COLUMN - De puberteit is eigenlijk de ontgroeningsperiode van je verdere leven. Gedurende een aantal jaren ben je als jongvolwassene veroordeeld tot een minder stabiele levensfase. Niet alleen maakt het lichaam een transformatie door, maar vooral het brein krijgt het in deze periode zwaar te verduren. Er worden stofjes aangemaakt die ervoor zorgen dat er impulsieve en risicovolle acties worden ondernomen. Bijkomende gevolgen hiervan zijn onder meer dat pubers het moeilijk vinden in te schatten wat de mogelijke gevolgen zijn van hun acties. Neem daarbij nog eens de verlammend werkende groepsdruk en het plaatje is compleet.
Als docent heb je, naast de ouders, de taak om deze pre-volwassenen op het juiste pad te houden of te krijgen. Dat is een uitdaging die bij succes veel voldoening kan opleveren. Het is voor een docent dan ook een oprechte beloning wanneer een (oud)-leerling je alsnog bedankt voor die ‘wegwijzer’ die je hem of haar in het verleden hebt aangeboden. Soms heeft deze wegwijzer eerst jarenlang in de schaduw gestaan voordat deze op een bepaald moment alsnog werd gezien en erkend.
De afgelopen weken heb ik op school regelmatig gebruik gemaakt van wegwijzers, die allemaal hadden te maken met het thema drank en bijbehorende groepsdruk. Daarbij ging het voornamelijk over de nieuwste drankhype op Facebook, de zogenaamde ‘neknomination’. Dit houdt in dat je iemand via Facebook nomineert om op een zo origineel mogelijke wijze een glas alcohol in één teug leeg te drinken. Dit moet worden gefilmd en binnen vierentwintig uur plaatsvinden. Lukt dit de betreffende persoon niet, dan moet hij of zij een krat bier geven aan degene die hem of haar heeft genomineerd. Vaak gaat het hier om kinderen die zelfs nog ver van oude alcoholgrens vandaan zitten.
Inmiddels is veel ophef ontstaan rondom deze combinatie van drinkspel en social media. In Ierland zijn inmiddels twee jongens overleden aan de gevolgen van een acute alcoholvergiftiging die ze opliepen in een poging aan de voorwaarden van hun ‘neknomination’ te voldoen.
Leerlingen vinden dit uiteraard schokkend. Het bewijst maar weer eens dat mensen die worden uitgedaagd in een sociale context, en zeker pubers, tot veel in staat zijn. Neem daarbij de overheersende macht van social media, die de groepsdruk tot grote hoogten stuwt, de risico’s die adolescenten sowieso al nemen en de wetenschap dat alcoholgebruik op jonge leeftijd de hersenen voorgoed kan aantasten. Iedereen zal begrijpen dat deze combinatie een niet te onderschatten hindernis is op weg naar volwassenheid.
Ik zie het dan ook als een morele verplichting om leerlingen tijdens de lessen te wijzen op de mogelijke gevolgen van het hierboven beschreven gedrag. Net als een wegwijzer die je onderweg op straat kunt tegenkomen, blijft mijn rol slechts beperkt tot het aansturen en aanwijzen van een veilig verlichte weg richting volwassenheid. Het geeft de jongeren de mogelijkheid om keuzes te maken. Met vallen en opstaan zullen de pubers van nu hun weg naar volwassenheid weten te vinden. Later zullen ze terugkijken op een lange, donkere ‘ontgroeningsweg’ met veel obstakels. Maar ook met een lange rij wegwijzers die anderen daar voor hen hebben neergezet en waarvan ze de rest van hun leven profijt zullen trekken.
Reacties (1)
“Met vallen en opstaan zullen de pubers van nu hun weg naar volwassenheid weten te vinden”, schrijf je. Daar kan ik mij enkel bij aansluiten, maar dan moeten we dus niet proberen elke mogelijkheid tot een smakkerd uit te sluiten.