Vragen die (nog) niet zijn gesteld

van mr. Huub Linthorst Leden van de Tweede Kamer stellen veel vragen aan de regering. Te veel, hoor je wel eens. Maar er zijn ook belangrijke vragen die níet gesteld worden. Dat doet dan weer de vraag rijzen waaróm dat zo is. Hierna signaleer ik twee voorvallen uit de afgelopen zomermaanden, die aanleiding hadden moeten zijn voor Kamervragen en kritische commentaren in de pers. Die twee houden verband met elkaar. Berichten of – liever nog – ophef in de pers leiden vaak tot Kamervragen. Andersom hoopt ieder Kamerlid dat zijn Kamervragen tot aandacht in de pers zullen leiden. De Koning Allereerst de uitspraken van de Koning bij de traditionele ontmoeting van hem en zijn gezin met de pers, bij het begin van de zomervakantie. Op dat moment waren er al tamelijk ontwrichtende betogingen van boeren geweest, die niet altijd correct waren aangemeld en conform de door de burgemeesters gestelde voorwaarden werden uitgevoerd. Én gepaard gingen met intimidatie, verkeers- en andere delicten en verstoringen van de openbare orde. Toch zei de Koning tijdens dat persmoment onder meer: “Boeren draag ik echt in mijn hart”. “Het culturele erfgoed van het platteland wordt gedragen door de boeren”. En: “Wij spreken heel veel met boeren”. “De boeren weten ook dat wij heel erg met hen meeleven.” Het is altijd problematisch als de Koning zich uitspreekt over een kwestie waarover in de samenleving en de politiek nogal verschillend wordt gedacht. Dat roept vragen op als: Zijn de uitspraken van de Koning vooraf afgestemd met de verantwoordelijke ministers? Doen deze uitspraken voldoende recht aan de complexiteit van het probleem? Is niet ook de schaarse in ons land nog aanwezige natuur een onderdeel van ons erfgoed? Had de Koning niet op zijn minst ook dát moeten benoemen, in plaats van vagelijk te spreken over “een stikstofprobleem”? Had niet moeten zijn voorzien, dat een zó hartstochtelijk uitgesproken steun van de Koning voor de boeren hen eerder zou kunnen brengen tot méér en hardere acties dan tot de gewenste de-escalatie? Heeft de Koning ook contact gehad met boeren die deelnamen aan acties die gepaard gingen met wetsovertredingen of ordeverstoringen? Was, toen de Koning zei “Wij spreken heel veel met boeren”, het gebruik van de wij-vorm een toepassing van de pluralis majestatis? Of doelde de koning mede op leden van zijn familie? Hebben de Koning of leden van zijn familie direct of indirect belang bij de bedrijfsactiviteiten van boeren op een kroondomein of koninklijk landgoed? Zijn er formele of informele afspraken tussen de RVD en de pers, die erop neerkomen dat bij het persmoment weliswaar gelegenheid wordt geboden tot het stellen van vragen aan de Koning, maar dat het niet de bedoeling is dat de daarop gegeven antwoorden voorwerp worden van kritiek in de pers? De politiechef Kort na de uitspraken van de Koning bleek ook de politie veel sympathie voor de boeren te hebben. Een politiechef van de Landelijke Eenheid zei eerst: “Wat we de laatste dagen hebben gezien, gaat een grens over, en raakt de rechtsstaat en de democratie.” Maar hij achtte het niet mogelijk om excessen in de kiem te smoren. En toch was hij tevreden. En ten slotte zei hij: “Veel politiemensen hebben begrip voor de positie van de boeren, ik ook.” Dat roept vragen op als: Is het passend dat een politiechef, mede namens “veel politiemensen”, begrip toont voor actievoerders die in zó ernstige mate de wet overtreden en de openbare orde verstoren, dat de rechtsstaat en de democratie in gevaar komen? Is aan de betrokken politiechef duidelijk gemaakt dat hij met zijn uitspraken ook zélf een grens heeft overschreden? Was de betrokken politiechef wellicht van mening dat zijn uitspraken wel toelaatbaar waren, gelet op uitlatingen van de Koning kort daarvoor? Wil het kabinet laten onderzoeken of er verband bestaat tussen de voorkeur van de politie voor niet-ingrijpen tegen illegale boerenacties en het begrip dat veel politiemensen zouden hebben voor de positie van de boeren? Worden maatregelen getroffen om aan de gehele Nationale Politie duidelijk te maken dat de politie volstrekt neutraal moet zijn jegens eenieder die de wet overtreedt of de openbare orde verstoort? En dat de politie zijn begrip en sympathie moet reserveren voor de slachtoffers van wetsovertredingen en ordeverstoringen; en van eventueel onbevoegd of disproportioneel politieoptreden? Het kan alsnog Het zijn vragen die, voor zover ik heb kunnen nagaan, nauwelijks of niet zijn gesteld. Waarom niet? Voor de pers geldt wellicht dat men het halfjaarlijkse persmomentje niet in de waagschaal wilde stellen. Kamerleden dachten misschien in vakantietijd te weinig aandacht voor hun vragen te zullen krijgen. Maar het is nog niet te laat. Kamervragen vinden hun aanleiding meestal in de actualiteit. Maar het is niet verboden om, teruggekeerd van een welverdiende vakantie, nog eens te overdenken wat er in deze hete zomer zoal is gepasseerd, maar dat we in een fatsoenlijke democratische rechtsstaat liever níet zien gebeuren. Dat zou dan tot vragen en debat moeten leiden. Om er lessen van te kunnen leren. Ténzij we vinden dat er – rechtsstatelijk gezien – géén sprake was van grensoverschrijdende gedragingen en uitlatingen van boeren, een politiechef en – onder verantwoordelijkheid van de minister-president – de Koning. Dan hoeven we ook helemaal geen lessen te leren. Fijn en rustgevend is dat altijd. Maar wel riskant. Dit artikel verscheen eerder bij het Montequieu Instituut. Mr. Huub Linthorst is voormalig directeur Wetgeving & Juridische Zaken van het Ministerie van Economische Zaken. Op Parlement.com staat een overzicht van Kamervragen in de zomer en de manier waarop het vragenrecht in de zomermaanden gebruikt wordt door Kamerleden.

Door: Foto: © Tweede Kamer Plenaire zaal tijdelijke Tweede Kamer copyright ok. Gecheckt 28-09-2022
Foto: Nick Brooks (cc)

Het Nederlandse leger in Marokko

, door

Ook voor Marokko is de corona-lockdown nu wel voorbij. De grenzen gaan open en we mogen er weer in.

Volgens het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Marokko toch ‘oranje’: “Reis alleen naar Marokko als het noodzakelijk is.” Een toeristische reis valt daar niet onder. En er gelden nog steeds bepaalde coronamaatregelen.

Voor een klein gedeelte van Marokko geldt zelfs code ‘rood”. Laat dat nou toevallig precies dat stukje van de Westelijke Sahara zijn dat eigenlijk ‘Sahrawi Arabische Democratische Republiek’ (SADR) heet. Ofwel het enige stukje Westelijke Sahara dat (nog) zelfstandig is en wordt geregeerd door het Frente Polisario.  De rest van de Westelijke Sahara wordt gezien als door Marokko bezet gebied.

Toen in 1975 Spanje zich definitief terugtrok uit de Westelijke Sahara, bleef Polisario zich verzetten tegen de plannen van Marokko om de gehele Westelijke Sahara in te lijven. Polisario wilde onafhankelijkheid voor de oorspronkelijke bewoners (de  Sahrawi). Pas in 1991 kwam het tot een staakt het vuren en nu, dertig jaar nadien, duurt de impasse nog steeds voort.

Sterker nog: toezicht van VN-troepen (Minurso – United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara ) heeft niet voorkomen dat sinds vorig jaar de strijd weer lijkt opgelaaid. Brahim Ghali, president van SADR, kondigde het opzeggen van het bestand aan, nadat Marokko met militair ingrijpen een einde maakte aan een protestactie van Polisario-aanhangers.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Ongekend onrecht by design

, door

De laatste dagen is er ophef ontstaan over een vrouw die een deel van haar uitkering over drie jaar moest terugbetalen omdat ze een keer in de week boodschappen kreeg van haar moeder. Dat leverde haar volgens de overheid over drie jaar 7000 euro op, en omdat ze daarmee de inlichtingenplicht schond moet ze het bedrag plus mogelijk 50% boete terugbetalen.

De vrouw ging naar de rechter, die de gemeente echter in het gelijk stelde. Niet omdat het rechtvaardig was, maar omdat de regels nou eenmaal zo zijn. En dat brengt ons bij het punt: dit is geen exces. Dit is hoe de politiek de bijstand al jarenlang vorm geeft. Dit is ongekend onrecht by design. Er zijn zelfs systemen ontwikkeld die dit soort ‘fraude’ automatisch opsporen.

Foto: Tim Lüddemann (cc)

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol: “80% van migranten komt om economische redenen”

, door

NIEUWS - Ondanks waarschuwende woorden van Horst Seehofer, de Duitse minister voor Binnenlandse Zaken, dat herhaling van de vluchtelingencrisis in 2015 in de lucht hangt, schaart Nederland zich bij een meerderheid van Europese landen die het vertikt ook maar enige beweging te maken richting een gemeenschappelijk humaan asielbeleid.

Zich verschuilend achter een paar flauwekul smoejes verklaarde staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) dat Nederland zich niet aansluit bij het akkoord dat Duitsland en Frankrijk sloten met Italië en Malta, teneinde de druk op de opvang aldaar enigzins te verlichten. Alleen Ierland, Portugal en Luxemburg zijn bereid deel te nemen aan het plan vluchtelingen versneld door te plaatsen.

Volgens De Volkskrant is één van de argumenten die de staatssecretaris hanteerde “dat 80 procent van de migranten hier komt om economische redenen, zij maken geen kans op een verblijfsvergunning. Deze economische migranten over Europa herverdelen, leidt volgens Broekers-Knol alleen maar tot meer problemen.”

Tachtig procent?  En de zeven landen zouden die over Europa wilen verdelen? Heeft ze het plan eigenlijk wel gelezen? Zulke retoriek zou toch tot Kamervragen moeten leiden. Waar zijn de bewijzen voor haar beweringen?

Nederland ging met een magere agenda naar de EU bijeenkomst (7 en 8 oktober) in Luxemburg. De staatssecretaris zou “expliciet aandacht vragen voor de situatie op de Griekse eilanden en de noodzaak om Griekenland bij te staan om structurele verbeteringen door te voeren in de opvang en het versnellen van de asiel- en terugkeerprocedures”.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

CDA’ers doen PVV’tje

, door

Omdat stoere praat over Turkije en integratie het altijd goed doet in de peilingen, besloten Mona Keijzer en Pieter Omzigt van het CDA het instrument van de Kamervraag ook maar eens te gebruiken voor een tendentieus potje Turkije-bashing:

Vraag 8: Heeft Turkije bij zijn klachten ook aangeboden om de helft van de kosten van de noodzakelijk geachte jeugdzorg voor deze deels Turkse kinderen ten koste van Turkije te laten komen?

En alsof dat nog niet erg genoeg was, vervolgens ook nog de hysterische relnicht uithangen als de minister een paar vragen eerder aangeeft dat er in de ministerraad en op het departement nog nagedacht wordt hoe ze de Turkse regering met een kluitje in het riet kunnen sturen zonder de Nederlandse handelsbelangen te schaden.

Antwoord 4: De Turkse autoriteiten hebben Nederland verzocht hen te informeren als een kind met de Turkse nationaliteit onder verantwoordelijkheid van Bureau Jeugdzorg komt te vallen en over gerechtelijke beslissingen over plaatsing van kinderen met de Turkse nationaliteit in pleeggezinnen. Op dit moment wordt bezien hoe hiermee moet worden omgegaan.

Pieter Omzigt denkt daar dus op te moeten reageren met: OMFG!! De regering denkt er dus serieus over na om alle dossiers zo maar even in handen van een vreemde mogendheid te spelen!! Zijn ze nou helemaal GEK geworden daar in het Torentje?! God beware ons voor den Turck!

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Rector Universiteit Leiden ziet af van riante afscheidsregeling

, door

NIEUWS - Paul van der Heijden, tot februari 2013 Rector Magnificus van de Universiteit Leiden, zou een riante afscheidsregeling krijgen. Na zijn vertrek als rector blijft hij aan als hoogleraar, maar niet nadat hij een sabbatical van veertien maanden neemt. Gedurende die tijd zou hij zijn salaris van ruim twee ton per jaar houden. Tot ongenoegen van de Universiteitsraad. Het leidde zelfs tot Kamervragen. Daarop heeft Van der Heijden besloten af te zien van de regeling.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat leest Den Haag?

, door

Steeds meer Kamervragen lijken te worden gesteld aan de hand van krantenberichten. “Kent u het bericht…?” Aan de hand van de lijst niet-beantwoorde kamervragen op ikregeer.nl heb ik eens gekeken naar wie de vraag stelt en uit welke krant het bericht afkomstig was. Zo ontstaat een beeld van de belangrijkste bronnen van Tweede-Kamerleden, gescheiden per partij.

Uit de laatste vijftig pagina’s onbeantwoorde vragen selecteerde ik alle vragen waar ‘bericht’ of ‘artikel’ in de titel staat; bijvoorbeeld Het bericht dat tweeverdieners veel minder hypotheek krijgen. Dit bericht leverde een vinkje op bij PVV/Telegraaf. Waren er meerdere vraagstellers, dan koos ik voor de eerstgenoemde; waren er meerdere bronnen, dan koos ik eveneens voor de eerstgenoemde. Misschien niet erg nauwkeurig, maar voor het beeld zal dat weinig uitmaken.

(Klik voor groter)

In totaal kwam ik uit op 183 Kamervragen. Het grootste deel, 59 vragen, kwam uit ‘diverse’ bronnen: regionale dagbladen, Teletekst, buitenlandse kranten en dergelijke. Direct daarna volgt de Telegraaf: 42 vragen. Uit vakbladen zoals Binnenlands Bestuur en Medisch Contactkwamen 23 vragen. Uit de Volkskrant werden 16 vragen gehaald, vannu.nl 13 vragen, uit het Algemeen Dagblad 9 vragen, uit Trouw 8 en uitNRC 6. Het Financieele Dagblad scoort 4 vragen en GeenStijl 3.

Het valt mij vooral op dat de vakbladen zo laag scoren en, daarmee samenhangend, ook het Financieele Dagblad. We zitten midden in een zware economische crisis, maar FD staat kennelijk niet op het leeslijstje van onze volksvertegenwoordigers. De VVD haalde bijvoorbeeld geen enkele vraag uit het FD; iets wat je wel zou verwachten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (slot): Wat lost detailpolitiek op?

, door

De afgelopen maanden verschenen dertig afleveringen van de serie detailpolitiek. De centrale thema’s waren de politieke voorstellen en Kamervragen over van alles, variërend van pretecho’s, tot wissels, fraude met scripties, bonnetjes van bestuurders, privacy van iPhone-gebruikers, detentieboten en slangen die konijnen oppeuzelen.

Aan het eind van de serie is dan de logische vraag: waarom bestaat detailpolitiek eigenlijk? Hoe komt het dat Kamerleden denken dat zij met gedetailleerde regels, voorstellen en Kamervragen de maatschappij tot in de haarvaten kunnen regelen? Wat lost detailpolitiek inhoudelijk op, zitten burgers hierop te wachten of moeten we de oorzaak van deze Kamervragen zoeken in de politiek zelf?

De resultaten
Wat hebben alle Kamervragen over al die uiteenlopende thema’s opgeleverd? De inhoudelijke score van de Kamer is slecht tot zeer slecht. Zo was er deze winter rumoer over Brandon, die in een inrichting zat vastgebonden aan een muur. Dat bleek niet echt anders te kunnen. In Kampen werd op een school homo-intolerantie geconstateerd, en die is er ongetwijfeld nog steeds. De nachttrein via Gouda is definitief afgeschaft en de koks van een departementskantine zullen het soms nog steeds in hun hoofd halen een dag minder vlees te serveren.

Inhoudelijk hebben veel voorstellen en Kamervragen geen invloed gehad op het beleid, en de reden daarvoor is steeds dezelfde: de politiek gaat er niet over en heeft geen middelen om burgers of organisaties tot een bepaalde handelswijze te dwingen. Burgers kunnen er nog steeds voor kiezen geen handen te schudden, hiv-patiënten kunnen nog steeds bij sollicitaties zwijgen over hun infectie, hogescholen hebben nog steeds grote beleidsvrijheid en gemeenten zoeken nog steeds de mazen van slechte wetten op. Mensen maken allerlei beslissingen en laten daarbij de mening van de Tweede Kamer aan zich voorbij gaan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De paranoïde wereld van Martin Bosma (2)

, door

In de lange rij van waanbeelden die Martin Bosma rijk is, kunnen we vandaag een nieuwe gedachtekronkel toevoegen aan het illustere rijtje. De PVV-mediawoordvoerder heeft namelijk ontdekt dat Derk Sauer voor 9% eigenaar is van NRC Media. En dat mag natuurlijk niet. Want volgens Bosma is Sauer iemand die geregeld geld stort in de partijkas van de SP en daarnaast iemand die zich bemoeit met de inhoud en de benoeming van de hoofdredacteur.

Dat mag Bosma uiteraard vervelend vinden. Net zoals veel mensen zich storen aan het ogenschijnlijke korte lijntje tussen Bosma’s eigen werkgever en het grootste Nederlandse dagblad of het fictieve lijntje tussen het Opperwezen en het Reformatorisch Dagblad. Dat hij zich daaraan stoort wil ik dan ook geenszins betwisten. Dat heet vrijheid van meningsuiting. Maar Bosma zou Bosma niet zijn als hij minister Van Bijsterveldt (OCW) daarop aanspreekt middels -jawel- de obligate Kamervragen. Neemt u ze even rustig door.

,,Acht u de kans aanwezig dat NRC Handelsblad nog verder links georiënteerd raakt, bijvoorbeeld doordat NRC-journalisten in het gevlei willen komen bij hun radicaal-linkse eigenaar?’’,,Deelt u de mening dat U als minister dient toe te zien op een scheiding tussen eigendom en redactie bij dagbladen?’’,,Deelt u een gevoel van verlies dat het eens zo trotse conservatief-liberale avondblad is verworden tot een politiek-correct blad dat een lofzang brengt op de multiculturele samenleving, het EU-nationalisme, de ‘arabische lente’, de strijd tegen Israel, de kunstsubsidies en dat, behoudens een enkele uitzondering, alleen maar extreem-linkse columnisten heeft?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende