Een oneindige geschiedenis

Er zijn op dit moment rond de dertien miljoen slaven op de wereld. De meesten van hen, rond de tien miljoen, leven in Zuid-Azië (India, Pakistan, Bangladesh). Het gaat dan vooral om slachtoffers van schuldslavernij. Hele families zitten zó diep in de schuld bij hun landeigenaar, dat een of beide ouders zich aan hem hebben verkocht om die schuld af te lossen. Dat lukt meestal niet; droogte of ziekte leiden tot nieuwe schulden, waarna de landeigenaar de volgende generatie dwingt de schuld op zich te nemen. In Latijn Amerika speelt hetzelfde probleem; Hier leven naar schatting anderhalf miljoen slaven. In het Midden-Oosten zijn er nog zo’n kwart miljoen en in Europa een vergelijkbaar aantal – dat zijn vooral seksslavinnen. Het gaat hier om conservatieve schattingen (van de International Labour Organisation); anderen schatten dat het totaal met een factor twee of drie omhoog moet. Alles bij elkaar zijn er momenteel waarschijnlijk even veel slaven als een, twee of drie eeuwen geleden.

Foto: airborneshodan (cc)

Daarom haten ze ons

RECENSIE - Een andere kijk op het Midden-Oosten.

In het dominante beeld over het Midden-Oosten zijn weinig lichtpuntjes te vinden. De beelden van oorlog, vluchtelingen, terrorisme en religieuze dictatuur krijgen jammer genoeg zelden enige context. We zien de ellende doorgaans zonder voorgeschiedenis en zonder de rol die Europa en de Verenigde Staten daarin gespeeld hebben. Buiten het mainstream beeld blijft ook de achtergrond van de argwaan van de bevolking van het Midden-Oosten tegenover het westen.

De Belgische vredesactivist Ludo de Brabander geeft met zijn boek Oorlog zonder grenzen het noodzakelijke en urgente tegenwicht tegen een eenzijdige en contextloze publieke opinie. Hij schreef zijn boek na de terroristische aanslagen in Brussel van maart dit jaar. Het terrorisme is echter voor hem niet het begin maar het eind van het verhaal. En datzelfde geldt voor de toestroom van vluchtelingen naar Europa. De Brabander wil ons op de eerste plaats vertellen wat er aan vooraf ging.

En dat verhaal gaat niet over de islam maar over kolonialisme.

Verdeling van invloedsferen

Oorlog zonder grenzen is een uitvoerige geschiedenis van de politieke verhoudingen in het Midden-Oosten aan de hand van een overweldigend aantal feiten en cijfers en onderbouwd met veel literatuur. Vrijwel niets wat er de afgelopen eeuw in de regio is gepasseerd blijft onbesproken. Ook wie de grote lijnen wel kent zal er nog veel nieuwe inzichten uit halen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kleermaker van de keizer

Er is een nieuw boek uit – ditmaal niet ván maar over – Thomas Friedman, het paradepaardje (drie Pulitzerprijzen) van The New York Times.

Het heet The Imperial Messenger (moeilijk vertaalbaar, de letterlijke vertaling is ‘Keizerlijke boodschapper’, maar het Engels bevat ook een woordspeling op ‘imperialistische boodschapper’) en de schrijfster is Belén Fernández. Ik heb het nog niet gelezen maar de site Jadaliyya geeft een voorproefje en een vraaggesprek met Fernández. En dat stemt blij.

Lees maar wat ze zegt:  

“I was of course already familiar with the general characteristics of Friedman’s writing: hubris, clichéd jingoism, Orientalism, favoritism of Israel, self-contradiction, a severe handicap in the realm of metaphor construction, reduction of complex phenomena to simplistic and baseless theories. However, reviewing three decades of his work made it clear just how frightening, as opposed to simply laughable, it was that such a character had accrued three Pulitzer Prizes and risen to the position of journalistic icon at the US newspaper of record.”

Vertaling: »Ik was natuurlijk al bekend met de algemene kenmerken van Friedmans geschrijf – hoogmoed, chauvinistische clichés, Oriëntalisme, het voortrekken van Israël, zichzelf regelmatig tegensprekend, zwaar gehandicapt als het aankwam op vinden van metaforen, het reduceren van complexe zaken tot simplistische,  ongefundeerde theorieën. Maar toen ik dertig jaar van zijn werk overzag werd duidelijk hoe eng het was, in plaats van simpelweg belachelijk, dat zo iemand drie Pulitzerprijzen heeft gekregen en tot een journalistiek icoon is geworden bij de meest prominente Amerikaanse krant.«

Quote du Jour | Revolutie tegen VS

De tweede revolutie die zich onder onze ogen afspeelt, is de ineenstorting van het Amerikaanse rijk. Misschien was het een rijk van het kwaad, maar desalniettemin heeft het Amerikaanse rijk de wereld zestig jaar lang stabiliteit gebracht en verschafte het een zeker mate van rust, vrede en voorspoed. De huidige Amerikaanse president, Barack Obama, ondermijnt dat Amerikaanse rijk. Obama pleegt verraad aan Hosni Mubarak, en dat verraad geldt niet alleen een gematigde Egyptische president die loyaal bleef jegens de Verenigde Staten en die stabiliteit en gematigdheid bevorderde. Obama pleegt verraad aan Mubarak, en dat symboliseert het verraad aan iedere strategische bondgenoot in de Derde Wereld.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.