Vragen aan lijsttrekkers

Zoveel debatten, interviews, gesprekjes aan talkshowtafels en toch blijven er vragen waarvan je hoopt dat ze nog eens gesteld worden. Met nog minder dan twee dagen te gaan in deze campagne heb ik er zelf toch nog even een paar op een rijtje gezet. Vragen die morgenavond in het slotdebat nog best een plekje zouden mogen krijgen. Beste Geert Wilders: Zoals u weet bestaat de stroom vluchtelingen naar ons land in de afgelopen twee jaar voor een groot deel uit Oekraïners. Vele tienduizenden zijn naar ons land gekomen en hebben hier onderdak gekregen. Zo heeft de oorlog van Poetin dus direct effect op onze woningmarkt. Dezelfde Poetin die met het bombarderen van Syrische burgerdoelen, mede verantwoordelijk was voor de vele Syrische vluchtelingen in de afgelopen 10 jaar. Daarbij heeft de oorlog die Poetin begon ook de energieprijzen en de inflatie opgedreven, waar alle Nederlanders last van hebben. De schuld voor veel binnenlandse problemen ligt dus in het Kremlin. Wordt het daarom niet tijd voor veel stevigere sancties tegen Rusland? U wilt geen wapens naar Oekraïne sturen, maar juist onze F16's kunnen Russische raketten weren en Oekraïne veiliger maken. En die veiligheid is essentieel voor de terugkeer van vele Oekraïners, wat vervolgens onze woningmarkt weer lucht kan geven. Beste Dilan Yeşilgöz: Mark Rutte heeft zich internationaal van zijn goede kant laten zien, door Oekraïne voortdurend te steunen, onder meer door samen met Ollongren tanks en F16’s te regelen. Is het denkbaar dat de VVD gaat regeren met de PVV, een partij die het omgekeerde wil? Die z’n kop in het zand steekt voor alles wat er buiten de provincie gebeurt. Een partij die geen steun wil geven aan een Europees land, met een jonge democratie in de strijd tegen een dictatuur? Een dictatuur die ook voortdurend de stabiliteit van het westen probeert te ondermijnen. Dan wordt Rutte straks wellicht secretaris-generaal van de Navo, maar vormt z’n eigen partij, de VVD, een coalitie met een partij die met een Nexit-referendum de politieke stabiliteit van Europa wil ondermijnen? Politieke stabiliteit die ook nodig is voor een florerende Europese markt en, zoals we aan het Verenigd Koninkrijk kunnen zien, van groot belang is voor onze economie. Beste Frans Timmermans: De campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen duurt slechts enkele weken. Toch vloog u in die weken nog even heen en weer naar Málaga, om een congres van Europese sociaaldemocraten toe te spreken. U miste daardoor een debat met andere lijsttrekkers en liet zien dat u niet vindt dat vliegen iets is dat je moet mijden. Terwijl, als je klimaat echt belangrijk vindt, dan kun je zo'n congres natuurlijk prima digitaal toespreken. Dat roept de vraag op hoe serieus u nou echt bent als het op klimaat aan komt? Vindt u het een belangrijke portefeuille, of wilt u dat er echt iets verandert? Inclusief de consequenties die dat ook voor u heeft. 'Kies voor visie en daadkracht' staat te lezen op uw verkiezingsposter. Visie en daadkracht in theorie? Of ook in de praktijk? Dan nog een vraag die u, met uw internationale ervaring, misschien kan beantwoorden. Welke rol moet Europa spelen in het conflict tussen Israel en Hamas? Een delicaat onderwerp, dat vraagt om een helder antwoord. Bent u in staat dat heldere antwoord te geven? Beste Pieter Omtzigt: U heeft twee politieke speerpunten. Bestaanszekerheid en een nieuwe bestuurscultuur. Bestaanszekerheid is traditioneel een onderwerp dat bij linkse partijen hoog op de agenda staat. Is het mogelijk die politieke ambitie serieus te nemen, als je met rechtse partijen een coalitie gaat vormen? En dan die nieuwe bestuurscultuur. U kent als geen ander de bestuurscultuur van de VVD van de afgelopen 13 jaar. U bent er vaak tegenaan gelopen. Het toeslagenschandaal, Groningen, de stikstofcrisis, de woningnood, de gebrekkige opvang van migranten. Problemen vol met vingerafdrukken van de VVD. Maar Dilan Yeşilgöz wil er in deze campagne niet aan herinnerd worden. Kun je een bestuurscultuur veranderen met een partij die voortdurend wegkijkt van de problemen die ze zelf veroorzaakt? En dan de PVV. De partij van Geert Wilders die geen echte partij is, omdat ze maar één lid heeft en niet democratisch is. Is dat een partij die de bestuurscultuur ten goede kan helpen veranderen? Zijn er meer vragen aan politici die eigenlijk nog gesteld moeten worden? Vermeld ze vooral hieronder. Dan kan de redactie van het slotdebat, daar nog even wat ideeën opdoen. --------- Heeft u zelf nog geen antwoord op de vraag wat u eigenlijk stemmen moet, kijk dan nog even naar ons overzicht van de stemwijzers die u op weg kunnen helpen.

Foto: sergio santos (cc)

Twitter

Sinds een paar weken zit ik op Twitter, gewoon, om het eens uit te proberen, ondanks alle twijfels die ik erover had. Ik besloot, zo rond de verkiezingen eens alle lijsttrekkers te volgen, plus mijn goede vriend Jona, twee wiskundigen: Hannah Fry en Ionica Smeets, twee Iran-gerelateerden: Hassan Rouhani en Thomas Erdbrink, taalkundige Marc van Oostendorp en twee mensen die niet in dat rijtje passen: omdat het nu eenmaal trending topic was Lale Gül, en Emine Ugur (met zo’n omgekeerd dakje boven de ‘g’), een moslima die enorm grappige twitterdraadjes schrijft. Kwade tongen beweren dat zij leiding geeft aan de Secret Working Group die de islamisering van Nederland moet bewerkstelligen, maar zoals iedereen weet, bestaat er natuurlijk helemaal geen Secret Working Group.

Mijn bevindingen:

Lijsttrekkers van grote partijen twitteren eigenlijk niet. Ik ben al die tijd 1 tweet van Mark Rutte tegengekomen, en ongeveer evenveel van Wopke Hoekstra. Sigrid Kaag tweet ietsje meer, maar meer dan vijf zijn het er zeker niet. Kleinere partijen tweeten meer en ik vraag me nu af of er een omgekeerd evenredige relatie bestaat met het aantal zetels. Lilian Marijnissen tweet reuze zakelijk, maar nooit iets wat me echt tot nadenken stemde. Sylvana Simons en Gert Jan Segers wel.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Tobias Begemann (cc)

Een kabinet vol kikkers die wachten op een zoen van het electoraat

COLUMN - Wopke dus niet, Hugo en Sigrid wel. Zondag maakte Sigrid Kaag bekend een gooi te willen doen naar het leiderschap van D66. In een exclusief gesprek met Jinek en, later, aangeschoven bij OP1, moest ze al direct schipperen tussen haar ministerschap in het kabinet en haar nieuwe rol als lijsttrekker (D66 voor meer geld verpleging, kabinet: lastig).

Arme Rutte.

De komende maanden heeft hij in ieder geval drie kemphanen met dadendrang in zijn kabinet zitten: als Kaag zich gaat profileren, kunnen Keizer en De Jong, onderling ook verwikkeld in een strijd, niet achterblijven. Op zichzelf kunnen liberalen daar naar eigen zeggen goed tegen (de VVD is bij elke interne discussie een ‘gezonde partij’ waar mensen het oneens met elkaar mogen zijn), maar het is al gespannen binnen de coalitie. En D66 is van die onrust vaak een aanstichter.

Zo wilde de partij veel sneller verder met een wet voltooid leven dan de coalitie, wat al tot een botsing tussen partijen leidde. En ook bij de aanpak van het stikstofprobleem liepen de sociaal-liberalen voor de partijen uit; kamerlid Tjeerd de Groot stelde vorig jaar keihard de veestapel te willen halveren en Remkes bevestigde dat vorige week. De partij brak vervolgens bijna het regeerakkoord open (meer Europa) en legde met kritiek op de privacy-schending een bom onder de corona-app van het kabinet.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

Lijsttrekkers scoorden slecht in grote steden, Limburg en Twente

ANALYSE - In de grote steden, de Antillen, Limburg en Twente deden de lijsttrekkers het relatief gezien niet goed tijdens de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen. Landelijk ging 81 procent van de stemmen naar een lijsttrekker, maar in deze gebieden kwamen de gezamenlijke kopstukken soms niet verder dan 70 procent.

Dat blijkt uit een analyse van de verkiezingsuitslagen per kandidaat per gemeente van 2010 en 2012. We hebben de stemmen voor alle lijsttrekkers bij elkaar opgeteld.

Ook de kiezers in Twente liepen duidelijk minder warm voor de lijsttrekkers dan de gemiddelde Nederlander. Gemeenten als Tubbergen (68 procent) en Haaksbergen (70 procent) zijn wat dat betreft exemplarisch voor de gehele regio. De meest voor de hand liggende verklaring ligt bij de VVD en het CDA. Een van de kopstukken van de liberale partij, Henk Kamp, komt namelijk uit Hengelo. Bij het CDA wist Pieter Omtzigt, die op een onverkiesbare 39ste plek op de kieslijst was gezet, veel stemmen te halen in Twente. Vooral Twentse afdelingen van het CDA hadden namelijk een campagne opgezet om Omtzigt te steunen. Met bijna 37.000 voorkeursstemmen haalde de CDA’er een zetel.

Ook valt op dat dezelfde regio in 2010 nog wel trouw was aan de lijsttrekkers. Een gemeente als Dinkelland, waar in 2012 slechts 71 procent van de mensen op de lijsttrekker stemde, zat in 2010 met 83 procent nog keurig rond het landelijk gemiddelde. Het eerder genoemde Tubbergen is de sterkst veranderde gemeente van Nederland. Hier stemde in 2010 eveneens 83 procent op een lijsttrekker. Daar is nu dus 15 procent vanaf.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Linkse lijsttrekkers grootste optimisten

DATA - De Twentsche Courant/Tubantia vroeg lijsttrekkers naar hun voorspelling van de uitslag van de verkiezingen. Nadere data-analyse van de uitkomsten laat zien dat linkse lijsttrekkers gemiddeld twee keer zo optimistisch zijn als rechtse.

Bas Paternotte van HP/de Tijd had al opgemerkt dat als de lijsttrekkers de voorspelling van hun eigen partij goed zouden hebben, er 44 extra kamerzetels nodig waren.

Dat riep onmiddelijk de vraag op wie nou de grootste optimist was.
Daartoe hebben we eerst het gemiddelde (afgerond weergegeven) genomen van hun uitslagen:
VVD – 32
PvdA – 27
PVV – 18
CDA – 15
SP – 26
GroenLinks – 5
D66 – 14
ChristenUnie – 6
PvdD – 3
SGP – 2
50PLUS – 2
DPK – 0
Overig – 0

Om het optimisme te peilen nemen we het verschil tussen de schatting van de lijsttrekker van zijn of haar eigen partij en de gemiddelde schatting en delen dat ook daardoor. Dan krijg je een procentuele afwijking. Zo is Jolande Sap 85% optimistischer dan het gemiddeld en is Arie Slob spot on.
Nemen we weer het gemiddelde van de linkse partijen die in de kamer zitten, komen we op een optimisme indicator van 49%. Doen we dit bij de rechtse partijen komen we op slechts 23% uit.

Conclusie: linkse lijsttrekkers zijn twee keer zo optimistisch als rechtse lijsttrekkers. En er zitten geen pessimisten onder de lijsttrekkers.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Daar had hij moeten staan

Gerd Leers keek naar de cover van het ongevraagd advies dat voor hem lag. ‘Tussen afkomst en toekomst’, stond er.  Daaronder: ‘Etnische categorisering van de overheid.’ En daaronder een balpen, een Bic-pen, een zaklamp, een pen die hij niet thuis kon brengen (een vulpotlood?), een vulpen, een voorzittershamer en een wat chiquere pen, vermoedelijk ook een balpen. Het lukte Gerd Leers maar niet om de betekenis van deze voorwerpen te doorgronden. Hij keek er nu al een klein kwartier naar. Wat hadden deze voorwerpen in godsnaam met ‘etnische categorisering van de overheid’ te maken? Waarom konden die mensen niet gewoon iets duidelijks bedenken? Waarom moest een ongevraagd advies, dat ongetwijfeld ten doel had iets wat onduidelijk was duidelijk te maken, zo’n onduidelijke voorkant hebben?

Hij keek opzij en werd vanuit de opengeslagen krant van maandag toegelachen door een stralende Henk Bleker die met gifgroene petjes in de weer was waarop ‘Eerlijk helder Henk’ te lezen stond. Henk Bleker. Met z’n schminkloze clownskop. Omhoog gevallen paardenhandelaar. Daar had hij moeten staan. Met petjes waarop Eerlijk helder Gerd stond. Of: Gerd Leers. Duidelijke keus. Gerd Leers. Eer en geweten. Gerd Leers. Altijd integer.

Hij, die zo’n geweldige, eigenzinnige, geliefde burgemeester was geweest, had de moeilijkste post moeten bezetten. Maxime had hem persoonlijk gevraagd. Hij had getwijfeld. Maar Maxime had hem overtuigd. Hij was de enige die het kon. Met bezwaard gemoed, maar met een zuiver hart, moeilijke beslissingen nemen. Van hem zouden de mensen het pikken. Ze zouden het begrijpen. Hij zou een eerlijk, helder beleid voeren. Hard, maar fair. En na vier jaar zou hij klaar zijn om het CDA naar een klinkende overwinning te leiden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.