Shortly after the initial release of some documents from whistleblower Edward Snowden I wrote a little summary about the IT-policy implications for Europe based on earlier columns. A lot of additional documents have come out since then and we can basically conclude that almost every computer system on the planet is fully broken or at least very vulnerable to NSA interference or manipulation. Nobody, including the NSA, Edward Snowden, Glenn Greenwald has a total oversight of all the in the tens of thousands of documents let alone the political or strategic implications of the info contained in them. Most of the news keeps focusing on the 'scandal' aspect and/or the person of Snowden. Being angry at the US government (practised by most opponents) and attacking the person of Snowden (a favorite of apologists of the US regime) distracts from defining adequate policy responses and so far there have been precisely none in Europe. This constitutes a massive failure of the various EU governments to protect their citizens' rights and the economic sovereignty of their nations. It is also strange in light of the fact that an adequate policy response had already been formulated in July 2001 and really just needs to be implemented.
INTERVIEW - In een interview van de BBC met Glenn Greenwald, insinueert de interviewster onder andere dat hij met zijn onthullingen eigenlijk terroristen helpt. Hij dient haar daarop stevig van repliek en laat en passant zien dat ze klakkeloos overheidspropaganda voor waar aanneemt terwijl dit aantoonbaar onjuist is.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
COLUMN - Nu is het officieel: de NSA, de Amerikaanse geheime dienst, heeft elke vorm van vertrouwelijke communicatie kapot gemaakt. De nieuwe serie documenten die Edward Snowden vorige week aan The Guardian en The New York Times heeft prijsgegeven, toont aan dat de NSA een kostbaar en al tien jaar lopend project heeft, Bullrun, dat erop is gericht om encryptie te breken of te ontzeilen.
Bullrun is, in de ogen van de NSA en haar Britse evenknie GCHQ, een groot succes. (De Britten schepten er intern zelfs enorm over op.) Grote delen van het versleutelde internetverkeer kunnen beide diensten inmiddels met gemak ontcijferen: haast niets is nog veilig voor ze.
Ze zijn daar vooral in geslaagd door bedrijven die cryptodiensten leveren, te koeioneren. Die hebben, vaak na grote druk van de NSA, geheime achterdeurtjes en zwakheden in hun software ingebouwd. Daardoor zijn bestanden die op zich goed zijn versleuteld, door de NSA alsnog makkelijk te ontcijferen. Sommige bedrijven hebben bijvoorbeeld stiekem ‘master keys’ ingevoerd. Alle sloten die gebruikers van zulke software zelf op hun bestanden hebben aangebracht, zijn met die cryptoloper eenvoudig ongedaan te maken.
Voorts heeft de NSA in allerlei veiligheidsprotocollen diverse regels doorgedrukt die zwakheden introduceerden. Vele veiligheidsexperts vermoedden al langer dat zoiets gaande was, maar door Snowdens klokkenluiderij liggen er nu documenten op tafel die zulks onomstotelijk bewijzen.
ELDERS - De Amerikaanse National Security Agency (NSA) bespioneert de hele wereld. Enkele recente reacties uit verschillende Europese landen.
Het Duitse blad Der Spiegel onthulde deze week op basis van documenten van klokkenluider Edward Snowden dat de NSA -anders dan president Obama beweert- veel verder gaat in zijn spionage dan de bestrijding van het terrorisme. Amerikaanse spionnen zijn actief in de Verenigde Naties, de Europese Unie, het Internationaal Atoomagentschap in Wenen en vele bevriende landen. Het doel is eenvoudig en klassiek: een informatievoorsprong opbouwen op iedereen. Op politiek, economisch en veiligheidsgebied. Sommigen reageren laconiek: dit is van alle tijden en elk land probeert dat. Het is weliswaar in strijd met diplomatieke codes en internationale verdragen, maar het gebeurt nu eenmaal en is moeilijk tegen te houden. De “fout” van de NSA is alleen dat ze ontdekt zijn. Maar niet iedereen legt zich er zo gemakkelijk bij neer.
In Duitsland gebruikte Peer Steinbrück, leider van de sociaaldemocratische SPD, de onthullingen over de NSA om zijn rivaal bij de aanstaande Bondsdagverkiezingen Angela Merkel (CDU) uit te dagen. Hij wil de onderhandelingen over een nieuw vrijhandelsverdrag tussen de EU en de VS onderbreken totdat volledigheid klaarheid is verschaft over de activiteiten van Amerikaanse spionnen in zijn land. “Wie weet zitten ze ook wel onder mijn bureau”, riep hij uit. Eerder had de Duitse regering verzekerd dat er geen Duitse wetten zijn geschonden, maar dat gelooft niet iedereen. Net zo min als in de onschuld van de sociaaldemocraten. Merkel had eerder al verwezen naar de betrokkenheid van SPD-kopstuk Steinmeier bij de inlichtingendiensten toen deze partij in 2002 nog in de regering zat. Met de Stasi nog vers in het geheugen zal deze affaire de komende weken nog wel een rol blijven spelen in de Duitse verkiezingsstrijd.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
NIEUWS - De VS heeft de Duitse schrijver Ilija Trojanow de toegang geweigerd. Er is geen reden voor de weigering gegeven, maar het lijkt er op dat hij gestraft wordt voor het protesteren tegen de spionage door de NSA.
ACHTERGROND - Wat vindt u van de NSA-afluisterpraktijken? Lastige vraag? Dat is niet zo gek – ‘de’ NSA-affaire is niet zo eenduidig, maar eerder een bord spaghetti. Het Pew Center for People and the Press bedacht daarom in juli dit jaar een experiment. Daarin onderscheidden de onderzoekers vier dimensies van ‘de’ affaire en stelden daar vervolgens bij 2.002 volwassen Amerikanen vragen over. Die vier dimensies waren: 1) bent u voor of tegen het verzamelen van metadata/inhoud (van mails, gesprekken, etc) door de overheid; 2) bent u voor of tegen het monitoren van e-mails of van telefoongesprekken, 3) bent u voor of tegen als de NSA een gerechtelijke goedkeuring voor het vergaren van informatie heeft en, ten slotte 4) bent u voor of tegen als het programma van de NSA als het onderdeel uitmaakt van anti-terrorismebeleid?
Wat bleek?
Met de name de verwijzing naar de gerechtelijke goedkeuring en als onderdeel van anti-terrorisme beleid hadden grote effecten op de goed-/afkeuring van ‘de’ NSA-affaire door ondervraagde Amerikanen. ‘Among the roughly 1.000 respondents who heard the government surveillance program described as occuring “with court approval” support was 12 points higher than among the other 1,000 who heard no mention of the courts.’ En als ondervraagden hoorden dat het NSA-programma onderdeel was van anti-terrorisme beleid, kreeg het negen punten meer steun dan als ondervraagden dat niet hoorden. Met deze statistieken in de hand, onderscheidt PEW zestien verschillende manieren om ‘de’ NSA-affaire te omschrijven en dus (minimaal) zestien verschillende beelden van die affaire waarmee burgers een antwoord geven.
ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: ondanks ophef over PRISM spioneren Braziliaanse dames met een app op hun vriendjes; een fotoreportage vanuit Ecuador’s nationale Yasuní park waar mogelijk (meer) naar olie geboord zal gaan worden; en een interessante korte videorepo uit een bekende ‘verslopte’ wolkenkrabber in Caracas, Venezuela.
Terwijl delen van Brazilië nog boos zijn over het gespioneer van de NSA in hun land, komt de New York Times met een kleiner gluurschandaal: Brasileiras maken namelijk gretig gebruik van een mobiele applicatie om op hun vriendjes te letten. Die app installeren de dames op vriendlief zijn telefoon, waarna zij onder meer zijn smsjes en GPS-locaties kunnen meelezen. De ontwikkelaar wast zijn handen in onschuld want “in de voorwaarden staat dat er toestemming moet zijn van de telefooneigenaar voor installatie.” Mmmm-hm.
Het tweede nieuws komt uit Ecuador. Zoals al eerder gerapporteerd mislukte daar het plan om met geld van de internationale gemeenschap olieboringen af te kopen in het natuurgebied van Yasuní. The Guardian toont in een mooie fotoreportage de natuurlijke weelde die nu potentieel in gevaar is.
Tot slot een interessante inside blik in een bekende sloppenwijk van Caracas, gehuisvest in een half afgebouwde wolkenkrabber. Hoewel er vooral veel sfeerbeeld in het filmpje zit zijn de korte interviews met bewoners de moeite waard. De videoreportage doet ook denken aan Louis Theroux’ documentaire vanuit Johannesburg: wat voor sommigen de hel is, noemen anderen thuis.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
U kunt vast nog wel een paar aanvullingen geven.
ANALYSE - Is Edward Snowden de enige die ontslagen werd na zijn historische lekkage van duizenden documenten? Booz Allen Hamilton, het bedrijf waar hij werkte (en niet de NSA, waarover meer) stuurde hem op 11 juli al de laan uit. Je zou verwachten dat na hem ambtelijk en politiek verantwoordelijken zouden volgen. En masse, gezien de band tussen de NSA en Booz Allen Hamilton. Want welke fatsoenlijke rechtsstaat besteedt haar geheimste dienst uit aan een bedrijf met winstoogmerk? Juist. Reden genoeg, zou je denken.
Je zou veiligheid een staatsaangelegenheid kunnen noemen; geen onderwerp voor bedrijven die winst moeten maken. Niet in Amerika. Booz Allen Hamilton heeft niet alleen toegang tot explosief materiaal, gezien Snowdens harddrives. Ook andere commerciële partijen zijn schaamteloos betrokken bij Amerika’s geheimste dienst. Zo ontwikkelden telecombedrijven software in opdracht van de dienst om hun klanten mee te kunnen bespioneren (schrijft de WSJ). Nog maar net gewend aan PRISM en xKeynote, blijken ook geheime projecten te bestaan als ‘Blarney, Fairview, Oakstar, Lithium and Stormbrew, among others, filter and gather information at major telecommunications companies. Blarney, for instance, was established with AT&T Inc. former officials say. AT&T declined to comment.’
Blijkbaar besteden Amerikanen niet alleen diensten en de ontwikkeling van software uit aan marktpartijen met een beursnotering. Daarmee hebben ze ook de ambtelijke en politieke verantwoordelijkheid weggemoffeld. En als dan iemand er met een laptop vol geheimen vandoor gaat, zijn er ook geen personele of organisationele consequenties. Ik ben eigenlijk wel benieuwd welke Nederlandse bedrijven betrokken zijn bij de AIVD – hoe hun vertakking er met de commercie precies uitziet.
Wij van WC-eend…
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.