Lezers en schrijvers in hetzelfde schuitje

“Lezen is extreem moeilijk”, schreef Kurt Vonnegut. “Als je er goed bij stilstaat is het bijna iets onmogelijks. Ons publiek kan eenvoudig niet groot zijn. Want het moet nu eenmaal ongelooflijk knap zijn.” Renate Dorrestein haalt die woorden aan in haar nieuwste boek Dagelijks werk. Een schrijversleven. Het is een bundeling uit wat ze haar ‘schaduwoeuvre’ noemt, een verzameling inleidingen voor boeken, e-mails, en in betrekkelijk obscure bladen en boeken gepubliceerde bijdragen. Samen vormen ze een ‘literaire autobiografie’, een verslag van haar denken over het schrijven. Het is het soort boeken waarop moderne literatuurwetenschappers als ik het goed begrijp: een boek waarin de auteur een beeld van zichzelf geeft, van wie ze in de ogen van haar lezers wil zijn. En ik geloof dat het antwoord is: één van hen. Zij het wel één van hen die niet lang meer te leven heeft – ze heeft een onbehandelbare vorm van kanker.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: copyright ok. Gecheckt 18-10-2022

Een gegeven paard

, door

In de onlangs uitgezonden documentaire “Een handige dromer” heeft A.L. Snijders het over het schrijven. Tijdens het schrijven, zegt hij, mag hij van zichzelf niet aan zijn lezers denken. Ik begrijp dat wel.

In mijn interpretatie gaat het over de wenselijke afwezigheid van commercie en eigenlijk ook populisme. Als Snijders altijd rekening houdt met wat de lezers willen, is hij in het ergste geval puur commercieel bezig en dat is dan niet meer interessant. Dan schrijft hij alleen nog maar rommel. Door zijn opmerking schuift hij commercie en populisme meteen aan de kant en dat vind ik ronduit goed.

Het is echter ook mogelijk dat hij iets anders bedoelde. Misschien dat hij anders als leraar aan het werk zou gaan, want hij is vele jaren als leraar actief geweest. Hoe dan ook, erover nadenkende kan ik in dit verband ook vele overeenkomsten vinden tussen commercie en lesgeven. In beide gevallen heb ik in ieder geval de indruk dat het echte schrijverschap toch iets anders is.

Ik ken A.L. Snijders van een optreden een tijdje geleden op de Vorlesebühne in Utrecht. Wij hebben toen ook met elkaar gesproken. Ik weet niet of hij mij nog herinnert, maar ik herinner hem nog wel. Ik sta sindsdien ook op zijn e-maillijst. Naast het boeken en columns schrijven verstuurt hij namelijk ook regelmatig en helemaal gratis korte verhalen aan iedereen die op die lijst staat.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.