Post-atheïst | Hulspas’ islam

Wetenschapsjournalist Marcel Hulspas – full disclosure: ik ken hem persoonlijk – heeft de laatste jaren gewerkt aan een boek over de profeet Mohammed en de door hem gestichte religie. Nu het bijna af is, mengt hij zich vaak in de almaar niet ten einde komende discussie over de hedendaagse islam. Zo ook in dit stuk op ThePostOnline, waarin hij erop wijst dat veel moderne moslims zeggen dat hun islam anders is dan het geloof van degenen die uit naam van datzelfde geloof gruweldaden plegen. Maar daar komen moslims niet mee weg. Blijkbaar is de islam een verzameling opvattingen waaruit iedereen ‘zijn’ islaampje mag kneden. En de een moordt uit naam van ‘zijn’ islam, en de ander babbelt vanwege ‘zijn’ islam over vrede en verdraagzaamheid. … En als dat zo is, hebben niet-moslims het volste recht om te vragen: waar staat ‘de’ islam dan voor? Staat zij überhaupt ergens voor? Heeft zij principes?

Door: Foto: Post-Atheïst
Waan van de dag

Groot-imam wil meer nadruk op tolerantie binnen islamitisch onderwijs

, door

Zo kopt de Volkskrant:

De Egyptische groot-imam Ahmed al-Tayeb wil een radicale hervorming van het islamitisch onderwijs. Volgens hem heeft een ‘historisch verkeerde interpretatie van de Koran en het leven van de profeet Mohammed’ geleid tot extremisme onder moslims.

We hebben het over dezelfde figuur die recent nog pleitte voor het kruisigen van IS-strijders, dus heel tolerant zal het allemaal wel niet mogen worden.

Maar wie weet? Ieder beetje minder legitimiteit voor islamitisch extremisme is natuurlijk mooi meegenomen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Fraz Ismat (cc)

Mekka: het stinkende hart van de islam

, door

RECENSIE - Aan het eind van zijn boek Mecca. The Sacred City, gaat Ziauddin Sardar wérkelijk los. Na ruim driehonderd pagina’s geschiedenis van Mekka, een verhaal vol oorlog, bloedvergieten, machtsstrijd en op gezette tijden een restauratie van de Grote Moskee, komt Sardar bij het huidige bewind, en spuwt hij zijn gal.

De geschiedenis van Mekka is heel interessant, maar ook wat eentonig. Mekka lag nu eenmaal altijd in het hart van de islamitische wereld, maar ook ver verwijderd van de wereldgeschiedenis. De strijd was altijd lokaal. Totdat de clan van de Saoedi’s aan de macht komt. Dan zijn we beland rond pagina driehonderd.

De Saoedi’s, afkomstig uit Centraal-Arabië, zijn aanhangers van de extreme sekte der wahhabieten. De Mekkanen wisten die fanatiekelingen een eeuw lang buiten de deur te houden, maar in 1924 was er geen houden meer aan. De eerste Saoedische heerser, Abdoel Aziz, veroverde de stad en zorgde ervoor dat in Mekka alleen nog maar de wahhabitische versie van de islam te horen was. De stad die toch al niet bekend stond als een intellectueel centrum, werd daarna in rap tempo nóg conservatiever en achterlijker.

Sardar betreurt het, maar het is in zijn ogen niet eens het ergste. In 1938 werd er olie ontdekt onder het Saoedische zand. De achterdochtige, bekrompen, arme Saoedi’s veranderden in achterdochtige, bekrompen miljardairs. En ze stortten een groot deel van hun geld in Mekkaanse bouwputten.

Foto: Post-Atheïst

Post-atheïst | Distantiëren

, door

COLUMN - Eigenlijk had ik een stukje willen schrijven over de herhaalde eis dat moslims zich, hoewel de Parijse aanslag tientallen malen is veroordeeld, moeten distantiëren van het uit hun naam gepleegde terrorisme. Ik zou hebben geveinsd dat ik het daarmee eens was en zou meer voorbeelden hebben gegeven. Joden zouden zich moeten distantiëren van het Israëlische nederzettingenbeleid, protestanten moesten ‘nee’ zeggen tegen de SGP en katholieken moesten afstand nemen van de pauselijke standpunten inzake seksualiteit. VVD-ers moesten zich distantiëren van Jos van Rey en René Leegte, Limburgers van de Bende van Venlo, voetballers van Willem II en Volendammers van misdrijven tegen de muzikaliteit.

Zo’n leutig stukje heet een reductio ad absurdum: je maakt je van een standpunt af door het tot in het extreme door te trekken. Door het belachelijk te maken, vermijd je de discussie over het eigenlijke onderwerp. In dit geval: is er in de islam misschien een norm aanwezig waarop je elke gelovige mag aanspreken?

Je kunt zeggen – en het is ook gezegd – dat alleen individuen bestaan, dat alleen individuen kunnen denken, dat alleen individuen iets kunnen doen en dat alleen individuen aansprakelijk kunnen zijn. Er is niets bovenindividueels. Alleen een terrorist kan verantwoordelijk zijn voor zijn daad, anderen niet.

Waan van de dag

Haatpredikers weren kan wettelijk helemaal niet

, door

Gisteren meldde de Telegraaf dat er radicale buitenlandse imams naar Rijswijk zouden afreizen voor een ‘jihadgala’. Sommigen zouden sympathie hebben voor Al Qaeda, bewonderaars zijn van Osama bin Laden of banden onderhouden met jihadistische groeperingen.

Uiteraard sprongen er onmiddellijk politici bovenop met oproepen aan de betrokken ministers om de betrokken geestelijken een inreisverbod te geven of het benefietgala in z’n geheel te verbieden.

Maar dergelijke verboden zijn helemaal niet realistisch, zeggen rechtsdeskundigen volgens dagblad Trouw. Pikant detail:

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-10-2022

Islamisme als rancuneleer (2)

, door

RECENSIE - Well, fuck me, Freddy! Dacht ik eindelijk een genuanceerde islamcriticus gevonden te hebben, blijkt hij als puntje bij paaltje komt óók gewoon van de Ayaan Hirsi Ali-school van er met de botte bijl op inhakken.

Aanbeland bij het hoofdstuk over de ‘Wortels van het fascisme in de islamitische geschiedenis’ lezen we eerst hoe het abrahamitisch monotheïsme absolute en blinde gehoorzaamheid eist. Hamed Abdel-Samad illustreert dat aan de hand van precies één verhaal: Abraham, die bereid is zijn eigen zoon te offeren, en juist daarom ook geprezen wordt. Door moslims wordt dit verhaal jaarlijks gevierd met het offerfeest.

In tegenstelling tot het polytheïsme verabsoluteert monotheïsme de waarheid tot één brandpunt (de ene, ware God), aan wie de mens absolute gehoorzaamheid verplicht is. Die God is bovendien intolerant: hij duldt geen andere goden naast zich en draagt de gelovigen op, de afgoderij uit te bannen.

Dit idee, dat er slechts één God is, die ons geschapen heeft, die alles bepaalt wat er met ons gebeurt, die ons vierentwintig uur per dag observeert, die onze gedachten en dromen kent, die ons leven met geboden en verboden controleert en ons bij tekortkomingen met helse kwellingen bestraft – dit idee is de oorsprong van de religieuze dictatuur, die zelf weer het voorbeeld voor alle andere dictaturen is.

Foto: Dennis Skley (cc)

Grootmoefti Egypte waarschuwt Charlie Hebdo voor nieuwe golf van haat

, door

COLUMN - Hoewel de Egyptische grootmoefti Shawqy Ibrahim Abdul Kareem Allam de aanslag op Charlie Hebdo een terroristische daad noemde, kan hij nog steeds niet lachen om de humor van het Franse tijdschrift. Zijn toorn treft vooral het nieuwe nummer van het satirische blad met op de voorkant een huilende Profeet met een bordje ‘Je suis Charlie’ in zijn handen en daarboven de tekst ‘Alles is vergeven.’

Het nummer komt uit in een oplage van vijf miljoen in plaats van de gebruikelijke zestigduizend exemplaren, onder meer in het Arabisch, Turks, Spaans en Engels. Charlie Hebdo smeedt het ijzer als het heet is. Kassa! En een dikke vinger in de richting van alle islamitische criticasters en andere bange mensen, die blijven volharden in de gedachte dat islam en humor niet samen zouden kunnen gaan. Lef kan de makers van Charlie Hebdo in ieder geval niet ontzegd worden.

Volgens de Egyptische wetsgeleerde zal de cartoon een nieuwe golf van haat in de westerse en Franse samenleving veroorzaken en dat komt de dialoog tussen beschavingen niet ten goede. Dat is ook best moeilijk als de ene beschaving met twee benen in het nu staat en de andere spiritueel gezien in de donkere Middeleeuwen. De kans dat islam en de westerse democratieën ooit nog op een lijn zullen komen schat ik laag in. Als het maken van sneeuwpoppen al gevoelig ligt, hoe moet het dan met serieuze vraagstukken als abortus, het homohuwelijk, vrijheid van godsdienst, Israël en de definitie van humor?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Islamisme als rancuneleer

, door

Het fascisme is een soort “politieke religie”. Haar aanhangers geloven in het bezit van de absolute waarheid te zijn. Helemaal bovenaan in de hiërarchie staat de charismatische, onfeilbare Leider, die met een heilige opdracht uitgerust is, om de natie te verenigen en de vijanden te overwinnen. De fascistische ideologie vergiftigt haar aanhangers met ressentiment en haat, deelt de wereld in vriend en vijand in, en bedreigt tegenstanders met vergelding. Ze richt zich tegen de moderniteit, de Verlichting, het marxisme en de Joden en verheerlijkt militarisme en opofferingsgezindheid tot in de dood.

Al deze eigenschappen zijn eveneens van toepassing op het moderne islamisme, dat in de twintiger jaren van de afgelopen eeuw tegelijkertijd met het fascisme is ontstaan.

Aldus begint de Egyptisch-Duitse politicoloog Hamed Abdel-Samad de ontvouwing van zijn these dat de politieke islam in feite een vergelijkbaar verschijnsel is als het fascisme; en dat de totalitaire mindset die in het islamisme besloten ligt op een aantal punten terug te voeren valt op karaktertrekken van de islam zelf.

Renegaat

Abdel-Samad kan het weten: als zoon van een imam was hij voorbestemd in de voetsporen van zijn vader te volgen, en als student sloot hij zich aan bij de Moslimbroederschap. Gaandeweg zijn studies (Engels, Frans, Japans en politieke wetenschappen) raakte hij echter gedesillusioneerd. Abdel-Samad bekeerde zich tot het humanisme en ontwikkelde een kritische visie op de (politieke) islam.

Foto: Melinda Shelton (cc)

Saoedische geestelijke verbiedt sneeuwpop

, door

COLUMN - Nu is Saoedi-Arabië al niet een land waar veel vrijheid te genieten valt. De strenge regels van islam verbieden eigenlijk alle vormen van plezier die je maar kunt bedenken. Vooral als je vrouw of homo bent is het leven in de islamitische oliestaat geen pretje. Maar ook de gewone man komt er soms bekaaid vanaf.

Onlangs verhoogde Sheikh Mohammed Saleh al-Munajjid de feestvreugde nog maar eens door een verbod op sneeuwpoppen in te stellen. Aanleiding hiervoor was een argeloze vraag van een vader op een religieuze website of hij samen met zijn kinderen sneeuwpoppen mocht maken, gezien de hevige sneeuwval in het noorden van het land. Op zich bijzonder dat iemand zich dat afvraagt. Maar niet in Saoedi-Arabië zo blijkt.

Natuurlijk mogen sneeuwpoppen niet. Het idee alleen al. Blasfemie. Het afbeelden van mensen is in de Saoedische variant van de islam ten strengste verboden. En aangezien een sneeuwpop menselijke trekjes heeft is een verbod dan ook volstrekt logisch. Omdat Sheikh Mohammed geen spelbreker wilde zijn, gaf hij de vader een aantal suggesties mee van dingen die hij wel zou mogen bouwen. Zoals bomen, schepen, fruit en gebouwen. Ook mooi. Genoeg keuze dus.

Vreemd genoeg is het verbod op sneeuwpoppen nergens in de Koran terug te vinden. Het hele woord sneeuwpop kom er niet eens in voor. In de Koran staat eigenlijk alleen dat een afbeelding niet als afgod mag dienen. Maar gelukkig beschikken de moslims over nog veel meer boeken, de zogenaamde Ahadith, die de handelingen van de Profeet tot in detail beschrijven. Daaruit blijkt dat de Profeet fel gekant was tegen het afbeelden van zowel mens als dier. Ja, die Sheikh Mohammed is echt niet gek.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Abhi Sharma (cc)

Ottomanen en Europeanen

, door

RECENSIE - De kloosterbibliotheken van middeleeuws Europa telden hooguit enkele honderden boeken. De overgrote meerderheid kwam niet boven de duizend. Tegelijkertijd lagen er in de bibliotheken van Cordoba, Cairo, Bagdad en Nishapur tienduizenden boeken.

Lewis

Het is een bekende vergelijking, al is ze niet helemaal eerlijk, want hoe machtig sommige abdijen ook waren, geen ervan had de middelen van een compleet kalifaat. Ik zou ook niet goed weten hoe Rome en Constantinopel, waar vele kleine en middelgrote bibliotheken samen één grote verzameling bezaten, passen in de vergelijking. De conclusie is echter wel eerlijk: zo rond het jaar 1000 lagen de grootste intellectuele centra van de mensheid in de islamitische wereld.

Niemand stelt de intellectuele voorsprong van de toenmalige moslims ter discussie. Ze hadden toegang tot oude Indische, Perzische, oosters-christelijke, Grieks-Romeinse en Arabische tradities; ze haalden er het beste uit naar voren; ze combineerden het; ze breidden het uit. De bloei was niet alleen cultureel, maar ook politiek. Zeker, westerse barbaren waren aan het einde van de elfde eeuw de keizer in Constantinopel te hulp geschoten en hadden in de Levant eigen staatjes gesticht, maar deze kruisvaarders waren binnen een eeuw uit Jeruzalem verdreven. De Mongoolse invallen waren schadelijker geweest, maar ook deze barbaren waren uiteindelijk geassimileerd. In de Late Middeleeuwen breidden de legers van de islam het gebied weer uit: de Ottomanen maakten van de Zwarte Zee een islamitische binnenzee en rukten op tot Wenen.

Het eerste millennium van de islam was een bloeiperiode, maar onmiddellijk daarna werd duidelijk dat de zaken niet goed zouden blijven gaan. De Ottomaanse troepen konden in 1683 Wenen niet nemen. Drie jaar later viel Boedapest. Een confederatie van christelijke mogendheden zette de tegenaanval in. In 1696 nam Peter de Grote Azov en in de winter van 1698/1699 tekenden de Ottomanen in Karlowitz een vredesverdrag met de westerse mogendheden: voor het eerst had een sultan een akkoord gesloten op voet van gelijkwaardigheid.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende