Bijna dertig jaar geleden heeft het kabinet Lubbers I de marktwerking in de openbare dienstverlening geïntroduceerd. Onderzoek naar privatisering, verzelfstandiging en marktprikkels in de ouderenzorg en het hoger onderwijs wijst uit dat de verwachtingen nog niet zijn waargemaakt, schrijft onderzoeker Anna de Zeeuw. Bij de introductie van marktwerking leefden er bij politiek en dienstverleners hoge verwachtingen. Marktwerking zou ten goede komen aan een groter kostenbewustzijn, productinnovatie, en meer keuzevrijheid. En inderdaad, de ouderenzorg en het hoger onderwijs gingen ‘bedrijfsmatiger’ werken, al bleef de overheid, ondanks het proces van privatisering en verzelfstandiging, een stevig stempel op de sectoren drukken.
REPORTAGE - De Altijd Wat Monitor onderzoekt in deze aflevering hoe de farmaceutische industrie ons via de ziekenhuizen dure medicijnen laat slikken, terwijl er vaak vergelijkbare en veel goedkopere alternatieven zijn.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Is de marktwerking in de zorg terug te draaien? Hoe doe je dat dan? Het is een thema waarop ik naar een antwoord zocht in de verkiezingsprogramma’s. Maar dat antwoord is niet te vinden.
Het CVZ doet er nu een schepje bovenop, door de discussie aan te zwengelen over de kosteneffectiviteit van de zeer dure behandelingen van zeldzame ziekten. Op het eerste gezicht lijkt dat een redelijk idee, want over zinvolle aanwending van geld moet altijd discussie mogelijk zijn. Maar op het tweede gezicht wordt het een knap lastig thema. Kan er een moment komen dat ik mij in het ziekenhuis meld en “total loss” word verklaard? Wie oordeelt dan over mijn reparatiekosten en over mijn resterende sociale rendement?
Is het niet logisch dat medicatie voor zeldzame ziekten duur is? Een aspirine heeft talloze aanwendingen en iedereen is gebruiker, dus dat kan een goedkoop pilletje zijn. Maar je zult de ziekte van Pompe hebben; dan gaat het geld kosten. Maar dan komen de aarzelingen. De farmaceutische industrie is toch een zeer winstgevende sector? Heeft die dan niet de plicht om voor ziekten, die geen grote verdiensten mogelijk maken, ook iets te doen? Mag je dat vragen van een partij die het alleen doet voor het geld?
DATA - Minister Schippers wil het experiment met vrije tandartstarieven doorzetten, maar de Tweede Kamer trok daar vorige week een streep door. Dat is maar goed ook. De cijfers zijn veel slechter dan in de media gerapporteerd.
Tandartsen mogen sinds begin dit jaar zelf bepalen wat zij voor hun diensten vragen. Al snel kwamen er berichten dat de prijzen stegen in plaats van daalden, zoals minister Schippers had gehoopt. Marktwerking zou toch tot meer concurrentie en service leiden?
Onlangs bleek uit onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dat de prijzen toch waren gestegen: gemiddeld met zo’n 6 procent, inflatie niet meegerekend, anders zou het rond de tien procent liggen. Maar deze prijs is een gemiddelde. Wie de cijfers er eens bijhaalt (diep in het rapport weggestopt), ziet dat de verschillen tussen veel behandelingen groter zijn. En laten nou net de populaire behandelingen duurder zijn geworden. Flink duurder soms.
De meest populaire behandeling, de periodieke controle, steeg in het eerste kwartaal met 3,1 procent. Het maken van een röntgenfoto met 4,1. Tot zover valt het mee. Je kunt zelfs zeggen dat deze prijzen ongeveer gelijk bleven als je de inflatie meerekent.
Een gebitsreiniging is sinds 2011 echter 13,21 procent meer gaan kosten. Een vulling 15,4 procent. En voor een probleemgericht consult betaal je bijna een vijfde meer.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
NIEUWS - ‘Kwaliteit is eigenlijk nooit een aandachtspunt geweest in de bekostiging van de zorg. Binnen dit systeem belonen we alleen de verrichtingen. Dat moet veranderen.’
Als je je huis gedwongen moet verkopen ben je de sjaak. Volgens onderzoek van de Erasmus Universiteit brengt het gemiddeld 37% minder op dan op de executiemarkt. Op een huis van 270.000 euro is dat dus een ton. De redenen: banken willen overhaast van de panden af en de executiemarkt is ondoorzichtig en moeilijk toegankelijk. Eind 2011 legde de NMa ook nog eens een boete op aan 14 huizenhandelaren omdat ze de prijzen op executieveilingen kunstmatig laag hielden.
Een van deze aasgieren zagen we in de uitzending van Zembla van 24 februari jl. Hij banjerde doodleuk door het huis van een gezin met drie kinderen dat wanhopig aan het vechten was tegen executieverkoop – iets dat hen meer dan een halve ton aan restschuld zou opleveren. Op de opmerking van de Zembla-reporter dat zijn winst het verlies is van het gedupeerde gezin, antwoordde de opkoper: “Maar dat is alle handel natuurlijk, he?”.
En nu blijkt er nog een speler te zijn die de gedupeerde ex-huiseigenaar een poot uitdraait: de notaris. Alleen de notaris is bevoegd een executieveiling te organiseren, en deze mag sinds 1999 zelf zijn vergoeding bepalen. En dat doet hij dan ook: uit onderzoek van de Vereniging Eigen Huis (VEH) blijkt o.a. dat veilingnotarissen nog al eens de volledige kosten van een executieveiling, waar meerdere panden onder de hamer gaan, doorberekenen aan elke afzonderlijke koper. De VEH noemt een voorbeeld van een notaris die de €1.350 die hij aan totale kosten had voor een veiling van 21 huizen – denk aan zaalhuur, advertentie en afslager – in zijn geheel in rekening bracht bij elk van 21 kopers.
Ik wil jullie voorstellen aan Mario*. Mario is een Amerikaan die ik al jaren ken via een forum voor modelbouwers. Hij is net over de zestig en heeft zijn leven lang eerlijk gewerkt. Een leven waarin niet altijd alles goed is gegaan, maar Mario sloeg zich er doorheen. Ik zal jullie de details besparen, maar Mario moet wellicht zijn eigen dochter uit de ouderlijke macht laten ontzetten. Dat u de stress waar deze man mee worstelt, een beetje begrijpt.
Het afgelopen weekend kreeg Mario voor de tweede keer in vier jaar een hartaanval. Ik laat hem even zelf aan het woord. Hij beschrijft hoe hij pakken vlees – zeg maar kiloknallers van de WalMart – in stukken verdeelt, verpakt en in zijn vriezer legt:
45 minutes later I’m done. And I mean DONE. I’m sweating like a pig, I can’t catch my breath, my chest is tight as hell. I’ve only been standing and bagging meat. Big fucking deal! But I realize I’m having a minor heart attack. I grab a couple of aspirin and sit down. C. finally notices I’m not looking good. I manage to convince her not to call 911. What for? I can’t afford more medical bills and I’m not about to lose the house to the creditors and if it’s a bad heart attack it could cost me a million or more. Fuck it, I’d rather die. About an hour later the pains are gone and I’m feeling a lot better.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De marktprincipes in de zorg beginnen hun zegenende werking te doen. Of we daar blij mee moeten zijn, is nog maar de vraag, want de marktwerking levert inderdaad iets wat ze belooft: keuze. Maar het is een valse keuze waar haast niemand op zit te wachten. En er zit een venijnig addertje onder het gras.
Gisteren kopte NRC Handelsblad dat CZ zijn inkoopbeleid aanscherpt. De grootste verzekeraar van Nederland koopt sommige behandelingen simpelweg niet meer in bij zorgverleners als die te duur, kwalitatief onder de maat of onnodig zijn. Daardoor zouden er weer wachtlijsten kunnen ontstaan, omdat in sommige regio’s bijvoorbeeld nog maar weinig ziekenhuizen zijn die een bepaalde behandeling mogen geven – of anders gezegd, waarvan de behandeling door CZ vergoed wordt.
Zo’n wachtlijst is natuurlijk vervelend (oeps daar gaat hét argument van pro-marktwerking-types: sinds 2006 hebben we nauwelijks wachtlijsten meer), maar op zich past dit allemaal netjes in het plaatje van de marktwerking. Want we krijgen er keuze voor terug. Iedere zorgverzekeraar zal namelijk zijn eigen afwegingen maken. Het kan dus zijn dat je bij CZ voor behandeling A niet meer bij ziekenhuis Z terecht kan, maar dat je bij Achmea voor behandeling A wel naar ziekenhuis Z kan gaan. We hebben keuzevrijheid.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
.jpg){kind=link}