Klimaat Archives - Page 7 of 91

Foto: Erik de Haan (cc)

Het water zakt!

24 februari 2020 , 08:00 , door Studium Generale Universiteit Utrecht

Onze rivieren zijn gekanaliseerd, meren uitgegraven en polders drooggelegd. In Nederland hebben we enorme infrastructuren rondom onze waterwegen gerealiseerd. Maar blijven we meester over het water nu we vaker te maken krijgen met periodes van aanhoudende droogte? En de zeespiegel stijgt? Volgens hydroloog Nico Wanders staan we voor een lastige keuze.

“Help, het water zakt!” zal je niet zo snel horen. In tegenstelling tot een stijgende zeespiegel is droogte een sluipende natuurramp. Droogte is een heel langzaam proces dat tegelijkertijd langdurige en soms onomkeerbare gevolgen heeft. De gortdroge zomer van 2018 kun jij je bijvoorbeeld misschien niet meer herinneren, maar de natuur is daar pas net van bijgekomen. Volgens hydroloog Nico Wanders (UU) moeten we ons in Nederland dan ook niet alleen zorgen maken over een stijgende zeespiegel, maar des te meer over watertekorten.

Ook natte gebieden hebben last van droogte

Bij droogte moet je waarschijnlijk eerder denken aan warme oorden en uitgestrekte zoutvlakten dan aan ons eigen kikkerlandje. Maar “een woestijn is geen droogte”, legt Wanders uit, “dat is een natuurverschijnsel”. Je spreekt van droogte op het moment dat er voor een langere periode minder water is dan normaal het geval is binnen een groot gebied.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: cc commons.wikimedia.org Luchtfoto Groningen Airport. Foto Kas van Zonneveld

Emissieloze luchtvaart in het noorden?

18 februari 2020 , 08:00 , door P.J. Cokema

Groningen Airport Eelde, de op 4 na grootste luchthaven van Nederland. Van de 21 burgerluchthavens – zeg ik er maar even bij. Of van de 49 Nederlandse luchthavens in totaal. Dat klinkt nog beter.

Vorige week maandag schetste minister Van Nieuwenhuizen de karakteristiek van vliegveldje bij Eelde: de op één na oudste, op vier na grootste en één van de meest toekomstgerichte luchthavens van Nederland.

Toekomstgericht? Jawel. Toekomstbestendig? Dat is nog maar zeer de vraag.

De minister sprak er ter gelegenheid van de opening van een zonnepark van 63.196 zonnepanelen, aangelegd tussen de start- en landingsbaan. Het is volgens de eigenaren GroenLeven en Groningen Airport Eelde “het eerste zonnepark ter wereld dat op deze manier op een actieve gereguleerde luchthaven is aangelegd.”

Samen met de zonnepanelen die op een passagierscorridor zijn aangebracht, zou het vliegveld zelfvoorzienend zijn in haar elektriciteitsverbruik zijn. Voor de verdere toekomst ziet het vliegveld zich als proeftuin voor elektrisch vliegen en andere luchtvaart gerelateerde innovatieprojecten.

Een voorbeeld daarvan is DroneHub GAE, dat nieuwe dronetoepassingen wil ontwikkelen. Vorig jaar is er 1 miljoen euro aan subsidiegeld binnen gehaald.

Of al die mooie plannen en recente investeringen in duurzaamheid het vliegveld zullen redden, is uiterst discutabel. Het vliegveld lijdt al jaren verlies en de lokale aandeelhouders (de provincies Groningen en Drenthe en de gemeenten Groningen, Assen en Tynaarlo).

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update december 2019

16 januari 2020 , 13:00 , door Steeph

DATA - Er is weer een jaar voorbij. In de meeste klimaatreeksen was 2019 het op een na warmste jaar sinds start metingen. Zonder iets als een El Nino. Duidelijke indicatie van de structureel voortdenderende opwarming. Ook in onze weergave is 2019 het op een na warmste jaar. Maar wat vooral opvalt, is het gebrek aan uitschieters naar beneden de laatste 5 jaar.

Als we even de vrijheid nemen de jaren in onze reeks ook individueel te beschouwen, ziet het er zo uit:

Voor de oceanen was 2019 overigens wel het warmste jaar. En omdat ongeveer 90% van de opwarming in de oceanen gaat zitten, is dat ook zorgwekkend.

Nog wat ander nieuws. Het overschakelen van de hele wereld naar een volledig duurzame energievoorziening kost 73 duizend miljard dollar. En is in zeven jaar terugverdiend….

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v4, Hadcrut4 (4.6), NCDC (NOAAGlobalTemp v5), Copernicus ERA5 en JMA.
We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar), 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Ninian Reid (cc)

Australië weigerde de klimaatcrisis serieus te nemen

9 januari 2020 , 08:00 , door Karin Spaink

COLUMN - De branden in Australië woeden nu al drie maanden. Ze begonnen vroeger in het seizoen, zijn breder verspreid en feller dan ooit – bij elkaar is er nu al zes miljoen hectare grondgebied verbrand. Er is amper hoop dat de branden kunnen worden geblust. Alle inspanningen spitsen zich nu toe op ‘containment’, de hoop dat verdere verspreiding kan worden beperkt. Tot nu toe komt daar bitter weinig van terecht: de branden blijven woeden en zich uitbreiden.

Het helpt niet dat de vuurzee een eigen dynamiek ontwikkelt, die verdere branden bevordert. Australië is droog als nooit tevoren (door de klimaatverandering) en kampt ’s zomers al jaren met temperaturen van 40 graden en hoger. De branden voeren de temperatuur op en veroorzaken hete wervelwinden, die het vuur verder verspreiden.

Inmiddels zijn alleen al in New South Wales een half miljard dieren door het vuur omgekomen. Hoeveel dieren later zullen sterven omdat hun habitat in de vlammenzee is verdwenen, kan niemand zeggen.

De Australische regering weigert de klimaatcrisis serieus te nemen. Kabinetslid Michael McCormack weet de vuurzee twee weken geleden openlijk aan ‘brandstichting’ en ‘zelfontbrandende mest’. Volgens minister-president Scott Morrison is er ‘geen reden’ voor paniek, zijn de eerder overeengekomen afspraken voor de reductie van CO2-emissies pico bello in orde en ligt hun klimaatbeleid keurig op koers.

Foto: mystic_mabel (cc)

Dit jaar kwam alles op zijn kop te staan

26 december 2019 , 08:00 , door Karin Spaink

COLUMN - Het jaar waarin klimaatwaarschuwingen in de wind werden geslagen, klimaatdemonstraties uiteen werden gemept, al waren ze vreedzaam en kalm, maar boze boeren die snelwegen blokkeerden en vonnissen negeerden geen strobreed in de weg werd gelegd.

Het jaar ook waarin onblusbare branden woedden in het Amazonegebied, Siberië, Californië en Australië, en temperaturen van meer dan 40 graden in voorheen gematigde streken normaal lijken te worden.

Het jaar waarin een divisie van de Belastingdienst een grote groep burgers uitmaakte voor oplichters, fraudeurs en aanstellers, daarover ‘openheid van zaken’ geven, neerkwam op zwartgelakte pagina’s overleggen en de fiscus doodnormale burgers failleerde.

Het jaar ook waarin bank na bank opnieuw betrapt werd op grove nalatigheid bij witwascontroles, of zelfs op lankmoedig dichtgeknepen ogen, maar de overheid strenger wil toezien op de cashuitgaven van haar onderdanen.

Het jaar waarin het leraren- en verpleegkundigentekort bleef stijgen, en veel medicijnen niet leverbaar waren. Het jaar ook waarin bleek dat veel implantaten amper zijn getest maar toch met verve worden gebruikt, en dat sommige artsen betaald worden om dat brakke spul te promoten.

Het jaar waarin burgers werden aangesproken op hoeveel plastic rietjes ze gebruiken, terwijl de verkoop van SUV’s vrijwel zonder commentaar opnieuw toenam. Het jaar ook waarin de overheid de burgers strenger op hun plichten aansprak maar zelf bokte en pruilde wanneer de rechter haar aan haar eigen afspraken bond.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update november 2019

25 december 2019 , 11:00 , door Steeph

DATA - Het feest van het licht, dat heet Kerst ook wel. Dat geeft in Australië dit keer toch een heel ander gevoel, met al die branden.
Intussen is het in Nederland weer gewoon een bovengemiddeld warme maand. En dus geen witte Kerst of schaatsplezier in het vooruitzicht.
In ons overzicht is 2019 hard op weg het op een na warmste jaar te worden sinds start metingen. Maar laat dat uw feestdagen niet bederven.

Voor de stille momenten tijdens de feestdagen hier twee artikelen over tipping points. De opwarming kan straks plots een stuk sneller gaan en nog moeilijker terug gedraaid worden.

Ook leuk voor bij het Kersteten trouwens, is dit staatje. Iedere keer aan het eind van een maand wordt de gemiddelde temperatuur van die maand vergeleken met het langjarige gemiddelde. Alleen… dat langjarige gemiddelde schuift steeds op. Iedere tien jaar wordt het bijgesteld. Waardoor het steeds lijkt alsof een maand maar iets warmer is dan “normaal”. Maar dat normaal is dus niet meer normaal. De huidige referentieperiode is 1981-2010. In 2021 schuift het dus weer op.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v4, Hadcrut4 (4.6), NCDC (NOAAGlobalTemp v5), Copernicus ERA5 en JMA.
We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar), 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: Sharon Mollerus (cc)

Mens van het Jaar: de stille meerderheid

16 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - Wie namens de zwijgende meerderheid zegt te spreken, moet zijn mond houden. Stilte is immers de stem van die meerderheid, dus wat schreeuwen eigenlijk al die zelfbenoemde woordvoerders van de ‘stille meerderheid’?

Onze zoektocht naar de zwijgende meerderheid, het Nederlandse synoniem voor ‘silent majority’ en die we derhalve hier stug de stille meerderheid zullen noemen, leverde niets op. Een conclusie kan zijn dat de Nederlandse bevolking te genuanceerd in elkaar steekt om ooit een echte stille meerderheid te kennen. Verkiezingsuitslagen geven een dermate verdeeld beeld weer dat die conclusie misschien is te rechtvaardigen.

Misschien is het geen meerderheid maar een groep ‘ongehoorden’, die net groot genoeg zou zijn om een publieke omroep voor op te richten. Hebben de initiatiefnemers zich al opgeworpen als woordvoerder van de stille meerderheid? Het zou hun geloofwaardigheid aantasten.

Niet dat ze daar wakker van zullen liggen, want als ze voor onwaarheden niet terugdeinzen, zullen ze ook niet in hun eerste de beste contradictio in terminis stikken. Net als hun pleitbezorger die al eens demonstreerde hoe 18 onwaarheden in 2 minuten zonder enig weerwoord op de publieke omroep werden vertoond.

Nee, wij konden geen concrete stille meerderheid vinden. Wel veel burgers voor klimaatmaatregelen, ook veel burgers die ontwikkelingshulp steunen en boeren en burgers die de landbouw veranderen. Ook al hoor en lees je daar weinig over, wij gaan niet roeptoeteren dat we hier de stille meerderheid nu wél hebben gevonden.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: John Englart (cc)

Het klimaat kan ambities niet aan

3 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - Op de persconferentie na de ministerraad van afgelopen vrijdag werd gevraagd wat minister-president Rutte bij de opening van de klimaattop in Madrid zou inbrengen.
Nou, dat wist Rutte wel. Zijn korte termijngeheugen lijkt uitstekend te werken.

“De belangrijkste boodschap is dat we van intenties naar actie moeten gaan”, antwoordde hij. En wel op deze manier:

Actiegericht, heel erg implementatiegericht over een langere tijd, waarbij mensen hun leven kunnen blijven leven, waarbij mensen ook met vakantie kunnen blijven gaan, de auto niet hoeven te verkopen, niet hun huis uit hoeven, maar waarbij we wel als land, met alle mensen in het land, stap-voor-stap en onze industrie toewerken naar een verlaging van de CO2-uitstoot.

En gisteren, eenmaal geland in Madrid en zijn collega’s een handje gegeven, kreeg hij bij de opening van COP25 zijn 5 minuten ‘ik-heb-ook-wat-te-zeggen’ momentje.

En in wat andere bewoordingen zei hij het inderdaad:

Om een breed draagvlak te krijgen en te behouden moeten we er ons van verzekeren dat alles wat we doen haalbaar en betaalbaar is.

Waarom die voorzichtigheid? Waarom die terughoudendheid? Nou, sprak hij in zijn beste Engels:

These ambitious goals pose an enormous challenge. Especially in a small, densely populated country like mine, where we have all kinds of ambitions. But where we’re reaching the limits of what the climate, nature and the environment can handle.

Foto: Activ Solar (cc)

Kunst op Zondag | Dat geeft een mens weer energie

1 december 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Eén van de argumenten tegen sommige oplossingen om geen fossielvrije energie op te wekken is dat ze zo vreselijk lelijk zijn. Dat ligt niet aan de beroerde smaakopvattingen van klimaatsceptici, dat ligt aan overheden en bedrijven die te weinig kunstenaars betrekken bij de ontwikkeling van allerhande klimaatleuke spullen.

Neem windmolens. Zo schilderachtig als die ooit waren, zo lelijk zijn ze nu. Dat wil zeggen: als je alleen van oude kunst houdt. Moderne kunst moet je een beetje verkopen en dus bedacht Nuon in 2012 de Kunst op windmolen route. Gedurende 8 maanden werden 24 kunstwerken, afgebeeld op doeken van zo’n 2 bij 11 meter, op windmolens bij Oosterbierum en Almere tentoongesteld.

Jeanette Hoekstra – Vervlochten patronen, 2012.

Of neem zonnepanelen. Ooit saaiere dak- en gevelversiering gezien?

Nou, er is mooi nieuws. Een Brabants bedrijf levert zonnepanelen met kunst naar wens: “een Van Gogh, een Vermeer, iets abstracts of misschien alleen maar een hippe kleur”.

Je kunt bij de aanschaf van jouw zonnepanelen ook voor street art kiezen. In 2017 lanceerden Street Art Berlin en de Little Sun Foundation een serie artistieke zonnepanelen. In datzelfde jaar werd in het Amerikaanse San Antonio het eerste publieke ‘mural’-zonnepaneel onthuld: vlinders.