SlimmerIQen gevraagd/gewenst!

Binnenkort kunnen we ons gaan verwonderen over hoe geweldig het is om als kind een IQ te hebben van meer dan 130. We kunnen gaan zien hoe jonge slimmeriken de meest ingewikkelde sommen en getallenreeksen weten op te lossen en de meest complexe vraagstukken tot een goed einde weten te brengen. Zo’n vijftien geselecteerde ‘Einsteintjes in de dop’ mogen namelijk met elkaar de strijd aangaan om de prestigieuze titel van ‘Slimste Kind Van Nederland.’ Na het zien van het promotie-optreden van presentator Peter van der Vorst in het programma ‘RTL Late Night’, plaats ik echter mijn vraagtekens bij het pedagogische aspect en de invloed van het programma ‘SlimmerIQen’ op de kinderen die deze kijkcijferhit zullen (moeten) ondergaan.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

KORT | Bussemakers fooi

OPINIE - Als je appels en peren vergelijkt, zie je tenminste of mensen appels belangrijker vinden of peren. De bonus van Rijkman Groenink was 26 miljoen. Vandaag maakt minister van Onderwijs Bussemaker bekend dat ze wel 5 miljoen in het onderwijs wil investeren.

Bonussen en onderwijs zijn twee onvergelijkbare zaken, maar we zien nu wel hoe in de roofstaat aan de zee tussen Oostfriesland en de Schelde wordt gekeken naar een ondernemer en een onderwijzer. De een krijgt bij zijn afscheid per Nederlander €1,52 euro mee terwijl tweehonderd docenten het samen met €0,29 moeten doen.

Ik weet dat het geld voor Rijkman Groenink kwam uit de middelen van een bank en dat het geld voor docenten door onszelf wordt betaald. Ik vergelijk appels en peren maar de conclusie dat Nederland schijt heeft aan het onderwijs, lijkt me grosso modo wel juist.

Quote du jour | Delinquenten

Veroordeelde jongeren kennen vaak enorme problemen. Het regulier onderwijs kan die niet voor ze oplossen.

Voorzitter Walter Dresscher van de Algemene Onderwijsbond over het kabinetsplan om jonge delinquenten verplicht naar school te sturen.

Volgens Dresscher zijn voor dergelijke probleemjongeren gespecialiseerde docenten nodig. En bovendien is de werkdruk in het onderwijs al enorm.

Dresscher vervolgt:

Volgens goed gebruik gooit het kabinet weer een idee over de schutting zodat het onderwijs het mag oplossen.

Foto: ArcheoNet Vlaanderen (cc)

De docent als wegwijzer

COLUMN - De puberteit is eigenlijk de ontgroeningsperiode van je verdere leven. Gedurende een aantal jaren ben je als jongvolwassene veroordeeld tot een minder stabiele levensfase. Niet alleen maakt het lichaam een transformatie door, maar vooral het brein krijgt het in deze periode zwaar te verduren. Er worden stofjes aangemaakt die ervoor zorgen dat er impulsieve en risicovolle acties worden ondernomen. Bijkomende gevolgen hiervan zijn onder meer dat pubers het moeilijk vinden in te schatten wat de mogelijke gevolgen zijn van hun acties. Neem daarbij nog eens de verlammend werkende groepsdruk en het plaatje is compleet.

Als docent heb je, naast de ouders, de taak om deze pre-volwassenen op het juiste pad te houden of te krijgen. Dat is een uitdaging die bij succes veel voldoening kan opleveren. Het is voor een docent dan ook een oprechte beloning wanneer een (oud)-leerling je alsnog bedankt voor die ‘wegwijzer’ die je hem of haar in het verleden hebt aangeboden. Soms heeft deze wegwijzer eerst jarenlang in de schaduw gestaan voordat deze op een bepaald moment alsnog werd gezien en erkend.

De afgelopen weken heb ik op school regelmatig gebruik gemaakt van wegwijzers, die allemaal hadden te maken met het thema drank en bijbehorende groepsdruk. Daarbij ging het voornamelijk over de nieuwste drankhype op Facebook, de zogenaamde ‘neknomination’. Dit houdt in dat je iemand via Facebook nomineert om op een zo origineel mogelijke wijze een glas alcohol in één teug leeg te drinken. Dit moet worden gefilmd en binnen vierentwintig uur plaatsvinden. Lukt dit de betreffende persoon niet, dan moet hij of zij een krat bier geven aan degene die hem of haar heeft genomineerd. Vaak gaat het hier om kinderen die zelfs nog ver van oude alcoholgrens vandaan zitten.

Foto: Donna Sutton (cc)

Vrijmoedigheid gevraagd

OPINIE - Ongericht afgeven op managers in het onderwijs is weinig constructief. Laat leerkrachten in plaats daarvan hun leidinggevenden vrijmoediger en dapperder tegemoet treden, meent Hartger Wassink in reactie op René Kneyber.

In het gesprek over hoe het verder moet met het onderwijs komt voortdurend de hardnekkige tegenstelling tussen leidinggevenden en leraren terug. Het is misschien wel begonnen met de beroemde Raiffeisenlezing van Geert Mak uit 2004. Daarin werden de beunhazen onder de managers afgeschilderd als een kaste gericht op zelfverrijking en eigenbelang, een ‘groeiende korst van gewichtigdoenerige figuren’. In NRC Handelsblad krijgt Leo Prick al jarenlang ruimte voor vergelijkbare, maar minder eloquent geformuleerde praatjes. Maar wat is daar nou erg aan, zullen sommigen zich afvragen? Leiders zijn toch ook slecht, door de bank genomen? En docenten hebben het toch ook moeilijk? Dat moet toch gezegd kunnen worden?

Dat ‘gezegd kunnen worden’ heeft ook een naam: parrèsia, ofwel het vrijmoedig spreken. Hester IJsseling brak daar een lans voor, in de twitterdiscussie die ontstond na dit betoog van René Kneyber. Maar het zat me dwars, en in dit stukje wil ik onderzoeken waarom.

Het is niet zo moeilijk om een stukje te schrijven over hoe slecht managers en bestuurders in het onderwijs zijn. Hoe zeer gericht op hun salaris of status en hoe ze het leven van docenten zuur maken. De voorbeelden liggen voor het oprapen en het haakt aan bij een sjabloon dat in de afgelopen jaren steeds scherper is uitgesneden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Richard Rhee (cc)

Het manager-syndroom

OPINIE - (Onderwijs)bestuurders ontvangen, gezien hun positie in de organisatie, onvoldoende feedback en lijden daardoor aan stelselmatige zelfoverschatting, meent René Kneyber.

Enige tijd geleden was ik uitgenodigd voor een lunch over onderwijs bij een politieke partij. Tegenover me zat een bestuurder, in pak – want dat zijn ze meestal – en voerde het hoogste woord – ook meestal zo. Dat klinkt wellicht wat generaliserend, maar ik schat zo in dat assertiviteit een belangrijke voorwaarde is om bestuurder te worden en te kunnen zijn. Het pak komt daar, zo neem ik ook aan, vanzelf bij.

Hij vertelde tegen een overdreven nadruk op cijfers te zijn, ‘voor mijn middelbare scholen is het advies van de basisschool het meest zwaarwegend’. En zo had hij nog meer verhalen over hoe fantastisch hij en zijn scholen het deden, vooral die school ‘met kansarme kinderen waar leraren kei- en keihard moeten werken.’ Naast hem zat een schoolleider geduldig te wachten tot hij kon interrumperen – en eerlijk is eerlijk het duurde wel enige tijd voordat de bestuurder met zweet op zijn voorhoofd na zijn oratie een slok water nam.

‘Ik wilde even terugkomen op je eerdere punt, over die adviezen.’ Begon hij, ‘Ik heb een van jouw scholen vorig jaar bijna voor de rechter gesleept omdat ze weigerden ons advies serieus mee te nemen. Het was Cito-score, hup, niet welkom op de havo.’

Foto: Kristian Niemi (cc)

Meer differentiatie in kwaliteitsoordelen NVAO

DATA - Zou een steeds fijnmaziger observatiesysteem uiteindelijk leiden tot kleinere verschillen in kwaliteit? Als je de minieme verschillen tussen schaatsers ziet, en de uitgebreide camera- en tijdwaarnemingssystemen die we hebben, dan zou je bijna een oorzaak-gevolg relatie vermoeden. Dat ook in trainingen geavanceerde feedback systemen worden gebruikt, zal zeker een rol spelen. Het is de Lean Six Sigma filosofie toegepast op sport.

Ik moest er even aan denken bij het lezen van het jaarbericht van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). De verschillen in 2013 in de beoordeling van de kwaliteit van het Nederlandse hoger onderwijs zijn toegenomen, schrijft het persbericht. In vergelijking met 2012 steeg het aantal oordelen “excellent” en “goed” respectievelijk van 5 naar 7 en van 16 naar 69 en ook het aantal toegekende herstelperiodes en beoordelingen onder voorwaarden nam toe van 29 naar 45.

Pas na doorklikken naar de getallen, wordt duidelijk dat er in 2013 twee keer zoveel oordelen zijn gegeven als in de jaren ervoor. Dat is uit de grafiek niet direct duidelijk. Vandaar dat ik de grafiek even opnieuw heb gemaakt, met het aantal waarnemingen erbij.
Met name het aantal “voldoende”-beoordelingen is gedaald ten gunste van het aantal “goed”-beoordelingen. Overigens interessant om te zien dat onvoldoendes nu vooral worden gegeven op het onderdeel toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties. Excellentie zit vooral op het programma en op het personeel.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Desiree Catani (cc)

Van de werkvloer – onderwijs | Heldenstatus door dood vogeltje

COLUMN - Woensdag 5 februari, eerste lesuur. Een hele horde leerlingen van een brugklas HAVO/VWO komt enthousiast en bijna struikelend over elkaar én elkaars woorden het tekenlokaal binnen. Met hun smartphones in de aanslag staan ze voor me. Er wordt opgewonden door elkaar heen geschreeuwd. Voor mij is er geen touw aan vast te knopen. Enkele kreten die ik tijdens deze onverwachte overval kan ontcijferen, zijn ‘fleppie’, ‘record’, ‘spelen’ en ‘kent u..?’ Langzaam krijg ik het vermoeden van een nieuwe hype, een digitale rage. Terwijl ik de druktemakers enigszins probeer te kalmeren, vraag ik of er één iemand mij rustig kan uitleggen wat er aan de hand is.

De leerling met het record van de klas in zijn bezit, inmiddels een status van jewelste, laat mij uiteindelijk zien waar het allemaal om gaat. Op het schermpje van zijn smartphone zie ik een soort van geel bolletje voor een blauwe achtergrond bewegen. Het blijkt een vogeltje te moeten voorstellen. Het vogeltje moet tussen buizen door vliegen, iets wat enkel lukt door als een dolle op het schermpje te tikken. Vliegt het vogeltje tegen een buis aan, dan ben je af. Niet meer en niet minder. Het spelletje blijkt Flappy Bird te heten. De enige Flappie die ik tot voor het begin van deze les ken, is die van Youp van ’t Hek en mijn eigen Flappie. Het konijn dat ik kreeg toen ik naar groep 3 ging.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Als het onderwijs zo slecht is, waarom weet jij het dan zo goed?

OPINIE - Jan en alleman staat te popelen om het onderwijs radicaal te veranderen. Paul Kirschner verbaast zich over de onkunde en ongefundeerde uitspraken.

Ik ben verbaasd als ik al die onderwijsgoeroes, -vernieuwers en -hervormers (lees de apostelen van het nieuwe leren, de iPadscholen, de digitale autochtonen, enzovoorts) hoor praten over wat er mis is met het onderwijs: het onderwijs is ouderwets en afstompend, het leren van feiten en concepten is overbodig omdat het zo houdbaar is als verse vis en is zelfs belemmerend voor het creatief oplossen van problemen en het divergent leren denken.

Daarnaast roepen deze verlichte mensen dat het onderwijs niet voldoet aan de eisen van vandaag en dat zulk ouderwets onderwijs ervoor zorgt dat leerlingen de broodnodige vaardigheden voor de 21e eeuw niet verwerven. Volgens hen moet het onderwijs veranderen, anders krijgen wij burgers die:

  • niet leren samenwerken,
  • niet creatief zijn,
  • ict ongeletterd zijn (vreemd – volgens Marc Prensky c.s. zijn kinderen juist digitale autochtonen),
  • moeilijk / niet kunnen communiceren (…en die digitale autochtonen en homos zappiëns dan die overal met sociale media zo vaardig met elkaar communiceren?),
  • problemen niet kunnen oplossen noch kritisch kunnen denken en
  • de nodige sociale en culturele vaardigheden missen.
  • Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

    Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

    Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

    Steun ons!

    De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

    Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

    Foto: eelke dekker (cc)

    Waarom lukt onderwijsverandering niet?

    OPINIE - Waarom lukt het het onderwijs niet te veranderen? Jan Fasen, voorzitter centrale directie van het Limburgse scholengemeenschap Connect College kijkt naar drie verschillen met de zorgtransitie.

    Onlangs mocht ik aanschuiven bij het zoveelste gesprek over veranderingen in het onderwijs. Een groep ‘kantelaars’ – geestdriftige visionairs die op hun school belangwekkende veranderingen doorvoeren – was in Rotterdam bijeen onder leiding van veranderprofessor Jan Rotmans. Hij was onder de indruk van de visie en passie waarmee we de zaal al snel wisten te vullen. Hij vroeg zich hardop af hoe het kon dat hij, die van veranderen en dwarsdenken leeft, nog nooit iets gehoord of gelezen had over die kantelende scholen. En dat maakte dit zoveelste gesprek tot een bijzonder gesprek. Want Rotmans trok parallellen met transities in de zorg en de energiesector, waar nieuwe ideeën het bestaande systeem laten kapseizen. Waarom lukt ons dat niet? bleef Rotmans maar vragen. Die vraag liet me niet meer los. Vooral de vergelijking met de zorg intrigeerde me.

    Voordat ik besloot les te gaan geven werkte ik tien jaar in de geestelijke gezondheidszorg. Er is geen sector zo ingewikkeld en bureaucratisch als de zorgsector. Minutieus beschreven zorgprocedures werden boven het belang van inhoudelijk goede zorg gesteld, althans dat vonden wij, de professionals aan het bed. Die ervaring leert me dat de vergelijking tussen de zorg en het onderwijs, in het punt dat Rotmans aansnijdt, op drie met elkaar verweven punten mank gaat.

    Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

    De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

    In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

    Vorige Volgende