populisme Archives - Pagina 4 van 23

Foto: Gerrit Burow (cc)

Pas op met populisme

20 oktober 2018 , 08:00 , door Gastauteur

ANALYSE - Een halve eeuw nadat een aantal academici het eerste wetenschappelijke boek over populisme schreven, lijkt er nog steeds weinig duidelijkheid te bestaan over wat populisme nu eigenlijk is. Maar onder wetenschappers is een sterkere consensus ontstaan over wat populisme is, schrijft Matthijs Rooduijn op Stuk Rood Vlees.

Precies een halve eeuw geleden was een groep academici druk bezig met het schrijven van het eerste echte wetenschappelijke boek over populisme. De belangrijkste conclusie: er kon geen overeenstemming worden bereikt over wat populisme nu eigenlijk was. Als je vandaag de dag kijkt wat er allemaal over populisme wordt gezegd en geschreven, zou je bijna denken dat er in de afgelopen vijftig jaar nauwelijks iets is verandert: nog steeds lijkt er weinig duidelijkheid te bestaan over wat populisme nu eigenlijk is.

Maar schijn bedriegt. In de afgelopen jaren is er onder wetenschappers een steeds sterkere consensus ontstaan over wat populisme is en hoe we het zouden moeten bestuderen. Dat betekent natuurlijk niet dat er geen meningsverschillen meer bestaan. Maar het betekent wel dat die meningsverschillen kleiner zijn dan ooit tevoren.

Een “ideationele” definitie van populisme

De meeste onderzoekers zien populisme, kort samengevat, als de boodschap dat het goede volk wordt verraden door een slechte elite die geen flauw idee heeft van wat gewone burgers belangrijk vinden. Sommige wetenschappers omschrijven die boodschap als een “dunne ideologie”, terwijl anderen het over een “discours” of een “stijl” hebben. Maar wat de precieze benaming ook is, deze onderzoekers zijn het met elkaar eens dat het om een inhoudelijke boodschap gaat die het volk tegenover de elite plaatst.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | Populisten en de krimpende ruif

2 oktober 2018 , 12:17 , door Jos van Dijk

Mensen die door bezuinigingen geraakt worden, zijn niet per se anti-immigratie of anti-elite. Ze verliezen alleen hun vertrouwen in de staat en politici – ‘het systeem’ – als blijkt dat nieuwkomers moeten mee-eten uit hun krimpende ruif, terwijl grote bedrijven bevoordeeld worden met, bijvoorbeeld, afschaffing van de dividendbelasting.

NRC journaliste Caroline de Gruyter las een Zweeds en een Brits onderzoek naar de groei van de aanhang van populistische partijen. De onderzoekers vonden in beide gevallen een sterk verband met bezuinigingsmaatregelen. Ze konden die groei zelfs vastpinnen op een concrete maatregel.

Foto: Tim Green (cc)

De koers van VVD en CDA: vloek of zegen?

7 september 2018 , 11:00 , door Joost van Spanje

COLUMN - Reactie op een pleidooi van Joshua Livestro voor een koerswijziging bij VVD en CDA. Wetenschappelijk werk dat hij aanhaalt leidt tot meer genuanceerde conclusies. Bovendien is Livestro’s beeld van het gevaar van tegemoetkomen aan niet-“fatsoenlijke” standpunten wat eenzijdig.

“Onder gevaren verstaan beide partijen tegenwoordig vooral migratie. Die ontwricht volgens hen samenleving, arbeidsmarkt en verzorgingsstaat.” Terecht merkt Joshua Livestro, hoofdredacteur van opiniesite Jalta, op dat VVD en CDA hameren op terugdringing van immigratie en op vergaande integratie van immigranten in onze samenleving. In die zin lijken die partijen op PVV en FvD.

Zaterdag waarschuwde Livestro in NRC Handelsblad voor deze koers. Hij ontwaarde erin een “ideologische samenspanning” met PVV en FvD, een term die hij ontleende aan het boek How Democracies Die van twee politicologen van de Harvard Universiteit, Steven Levitsky en Daniel Ziblatt. Op basis van een bepaalde interpretatie van de term pleitte Livestro voor “koerswijziging bij centrumrechts.”

Onder ideologische samenspanning verstaat Livestro: “door stukje bij beetje de extreme agenda en de retoriek van de randpartij over te nemen, treden gevestigde partijen feitelijk op als stille vennoot van deze extreemlinkse of -rechtse concurrent.” Hij vindt dat gevaarlijk, want “eigen beginselen vormen dan niet langer een rem op het ongrondwettelijke streven van de zogenaamd buitengesloten partij.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Economisch realisme zal nationalisme verslaan

25 juni 2018 , 11:39 , door Jos van Dijk

Anatole Kaletsky meent dat het nationalisme in de hedendaagse politiek het op den duur zal verliezen van ‘economisch realisme’

Nationalisme will go bankrupt schrijft hij op Social Europe

Almost wherever we look – at the United States or Italy or Germany or Britain, not to mention China, Russia, and India – an upsurge of national feeling has become the main driving force of political events.

What, then, explains the sudden dominance of nationalism? There is not much positively patriotic about the new nationalism in Italy, Britain, or even the US. Instead, the upsurge of national feeling seems largely a xenophobic phenomenon, as famously defined by the Czech-American sociologist Karl Deutsch: “A nation is a group of people linked together by a common error about their ancestry and a common dislike of their neighbours.” Hard times – low wages, inequality, regional deprivation, and post-crisis austerity – provoke a hunt for scapegoats, and foreigners are always a tempting target.

Maar volgens Kaletsky is the xenophobic effort to blame economic hardship on foreigners doomed to failure.

In the months or years ahead, voters in the US and Italy will learn the same lesson. There, too, scapegoating foreign influences, whether through trade or immigration, will do nothing to lift living standards or address the sources of political discontent.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Bullshit banen zijn een voedingsbodem voor het populisme

22 augustus 2018 , 09:31 , door Age Letor

The Economist interviewt David Graeber, de auteur van het boek “Bullshit Jobs: A Theory“.

I think a lot of the—often quite legitimate—rancor directed at the “liberal elite” is based on resentment of those working-class people see as having effectively grabbed all the jobs where you’ll actually get paid well to do something that’s both fun and creative, but also, obviously benefits society.

For everybody else, unless you get very lucky, your choices are largely limited to two options. You can get a basically bullshit job, which will pay the rent but leave you wracked with the guilty feeling that you are being forced, against your will, to be a fraud and a parasite. Or, you can get a helpful, useful job taking care of people, making or moving or maintaining things that people want or need – but then, likely you will be paid so little you won’t be able to take care of your own family.

Foto: Piotr Drabik (cc)

Poolse president wil het volk raadplegen

15 juni 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Andrzej Duda, de president van Polen, wil het EU-lidmaatschap onderwerp maken van een referendum over de nieuwe grondwet.

De Poolse senaat moet er nog over oordelen, maar als het aan president Duda ligt komt er in november in Polen een referendum waarin de bevolking zich kan uitspreken over het lidmaatschap van de EU en de NATO. Moet het lidmaatschap van deze internationale organisaties grondwettelijk worden vastgelegd, wil Duda van de Polen weten. Hij had voor het referendum een lijstje van 15 vragen opgesteld, maar dat zal worden gereduceerd tot 10. Daaronder vragen als: moet de Poolse grondwet de soevereiniteit van het land binnen de Europese Unie garanderen, moet de Poolse grondwet voorrang krijgen boven internationale wetgeving? En verder nog: moet het meer dan duizend jaar oude christelijke erfgoed in de grondwet genoemd worden als een belangrijke bron van traditie, cultuur en nationale identiteit? Moet de grondwet het gezin beschermen?

Ondanks deze op de ideologie van de regerende partij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) toegesneden vragen is het nog niet zeker of Duda steun krijgt voor zijn referendum. Zelfs binnen de PiS zijn er vragen. De prioriteit van de Poolse wet boven die van de EU is feitelijk een achterhaalde gedachte aangezien alle lidstaten al met het omgekeerde hebben ingestemd. Oud-premier Leszek Miller neemt het initiatief van de president niet serieus. De toekomst van Polen in de internationale gemeenschap is niet alleen van Polen, maar ook van andere landen afhankelijk. ‘We kunnen de bevolking net zo goed vragen of men het er mee eens is dat we aan elk wereldkampioenschap voetbal gaan deelnemen.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Schaamteloos VVD-populisme

18 mei 2018 , 15:00 , door Klokwerk

De VVD loopt populair te doen over problemen met asielzoekers die ze zelf veroorzaakt hebben.

Onmiddellijk ontruimen!

En paf! CDA en VVD trekken de grote broek aan, en eisen dat Amsterdam de onterecht door asielzoekers en uitgeprocedeerde mensen gekraakte woningen on-mid-del-lijk ontruimt.

Want de wet is de wet en daar moet ook de hoofdstad zich aan houden, nietwaar?

Ja, ongetwijfeld maken deze partijen zich daarmee weer erg populair bij eigenlijk alle burgers met gezond verstand… tenminste voor zover ze niet heel goed zijn ingelezen in die materie. Want laten we wel zijn: wie is er tegen een overheid die de wet handhaaft? Er is niets dat logischer klinkt dan dat, toch?

Fraai staaltje populisme

Helaas, het is een fraai staaltje populisme waar we dreigen in te trappen. Want wie iets meer weet van deze zaak ziet heel goed in waarom het nieuwe college van GroenLinks, D66, SP en PvdA niet meteen wil ontruimen.

Want als er ontruimd wordt (wat nogal wat kost ook), waar gaan die mensen dan heen?

Naar de volgende illegale kraakpartij misschien?

Daar zitten de mensen in Amsterdam absoluut niet op te wachten lijkt mij.

Waan van de dag

Rage against the Machine: wanneer gaan de tegenstanders van Trump het eindelijk snappen?

18 augustus 2018 , 11:43 , door Age Letor

ANALYSE - Journalist Björn Soerens analyseert de strategie van de tegenstanders van Trump en de rol van de pers. Door de verkeerde aanpak maken ze hem alleen maar sterker.

De Democraten bekampen Trumps leugens met verontwaardiging, maar ze vergeten de kiezers voor zich te winnen met eigen beleidsvoorstellen.

Zo lang op elke mug wordt geschoten, zal de olifant blijven ontsnappen. Dàt is de grote Amerikaanse Tragedie.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Foto: ~Beekeeper~ (cc)

Goed en kwaad in het publieke debat

16 april 2018 , 14:00 , door Lennart

OPINIE - Lennart Quispel plaatst kanttekeningen bij Rutger Bregman’s visie op het publieke debat.

Rutger Bregman stort zich in zijn nieuwste artikel op het bekende epos The Lord of the Rings. Volgens hem zouden wij het publieke debat zien als een epische strijd tussen Goed en Kwaad. In LOTR is dat een heel duidelijk verschil: mensen (of liever gezegd, wezens) in het boek zijn, volgens Bregman, inherent Goed of Kwaad. Het is een soort identiteit, en heel duidelijk herkenbaar. En zo zouden we het publieke debat ook zien: wij zitten in Team Goed, omdat we nu eenmaal goed zijn, en de anderen zitten in Team Kwaad, en zijn dus noodzakelijkerwijze schurken.

Het is voor mij al een hele tijd geleden, maar ik heb voor mijn gevoel toch een ander boek gelezen. Het epos dat ik in mijn jeugd verslond ging er juist over, dat het onderscheid tussen Goed en Kwaad helemaal niet zo duidelijk is. Dat begint al met de Ring zelf, het voorwerp waar het hele verhaal eigenlijk om draait. Het is het Ultieme Kwaad, maar het geeft de drager ook onzichtbaarheid, waardoor hij in staat is om zichzelf of zijn kameraden uit penibele situaties te redden. Frodo, de echte held van het verhaal, komt regelmatig voor de keuze te staan om de Ring te gebruiken om de helden uit een situatie te redden, maar gebruik van de Ring zorgt ervoor dat hij corrumpeert, en ook nog dat de grote Schurk Sauron weet waar hij is, zodat hij zijn elitetroepen, de nare Nazguls, achter hem aan kan sturen. Elke keer weer moet Frodo kiezen … niet tussen een duidelijke afgebakend Goed en Kwaad, maar juist tussen twee verschillende Kwaden, waarbij de gevolgen van zijn keuze helemaal niet zo duidelijk zijn.