In Mexico

Op 2 oktober 1968 vond in Mexico-Stad een bloederig drama plaats. Protesterende studenten eisten meer democratie en minder agressie van de oproerpolitie, maar werden door het leger omsingeld, ter plekke vermoord of opgepakt. Carlos Andrade Ruiz was ooggetuige van ‘het bloedblad van Tlatelolco’ en keert bijna vijftig jaar later terug naar de rampplek: ‘Wij schreeuwden op twee oktober 1968 voor een betere samenleving maar werden gewoonweg afgemaakt.’ Een reportage door Dirk Lotgerink. Studentenbeweging Om een beeld te geven van de sociaal politieke omstandigheden blikt Andrade Ruiz terug op de jaren zestig van de vorige eeuw: ‘Uit de Verenigde Staten kwam de contracultura, de tegencultuur overgewaaid. Vrije seks, drugs en rock-’n-roll,' zegt de inmiddels gepensioneerde advocaat in zijn kleine appartement in het centrum van Mexico-Stad. Mexicaanse studenten zijn in die tijd de hippies van het zuiden met een sterke drang naar democratische gerechtigheid. Op 26 juli gaan studenten van de universiteit Tecnológico de Monterrey ('El Tec') de straat op om het begin van de Cubaanse revolutie, vijftien jaar eerder, te herdenken.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Riccardof (cc)

‘Ik denk, dus ik verdwijn’

ELDERS - Mexico is al weken in de ban van massale protesten. Woedende studenten leggen universiteiten en belangrijke verkeersaders plat terwijl ze schreeuwen om het vertrek van president Enrique Peña Nieto. Wat is aan de hand? Een uiteenzetting door Dirk Lotgerink.

43 vermiste studenten

Tussen 20 en 26 september worden in de Mexicaanse deelstaat Guerrero verschillende demonstraties gehouden. Studenten van de links georiënteerde Escuela Normal Rural de Ayotzinapa, een Pabo op het arme platteland, roepen op tot massademonstraties en een optocht naar Mexico-Stad. Hier worden op 2 oktober herdenkingsceremonies gehouden voor ‘de slachtpartij van 1968’, toen een studentenprotest hardhandig door het leger werd neergeslagen en meer dan driehonderd demonstranten om het leven kwamen.

Maar om tot zo’n volkse optocht te komen eigenen de studenten zich stadsbussen toe en stelen zij benzine bij pompstations. Gestolen voertuigen worden zolang bij de school geparkeerd. De politie krijgt opdracht hard in te grijpen en enkele studenten raken gewond. Gefrustreerd en op zoek naar meer vervoersmiddelen, rijden de studenten naar de stad Iguala de la independencia, waar het op vrijdagavond 26 september helemaal mis gaat.    

Bij een poging een gestolen bus langs een barricade te krijgen, opent de politie het vuur en komt één student om het leven. Achtergebleven scholieren in Ayotzinapa sturen een extra konvooi om hun kameraden in Iguala bij te staan, maar tegen middernacht wordt ook deze groep aangevallen en vallen er nog twee doden. In de ontstane chaos kan slechts een aantal studenten vluchten of schuilen voor de kogelregen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

PRI vs. de rest 0-1

Locatie Guerrero in Mexico (Kaart: pickatrail.com)

De deelstaatverkiezingen in Guerrero zijn voorbij, en de winnaar is Ángel Aguirre Rivero, gouverneurskandidaat voor de coalitie ‘Guerrero Nos Une’ (‘Guerrero Verenigt Ons’). Zijn tegenstander Manuel Añorve (PRI) kondigde al aan winnaar te zijn, maar zal daarop terug moeten komen. Aguirre is de kandidaat die Guerrero in handen van links moet houden, als vertegenwoordiger die de PRD en diens kleine linkse bondgenoten PT en Convergencia.

De stembusgang in Guerrero was er niet zomaar één. Guerrero is in veel opzichten een battleground state. Het is een van de weinige staten waar de linkse PRD het gouverneurschap nog in handen heeft, terwijl voor de PRI een eventuele winst een flinke opsteker zou zijn met een schuin oog naar de verkiezingen in juli in Estado de México, ’s lands meest bevolkte en qua bevolkingsdoorsnede meest representatieve staat. De PRI regeert Estado de México praktisch sinds de revolutie en de huidige gouverneur, Enrique Peña Nieto, is erop gebrand in 2012 president te worden.

Een goed resultaat in Guerrero zou hebben betekend dat de PRI de huidige voorsprong in de peilingen ten opzichte van PRD en regeringspartij PAN van president Calderón zou kunnen verstevigen en niet al te veel problemen zou krijgen om in juli Peña Nieto’s opvolger in het zadel te krijgen. En dat zou weer een stevige steun in de rug zijn voor Peña Nieto’s ambities in 2012.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Cynisch, cynischer, PRI

Eén van de vele vermoorde vrouwen in Mexico (Foto: Jan-Albert Hootsen)

Mexico is een land dat lijdt onder geweld tegen vrouwen. En dan hebben we het niet alleen over de beruchte zaken in Ciudad Juárez, in de noordelijke grensstaat Chihuahua. Ook Estado de México, die als een hoefijzer rond de hoofdstad ligt geklemd, registreerde dit jaar een schrikbarend hoog aantal moorden op vrouwen. Tijd voor een onderzoek? Mis! Het SNPASEVM, een orgaan dat door verschillende bestuurslagen wordt gevormd, besloot dat er geen onderzoek hoeft te komen naar geweld tegen vrouwen in Estado de México, de meest bevolkte deelstaat van Mexico. Met dank aan het onvoorstelbare cynisme van de PRI.

Jaarlijks worden in Mexico op een bevolking van 112 miljoen gemiddeld 2500 vrouwen vermoord, een ijzingwekkend hoog aantal. Ondergesneeuwd door de lawine aan nieuwsberichten over de drugsoorlog legt dat cijfer een bijzonder nare ontwikkeling bloot, of liever gezegd een gebrek aan ontwikkeling: sinds de beruchte vrouwenmoorden van de jaren negentig in Ciudad Juárez is er blijkbaar heel weinig veranderd. Nog steeds zijn vrouwen een makkelijk doelwit van geweld, of dat nu binnen een huiselijke context is, in het bredere verhaal van de drugsoorlog of om wat voor andere reden dan ook.

Een rij roze kruizen (Foto: Jan-Albert Hootsen)Behalve het geweld is de immer etterende straffeloosheid in Mexico, waar minder dan tien procent van de misdaden adequaat wordt onderzocht en een nog veel minder hoog percentage tot een veroordeling in de rechtbank leidt, een groot probleem. In het geval van vrouwenmoorden leidt slechts drie procent van de zaken daadwerkelijk tot een rechterlijke uitspraak, zo meent Teresa Incháustegui Romero, die namens de linkse oppositiepartij PRD de federale Kamercommissie Vrouwenmoorden leidt. “En dan weten we bovendien niet om wat voor veroordelingen het gaat,” zei ze in november. “Oftewel of het om veroordelingen of vrijspraak gaat. Daarbij weten we dat in sommige van die zaken familieleden in hoger beroep zijn gegaan.”

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

What’s wrong with this picture?

Als onwetende Europeaan zou je onderstaande foto helemaal verkeerd kunnen opvatten. Wat is hier aan de hand?

Wat is er in Oaxaca aan de hand? (Foto: Jan-Albert Hootsen)
Nee, dit is geen re-enactment van Hitler’s machtsovername in 1933. Dit is het nieuwe gemeentebestuur van Oaxaca de Juárez, hoofdstad van de deelstaat Oaxaca. Het is het moment waarop het nieuwe stadsbestuur de eed van trouw aan de wetten van stad, staat en republiek aflegt, wat in het Spaans ‘Tomar Protesta’ heet. Dit gebaar heeft overigens verder niets met de Hitlergroet te maken, maar heeft wel dezelfde oorsprong. Het gaat terug tot 1892, en was oorspronkelijk de wijze waarop burgers in de Verenigde Staten hun vlag begroetten. Later is het gebaar overgenomen door meerdere landen, waaronder Mexico en Nazi Duitsland. In Mexico betekent de gestrekte arm dat men zich committeert aan de vooruitgang: door de arm naar voren te richten, belooft een politicus land, staat of gemeente beter te maken en een glorieuze toekomst in het vooruitzicht te stellen.

Luis Ugartechea Begué is de nieuwe burgemeester van de deelstaathoofdstad, in een periode van historische politieke verandering in de regio. Oaxaca werd ruim 80 jaar op dictatoriale wijze geregeerd door de PRI, de partij die Mexico tot 2000 geheel onder controle had. PRI-gouverneurs en regeringen gedroegen zich als ware caciques, een lokaal heerser (in sommige gevallen is het woord ‘krijgsheer’ ook van toepassing), die door corruptie, vriendjespolitiek, nepotisme en geweld de toch al arme staat onder de duim houdt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mexico in 2011: de weg naar de verkiezingen van 2012

2012 - Einde van de wereld of Mexicaans verkiezingen?

Allereerst natuurlijk iedereen een geweldig 2011 toegewenst! Moge het een mooi en vruchtbaar jaar worden voor iedereen. Voor Mexico mogen we hopen dat 2011 beter wordt dan de afgelopen jaargang, maar daar geloven weinig mensen in het land echt in. Mexico kampt met een meervoudige crisis en het wordt een hels karwei voor de Mexicanen de problemen op te lossen. Wat kunnen we verwachten van het nieuwe jaar? Een voorspelling in drie delen. Vandaag De Weg Naar 2012. Want 2011 wordt het jaar waarin de presidentskandidaten voor volgend jaar hoogstwaarschijnlijk echt duidelijk worden.

Mexico gaat in 2012 weer een nieuwe president kiezen en langzaam wordt duidelijk wie de strijd met elkaar aan gaan. Aangezien het staatshoofd grondwettelijk gezien niet herkozen kan worden, moet Felipe Calderón sowieso het veld ruimen. Enkele jaren geleden stond zijn Partij van de Nationale Actie (PAN) nog voor in de peilingen, maar de economische crisis en de weinig succesvolle strijd tegen de georganiseerde misdaad hebben het aanzien van de regeringspartij ernstig geschaad. Mede daardoor lijkt de Partij van de Geïnstitutionaliseerde Revolutie (PRI), die Mexico voor 2000 ruim 70 jaar dictatoriaal regeerde, nu de winnaar te gaan worden.

PRI
Enrique Peña Nieto (Foto: Flickr/World Economic Forum)Voor de PRI is Enrique Peña Nieto, gouverneur van Estado de México, de absolute favoriet. Mediageniek, charismatisch en geholpen door een enorme mediacampagne van ‘s-lands grootste TV-zender Televisa loopt de jonge politicus mijlenver voor op alle concurrentie. Zijn belangrijkste concurrent binnen de partij, partijvoorzitter Beatriz Paredes, heeft al aangegeven af te zien van een kandidatuur, terwijl senator Manlio Fabio Beltrones niet in de buurt van Peña Nieto komt qua populariteit. Hoewel laatstgenoemde niet op de steun van de hele partij kan rekenen, lijkt zijn kandidatuur niet echt in gevaar te komen, vooral omdat hij mediagenieker is dan wie ook (met dank aan zijn vrienden van Televisa). Hij trouwde afgelopen jaar in een glamourhuwelijk met de bekende soap-actrice Angélica Rivera.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.