Vakantiebestemming 2020 | Mediëval Zuid-Frankrijk

We hebben iets goed te maken. Op onze oproep om uw vakantiebestemmingen met ons te delen, reageerde ook Henk ’t Jong, die eerder een bijdrage leverde aan ons musea-zomerserie in 2016. Op niet te achterhalen wijze is zijn mail niet goed bij ons aangekomen. Nu het deze week toch nazomert alsnog zijn bijdrage. Al jaren had ik een onbestemd gevoel tijdens en na onze vakanties in Zuid-Frankrijk. Sinds de kinderen de deur uit waren en ons werkzame leven in een langzame melt-down raakte, reden we elke zomer ruim 1100 kilometer naar de Provence, de Drôme of de Lot. We verbleven in ‘huisjes’, het liefst op het ‘platte’ land, maar niet te ver van een stadje waar we naar de Intermarché, de Leclerc of de Carrefour konden. We kookten er ons potje en dronken er ons wijntje, lazen veel en deden onze toeristische bezoekjes. Meestal was het mooi weer. In de huisjes lag altijd een flinke stapel foldermateriaal over wat er in de omgeving te zien was en de eerste ochtend, nadat we de nachtmerries van Lyon of de periferie van Parijs hadden proberen te vergeten, werkte ik die systematisch door.

Door: Foto: © Foto Henk 't Jong Huisje in La Roche copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Foto: Huub Zeeman (cc)

Kunst op Zondag | Musea: het nieuwe open

De musea ontvangen weer publiek. Ze zijn gehouden aan een protocol dat moet garanderen dat het bezoek met ‘gezonde afstand’ weer kunst bewondert.

Online kaartjes kopen, vastgestelde routes lopen, beperkt aantal mensen in de gebouwen en in de zalen, overal handgels,  geen groepsactiviteiten, performances en workshops. Het is voor iedereen nog wennen dat ‘nieuwe open’.

De voorlichting op de websites van de musea is net zo verschillend als de praktische uitwerking van het protocol.

Alle musea werken met toegang per tijdslot, online te reserveren. Eenmaal binnen mag je bij het ene museum zo lang blijven als je wil, bij een ander moet je er na 1 tot 2 uur weer uit.
Bij de een kun je handgel gebruiken door het met een voetpompje uit de fles te halen, bij een ander staan overal flesjes die iedereen met de handen aanraakt.
De route die je kunt lopen is bij het ene museum vrij strak bepaald, terwijl je in een ander museum wat vrijer rond mag kijken.
In sommige musea zijn ook restaurant, winkel en bibliotheek toegankelijk, bij anderen weer niet.

Soms gaat het er in het museum net zo aan toe als in de rest van de samenleving en loop je het risico dat er toch iemand binnen 1,5 meter naast of achter je gaat staan. (Meneer, u staat te dichtbij! – Nee hoor, ik sta toch 1,5 meter van het schilderij?!).

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: jpmm (cc)

Kunst op Zondag | Op de lijn

We zijn zo goed als helemaal verhuisd naar de virtuele wereld. Online vergaderen, thuiswerken en natuurlijk online museumbezoek. Kunst op de lijn, we nemen er even de tijd voor want die hebben we nu genoeg.

Bij de diverse media die ‘kunst op de lijn’ doorgaven, werd al snel verwezen naar het al jaren bestaande Arts and Culture van Google. Behalve museumbezoek biedt dat platform veel meer. Struin eens door de afdeling experimenten.

Tips van uw kunstredacteur: kijk eens bij From a picture to a thousand stories (via een klik op afbeeldingen van foto’s en kunstwerken kom je bij daaraan gerelateerde boekomslagen, die je in een paar stappen via Google books aan je Google-bibliotheek kunt toevoegen) of ga naar de app waarmee je zelf collages kunt maken met je eigen fotomateriaal.

Een heel leuk experiment is ‘Living Archive’ gemaakt door Wayne McGregor.

In dat archief ontelbare dansposes, waarmee je zelf een kort choreografietje kunt maken. Helaas beperkt tot een dansje van maximaal 15 ‘moves’, voor heel rudimentaire dansers, maar het kan zomaar heel verslavend worden.

Doe het zelf

Het werkt zo: Na de intro overgeslagen te hebben op deze pagina, kun je aan de slag.
© Wayne McGregor schermafbeelding van Living Archive op Google Arts & Culture

Foto: bertknot (cc)

Kunst op Zondag | Voorstraat

Kunst op Zondag ontdekte bij toeval een straat waar veel kunstzinnigs is gegroepeerd en stelt de Kunstboulevard Voorstraat samen.

Het is niet zo verbazingwekkend dat sommige mensen bij ‘samen’ niet meteen denken aan rijk geschakeerde diversiteit, maar aan ‘veel-van-hetzelfde’. Hoe verschillend meubelzaken ook moge zijn, ze worden op meubelboulevards samen geveegd. En zo zijn er straten met louter autohandel en complete bouwmarktbuurten.

Museumkwartier

Ook kunst wordt soms verwoed bij elkaar gebracht.  Nederland kent geen permanente kunstboulevard, maar de Kunst-as in Rotterdam (20 kunstinstellingen) komt aardig in de buurt. Ligt het kunstgebeuren niet op één lijn, maar is er wel een loopje mee te nemen, dan heet het bijv. in Den Haag ‘museumkwartier’ (11 kunstgerelateerde adressen).

Die aanpak kennen ze ook in Utrecht (18 kunst- en culturele bezienswaardigheden) en Den Bosch (2). Het kan voor een gemeente meerwaarde hebben een buurt tot museumkwartier te bombarderen, want dat is al gauw goed voor de OZB-opbrengst. Het museumkwartier in Vlaardingen (4 kunst- en cultuur objecten) in ontwikkeling mag daar een voorbeeld van zijn.

Museumplein

Leiden (13) heeft er geen spetterende naam voor bedacht en in Amsterdam zijn 5 musea  gegroepeerd rond het Museumplein.

Kerkrade telt 3 musea op haar Museumplein, Veendam kent 1 museum en 1 theater op het gelijknamige plein, Drachten dacht dat 1 museum wel aan het museumplein moet liggen.
Grootegast kent een museumplein, maar dat ligt aan de Legolaan (3 musea). Er zijn overigens wel eens verdwaalde toeristen gespot op een museumplein waar geen enkel museum staat.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Bij associatie

Denkt u wel eens bij het zien van een kunstwerk dat u de naam van de kunstenaar meent te weten en heeft u het dan toch mis? Mij overkwam dat bij het zien van één van de wandkleden die momenteel bij de Textiel Biënnale 2019 in Museum Rijswijk is te zien. Het gaat om dit wandkleed:

Paul Yore – Let Us Not Die From Habit, 2018.

De naam had ik  fout, de associatie lijkt logisch. Paul Yore’s “sociaal commentaar” op de samenleving heeft namelijk wel wat overeenkomsten met die van Grayson Perry (in 2017 in Kunst op Zondag aan bod geweest).

Grayson PerryMap of Truths and Beliefs, 2011.
cc Flickr Farrukh photostream Map of Truths and Beliefs, Grayson Perry

Dat kan gebeuren als meerdere kunstenaars eenzelfde concept hanteren.

Bij twee andere kunstenaars, van wie op de Textiel Biënnale wandkleden zijn te zien, had ik de associatie minder sterk omdat hun stijl veel meer verschilde met die van Perry (en dus ook Yore).

Lawrence James BaileyBehind the bushes, 2019.

Kayla MattesI will not, 2018.

Kayla Mattes – detail I will not, 2018.

Ook bij het zien van de transparante hoofddeksels en jurk van Monika Supé doemde een associatie op. Niet zo heel direct als bij het wandkleed van Paul Yore, meer als “oh ja, er is nog meer transparante textielkunst”. Nu te zien (t/m 29 september) in museum Voorlinden: De doorzichtige, textiele architectuur van Do Ho Suh (ook in 2017 bij ons aanwezig samen met Ernesto Neto, van wie ook een stuk in museum Voorlinden staat).

Foto: © Ketefactory stil tentoonstellingsfolder 2019 copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Kunst op Zondag | Stil

Wie alleen de bekende musea bezoekt om kunst te bewonderen, mist een hoop. Er is een scala aan expositieruimten en galerieën, waar veel boeiende kunst te zien is.

Ik bedoel niet de commerciële galerietjes waar de Corneilles als warme broodjes over de toonbank gaan en nep als kunst wordt verkocht. Ik doel op galeries die nog levende en werkende kunstenaars presenteren. En de talrijke, vaak door kunstenaars gedreven projecten en exposities die een bijna museaal karakter dragen.

Een mooi voorbeeld is de Schiedamse Ketelfactory. Weliswaar een gevolg van drankgebruik, maar dankzij de grondleggers Kim Zeegers en Winnie Teschmacher nu al weer 10 jaar een mini-museum met bijzondere tentoonstellingen en projecten als ‘Door het beeld’ en ‘Snapshot of an larger order’.

De Ketelfactory viert het 10-jarig bestaan met de tentoonstelling ‘stil’ (tot 14 juli nog te zien). Alle kunstenaars die eerder in de Ketelfactory te zien waren, zijn gevraagd ‘stilte’ uit te drukken in een werkje van niet groter dan 30 cm2. Het resultaat: 64 visies op een hoogst uitzonderlijke expressie. Want heeft u wel eens werkelijke stilte waargenomen? Of echte stilte geproduceerd?

Misschien is het een kwestie van oefenen. Performancekunstenares Marina Abramović geeft regelmatig workshops en leert anderen zich voor te bereiden op het uitvoeren van performances. Het zijn oefeningen in stilte. Eén zo’n oefening is ‘kijken naar primaire kleuren’: een uur lang naar een geel, rood of blauw vlak kijken (in dit filmpje te zien op 4 min. 23”).

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Marta Estella (cc)

Kunst op Zondag | Textiel

Hoewel het goed gaat met museumbezoek in het geheel, moeten de kleinere musea toch de eindjes aan elkaar zien te knopen. Uit onderzoek van het NRC, vorig jaar, bleek dat de helft van de kleinere musea hun financiële situatie als kwetsbaar of slecht inschat. En uit de ConjunctuurWijzer van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed blijkt dat de kleinere musea voor dit jaar weinig verandering in de negatieve trends verwachten.

Tijd dus om die musea eens wat meer te bezoeken. Het Museum Rijswijk is goed voor een jaarlijks bezoek aan de papier en textiel biënnales. Nu is er, tot 24 september, de textiel biënnale, met 24 kunstenaars uit 14 landen.

Textiel, van welke soort en in welke hoedanigheid dan ook, is één van de materialen die we hier eerder al zagen bij mixed media kunst. Textiel op zichzelf wordt vooral als mode- en designmateriaal gezien, minder als puur kunst.
Op deze biënnale valt borduur-, naai- en weefwerk te zien die het traditionele handwerk ver te boven gaat.

Het is hier al vaker gesteld: de plaatjes halen het niet bij de werkelijkheid dus ga dat zien, ga dat zien.
In de grote zaal van het Museum Rijswijk kunstwerken van onder andere:

Foto: Ruiterhelm (Rheinisches Landesmuseum, Bonn) copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Welkom in Xanten

Sargasso duikt deze zomer in musea in Nederland en nabije omstreken. Per aflevering van de zomerserie vertelt een lezer of redacteur over zijn of haar favoriete museum. Meer bijdragen welkom (mail naar info [at] sargasso.nl.). Deze keer Jona Lendering over Xanten. Nooit van gehoord? Lees verder……

In deze reeks over musea die vanuit Nederland te bezoeken zijn, noemt de oudheidkundige vakidioot in mij de musea – meervoud – van Xanten. Vanuit Nijmegen bezien ligt het stadje net over de Duitse grens en het is interessant omdat er een complete Romeinse stad is. Of beter: vijf Romeinse nederzettingen.

Vijf nederzettingen

De Romeinen kwamen hier rond 13 v.Chr. aan. Tegenover de plek waar de Lippe in de Rijn uitmondt, bouwden ze op een lage heuvel een basis voor twee legioenen, Vetera, die nog zo’n tachtig jaar dienst zou doen. Iets naar het noorden lag een stadje: veteranen moeten immers ook ergens wonen, de graanleveranciers van het Romeinse leger moesten ook ergens slapen en de inheemse bevolking moest ook ergens leven. Het heette Cibernodurum, “markt van de Ciberni” (of Cugerni), en wellicht herkent u de analogie met Nijmegen: twee legioenen op de Hunerberg en even verderop een stadje dat Batavodurum heette, “Batavenmarkt”.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Arm Egypte

Het geplunderde museum in Malawi

Het geplunderde museum in Mallawi

ANALYSE - De in 2011 begonnen Arabische Lente had ook voor de oudheidkunde ingrijpende gevolgen. Niet alleen slechte. Tot de mooie dingen behoorde dat de demonstranten op het Tahrirplein een ordedienst instelden om het museum te bewaken. Cairo werd zo geen Bagdad, waar in 2003 het museum werd geplunderd en de buit werd verkocht op de zwarte markt.

Exit Hawass

Ik denk ook dat het een verbetering was dat Egyptes flamboyante minister van oudheidzaken, Zahi Hawass vertrok, vermoedelijk de enige oudheidkundige die zich in beroemdheid kan meten met Nobelprijswinnaars.

Ik wil zijn verdiensten niet ontkennen: hij maakte duidelijk dat egyptologie een avontuur kan zijn en nam zo de piramidiotie de wind uit de zeilen. Pseudowetenschappelijke theorieën over mysterieuze piramidekrachten zijn nu uit de mode. Hawass had alleen een paar dingen niet begrepen. In de eerste plaats dat het avontuur van de oudheidkunde intellectueel is, en geen Indiana Jones. Misschien valt hem dit te vergeven, want oudheidkundigen leggen doorgaans alleen de feiten uit en niet hoe we aan die feiten komen – het wetenschappelijk proces dus.

In de tweede plaats: Zahi Hawass begreep niet goed dat geen enkele wetenschapper in het nieuws mag komen met domme opmerkingen. Als je zegt dat je een koolstofdatering zult doen van een stenen voorwerp, zijn er voldoende hoogopgeleiden die herkennen dat je zo alleen organisch materiaal kunt dateren. Zulke fouten zijn catastrofaal. Door de opkomst van het internet is een informatieoveraanbod ontstaan, waarin de burger selecteert en het wetenschappelijke aanbod moet concurreren met dat van nationalisten en fundamentalisten. Daarin heeft de wetenschap één voordeel: ze heeft de reputatie competent en neutraal te zijn. Hawass heeft die beschadigd.

Foto: liz west (cc)

Kunst op Zondag | Publiek schadelijk voor kunst

Geen wereldnieuws, maar wel even de moeite waard om bij stil te staan. In Taiwan beschadigde een jongetje een Italiaans barokschilderij. Als dat bij hem thuis was gebeurd, hadden we er nooit iets over gehoord. Nu werd het wereldnieuws omdat het op een grote tentoonstelling gebeurde en het werk (een bloemenstilleven van Paolo Porpora) een marktwaarde heeft van meer dan 1,2 miljoen euro. De jongen of zijn familie hoeft de schade niet te betalen. De organisatoren denken het te kunnen verhalen op de voor deze tentoonstelling afgesloten verzekering

Hier dat peperdure boeketje:
cc commons.wikimedia.org Paolo Porpora Still Life of Flowers

En hier ziet u op welke wijze de jongen er een gat in sloeg:

In een grijs verleden ben ik zelf suppoost geweest in een museum en mij vielen waarschijnlijk daarom drie dingen op.

Allereerst: waarom had dat jong een blikje (of bekertje) drank in zijn hand. En ten tweede: wat doet die mevrouw daar met die paraplu? Twee zaken die in Nederlandse musea zo goed als onmogelijk zijn. En zeker bij tentoonstellingen met ‘internationale allure’.

Het derde opvallende item in het filmpje is de uiterst ongelukkige positie van het podiumpje en de touwen die het kunstwerk moeten beveiligen. Volgens de organisatoren van de tentoonstelling moet echter een afstand van 80 cm voldoende zijn om de uitgestalde waar te beschermen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende