Een flexibele arbeidsmarkt

In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema's die in het regeerakkoord zouden moeten staan. Vandaag:De arbeidsmarkt is gebaat bij meer flexibiliteit. Loopbaancoach Mirjam Gaasterland biedt vijf maatregelen die zouden helpen. Flexibiliteit staat voor beweeglijkheid. De huidige tijd vraagt om beweeglijkheid. Veranderingen gaan sneller dan ooit. Als samenleving kunnen we beter reageren op die veranderingen wanneer we flexibiliteit onderdeel laten zijn van de manier waarop we de arbeidsmarkt inrichten. Sinds de jaren ’90 hebben we steeds meer getracht werk vast te leggen in protocollen en regels. Dat was deels zinvol omdat hiermee de kwaliteit kan worden bewaakt en overgedragen. Maar het heeft ook geleid tot bureaucratisering en tot werkers die meer bezig zijn met het foutloos uitvoeren van protocollen dan met de dienstverlening die de kern en inhoud zouden moeten zijn van hun werk. Flexibilisering van de arbeidsmarkt wordt vaak verengd tot het vervangen van vaste contracten door tijdelijke contracten en vervangen van medewerkers met rechten door ZZP’ers die voor eigen rekening en risico werken. Ik wil de discussie graag verbreden. Economie staat voor verdeling van schaarste. En wat mij betreft ook voor verdeling van pijn als het ons gezamenlijk een tijdje minder gaat als gevolg van de crisis. Daarom stel ik vijf ingangen voor flexibilisering voor.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: Jesper2cv (cc)

Eén minister voor Internationale Samenwerking

ANALYSE - De wereld heeft Nederland veel te bieden – en vice versa. Een minister voor Internationale Samenwerking zou daarom op zijn plaats zijn, schrijft internationaal redacteur en publicist Jeroen van Gerven.

Het eerste uitgelekte bericht uit de kabinetsformatie was deze week dat in het beoogde PvdA/VVD-kabinet de ministerspost voor Immigratie, Integratie en Asiel zal worden vervangen door een minister voor Buitenlandse Handel, de wens van de VVD, óf een minister voor Ontwikkelingssamenwerking, die de PvdA terug zou willen.

Laten de onderhandelaars vooral niet hun tijd verspillen met gesteggel over de vraag of de minister ontwikkelingssamenwerking of buitenlandse handel in zijn portefeuille krijgt. Ze kunnen heel goed samengevoegd worden tot één minister voor Internationale Samenwerking. Dat ligt eigenlijk voor de hand, omdat ontwikkelingssamenwerking gemakkelijk kan leiden tot zakelijke contacten en arme landen zich juist ook via handel met Westerse landen sneller kunnen ontwikkelen. De twee beleidsterreinen versterken elkaar dus eerder dan dat ze een tegenstelling in de onderhandelingen zouden moeten vormen.

De nieuwe minister kan vrij eenvoudig dwarsverbanden leggen. In het buitenland heeft hij altijd iets te bieden. Waar mogelijk kan hij sterke Nederlandse economische sectoren, zoals watermanagement en ict-technologie, onder de aandacht te brengen en aanprijzen. Waar nodig en gewenst kan hij (aanvullend) ontwikkelingsgeld- en expertise inzetten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | Mark Rutte gelooft niet in eigen beleid

“First, rich countries, collectively, are relying too much on foreign demand as a source of growth. Second, they are at risk of both overdoing and mismanaging short-term fiscal austerity. Third, most are paying far too little attention to structural reforms that would speed up the pace of debt reduction, make high unemployment less likely to become entrenched and boost productivity growth. ”
(The Economist)

Vertaald naar Nederland: 1. We moeten het, zoals altijd, van de export hebben. Kleine complicatie: iedereen wil dat nu. Zelfs Obama, notabene opperhoofd van ’s werelds überconsumenten, wil de export verdubbelen. 2. ‘Overdoing austerity’: hoeven we niet bang voor te zijn. Mark Rutte denkt bijvoorbeeld te gaan bezuinigen middels het voornemen ambtenaren te ontslaan (…). Het is zelfs al zover dat partijgenoot Frank de Grave – mind you, voordat het kabinet er überhaupt is – al op de televisie mocht gaan toegeven dat die 18 miljard helemaal niet gaan lukken. Waarom moest De Grave eigenlijk op de televisie? Om die één op de vijf VVD’ers die ‘moeite hebben met de PVV’ een stem te geven?

3. Structural reforms: no way dat Mark Rutte de hypotheekrenteaftrek aanpakt. Zelfs zijn eigen hervormingen van de arbeidsmarkt heeft hij laten vallen om Geert Wilders de gelegenheid te geven een grote mond op te zetten. Mark Rutte moet dus uiteindelijk hopen dat het goed blijft gaan met de Chinezen, zodat ze industriële machines van de Duitsers kopen, zodat wij kunnen blijven exporteren naar ons grote buurland. En hij moet hopen dat zijn jongensachtige charme nog heel lang in staat zal zijn om rechts en populistisch Nederland een goed gevoel te geven. Want dat zijn beleidsmaatregelen echt verschil gaan uitmaken, daar gelooft hij zelf niet eens in. Kijk maar in het regeerakkoord.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Het Regeerakkoord | Over Europa en de normen

ACHTERGROND - In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema’s die in het regeerakkoord zouden moeten staan. Redacteur Tom van Doormaal kijkt naar Europa en de begrotingsnormen. Maar hij weet het zelf ook nog niet helemaal. Wie het verlossende antwoord biedt, krijgt een fles wijn.

De politiek heeft een uitermate mager verhaal over Europa. Daar heb ik me wel vaker druk over gemaakt. De gulden moet terug, de bureaucratie in Brussel moet teruggedrongen, het democratisch tekort moet kleiner. Het is op het randje van onzin. Waar is het verhaal?

Is er een constructiefout geslopen in de euro? Wie is daar verantwoordelijk voor? Hoe repareren we die fout? Is er een probleem met de financiële markten? Of is het een manifestatie van dezelfde constructiefout? Moet het begrotingstekort overal onder de 3% zijn? Of leidt juist dat tot een diepere en langere recessie?

In het bos van politieke retoriek, zie ik geen bomen van oplossingen meer staan. Bij mij groeit het gevoel dat men maar wat kletst over  begrotingsdiscipline en democratische controle, maar eigenlijk ook geen flauw idee heeft, waar het naar toe moet. Vervelend thema? Integendeel: democraten denken mee met de publieke zaak, dus ik bericht over mijn zoektocht.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Het Regeerakkoord | Naar kostendekkende huren?

ACHTERGROND - In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema’s die in het regeerakkoord zouden moeten staan. We bijten het spits af met een tweeluik van redacteur Tom van Doormaal, waarin hij de geschiedenis van het wonen verklaart voor jonge politici, die  menen dat de sociale volkshuisvesting vooral geld kan opleveren. Maar er is meer aan de orde dan geld.

De gemeente en het lokaal bestuur vormen de basis van ons politiek systeem.  Maar decentralisatie moeten we steeds opnieuw uitvinden.  Bij het wonen zijn we daar maar half in geslaagd: woningcorporaties en gemeenten maken prestatieafspraken. Dat is privatisering en decentralisatie. Maar de huurprijs en huurtoeslag zijn nog steeds rijkszaken, hetgeen merkwaardig mag heten: hoe kun je ondernemen als je de prijs van je produkt niet zelf mag vaststellen en je klanten individueel worden ondersteund?

Het sleutelprobleem is het inkomensbeleid: gemeenten moeten daar ver van blijven, zo zegt de bestuurlijke regel.  Maar de sociale woningbouw doet daar wel aan. Daardoor is het beleid in de sociale huisvesting zo weerbarstig.

Sociaal of markt?

Veel adviseurs pleiten voor “marktconforme (of kostendekkende) huren”, een pleidooi dat vaak terugkomt, maar de kern van de sociale woningbouw miskent. Want die marktprijs voor een huurhuis werd op vrije markten bepaald en leidde tot de “revolutiebouw”, tot onaanvaardbare woontoestanden en een bijna onoplosbare stadsvernieuwingsproblematiek. Dat was het probleem dat tot de oprichting van woningcorporaties leidde, eind negentiende eeuw.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Machtenscheiding en politiek

Onze democratie heeft een uitvoerende, een wetgevend en een rechterlijke macht.  Is er nog een vierde macht, de bureaucratie, die ‘eigenlijk’ de baas is? Die vraag kwam bij me boven, door mijn verbazing over het verkoopplan van huurwoningen aan hun huurders. Voor het oog wanordelijk, wordt er veel geroepen over de normen voor hypotheekverstrekking (DNB, AFM, NHG) en nog meer over de HRA. Mijn beeld: het “systeem” is verhuld bezig de sociale woningbouw te verkleinen, zo niet geheel op te heffen. Dat is geen klein besluit, na ruim een eeuw woningwet.

Maar de vraag is: waarom? Geld levert het niet op voor de schatkist. De banken willen liever geen hypotheken verstrekken aan kleine verdieners en kwetsbaren. De vraag naar koopwoningen is klein tot niet bestaand. De woningmarkt is niet vlot te krijgen, door een maatregel op een deelterrein. Dus, wie wordt hier nu blij van?

In de programma’s van VVD en CDA stond het niet. Maar in het regeerakkoord staat het ineens wel. Hebben de ondersteunende ambtenaren bij de formatie een trucje uitgehaald? Bepaalt de politiek de richting of de bureaucratie?

Verhoudingen

De politieke leiding bepaalt de doelen, de ambtelijke ondersteuning levert de middelen. De doelen worden dus door de politiek gekozen, de middelen om die doelen te bereiken door ambtelijke deskundigen. Dat lijkt helderder dan het is. Doelen en middelen vormen een soort hiërarchische reeks: wat voor de één een doel is, vormt voor de ander een middel tot een hoger doel. Het doet er dus veel toe waar de aandacht precies op wordt gericht. Politiek en bureaucratie hebben hierom een soort overeenkomst over hun gedrag: de ambtenaar is in laatste instantie loyaal aan de politieke top, maar gedraagt zich ook als professioneel adviseur van die politieke top.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe frame je Rutte-1?

Machiavelli (Foto: Kaj Leers)
Het is armoe troef bij de oppositie sinds de bekendmaking van de regeer- en gedoogakkoorden die het kabinet van premier Mark Rutte schragen. De oppositiepartijen buitelen over elkaar heen in nietszeggendheid. Tot nu toe zijn alleen de SP en – min of meer – D66 in staat geweest de akkoorden inhoudelijk neer te sabelen middels leuke vondsten of keiharde sneren, oftewel ‘frames’.

“Boterzachte bezuinigingen.” “Dit kabinet laat de hypotheekrenteaftrek en de kilometerheffing ongemoeid.” “Echte hervormingen blijven uit.” “Dit kabinet bezuinigt geen 18 miljard maar hooguit 10 miljard.”  “Het buitenland zal hier niet blij van worden.” “Het kabinet staat met de rug naar de toekomst.”

Zomaar een handje uitspraken van leiders van oppositiepartijen uit diverse mediaoptredens. Het blijkt maar weer hoe slecht linkse partijen zijn in het neerzetten van een frame, het in negatieve doch speelse bewoordingen vangen van een (beleids-)voorstel van een concurrerende partij. Want geen van deze kritische woorden blijft hangen bij de doelgroepen die de partijen proberen te bereiken. Dat, of het op die manier verwoorden van de kritiek versterkt alleen maar de positie van het kabinet onder kiezers.

Ga maar na. Boterzachte bezuinigingen? Hervorming hypotheekrenteaftek en kilometerheffing gaan niet door? Echte hervormingen blijven uit? Het kabinet bezuinigt eigenlijk niet zo veel? ” O”, denkt de argeloze kiezer, “dus het valt allemaal heel erg mee. Da’s mooi!” Het buitenland? “Wat kan mij het buitenland nou schelen?” Het kabinet staat met de rug naar de toekomst? “Als die toekomst is dat de hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft, de kilometerheffing wordt ingevoerd, de pensioenleeftijd naar 67 gaat en de basisbeurs wordt omgezet in een leenstelsel, dan vind ik het prima dat het kabinet daar met de rug naartoe staat!”

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dissidenten hebben spijt van akkoord

Elke week maakt GeenCommentaar ruimte voor een artikel van de satirische website de Speld! Nieuws zonder de ‘feitish’ van de reguliere media.

Jongleren (Foto: Flickr/Cayusa)

Voormalig CDA-dissidenten Kathleen Ferrier en Ad Koppejan hebben nu al spijt van hun beslissing om het regeer- en gedoogakkoord goed te keuren. “Ontzettend vermoeiend, dat worden de komende vier jaar. Door het akkoord te steunen én het kabinet kritisch te volgen, moeten we een soort politiek jongleerkarwei gaan klaren. Dat we daar niet langer stil bij hebben gestaan. Principes zijn leuk, maar ik wil ook nog vrije tijd overhouden,” aldus Koppejan. Door de ‘ongelukkige beslissing’ zitten de kamerleden nu met stapels extra werk, een existentiële crisis en lopen ze een aanzienlijk bedrag aan wachtgeld mis.

Zowel Koppejan als Ferrier waren aanvankelijk van plan het regeerakkoord af te keuren, uit de fractie te stappen en hun wachtgeld voor de komende jaren op te strijken. “We hoopten eindelijk onze sociale principes te gelde te kunnen maken, want dat is al moeilijk genoeg. Mensen zonder principes komen zo aan het werk bij een bank of verzekeraar, maar als je eenmaal voor principes hebt gekozen is de toekomst erg schraal.”

Helaas voor de beide kamerleden vonden ze fractieleider Maxime Verhagen op hun weg. Verhagen wilde de voltallige fractie achter zich hebben. “Leuk opportunistisch gespeeld van Maxime, maar het doorkruiste wel mooi onze plannen om Den Haag met een flinke zak geld te verlaten,” aldus Ferrier. Een alternatief was het zonder meer goedkeuren van het akkoord. “Dan zouden we in onze gebruikelijke ‘regeringspartij-winterslaap’ zijn gegaan. Je moet wel af en toe aanwezig zijn, maar het is toch vooral een hoop jaknikken en meestemmen. Niet ideaal, maar leefbaar.”

Vorige Volgende