Jolande Sap ook impopulair bij kiezers

De partijtop van GroenLinks moet het ontgelden, maar die heeft wel een punt. Want ook de kiezer was niet gesteld op Jolande Sap. Sap is afgetreden. De ferme woorden net na de verkiezingen konden niet verhullen dat het niet botert tussen de partijtop en de fractievoorzitter. Het rommelt al langer en dat gerommel heeft tot een electorale ramp geleid. Nu krijgt vooral de partijtop de wind van voren - althans op het eeuwig betrouwbare en representatieve twitter. Maar de cijfers van de Tweede Kamerverkiezingen liegen er niet om: ook bij de kiezer is Sap een omstreden fractievoorzitter.

Foto: GroenLinks (cc)

GroenLinks is en blijft Modern Links

ANALYSE - Sinds de dreun voor GroenLinks buitelen de veronderstelde oorzaken van het verlies over elkaar heen. Een vermeende ‘nieuwe’ en ‘rechtse’ koers onder Femke Halsema wordt genoemd. Maar die koers past naadloos in de oude traditie, schrijft Noortje Thijssen, medewerker van Bureau De Helling (het wetenschappelijk bureau van GroenLinks).

‘Focus, focus, focus. Herhaling, herhaling, herhaling. Bereik, bereik, bereik’. Dat was het mantra waarmee Jesse Klaver, campagneleider van GroenLinks, zijn partijgenoten hoopte te bezielen de afgelopen maanden. Ondanks deze inzet waren er relatief weinig kiezers te verleiden tot een stem op het enige groene én sociale alternatief. Zo’n tegenslag vraagt om reflectie. In het publieke debat zijn al veel beschouwingen en analyses verschenen. De één herleidt het verlies tot ‘Kunduz’, een ander gooit het op ‘het gedoe’ en een derde wijt de dreun aan de ‘strategische stemmer’. Aan Andree van Es de taak om alle mogelijke oorzaken op een rijtje te zetten en op evidentie te sorteren.

Binnen de vele bespiegelingen voeren verschillende commentatoren de ‘koerswijziging Halsema’ op als begin van de electorale afrekening. Daarbij verwijzen zij dikwijls naar de nota ‘Vrijheid Eerlijk Delen’ die Femke Halsema en Ineke van Gent in 2005 schreven. In de kritische betogen klinken twee aannames door over deze periode. De eerste is dat GroenLinks destijds een nieuwe weg insloeg. De tweede is dat die nieuwe weg ‘rechts’ was of in ieder geval niet meer ‘links’. Zo vindt Laurens Buijs het ‘niet verwonderlijk dat de associatie met rechtse politiek gemaakt wordt’. Volgens Hans Sietsma heeft GroenLinks zich sindsdien ‘ongelooflijk kwetsbaar gemaakt’. Voor Hans Feddema is de sociale koers ‘niet helder’. En Brechtje Paardekooper vraagt zich hardop af of ‘we ons verhaal op sociale zekerheid niet nog eens goed moeten overdenken?’

Foto: GroenLinks (cc)

GroenLinks weet niet goed wat ze met macht aan moet

GroenLinks tegen GroenLinks: we hebben gebrek aan duidelijke idealen! GroenLinks terug: nee hoor, we kunnen onszelf over deze verkiezingsuitslag van alles verwijten, maar aan ons verhaal lag het niet. Kort samengevat de discussie die Camiel van Altenborg op deze plek probeerde te voeren met Anne Zeven. Beide missen het punt.

Want aan het verhaal lag het wel, maar niet omdat er geen duidelijke idealen aan ten grondslag lagen. Van Altenborg beweerde dat het verhaal van GroenLinks ging over gelijke kansen, duurzaamheid en een open samenleving. Tenminste daar had hij het een maand lang met kiezers over gehad. Maar dat was niet het verhaal dat Sap al een tijdje verkondigde. Dat luidde: GroenLinks is klaar voor macht! En dat gehengel naar macht leverde haar op het randje vier machteloze zetels op.

GroenLinks en macht

Die – machtswellust drukt het misschien te sterk uit, dus vooruit – flirt met waar het in de politiek toch om gaat, macht, begon met Kunduz. GroenLinks bevond zich in de voor haar unieke positie dat haar stem er toe deed. Van schrik verslikte ze zich in haar verhaal. Machtig zo’n missie in een land in burgeroorlog, maar politietraining is voor ons wel genoeg. De pacifistische achterban zag de Afghanen na hun opleiding het liefst fietsverlichting controleren. Nederland maakte deel uit van een vijftig landen tellende militaire macht van 130.000 militairen, maar het was natuurlijk niet de bedoeling dat het vechten zou worden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Sap stapt op

Nadat de Brutussen in de partij de messen weer slepen, heeft Jolande Sap besloten het fractievoorzitterschap neer te leggen. Ze geeft ook haar Kamerzetel op.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe verder met links?

ANALYSE - Pleidooi voor een nieuwe linkse samenwerking.

De winst van de PvdA is nog geen zegen voor links Nederland. Per saldo blijft de linkerkant van het politieke spectrum al jaren stabiel in de minderheid. Partijen met een prioriteit voor solidariteit, gelijke kansen, een betere verdeling van de welvaart en een duurzame economie, halen in Nederland tot nu toe geen meerderheid omdat ze werken als communicerende vaten. Winst voor de PvdA is meestal verlies voor min of meer verwante partijen en andersom. Anders dan in ons omringende landen slaagt links (zelfs met D66) er nog steeds niet in een meerderheid te krijgen. Nederland is door de bank genomen meer rechts dan links. En links is dus altijd gedoemd met rechts samen te werken of oppositie te voeren. In beide gevallen leidt dat tot frustraties van mensen die zich in hun stemgedrag hebben laten leiden door de hoop op verandering richting een meer solidair Nederland.

Om deze trend te doorbreken is al vaak het idee geopperd om één grote linkse partij te vormen die sterker zou staan in de strijd met de centrum-rechtse meerderheid. In de PvdA en ook in GroenLinks is er bij zo’n nieuwe formatie een sterke voorkeur voor D66. Het is echter de vraag of D66 haar comfortabele middenpositie wil prijsgeven voor het opheffen van de verdeeldheid op links, zeker als de PvdA ook de SP er bij wil hebben om te voorkomen dat een nieuw communicerend vat aan de linkerkant ontstaat. Ook als de SP wel meedoet is de kans groot dat een nieuw links samenwerkingsverband leidt tot nieuwe splinterpartijen van leden die vinden dat de eenheidspartij onvoldoende recht doet aan hun oorspronkelijke principes. De optelsom van onafhankelijke partijen kon op den duur wel eens groter blijken dan het hoogst haalbare resultaat van een nieuwe formatie, als die er ooit zou kunnen komen.

Wassenaarse PVV’ers

DATA - Tot aan de verkiezingen komen we iedere dag met een opmerkelijke, maar niet al te serieuze, electorale correlatie. Vandaag: stemgedrag per gemeente versus woningwaarde. Zijn er een hoop wannebe-VVD’ers?

Wie een eigen huis bezit, doet er goed aan om VVD te stemmen. Ook al mort het binnen de partij, er zijn maar weinig partijen die zo standvastig achter de hypotheekrente blijven staan.

Op gemeentelijk niveau gaat het adagium dat huizenbezitters rechts stemmen wel op. Er is een duidelijke correlatie tussen gemiddelde woningwaarde per gemeente (grote regionale verschillen) en het percentage dat VVD stemt. Een paar zaken vallen op.

Het mag geen verbazing wekken dat in Laren (gemiddelde woningwaarde, proest, 630.000 euro) veel VVD wordt gestemd: 46 procent in 2010. In Blaricum (gemiddelde woningwaarde 633.000 euro) wordt relatief iets minder VVD gestemd 39 procent. We komen die Blaricumnezen weer later tegen bij de PVV.

Opvallend is ook dat de gemeenten boven en onder de trendlijn tot verschillende regio’s behoren. Boven de trendlijn (relatief veel VVD-stemmers, afgezet tegen woningwaarde) bevinden zich veel Randstad-gemeenten. Onder de lijn de rest van Nederland.

De GroenLinks gemeenten zijn minder duidelijk verdeeld. Daar lijkt nauwelijks een correlatie te zijn tussen gemiddelde woningwaarde en partijvoorkeur. Er is wel een aantal outliers. Rozendaal heeft relatief veel GroenLinks-stemmers, maar ook een hoge gemiddelde woningwaarde. Dat geldt ook voor Heemstede en Bergen (N.H.).

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Ik zweef!

Waarin de auteur geen stemverklaring kan geven, omdat hij het nog niet weet.

Nog nooit heb ik zoveel nagedacht over naderende verkiezingen en de gevolgen ervan. Ligt het aan ‘de crisis’ dat het lijkt alsof deze verkiezingen de belangrijkste in decennia zijn? Of aan het inzicht dat we op een punt zijn aanbeland dat er serieus(!) werk gemaakt moet worden van de verduurzaming van onze economie? Of misschien is het wel gewoon mijn voortschrijdende leeftijd. Oscar Wilde schreef ooit: “The old believe everything; the middle aged suspect everything: the young know everything.” En nu ik de dertig gepasseerd ben, ga ik inderdaad twijfelen aan mijn ooit zo rotsvaste overtuigingen.

Ik zweef. En dat is een vreemd gevoel.

Ik heb mijn hele leven op GroenLinks gestemd, ben zelfs lid, maar nu is er twijfel. De diverse wijzers, kompassen en hulpen kunnen deze twijfel niet bevestigen, want GL staat telkens stijf bovenaan, maar toch neig ik er steeds meer naar om op de PvdA te stemmen. En dat voelt een beetje als vreemdgaan. Bovendien vind ik het eigenlijk wel een beetje lullig voor Jolande Sap, die zo ontzettend haar best doet, hoewel ik in haar allerminst de gedroomde lijsttrekker zie.

Word ik dan meegezogen in de succesroes van ‘wonderboy’ Samsom? Ik sluit niet uit dat zijn sterke optredens een rol spelen. Diverse onderzoeken tonen aan dat peilingen wel degelijk invloed kunnen hebben op het stemgedrag van mensen. Als een partij stijgt in de peilingen, zeker als dit benadrukt wordt door de media, wordt dit effect nog eens vergroot doordat mensen graag meegaan in dit succes. Noem het ‘kuddegedrag’.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Ik kies toch geen GroenLinks

Waarin de zwevende auteur dit jaar weer een andere keuze maakt, zij het nog niet overtuigd.

Wie jong is en niet links, heeft geen hart. Wie oud is en niet rechts, heeft geen verstand, zo wil het bekende adagium in de politiek. Je hoeft niet lang te zoeken naar bewijs dat deze stelling in zijn algemeenheid niet klopt: lees de reactiepanelen op de sites van de Telegraaf, Elsevier en de diverse rechts-conservatieve blogs maar na. En sowieso, als dat het geval is, dan was ik vroeger soms harteloos en thans volledig hersenloos.

Sinds ik op mijn achttiende het stemrecht verkreeg, hebben vele verschillende partijen op mijn steun mogen rekenen. Alle reguliere partijen binnen politieke spectrum te bieden hebben wel eens mijn stem gekregen, met uitzondering van de confessionelen en extreem- en populistisch rechts. D66 en de toen nog enigszins liberale VVD heb ik in de paarse zetels geholpen. Ook de PvdA en de SP heb ik beloond met een stem, de laatste jaren echter meer dan vroeger. Zwevend, welzeker. Maar links of rechts, altijd met mijn verstand. Nu dreigt mijn ouder wordende hart te gaan beslissen.

In 2010 zocht ik mijn heil bij GroenLinks, een partij waar ik altijd wel sympathie voor voelde. Je hebt echter slechts één keuze in het stemhokje, dus had het rode potlood nooit die lijst bereikt op het stembiljet. Maar sinds de geboorte van mijn dochter maakte ik me toch steeds meer zorgen over de toekomst van de wereld en haar bewoners. Noem me een sentimentele zak, maar het is gek wat het zien opgroeien van je eigen kind met een volwassen kerel kan doen. Ik wil voor haar een betere wereld dan waar wij nu in leven en ik wil haar niet opzadelen met de vooruitgeschoven lasten van uitbuiting, vervuiling en klimaatverandering. GroenLinks leek me de enige partij die serieus hieraan wilde werken. Maar bovenal had GroenLinks gewoon een behoorlijk sterk programma geleverd voor de verkiezingen van 2010.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende