Zweepslag die niet meer raakt

Zo’n kleine 35 jaar geleden sprak prof. André Donner over de ministeriële verantwoordelijkheid als over ‘een zweepslag voor de ambtelijke dienst’ 1). Het gebruik daarvan door de Tweede Kamer kon een minister helpen in zijn ministerie orde te houden. Al was het maar, omdat ambtenaren hun minister niet graag voor gek zien staan. Verlies van vertrouwen in de minister komt pijnlijk als een zweepslag aan bij de ambtelijke ondersteuners, alsof zij delen in dit verlies aan vertrouwen. Er zijn momenten, constateert ook de Afdeling advisering van de Raad van State (verder: de Raad) in haar ‘Ongevraagd advies’ over de ministeriële verantwoordelijkheid, dat de zweepslag ofwel niet meer wordt gevoeld of niet echt meer helpt. Er zijn gevallen waarin de ene na de andere staatssecretaris moet aftreden omdat zijn winkel niet op orde is, maar dan blijkt de opvolger evenzeer te falen.

Quote du Jour | Waarom de ICT bij de overheid vastloopt

QUOTE - De Belastingdienst heeft nog jaren nodig voor het moderniseren van ict-systemen, liet staatssecretaris Van Rij deze week aan de Kamer weten

Rick Dekker architect en ontwerper van informatiesystemen legt in de NRC uit waarom ICT projecten van de overheid vastlopen in een systeemwerkelijkheid die uitgaat van ‘domme’ mensen en zo mensen steeds dommer maakt.

Informatiesystemen worden gebouwd als productielijnen. Uitgangspunt daarbij is dat een gebruiker iemand is die door het systeem aan de hand wordt genomen in een workflow (een geautomatiseerde procedure die verschillende functies van het systeem aan elkaar knoopt tot een taak) en alleen precies dat mag en kan wat het systeem zegt nodig te hebben.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Wolfgang Greller (cc)

Coronacrisis: ICT omslag in onderwijs

OPINIE - een gastbijdrage van Hein Vrolijk.

Dat we op sommige terreinen veel te afhankelijk zijn geworden van het buitenland is nu wel duidelijk. Bij mondkapjes vooral van Chinese bedrijven, bij testmateriaal van het Zwitserse Roche. Vrijwel geen aandacht is er voor de omgekeerde situatie: op andere terreinen is er eveneens een te grote afhankelijkheid, juist omdat er te weinig wordt uitbesteed. Zoals in het onderwijs.

Verticale integratie is een belangrijk begrip in de economische wetenschap. Volledige integratie betekent dat vrijwel alle activiteiten die nodig zijn om het eindproduct te maken, binnen deze onderneming plaatsvinden. Een voorbeeld zijn olieconcerns zoals Shell: actief in alle schakels van de bedrijfskolom, van olieput naar benzinepomp.

Aan de andere kant van het spectrum heb je de ondernemer die vrijwel alle activiteiten heeft uitbesteed (verticale desintegratie).

Hij is eigenaar van het merk onder wiens vlag de verkoop valt, en hij regisseert en financiert soms alle overige activiteiten. Neem de supermarktonderneming AH. Geen van de producten die je daar koopt worden binnen het overkoepelende Ahold-concern gemaakt want AH beperkt zich tot inkoop en inschakeling van toeleveranciers. De meeste AH-winkels zijn bovendien eigendom van zelfstandige franchisenemers.

Dit businessmodel, vanouds dominant in de retail, heeft zich de laatste decennia over andere bedrijfstakken verspreid. Denk aan Philips dat steeds kleiner is geworden, zeker qua personeelsbestand. Deels door bepaalde onderdelen af te storen, deels door activiteiten die vroeger binnen Philips werden uitgevoerd, in de loop der tijd uit te besteden aan externe partijen. Vrijwel altijd in de vorm van lange-termijn contracten met een duidelijk hiërarchisch karakter – dus je kunt niet zeggen dat Philips ‘de vrije markt’ heeft ingeschakeld.

Foto: Intel Free Press (cc)

Overheid maakt internet kwetsbaar

COLUMN - ‘Hadden ze hun systemen maar moeten updaten.’ Die uitspraak heb ik de afgelopen dagen vaak gehoord naar aanleiding van de WannaCry worm – helaas ook uit de mond van computerexperts. Was het maar zo simpel. U en ik kunnen onze computers inderdaad makkelijk updaten, maar in complexe omgevingen is dat een helse klus.

Neem de Britse ziekenhuizen die al vroeg door WannaCry werden getroffen. Veel apparaten die scans maken – van echo’s tot CT of MRI – draaien onder Windows XP. Dat valt die ziekenhuizen niet kwalijk te nemen, wél de fabrikanten ervan; maar die denken amper aan bescherming tegen virussen of hackers. Wanneer je zulke oude computers in je ziekenhuisnetwerk hebt, kun je de updates van andere computers niet klakkeloos installeren: voor je het weet kan je imaging software niet meer met de rest van de ziekenhuissystemen praten. Elke update of patch vergt derhalve een plan, uitgebreid vooronderzoek, en gedegen testen.

Bovendien heb je daarvoor budget nodig: tijd is geld, ook in de gezondheidszorg. En net als in Nederland zit de gezondheidszorg in Engeland buitengewoon krap in beide. Het geld dat hen voor ICT is toebedeeld, wordt bovendien verslonden door het vermaledijde elektronisch patiëntendossier. Dus verwijt die ziekenhuizen die ineens al hun patiëntgegevens gegijzeld zagen alsjeblieft niets: heus, dat komt neer op blaming the victims.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Joint Strike Fighter

De JSF is een vliegende computer. Iedere vlucht genereert enkele terabytes aan data. De missie van het toestel is pas afgerond als de data geanalyseerd is. Sterker nog, de data-analyse zal in veel geval het doel van de missie zijn. Dat u het maar weet: wat er gisteren landde in Leeuwarden was niet zozeer een straaljager als wel een ICT-project van de overheid.

Het vervolg laat zich raden. We hebben de JSF gekocht vanwege de prachtige specificaties. In de praktijk zal blijken dat die niet gehaald worden (je hoort eigenlijk nooit over technologie die méér presteert dan van tevoren afgesproken). Dan wringen we ons eerst in bochten om te beweren dat ze tóch gehaald worden. Als dat niet houdbaar is trekken we een vermogen uit voor lapmiddelen. Ik voorzie een langdurige dogfight tussen de JSF en de realiteit.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

Het congresseren

COLUMN - De digitalisering en de moderne media veroorzaken een ongehoorde mogelijkheid tot transparantie. De kiezer weet alles of kan alles weten. De kiezer is ook over alles te raadplegen. En dat raadplegen kan sneller dan we ooit hebben gedacht. Maar doen we dat ook? Neen. Die gebrekkige praktijk voedt de behoefte aan onmiddellijkheid: populisme en directe democratie.

Binnenkort congresseert de PvdA. Eenvoudige vraag: hoe doet een partij in nood dat? En op welke wijze wordt een verbinding met de kiezer gelegd?

Verraad in het regeren

Wat voelt een gemiddelde sociaaldemocraat? Ik doe maar eens of ik dat ben en kijk in mijn ziel.
Ik snap dat ‘regeren compromissen sluiten is’, maar dat is iets anders dan afruilen van standpunten. Dat was de benadering van Kamp en Bos bij de formatie van de huidige coalitie. Zo ontstond een mengsel van politieke keuzen, met onvrede bij achterbannen, rebellie, zoeken naar meerderheden als wrange vruchten. Als kiezer voel ik mij eigenlijk verraden.

Is dat een traditie voor socialisten? Misschien wel: een citaat uit de HP van 6 februari 1982, toen de PvdA ook in crisisstemming verkeerde:
“We hadden het idee dat rechts de verzorgingsstaat dreigde aan te tasten. Het frappeert dat wij, zo gauw we in de regering zitten, de indruk wekken dat we dat zelf wel zullen doen.”

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

ICT & Overheid, deel 273

Constateert de kamer middels een parlementaire enquete dat de overheid voor meer dan een miljard verspilt aan ICT grootheidswaanzin en dat een giftige combinatie van sluwe maar falende ICT bedrijven, ongeïnteresseerde ambtenaren en onkundige politici daar achter zit. Dan richt je een nieuwe ICT-projecten waakhond op. En wie zet je dan aan het hoofd?

 

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Patent Google gaat uit van delen beveiligingsinformatie van uw huis met politie en overheid

ANALYSE - Google heeft een nieuw patent ingediend dat betrekking heeft op slimme apparaten in uw huis. Door deze apparaten te combineren en nog een paar nieuwe in te zetten, kunt u uw huis beter beveiligen, is het idee.
Van uw thermosstaat tot uw deurknop, alles kan iets zeggen over de gevaarlijke buitenwereld en u tijdig informeren.

Maar wat schetst onze verbazing? In het patent is niet alleen ingebouwd dat u die signalen krijgt, nee, er is gelijk een standaard koppeling (API voor nerds) voorzien met …. justitie, politie, de overheid in het algemeen en nog veel meer.
Dat blijkt uit dit plaatje:
g_nest
En uit bijbehorende tekst:
google_pat_tekst

Tja, waarom zou je ook maar de illusie ophouden dat alle gegevens over jouw huis in de toekomst privé zijn als je toch weet dat alle instanties meekijken. Kan je het ze maar beter makkelijk maken, toch?

Via AG.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende