Sociaal werk is altijd politiserend

Het sociaal werk moet gepolitiseerd worden, maar dan is een “kritisch perspectief op het proces van depolitiseren dat zich in de afgelopen tientallen jaren heeft voorgedaan” wel nodig. Een betoog van Jeroen Boekhoven, in het dossier ‘politisering van het  sociaal werk’ op Sociale Vraagstukken. Kleur herkennen betekent in dit geval inzicht in (de macht van) het depolitiserende vertoog, dat een enorme invloed heeft op manieren waarop politici, burgers en sociaal werkers tegen politieke standpunten en sociale interventies aankijken. Zicht op de dwingende kracht van dat vertoog is noodzakelijk om zicht te hebben op de politieke aspecten van sociaal werk. Depolitisering begon, paradoxaal genoeg, in de politieke arena. Een van de vroegste en helderste voorbeelden van die trend kwam van Iron Lady Margaret Thatcher (1925-2013), aan het begin van de jaren tachtig. En in 2003 herhaalde haar partijgenoot David Cameron haar woorden: ‘There is no alternative’. Daarmee gaven ze hun beleid een aura van vanzelfsprekendheid, en verborgen ze hun politieke ideaal over het verdelen van rechten en plichten (en lasten en lusten) onder burgers. Maar aan de basis van hun beleid stonden de sociaaleconomische, neoliberale perspectieven van Milton Friedman en zijn Chicago Boys, die vrije marktwerking als oplossing zagen voor maatschappelijke problemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Democratisch Discours: Commissie Remkes

VERSLAG - Op 13 december presenteerde de Staatscommissie Parlementair Stelsel haar rapport ‘Lage drempels, hoge dijken. De Commissie Remkes, vernoemd naar haar voorzitter, heeft twee jaar lang onderzoek gedaan naar de wijze waarop ons parlementair stelsel vernieuwd moet worden. En dat is hoognodig.

Op dinsdag 18 december woonde ik een lezing bij over het rapport van Remkes, georganiseerd door het Montesquieu Instituut. Een panel van wetenschappers gaven hun mening over het rapport.

Lage drempels

‘Hou toch op over die gele hesjes’ klinkt naast mij. Een van de panelleden heeft zojuist het g-woord laten vallen om de onvrede met de politiek te illustreren. De irritatie is begrijpelijk: een 2000-koppige demonstratie van wetenschappers wordt bekroond met een klein artikel op een achterpagina, terwijl de media op elke geel-gehesde demonstrant of klaar-over duikt.

Desalniettemin staat vast dat er een kloof tussen burger en bestuurder is. Commissielid Ruud Koole schetste een tegenstelling tussen hoogopgeleiden en laagopgeleiden, waarbij de laatsten zich voelen achtergelaten in het licht van globalisering en migratie.

Als hun stemmen geen weerklank vinden bij ‘establishment’ politici, zoeken zij hun toevlucht tot populistische partijen. Om dit te voorkomen moet dit ‘establishment’ minder neerbuigend over het ‘hoi polloi’ zijn en de oren open zetten. Of zoals Martin Sommer het verwoordt: ‘Remkes wil eigenlijk dat de D66-kiezer eens wat beter naar Wilders luistert’. De politiek moet toegankelijker voor de burger; er moet een lage drempel zijn voor betreding van de tempel der democratie.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Gilbert Sopakuwa (cc)

Een nieuwe oppositie in Hongarije

ANALYSE - De aanhoudende demonstraties in Boedapest tegen de regering Orbán worden door sommige commentatoren al opgetogen betiteld als „een opstand tegen het hele politieke regiem.” Dat mag nog „wishfull thinking” zijn – een algemene volksopstand die in staat is Orbán ten val te brengen is waarschijnlijk nog een behoorlijk eind weg – maar feit is wel dat er sprake is van een duidelijke omslag. 

Het begon eigenlijk allemaal begin december, toen de Centraal Europese Universiteit (CEU) gedwongen was haar verhuizing naar Wenen aan te kondigen. Min of meer tegelijkertijd werden ook alle private media in handen van Fidesz oligarchen samengevoegd in één bedrijf, waarmee nog eens werd onderstreept dat de facto 90% van de media in het land (private én publieke media) onder centrale Fidesz-controle staan. Kort daarop volgde de aanname van de „Slavenwet” waardoor werknemers gedwongen kunnen worden 400 overuren per jaar te maken (maar betaling volgt pas na drie jaar), de wet op de instelling van aparte rechtbanken direct onder Fidesz controle, een wet die civiele controle op het Hongaarse leger verzwakt, en een wet die de verkoop van een grote reeks campings en hotels rond het Balatonmeer aan Fidesz oligarch en stroman van Orbán Lörenc Mészaros sanctioneert.

Foto: Terry Presley (cc)

Klimaat: trumpisme, vluchtelingen-polonaise en de rose wolk van links

COLUMN - Het klimaatscenario zal de komende decennia alleen maar zwarter en zwarter worden. Ik kan u dan ook nu al verklappen dat die 2 graden doelstelling voor het jaar 2100 bij lange na niet gehaald zal worden: ga maar uit van een stijging van 3.5 a 4 graden Celsius tegen het jaar 2100. En voor daarna een zwart gat. En nee, dat wordt niet het pretje van “lekker, altijd zomer”.

Waarom dat pessimisme? Ik heb daar drie argumenten voor.

Een geopolitiek feestje

India en China zijn straks samen goed voor bijna de helft van de wereldbevolking, en het zijn landen die jaren achtereen dubbele groeipercentages per jaar aftikken. Voor China betekent dat dat de economie, en dus de uitstoot, elke pakweg 10 jaar verdubbelt.

Het grote probleem is dat China en India net komen kijken op het decadente welvaartsfeestje waar het Westen al heel wat decennia aan mee doet.

Stel je hebt een ruig feest waar iedereen de grootste lol heeft met het meestampen van carnavalskrakers in een eindeloze polonaise. Komen er een paar zeurkousen die roepen dat het te veel wordt, en dat we met z’n allen door de vloer dreigen te zakken. De twee dikste mensen van de zaal wrijven zich vergenoegd in de handen en gooien zich vol overgave in het feestgedruis. Ja doei, hoor je ze hardop denken wij zijn net twee minuten binnen, wij willen nou ook wel eens een keertje stevig feesten.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Charly W. Karl (cc)

Wat heeft het establishment eigenlijk misdaan?

COLUMN - Enige tijd terug postte ik een politiek stukje op mijn Facebook-pagina. Ik was me aan het ergeren aan ‘volksvertegenwoordiger’ Baudet, die in het nieuws was. Omdat meneer niet werkt voor zijn geld. Ondanks de dikke ton aan belastinggeld die hij jaarlijks opstrijkt, had hij vrijwel alle begrotingsdebatten laten schieten. Ik schreef:

Hemeltergend, vooral als je weet hoe echte politici (van links tot rechts) zich de tyfus werken om het land beter te maken, je dan zo’n luie uitvreter ziet zitten die niet eens op komt dagen voor de belangrijkste debatten.

Omdat mijn social media filter bubble (gelukkig) niet zo waterdicht is dat alle Baudet-aanhangers er uit gefilterd zijn, leidde dat tot enige discussie met wat vrienden en kennissen die sympathiseren met het Forum voor Democratie (Fvd).*

Geen vertrouwen in de politiek

Boeiend was een woordenwisseling met iemand die aangaf rechts te zijn, maar geen vertrouwen in de politiek te hebben. Überhaupt twijfelde hij over het nut te stemmen. Het was toch allemaal één pot nat. Als hij al naar de stembus ging, werd het dus een anti-establishmentpartij. En het rechtse FvD was dan een goede keus, hoewel een Partij voor de Dieren ook een optie was.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Heden ten dage

COLUMN - Afgelopen Kerst stond bij ons thuis hodie, hodie van Jan Pieterszoon Sweelinck op (u wilt niet weten aan welke hoeveelheden met uitsterven bedreigde avondlandische cultuur wij onze dochter blootstellen) en daarin viel mij ineens de passage hodie exultant justi op, ‘de rechtvaardigen verheugen zich vandaag’.

Zou het? Ook deze Kerst heeft de Heilige Vader weer gewag gemaakt van het toenemend verval der zeden. In the good old days wilde dat nog wel eens over multi phylti corti rocci gaan, maar heden ten dage gaat het over zaken die meer hout snijden: dat er nog steeds voor de Mariams en Yusufs van deze wereld geen plaats is, niet in de herberg en nergens niet. En dat het er inmiddels een paar miljoen zijn.

Dat is maar één voorbeeld. Er is vandaag niet veel voor de rechtvaardigen om zich over te verheugen, en eigenlijk was Hodie exultant justi al gierende fictie in de dagen van Sweelinck en dat is het nu nog.

En toch is er een feest dat zingt van ‘Vrede op aarde’, dat verhalen vertelt – van Annunciatie tot de Drie Wijzen en van Magnificat tot de Herders – waarin het niet de macht, het geld en het succes zijn die het laatste woord hebben en met een paus die nog maar eens benadrukt dat je vluchtelingen geen opvang moet bieden, maar een toekomst.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

KORT | Vrijwillige vuurwerkvrije zones

Gemeente Den Haag stelt vrijwillige vuurwerkvrije zones in. Bewoners maken daar met elkaar afspraken over waar wel en niet vuurwerk afgestoken mag worden. Er is nu ook al aangekondigd dat de politie er niet gaat handhaven; dat moeten die burgers daar ook zelf oplossen. Heel verstandig om dan van te voren al aan te kondigen dat er niet gehandhaafd gaat worden – echt een steun in de rug voor mensen die niet van vuurwerk houden.

Ik vraag me af wat hier nou achter zit: lafheid om niet te durven handhaven, compleet van de werkelijkheid losgezogen onnozelheid om te denken dat dit gaat werken, of is het gewoon ballorige verelendungspolitiek in een poging de anti-vuurwerklobby te ondermijnen? Of vinden ze het in Den Haag echt leuk dat er straks in die buurten straatgevechten en lynchpartijen gaan optreden vanwege die paar zeikerds die wel het gore lef hebben om te durven klagen over de vuurwerktradities waar iedereen zo’n lol aan beleeft?

Dit idee kan natuurlijk ook uitgebreid worden naar andere beleidsterreinen. Dat anti-rookbeleid voor de horeca kan ook afgeschaft. In het verleden is immers gebleken dat rokers en niet-rokers prima afspraken konden maken over roken in de horeca, en dat was tot volle tevredenheid van iedereen die rookte.

Foto: DryHundredFear (cc)

De schraalheid van wit links

Jolande Withuis beweerde vorige week dat het streven naar diversiteit slecht is voor vrouwen, aangezien het feministische doelstellingen ondermijnt. Diversiteit, stelt Withuis, was ooit bedoeld om een evenredige vertegenwoordiging van vrouwen in allerlei sectoren en niveaus van de samenleving voor elkaar te krijgen.

Volgens mij noemden we dat toen gewoon gelijke rechten of kortweg emancipatie, en kwam ‘diversiteit’ pas in zwang ver nadat de grondwetsherziening van 1983 zich uitsprak tegen alle vormen van discriminatie, of dat nu wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of anderszins was.

Withuis betreurt dat kennelijk. “Inmiddels hebben ook allerlei minderheden zich onder deze paraplu weten te scharen en omvat diversiteit nagenoeg eenieder die niet behoort tot de vermaledijde categorie ‘oude, witte, heteroseksuele man’. [..] ‘Diversiteit’ veegt niet alleen wezenlijke tegenstellingen onder het tapijt, het diversiteitsstreven leidt er ook toe dat mensen op verkeerde gronden een plaatsje onder de zon eisen (of krijgen) in plaats van op grond van hun kwaliteiten. Diversiteit is een valkuil.”

En waarom is het een valkuil? Vrouwen zijn in Nederland inmiddels evengoed opgeleid als mannen en zijn allang hun gelijken, dus je boet niets aan kwaliteit in als je meer vrouwen aanstelt. “Maar een bedrijfstop met meer ‘zwarte’, gehandicapte of transseksuele mannen gaat vrouwen echt niet helpen.” Een raar argument: alsof het tegengaan van racisme vrouwen zou moeten helpen. Withuis ziet zelfs niet in dat tenminste vrouwen van kleur daar baat bij kunnen hebben.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Thomas Galvez (cc)

De markt deugt (niet)

COLUMN - Elk land krijgt de markt die het verdient, deugend of niet, betoogt Marcel Canoy in zijn column op Sociale Vraagstukken.

Dingdong. In de linkerhoek bevindt zich de grote kampioen Adam Smith, bijgestaan door zijn charmante assistente Deirdre McCloskey. In de rechterhoek de vuige uitdager Bernard Mandeville, vergezeld door luid boegeroep van de linkse kerk.

Het gevecht kan beginnen. Mandeville opent met een directe rechtse op de kin van Smith, die meteen gestrekt gaat. We hebben het niet over een bokswedstrijd, maar over een filosofische strijd waarin Bernard Mandeville met zijn uiterst provocerende fabel der bijen een lofzang op het eigenbelang hield. Handelen in het belang van anderen vond hij verdacht, ijdel of uiteindelijk te verklaren uit eigenbelang.

Adam Smith was het fundamenteel met Mandeville oneens en bestreed hem in scherpe bewoordingen. Smith was een aanhanger van Aristoteles en geloofde dat mensen nastreven deugdelijk te zijn. Hij gunde Mandeville wel het punt dat veel (vooral economisch) handelen uit een welbegrepen eigenbelang ontstaat, maar dat impliceert in het woordenboek van Smith geen puur egoïsme, maar een balans tussen eigenbelang en het belang van anderen.

De tragiek

De tragiek is dat Smith en Mandeville later volkomen onterecht op één hoop werden gegooid. De eerste omdat hij in de onzichtbare hand zou geloven en daarmee de onvrijwillige grondlegger werd voor het naakte kapitalisme. De tweede omdat die zou hebben aangetoond dat markten fundamenteel slecht gedrag uitlokken, of zelfs alleen floreren bij ondeugdelijk gedrag.

Foto: Alexandre Dulaunoy (cc)

Kunst op Zondag | Kader Attia

Kader Attia, won vorig jaar de Marcel Duchamps Prijs. Tot oktober is in Gent werk van hem te zien. Zoals vaker bij Kader Attia, is de tentoonstelling in Gent meer een museale installatie, met componenten uit diverse werken die vooral “herstel” als onderwerp hebben.

Zijn inspiratiebronnen (zegt hij zelf): politicus/filosoof Pierre-Joseph Proudhon (“eigendom is diefstal”), de dichter Oswald de Andrade (stelde in het Cannibal Manifesto dat Brazilië zich alleen kan verweren tegen de koloniale Europese cultuur door het te “kannibaliseren”) en psychiater Frantz Fanon, lid van het Algerijnse Bevrijdingsfront (schreef over de psychologische effecten van kolonisatie en hoe men zich er van kan bevrijden).

Oil and Sugar #2, 2007.

Neemt u rustig de tijd voor de rest van onze expositie van vandaag.

Ghost, 2007.
cc Flickr Herry Lawford New Art from the Middle East - Kader Attia - Ghost 2007

Hier Kader Attia zelf over Ghost:

Ghardaïa, 2009.
cc Flickr duncan c photostream Untitled (Ghardaïa), Kader Attia, Tate Modern

Repair of the Occident to Extra-Occidental Cultures, 2012.
cc Flickr Hans Olofsson photostream Kader Attia - dOCUMENTA 13

Details uit Repair of the Occident to Extra-Occidental Cultures:

The repair of natures failure.
cc Flickr P K photostream kader attia - the repair of natures failure - documenta kassel

Crucifixes made from bullets.
cc Flickr P K photostream crucifixes made from bullets

Uit “J’accuse” (Senegalese houtsnijders maakten houten beelden op basis van fotos’s van gewonde soldaten die met plastiche chirurgie zijn opgelapt).
cc Flickr Frank Lindecke The Repair - Kader Attia

Kader Attia over “herstel”.

Continuum of Repair: the Light of Jacob’s Ladder, 2013 – 2014.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende