Klimaatverandering: een extreem rechts verdienmodel

In de Verenigde Staten groeit het aantal rechtszaken waarin staten, gewesten of steden schadevergoeding eisen van fossiele energiebedrijven voor schade ten gevolge van klimaatverandering. Volgens de Climate Change Litigation Database van het Sabin Center for Climate Change Law aan Columbia University gaat het om 41 zaken. De meeste rechtszaken spelen zich af op staatsniveau, tot ongenoegen van de olie- en gasbedrijven. Die zouden liever zien dat de federale rechter zich erover buigt en zo uiteindelijk het Amerikaans Hooggerechtshof, dat sinds Trump in meerderheid in conservatieve handen is. De aandacht ging de afgelopen jaren vooral naar de cultuurstrijd, zoals de uitspraak in Dobbs v. Jackson Women's Health Organization die staten weer de mogelijkheid heeft gegeven om abortus strafbaar te stellen. Wat telkens onderbelicht blijft is dat dezelfde personen die de cultuurstrijd aanjakkeren, ook forse belangen hebben in fossiele energiebedrijven. Dat was al bij de gebroeders Koch, die de Tea Party mede oprichtten en financierden, en het is ook nu het geval bij Leonard Leo, de architect van de conservatieve overname van het Hooggerechtshof. Hij heeft banden met Chevron, een van de aangeklaagde oliebedrijven, en (niet verrassend) met het netwerk van denktanks dat de gebroeders Koch hebben opgebouwd. Inmiddels duikt zijn naam ook op in de lobby om de rechtszaak van Honolulu tegen o.a. Exxon en Chevron over misleiding van het publiek van de staatsrechtbank naar de federale rechtbank te verplaatsen, omdat regulering van CO2-emissies een federale aangelegenheid is. De aanklagers in deze rechtszaak vragen echter niet om regulering van de CO2-uitstoot van olie- en gasbedrijven, maar om financiële compensatie voor decennialange misleiding van het publiek over de impact van het gebruik van fossiele brandstoffen op het klimaat. De belangen voor fossiele energiebedrijven zijn groot. Reden om een openlijke mediacampagne gericht op verplaatsing naar de federale rechtbank te starten. Als het Hooggerechtshof daarin meegaat zijn 41 rechtszaken voorlopig van de tafel en terug bij af. Inmiddels is duidelijk dat het Hooggerechtshof het verzoek van ExxonMobil, Chevron en Suneco niet zonder meer volgt. Het Hooggerechtshof heeft de procureur-generaal uitgenodigd om de standpunten van de Verenigde Staten kenbaar te maken. Het voorbeeld laat wel zien hoe de elite haar financiële belangen beschermt over de rug van gewone mensen. Gewone mensen die denken de cultuurstrijd tegen 'woke', links, progressief, de elite, of hoe je het maar wil noemen te steunen. In werkelijkheid beschermen ze het fossiele verdienmodel van de werkelijke elite. Een elite die leeft van klimaatverandering.

Foto: kees torn (cc)

Pappen, nathouden en afwentelen

COLUMN - Het kabinet doet amper iets tegen de CO2- en stikstofuitstoot, en denkt te geloven dat we er met pappen en nathouden ook wel zullen komen. In plaats van een platte CO2-belasting – een vast bedrag per ton broeikasgas – is het kabinet van plan een vrije voet in te voeren, waarbij bedrijven pas boven een bepaalde hoeveelheid uitstoot gaan betalen, gekoppeld aan ‘reductiedoelen’, waarbij die vrije voet langzaam word verlaagd.

Je ziet de ingewikkelde rekenmodellen al voor je, inclusief opties voor gesjoemel en gemarchandeer, plus allerlei uitzonderingsregelingen voor bedrijven die van eminent belang worden geacht, want: de economie. Oftewel: ruime marges en coulance voor precies die bedrijven die jaar in, jaar uit overmatig veel CO2 uitstoten en die het milieu hebben verruïneerd. Van Shell en tot Tata Steel, van de Botlek tot Pernis, van Schiphol tot Dow Chemical.

In de discussie over stikstofemissies gaat het er niet anders aan toe.

De VVD en het CDA stellen nu al dat geen boer verplicht zal worden ook maar een koe of varken in te leveren, ook al is daar geen ontkomen meer aan. De VVD weigert intussen de maximumsnelheid te verlagen, en staat pal achter de Formule-1 plannen van Circuit Zandvoort.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Facebook’s wereldwijde lobby tegen privacy wetgeving

NIEUWS - Data is volgens sommige het zwarte goud van de toekomst. Inmiddels blijkt dat daarbij ook de dubieuze lobbypraktijken van de kolen-, olie- en gasindustrie worden overgenomen. Uit interne documenten, die The Observer en Computer Weekly hebben ingezine, blijkt dat Facebook verschillende lidstaten van de EU onder druk heeft gezet in een poging om de Algemene Verordening Gegevensbescherming te torpederen. Zo zijn de memoires van COO Sheryl Sanders zijn ingezet in een poging de sympathie va vrouwelijk parlementariërs te krijgen, ook zijn investeringen beloofd aan lidstaten die voor een Facebook vriendelijkere versie wilde pleiten, of werd gedreigd om geen investeringen meer te doen als lidstaten daar geen gehoor aan wilde geven.

Foto: Mike Mozart (cc)

Zo werkt de lobbyist

ELDERS - In Frankrijk is aan de vooravond van de Europese verkiezingen ophef ontstaan over lijsten met gegevens van journalisten en politici voor Monsanto’s lobbyisten.

Het dossier Glyfosaat is nog lang niet afgesloten in de EU. Ook het nieuwe parlement zal er mee te maken krijgen als het onderzoek naar de toelating van het onkruidverdelgingsmiddel Roundup aan de orde komt. In januari besloot het Europees Parlement een onderzoekscommissie in te stellen nadat de EU het middel tegen de wil van het parlement opnieuw voor vijf jaar heeft toegelaten (met instemming van de Nederlandse regering). Het EU-besluit is hevig bekritiseerd vanwege de geheimhouding van rapporten over de schadelijkheid van Roundup. De Europese Commissie heeft inmiddels meer openheid beloofd, naar aanleiding van een burgerinitiatief waarin meer dan een miljoen Europeanen opriepen tot een verbod op glyfosaat en openbaarmaking van wetenschappelijke rapporten die worden gebruikt bij het beoordelen van bestrijdingsmiddelen.

Roundup is al jaren omstreden omdat het kankerverwekkend zou zijn en schade aanricht aan de biodiversiteit. De Nederlandse regering is ondanks aanmaningen vanuit het parlement nog niet toe aan een verbod. In België en Frankrijk is het gebruik van Roundup door particulieren verboden. In Frankrijk is de druk op de regering om het middel helemaal te verbieden groot, maar president Macron kwam begin dit jaar terug op zijn belofte om daaraan gehoor te geven.

Foto: President Donald Trump poses for photos with ceremonial swordsmen on his arrival to Murabba Palace, as the guest of King Salman bin Abdulaziz Al Saud of Saudi Arabia, Saturday evening, May 20, 2017, in Riyadh, Saudi Arabia. (Official White House Photo by Shealah Craighead) copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Trumpista Elliott Broidy heeft niet zo’n goede week

Een paar dagen geleden werd de mail van Elliott Broidy gehackt, een dubieuze zakenman die hoog in de boom zit bij de Republikeinse partij en een belangrijke sponsor van de Trump-campagne is. De BBC legde de hand op de mails en kwam er zo achter dat Elliott Broidy vorig jaar op verzoek van de Verenigde Arabische Emiraten bij Trump heeft gelobbyd voor het ontslag van minister van buitenlandse zaken Rex Tillerson, omdat die de boycot van Qatar niet steunde. Trump behield Tillerson, maar liet zich wel zeer negatief uit over Qatar (inmiddels is hij bijgedraaid).

Een paar dagen eerder was er ook al slecht nieuws voor Broidy, toen de Wall Street Journal onthulde dat hij voor 75 miljoen dollar geprobeerd had om het Amerikaanse onderzoek te stoppen naar het 1MDB-schandaal, waarbij miljarden zijn verdwenen uit het Maleisische investeringsfonds.

Gisteren kwam Al Jazeera met een nieuwe affaire rond Broidy, die overigens ook dikke maatjes is met Netanyahu. Volgens de Qatarese zender is Broidy ook een betaalde lobbyist voor de Russische bank VTB, waartegen Amerikaanse sancties van kracht zijn. Qatar zat volgens Broidy ook achter de hack van zijn mail.

Gevangenis

Wie dergelijk lobbywerk voor buitenlandse actoren verricht moet zich in de Verenigde Staten als zodanig registreren. Het lijkt erop dat Broidy dat niet gedaan heeft. Geen wonder dat hij inmiddels in het vizier is van speciale aanklager Robert Mueller, aanvankelijk als bijvangst in het onderzoek naar George Nader, een Amerikaans-Libanese zakenman die ook namens de Emiraten Trump probeerde te bewerken. Vanwege zijn rol in de Republikeinse partij lijkt Elliott Broidy echter een grotere vis, die zomaar de gevangenis in zou kunnen draaien.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: World Economic Forum (cc)

Klimaatdebat is een straatgevecht

OPINIE - Via ons zusterblog Studium Generale Utrecht ontvingen we deze Engelstalige bijdrage over de verwording van het klimaatdebat en wat we daar mogelijk tegen kunnen doen.

Why the climate debate is a street fight

Groups of industry-connected scientists and PR people mislead the public. The campaigns they run deny well-established scientific knowledge and are very effective. What can we do about it?

It’s not often that I share a personal opinion on this blog, but today I make an exception. In the series Movies & Science, we screened Merchants of Doubt. It is an exposé of rightwing scientists and pundits whose sole purpose is obscuring the scientific truth on issues from tobacco smoke to global warming. Statistician dr. Daniel Oberski (UU), who gave an introductory talk, is optimistic about the future of science and therefore optimistic about the future of the earth and mankind. In that regard both he and the filmmakers are on the same page. The documentary ends on a note of hope, with the strong belief that reason and facts can defeat propaganda and falsehoods. I am more of a pessimist. Although they may be right in the end, I fear the amount of harm that can be done in the meantime. The consequences are dauntingly real. So even if science will eventually triumph, having the last laugh does not mean it will be a fun time.

Foto: www.GlynLowe.com (cc)

Nederlandse ministeries betalen indirect mee aan lobby bedrijven in Brussel

DATA - De Nederlandse ministeries hebben in 2014 gezamenlijk minimaal €400 miljoen betaald aan bedrijven die geregistreerd staan in het lobbyregister van de EU. Dus kan je gerust zeggen dat de overheid meebetaalt aan de lobbycratie.

Bedrijven voeren een lobby in Brussel uit eigenbelang. Ze geven veel geld uit om hun markt of hun prijzen te beschermen. Dat betekent dus bijvoorbeeld ook zorgen dat er wetten komen die in de toekomst geld kunnen opleveren. Bijvoorbeeld een afluisterwet waardoor de overheid meer gaat uitgeven aan ICT.

De lobby kost de overheid indirect dus op twee manieren geld. Enerzijds geven ze teveel uit aan die bedrijven omdat die de kosten van de lobby doorbelasten in de prijs die ze vragen voor diensten en producten. Anderzijds zorgt de lobby er dus voor dat de uitgaven aan die bedrijven sowieso hoger zijn dan wanneer ze niet voor hun belang waren opgekomen.

Natuurlijk is dit een erg indirecte relatie. Maar toch, als je inkoopmanager bent en je moet belastingcenten uitgeven, hoe verantwoord is het dan als je dat geeft aan een bedrijf dat in essentie te duur is en niet noodzakelijk voor jouw belangen opkomt?
Wordt daar überhaupt over nagedacht bij de inkoop?

Hans van Baalen op loonlijst auto-industrie

Europarlementariër Hans van Baalen strijks jaarlijks zo’n 12.000 euro op voor nevenfuncties in de autoindustrie. Dat bericht F-site, de webstrek van journalist en mediabestuurder Ton van Dijk.

Zo adviseert hij autolobbyclub RAI en is hij sinds kort toegetreden tot de Raad van Commissarissen van autofabrikant Mercedes-Benz. Voor de eerste functie vangt Van Baalen volgens eigen zeggen jaarlijks €4000,- voor de tweede €8000,-.

De Europarlementariër pleitte vorig jaar in de Volkskrant voor minder regelgeving voor de auto-industrie. Ook riep hij de Nederlandse regering op zonder taboes te onderhandelen over een verdrag met de VS dat het makkelijker maakt voor autofabrikanten om daar zaken te doen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: South Bend Voice (cc)

Transitie en belangen, het gelijk van Machiavelli

Belangen, Lobby, Invloed en Macht. In het energiedebat werd altijd een beetje met een boog om die factoren heen gelopen. Het moest immers gaan over energiebesparing en windturbines, over emissiehandelssystemen en energielabels, en over doelstellingen en subsidieregelingen.

Ook onderzoeksprogramma’s bleven liefst een beetje weg van de BLIM (Belangen, Lobby, Invloed, Macht). Weinig aandacht, een enkeling daargelaten. Geen geld voor. Griezelig. Niet in het belang van grote sponsoren. Geen onderzoekstraditie. Wel geld voor onderzoeken naar de vraag hoe Hendrik en Ina ertoe zouden kunnen worden verleid hun autobanden goed op spanning te houden, welk effect, zo dat er al was, onmiddellijk wordt opgevreten door de mogelijkheid 130 km/u te rijden dankzij een hobby van een Minister-zonder-portefeuille.

Maar er is amper geld voor onderzoek naar de vraag hoe het nou kon dat die Minister er zo’n maatregel doorheen wist te jassen, terwijl haar Staatssecretaris-met-portefeuille en de Minister van Economische Zaken zich met de handen in het haar afvragen hoe ze in hemelsnaam aan de klimaateisen van de rechtbank in de Urgenda-rechtszaak kunnen voldoen. En terwijl gemeenten, GGD’s en actiegroepen wijzen op de gezondheidseffecten van een toenemende luchtverontreiniging door stikstofoxiden en fijnstof en voor extra ongevallen in het verkeer. Maar die krijgen geen poot aan de grond, hun waarschuwingen vervliegen als fijnstof in de wind. Hardrijders hebben hun BLIM duidelijk beter voor elkaar dan astmalijders.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende