Welke regeringspartij zorgt voor een grotere of kleinere overheid?

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

In het kader van de komende verkiezingen gooide Diederik Samsom een grafiek op Facebook om te laten zien hoe sociaal de PvdA als regeringspartij is. Maar dat riep vervolgens elders de reactie op als zou de PvdA traditiegetrouw de overheid weer laten groeien.

Daar we in het verleden al eens gekeken hebben naar de relatieve prestaties van regeringspartijen op vlak van staatsschuld, leek het ons wel aardig om ook de groei/krimp van de overheidsuitgaven eens op dezelfde manier te beschouwen.

Hier eerst het resultaat voor de periode 1970-2013:

mutatie_uitgaven_1970_2013_475

We kiezen hier voor de uitgaven als percentage van het BBP, zoals elders ook gebruikelijk. Een stijging in uitgaven (zoals in het plaatje van Samsom), kan dus nog steeds een relatieve krimp van de overheidsuitgaven ten opzichte van het BBP betekenen.

En ja, regeringen met PvdA zorgen gemiddeld genomen voor een licht groeiende overheid. De kampioen is overigens CDA.

Maar in dit overzicht zitten natuurlijk nog de jaren met ideologische veren van Den Uyl. Wat heeft Kok betekend voor de PvdA? We doen hetzelfde voor de periode 1996-2013. Dan ziet het er als volgt uit:

mutatie_uitgaven_1996_2013_475

U ziet, alle partijen werken eendrachtig aan de krimp van de overheidsuitgaven.

Het is dus de vraag hoe de prognose van Samsom zich zal ontwikkelen ten opzichte van de groei van het BBP. We zien u over drie jaar weer.

Reacties (12)

#1 Ontzettende naam

Door de vertraging in de effecten/uitvoering van beleid(swijzigingen) zijn deze figuren eigenlijk betekenisloos. Iets zegt me dat Steeph dit zelf ook wel weet.

  • Volgende discussie
#2 Kilgoretrout

Hoog tijd om de D van CDA te veranderen in de B, Christen Bureaucratisch Appel lijkt de lading een stuk beter te dekken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bismarck

@2: Eerder tijd om ons eens af te vragen of de regeringspartijen wel willen regeren, zo hard als ze hun best doen om hetgeen ze regeren af te breken. Bij het CDA valt het nog mee, maar de rest zijn gewoon snoeiharde austeritypartijen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Steeph

@1: De vertraging is onderdeel van de berekening.
https://sargasso.nl/cda-slecht-voor-de-overheidsfinancien/

Of dat een juiste benadering is, dat is onderdeel van discussie. Maar er is wel degelijk over nagedacht.
Betere voorstellen voor berekening welkom.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Jack Random

Minder overheidsuitgaven betekent meestal minder geld voor de zwakkere groepen en de onderkant van de samenleving, daar zijn al de vier genoemde partijen wel eendrachtig in. Dus of minder overheidsuitgaven nu een doel op zich moet zijn…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 zazkia

Mnja de economische omstandigheden van paars waren natuurlijk booming en bak ellende had nou weer juist de grootste mondiale crisis sinds de WOII op zijn bordje

grafiek 2 en 3 zijn allebei misleidend omdat het BBP verdubbeld is onder paars. De boedel verkopen leidt wel tot een balansverbetering maar maakt je niet rijker en het land ook niet beter, zoals we nu allemaal wel doorhebben.
Een andere manier van kunstmatig de balans van de rijksoverheid verbeteren is decentralisering. Op weg naar houdbare overheidsfinanciën heet t dan en vervolgens alle overheidstaken naar de gemeenten sluisen, waar je incompetente huisvrouwen en valse maffiosi aan het roer hebt staan, die overal te pas en te onpas bedrijventerreintjes en lege kantoren aanleggen. Daar is het CDA goed in maar dat laat zich niet uitdrukken in grafiekje 3.
Bovendien leidt dat uiteindelijk tot een veel dramatischere balansverslechtering omdat een overbodig kantoor pas jaren later misschien eindelijk eens een keer wordt afgeschreven, maar dat zie je ook niet aan het grafiekje omdat die onweerswolk pas jaren erna losbarst. Maar ja dán is paars weer aan de beurt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Bolke

Minder overheidsuitgaven is niet hetzelfde als een kleinere overheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 JANC

@6: Het privatiseren van bijvoorbeeld de PTT gebeurde deels al voor 1989 (postbank). Dat jaar echter werd de PTT verzelfstandigd. Je argument gaat dus niet op.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 zazkia

@8 heb mn opmerking over privatiseren weggehaald omdat het niet zeker is in hoeverre de verdubbeling van het BBP daaraan is toe te schrijven maar dat het BBP onder paars is verdubbeld dat staat.
Ja daar komt dus de andere vraag, wat zijn dit voor overheidsuitgaven? in hoeverre zitten de gemeentelijke tekorten nou bij de overheidsuitgaven? Ik denk: niet.
Zeker niet omdat er staat “overheidsuitgaven regeringspartijen”, terwijl provincies, waterschappen en gemeenten ook uitgeven en ook overheid zijn.
Er is hier alleen gekeken naar de rijksoverheid? Maar dat zal de auteur van dit stukje moeten beantwoorden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 zazkia

@2: De C staat toch voor Cliëntelistisch, dat weet toch iedereen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Inkwith Barubador

De onuitgesproken suggestie hier is dat meer overheid slecht is. Een populair idee in neoliberale en libertarische kringen, maar is het ook correct?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Letaupe

(1) ” De hypotheekrenteaftrek is tussen 1995 en 2007 met 300% toegenomen. Dit terwijl de gecumuleerde nominale BBP-groei vanaf 1995 in 2007 95% bedraagt.” Is hier nu sprake van een lagere opbrengst of een hogere uitgave?
(2) Zo zijn er veel uitgaven verminderingen die tot hogere kosten voor de burger leiden zonder dat daar een belastingverlaging tegenover staat.

Alleen naar de uitgaven kijken geeft dus een vertekend beeld. Rutte I en ook Rutte II is bijzonder goed in het framen van bezuigingen van ordinaire lastenverhogingen.

  • Vorige discussie