Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Quote van de Dag: Grenzen van 1967 zijn “Auschwitz” Borders vogens Wiesenthal Centrum
[qvdd]
“Auschwitz” Borders: A term coined by Israel’s Foreign Minister Abba Eban who warned that a return to pre-1967
Six Day War borders would be Auschwitz borders for Israel.The Simon Wiesenthal Center commended President Obama’s call for further democratization in the Arab world but expressed deep disappointment that he called for Israel’s return to the pre-June 1967 borders.
“We welcome the President’s recognition of Israel’s security needs and that Hamas cannot be a partner in the peace process, but a call to a return to 1967 borders as the basis for negotiations, even with ‘land swaps’ is a non-starter, when at least half of the Palestinian rulers are committed to Israel’s destruction,” said Rabbis Marvin Hier and Abraham Cooper, founder and dean, and associate dean of the Simon Wiesenthal Center.
Dit is de officiële reactie van het Siemon Wiesenthal Center op Obama’s speech over zijn plannen voor het Midden-Oosten.
Dit is op zijn zachtst gezegd een merkwaardige stelling: hoe kan het dat de grenzen die tot nog toe met succes zijn verdedigd, nu onverdedigbaar zijn geworden?
Wat wel klopt is dat Netanyahu en het Wiesenthal Center proberen het onverdedigbare te verdedigen: de illegale nederzettingen op Palestijns land. Zie bijvoorbeeld deze kaart waarop staat aangegeven hoeveel land door Israël is bezet en wat nog over is van de Palestijnse gebieden.
Boekrecensie | Daar staat mijn huis
‘Pas in de jaren van1948 tot 1951 werd ik me bewust van de tragedie van mannen die niet in staat zijn om de controle over hun leven te behouden en de veiligheid van hun kinderen te waarborgen’.
Vlak voor de boekenweek verscheen er een dun boekje van Hans Keilson (1909). Het bevat herinneringen die hij in de jaren negentig opschreef en dicteerde. Ze werden onlangs teruggevonden in zijn archief. Deze Nederlandse vertaling van ‘Da steht mein Haus’ is een wereldprimeur. De oorspronkelijke Duitse editie zal later dit jaar bij Fischer Verlag verschijnen
In ‘Daar staat mijn huis’ gaat Hans Keilson terug naar zijn jeugd. Hij beschrijft hoe het was om als Joods kind op te groeien een klein stadje in het oosten van Duitsland en hoe de weerzin tegen de kleine Joodse gemeenschap in Freienwalde (Oder) langzaam aan voelbaar werd. Aanvankelijk merkte hij weinig van het antisemitisme, maar op het gymnasium kreeg hij te maken met hatelijke uitvallen van zijn klasgenoten.
Een van de mooiste hoofdstukjes gaat over de bekoorlijke omgeving van Freienwalde, het Bronnendal en de beboste heuvels. Hij haalt herinneringen op aan het schaatsen op de meren. Hans schaatste niet gewoon baantjes, nee, hij deed het wild, alsof hij trainde voor een kampioenschap. Hij scheurde op zijn ijzers dwars door de slome massa recreatierijders heen. O, wat wilde Hans graag gezien worden: ‘Er was menig meisje aan wie ik graag mijn kunsten getoond had. Maar toen begon meteen al het probleem van het kiezen. Er waren in onze gemeente geen Joodse meisjes in de geschikte leeftijdscategorie. En bij andere meisjes waren al de eerste tekenen van terughoudendheid merkbaar.’
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Snelrecht tegen holocaustontkenning?
Het Centraal Joods Overleg wil snelrecht, een instrument dat bedoeld is om vandalen en overlastgevers snel lik op stuk te geven, gaan inzetten tegen Holocaustontkenners. Overtreders moeten volgens het CJO een taakstraf krijgen. Maar waar snelrecht bij vandalen misschien nog enig effect heeft, is het totaal onduidelijk hoe dit holocaustontkenning beter zal gaan aanpakken dan het gewone recht. Integendeel, een groot deel van het ontkennen van de Holocaust is gebaseerd op een zionistische complottheorie. Holocaustontkennen binnen het recht een aparte status geven zal dat waanbeeld alleen maar aanwakkeren.
Maar daarnaast, laat die Holocaustontkenners lekker roepen. Ze vormen geen enkel gevaar voor de samenleving en hun uitspraken worden, net zoals mensen die zeggen dat één en één drie is, met hoongelach ontvangen. Hooguit kunnen ze nog op enig medelijden rekenen, zoals iemand met Gilles de la Tourette dat kan. En als er al een straf is, is dat misschien nog wel de zwaarste.
Wir haben es nicht verwoest
In de gelauwerde interviewserie Een Schitterend Ongeluk (1993) stelt journalist Wim Kayzer zijn gesprekspartners keer op keer dezelfde indringende vraag: waarom hebben de geallieerden op het moment dat ze hoorden van het bestaan van Duitse vernietigingskampen als Auschwitz, Majdanek, Chelmno, Sobibór en Treblinka niet alles op alles gezet om deze krankzinnige slachting een halt toe te roepen? Dat geldt a fortiori voor vernietigingskamp Auschwitz dat tot 27 januari 1945 volop in bedrijf was. Waar dag in dag uit duizenden de dood vonden in de gaskamers. In totaal meer dan een 1,2 miljoen mensen, veelal Joden.
Waarom werden de kwetsbare spoorverbindingen richting Auschwitz niet tot gort gebombardeerd, de gaskamers verwoest en de verbrandingsovens in een apocalyptische vuurstorm weggevaagd? Waarom kon de onbelemmerde aanvoer en slachting van honderdduizenden onschuldige mannen, vrouwen en kinderen in Auschwitz tot begin 1945 voort duren? Hoe kon het dat hoewel de Geallieerden elke Duitse stad bedekten onder hun verwoestende bommentapijten, men juist de concentratiekampen en hun moorddadige infrastructuur volledig ongemoeid liet?
Een dag nadat de wereld op Holocaust Memorial Day onder meer stilstaat bij de bevrijding door de Russen van Auschwitz, precies 66 jaar geleden, is dit ongetwijfeld een van de meest verontrustende vragen die een mens zich kan stellen. Verhalen over de vooral in Polen gesitueerde vernietigingskampen waren immers al vanaf maart 1941 bekend bij de Britse regering in Londen.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Herinnering en tolerantie – en buiten ligt ‘Mein Kampf’
Mexico Stad kan trots zijn. Sinds vorige week beschikt de hoofdstad over het Museo de Memoria y Tolerancia (Herinnerings- en Tolerantie-museum), een gedenkhuis over de Holocaust en genocide. Gisteren was het museum voor het eerst open voor het publiek. Ondergetekende nam enkele van zijn UDLA-studenten mee naar het museum en was onder de indruk.
Na drie kwartier rondlopen in de zalen van het Museo de Memoria y Tolerancia vallen studenten Scott, Isabel en Alejandra ineens even stil. Foto’s, video’s en teksten zeggen veel, maar het indrukwekkendste moment van een bezoek aan het museum is de treinwagon in de Auschwitz-ruimte. Het is een authentieke wagon, gebruikt voor transport van joden naar vernietigingskampen. Alejandra wil niet binnen kijken. “Me da cosa” (= “ik vind het eng”), zegt ze. Scott en Isabel volgen me aarzelend en schuifelen enigszins bedrukt weer naar buiten. “Het is wel erg echt, zo ineens…,” zegt Scott.
Het museum, middenin het historisch centrum, bevindt zich in een vleugel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Vorige week werd het gedenkhuis, een initiatief van de in 1999 opgerichte gelijknamige stichting, met veel fanfare geopend met een bezoek van president Felipe Calderón. Behalve een permanente expositieruimte met als belangrijkste thema de Holocaust en Tweede Wereldoorlog, zijn er ook een bibliotheek, een ‘Tolerantieruimte’ en ruimtes voor tijdelijke exposities gevestigd. De Holocaust is niet het enige thema dat wordt aangesneden: er is ook aandacht, zij het beperkt, voor de volkerenmoorden in Darfur, Cambodja, Rwanda, ex-Joegoslavië en Guatemala.
Zomerquote | Vrouwen in de Holocaust
“The Nazi killing machine was undoubtedly a male-dominated affair. But according to new research, the participation of German women in the genocide, as perpetrators, accomplices or passive witnesses, was far greater than previously thought.”
(New York Times)
Ilse Koch en Irma Grese waren weliswaar beruchte kampwachten. Maar de deelname van vrouwen aan de Holocaustmachine werd toch altijd als een uitzondering gezien. Nieuwe onderzoeksbevindingen laten zien dat het toch ietsje anders lag. Wendy Lower, een Amerikaanse onderzoekster die in München woont, heeft de aandacht gevestigd op bijvoorbeeld gewone Duitse vrouwen die uit eigen beweging naar de bezette gebieden in het oosten gingen, waar openlijk genocide bedreven werd. ‘Duizenden zou een conservatieve schatting zijn,’ aldus Lower. De meesten kregen geen bloed aan hun handen, maar de daden van degenen die dat wel kregen lijken des te perverser omdat ze opereerden buiten het concentratiekampsysteem, op eigen initiatief. In vooraanstaande literatuur werden vrouwen tot nu toe niet genoemd.
Erna Petri was bijvoorbeeld getrouwd met een SS-officier die in Polen een soort plantage runde compleet met huis in koloniale stijl en slaven. Zij bekende dat ze zes Joodse kinderen in de leeftijden van 6 tot 12 vermoord had. Ze kwam ze tegen terwijl ze in haar rijtuig uit rijden was. Zelf was ze op dat moment een 25-jarige moeder van twee kinderen. De bijna naakte Joodse kinderen waren ontsnapt uit een trein naar Sobibor. Petri nam ze mee naar huis, gaf ze te eten, bracht ze naar het bos, en schoot ze één voor één dood. ‘Ze tartten onze notie van wat normaal vrouwelijk gedrag is. Maar het nazisysteem zette alles op z’n kop,’ aldus Lower.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De Holocaust, dat ben jij
Het einde van de Tweede Wereldoorlog, en daarmee de herinnering aan de slachtoffers en de terugblik op machinale slachting, jubileert. Meer nog dan andere jaren zien wij katernen en rubrieken gevuld met de canon van destructie en angst. En het doet ons goed te weten dat wij Hitlers strooptocht een halt toe hebben geroepen. Wij zien trots hoe onze jeugd nog aan de lippen hangt van inmiddels hoogbejaarde veteranen, onderduikers, wezen, verzetshelden. Bij het klaroengeschal slaat ons trotse hart: Een Tweede Wereldoorlog, dát nooit meer. Nie wieder faschismus. De Holocaust wordt beschouwd als het dieptepunt in het bestaan van de mens, een symbool van wanbeschaving. Maar er is geen bewijs dat wij wezenlijk betere mensen zijn geworden.
Het lijkt zo eenvoudig, het euforisch gevoel het monster de baas te zijn. Het is een misverstand. Dagelijks zijn er rituelen in ons leven die scheren langs het oppervlak van de moraal. In elk van ons schuilt wreedheid. Het kost alleen wat moeite om de wreedheid te kanaliseren en een volksopstand met bijbehorende moordmachine aan te sturen.
De Holocaust is óók hebzuchtig voordringen bij de wasstraat, de aderen in de nek laten opzwellen wanneer men onze doorgang belemmert. De Holocaust is kijken bij een ongeluk en daarom een file veroorzaken, maar de andere kant opkijken wanneer iemand bloed ophoest in een donkere nis van de Bijenkorf. De Holocaust is het negeren van gejammer bij de buren. De Holocaust is ook juist het bellen naar de politie bij het gejammer bij de buren. De Holocaust is de erotiserende werking van trots die langzaam verandert in grootheidswaan. De Holocaust is het scanderen, joelen, mennen en achteraf niet doorhebben wie je hebt gepasseerd. De Holocaust is het stilzwijgend aansluiten bij een kranslegging of herdenking, het houden van twee minuten stilte terwijl je drie dagen geleden nog iemand doelbewust afsneed omdat je een hekel hebt aan U-bochten. De Holocaust ben ik als ik in de Maxis in Muiden verveelde en verwende kinderen met stekels zie, die in het boodschappenwagentje hangen en tegen een te dikke moeder schreeuwen dat zij snoep willen. De moeder is de Holocaust wanneer zij roept dat Damian zijn grote kop moet houden en dat hij anders maar zijn nieuwe rugzak met veertien dvd’s moet terugbrengen. Zij is de Holocaust als zij dat vervolgens niet doet. De holocaust is je aansluiten bij een groepering, met een spandoek of kaars in de hand, vanuit een onderbuikgevoel.