitgaven als percentage van het BBP, zoals elders ook gebruikelijk. Een stijging in uitgaven (zoals in het plaatje van Samsom), kan dus nog steeds een relatieve krimp van de overheidsuitgaven ten opzichte van het BBP betekenen.

En ja, regeringen met PvdA zorgen gemiddeld genomen voor een licht groeiende overheid. De kampioen is overigens CDA.

Maar in dit overzicht zitten natuurlijk nog de jaren met ideologische veren van Den Uyl. Wat heeft Kok betekend voor de PvdA? We doen hetzelfde voor de periode 1996-2013. Dan ziet het er als volgt uit:

mutatie_uitgaven_1996_2013_475

U ziet, alle partijen werken eendrachtig aan de krimp van de overheidsuitgaven.

Foto: Eric Kilby (cc)

Tweespalt | Burger versus bedrijf

Kamerdebat kentekenregistratie Antwoord kamervragen brievenbusfirma’s Dit wetsvoorstel vormt naar mijn mening een verantwoorde uitkomst van een belangenafweging waarbij een evenwichtige balans is gevonden tussen de privacybescherming van burgers en een effectieve opsporing. De keuze voor een besloten register waarborgt de privacy van betrokkenen.

In het debat over het vier weken lang mogen vastleggen van alle kentekenregistraties, was de privacy van de burger ondergeschikt aan het opsporingsbelang. Ook al kan de effectiviteit en proportionaliteit van kentekenregistratie niet worden aangetoond. Lees het verslag en zoek op ‘privacy’ voor de volledige newspeak.

In het antwoord op Kamervragen over de transparantie van het aandeelhoudersregister daarentegen, blijkt de privacy van de personen, of beter gezegd, de bedrijven zwaarwegend.

Het bovenstaande is geen incident. In wetsvoorstellen van de afgelopen vijftien jaar werd het privacybelang van de burger steeds ondergeschikt gemaakt aan andere (overheids)belangen. ‘Gevoelige’ gegevens van bedrijven of bedrijfsfunctionarissen werd echter door opeenvolgende regeringen actief beschermd.

Het moge duidelijk zijn dat burgers minder (grond)rechten hebben dan bedrijven.
 
 
(Vrij naar opmerking uit DIDD, 3-4-2014)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: marie-ll (cc)

Geschiedenis van de Algemene Politieke Beschouwingen

ACHTERGROND - Wanneer werden de Algemene Politieke Beschouwingen voor het eerst gehouden? En wat was het meest gedenkwaardige moment sindsdien?

Vandaag en morgen vinden in de Tweede Kamer de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. Dan krijgt de Kamer de kans te reageren op de plannen die door de regering zijn aangekondigd in de Troonrede en de Miljoenennota. Vroeger waren de algemene beschouwingen pas in oktober, maar in 1993 zijn ze naar voren geschoven, naar de dinsdag en woensdag direct na Prinsjesdag. Dit jaar is het bij wijze van uitzondering een week later. Nóg vroeger waren er nog helemaal geen Algemene Beschouwingen, althans: toen heetten die nog niet zo. Dat zit als volgt.

In 1813 werd in Nederland, nadat het Frankrijk van Napoleon was verslagen, het koningshuis van de Oranjes in ere hersteld Koning Willem I de eerste Koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau. Sindsdien spreekt de koning(in) aan het begin van het parlementaire jaar op Prinsjesdag de zogenoemde Troonrede uit. Dat gebeurde voor het eerst op 2 mei 1814. Daarna viel Prinsjesdag aanvankelijk op de eerste maandag in november, en later op de derde maandag in oktober. Maar hierdoor bleef er niet genoeg tijd over om de begroting vóór 1 januari te behandelen. In 1848 werd Prinsjesdag daarom vervroegd naar de derde maandag van september. In 1887 werd dit op verzoek van de christelijke partijen veranderd in de derde dinsdag van september, omdat veel kamerleden al op zondag van huis moesten vertrekken om op tijd voor Prinsjesdag in Den Haag te arriveren.

Volgende