Geen woning voor autobezitters

Woningen aan de Wylerfeldstrasse in het Zwitserse Bern worden alleen verhuurd aan mensen zonder auto. Niet zozeer om het autobezit te ontmoedigen, maar om economische redenen. Verhuurders die op eigen terrein geen ruimte aan alle auto's van de bewoners kunnen bieden moeten betalen voor het gebruik van parkeerplaatsen in de openbare ruimte. Dat kan flink in de papieren lopen. Aangezien een ondergrondse garage ook onvoldoende zou opbrengen heeft de eigenaar van dit complex met nieuwe woningen er voor gekozen alleen huurders zonder auto te accepteren. Met als gevolg ophef onder automobiele woningzoekenden: 'de socialisten in de Gemeenteraad willen de arbeiders de stad uitjagen.' Maar de Gemeente blijkt hier slechts zijdelings betrokken. Bouwondernemer Franziska Iseli benadert de omstreden 'discriminatie' liever positief:  'Waar kun je anders nog autovrij wonen?' Autoloze of auto-arme wooncomplexen zijn niet helemaal nieuw in Zwitserland. In 2010 werd het eerste gebouwd in Bümpliz, een buitenwijk van Bern. Sindsdien heeft de Gemeente meer vergunningen verstrekt voor de bouw van auto-arme complexen onder de voorwaarde dat de bouwer een mobiliteitsplan opstelde. De Gemeente Bern bezit  volgens Dagmar Boss, afdelingshoofd Vastgoed, circa 2350 woningen. Die beschikken in totaal over zo'n 450 parkeerplaatsen. Dat is dus slechts 0,2 parkeerplaats voor één woning. Boss ziet geen probleem in het geval van de Wylerfeldstrasse. 'Scholen, winkels en recreatievoorzieningen bevinden zich op loopafstand.' Er is openbaar vervoer en er zijn huurauto's en huurfietsen in de buurt. Maar tegenstanders vinden dat gezinnen met kleine kinderen de dupe worden van dit beleid.  Groene Golf De kwestie zal wellicht aan de orde komen in de campagne voor de kantonale verkiezingen van eind volgende maand. De Berner Zeitung schrijft dat aan de 'groene golf', die Zwitserland bij recente kantonale verkiezingen en de landelijke verkiezingen overspoelde, mogelijk een einde komt. Het klimaat verliest de prioriteit aan de pensioenen en de kosten voor de zorg. Een opiniepeiling laat overigens naast winst voor de conservatieve SVP óók vooruitgang zien voor de Groen-Liberale partij (GLP), ten koste van de meer linkse Grünen (GPS). Zwitserland kent in alle taalgebieden sinds enige tijd twee groene partijen. De GLP verenigt mensen die een liberaal economisch en sociaal beleid willen combineren met een duurzaam milieubeleid. Samen komen de twee groene partijen nu op bijna 22%, dat is minder dan de grootste partij, de SVP, maar meer dan de voorspellingen voor andere grote partijen zoals de socialisten en de liberalen.  Dierproeven Dierenvrienden onder de Groenen kijken nu uit naar een volksreferendum volgende week zondag over een verbod op dierproeven. De Zwitsers wordt gevraagd in te stemmen met een absoluut 'Tier- und Menschenversuchsverbot', waarmee de initiatiefnemers de gelijkberechtiging van mens en dier dichterbij willen brengen. Als mensen niet zonder hun toestemming voor experimenten mogen worden ingezet dan mogen dieren daarvoor ook niet gebruikt worden, zeggen de initiatiefnemers. De Nederlandse schrijfster en filosoof Eva Meijer heeft een aanbeveling geschreven: 'Nieuwe studies in ethologie en biologie tonen aan dat niet-menselijke dieren complexe innerlijke levens, culturen, vriendschappen en zelfs talen hebben. Het zijn individuen met hun eigen kijk op het leven, en hun leven is het belangrijkst voor hen. Het gebruik van dieren voor experimenten is daarom moreel verkeerd. Het is ook niet meer nodig, omdat er alternatieven zijn waarvan de resultaten betrouwbaarder zijn.' In het parlement is door de Groenen en de socialisten nog geprobeerd steun te krijgen voor een minder verstrekkend voorstel, maar daarvoor was geen meerderheid. Zowel de regering als het parlemet komen nu met een negatief advies voor dit referendum. Een absoluut verbod zou ten koste gaan van de ontwikkeling van medicijnen in het land met een aantal zeer grote farmaceutische bedrijven als Roche en Novartis. Elke grote stad heeft hier zijn eigen onderzoekspool. De laatste opiniepeiling laat dan ook zien dat bijna 60% van de kiezers deze aanslag op de Zwitserse export gaat afwijzen. In Basel, de hoofdstad van de farmaceutische industrie, kunnen de inwoners tegelijk met het volksreferendum over dierproeven ook nog hun steun geven aan het 'Basisrechten Primaten Initiatief'. Het idee daarachter is gelijkberechtiging van apen en mensen. Het is een serieus voorstel dat volgens de Neue Zürcher Zeitung te denken geeft.

Foto: Jakob Horn (cc)

Klimaatdoelen in ruil voor een strenger migratiebeleid

Ondanks een algemene verrechtsing van het politieke klimaat zitten (groen)linkse partijen in verschillende Europese landen in de regering. De Groenen regeren mee in Zweden, Finland, Ierland, Oostenrijk en België. In de Duitse deelstaat Baden-Württemberg zijn de Groenen onlangs opnieuw de grootste partij geworden met premier Wilfried Kretschmann.  Denemarken heeft een sociaaldemocratische minderheidsregering onder leiding van premier Mette Frederiksen (foto) die gesteund wordt door andere linkse partijen.

In De Helling, het tijdschrift van het wetenschappelijk bureau van Groenlinks, laten Simon Otjes en Noortje Thijsen zien hoe de zusterpartijen elders in Europa er in geslaagd zijn om met name op de thema’s klimaat en milieu veel voor elkaar te boksen aan de onderhandelingstafel. Opvallend is dat het voor deze resultaten niet uitmaakt of Groenen met conservatieven of centrumlinkse partijen onderhandelden. Maar er is wel een trend zichtbaar die te denken geeft. Tegenover alle groene, linkse en progressieve winstpunten van de Europese Groenen staat dezelfde pijn. Alle slikken op het thema asiel en migratie een bittere pil. Zelfs in onderhandeling met de linkse partijen konden de Groenen een strenger migratiebeleid niet voorkomen: de Zweedse en Finse sociaaldemocraten zijn op dit dossier aanzienlijk conservatiever dan de PvdA. Otjes en Thijssen komen daarbij met een belangrijke waarschuwing: ‘Een van de grootste valkuilen waar verschillende Europese Groenen zijn ingetrapt, is dat in de onderhandelingen over het klimaatbeleid de focus teveel kwam te liggen op de klimaatdoelen.’ Dus: tegenover concrete maatregelen op het gebied van migratie en asiel, die links liever niet had gewild, staan vooralsnog slechts mooie beloftes voor de aanpak van de klimaatverandering. In de overzichten per land die De Helling toevoegt aan de analyse is af te lezen welke onderhandelingsresultaten de Groenen als junior-coalitiepartner met regeringsdeelname hebben behaald. Zo wisten de Zweedse Groenen in ruil voor de handhaving van een streng immigratiebeleid een belastingverschuiving te bereiken die arbeid goedkoper maakt en vervuiling duurder. In ruil voor een verbod op hoofddoekjes voor kinderen tot 14 jaar wisten de Oostenrijkse Groenen een superministerie voor Milieu,Klimaat & Energie in de wacht te slepen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: The Green Party of Ireland Comhaontas Glas (cc)

Ierse Groenen sluiten regeerakkoord

ELDERS - Ierland wacht nog steeds op een nieuwe regering.

De uitslag van de Ierse parlementsverkiezingen van begin februari voorspelde al een moeilijke regeringsvorming. Grote winnaar in zeteltal was de linkse republikeinse Sinn Féin (SF). Partijleider Mary McDonald slaagde er echter niet in een coalitie met andere linkse partijen te vormen. Daarop grepen de verliezers, de centrumrechtse Fine Gael (FG) van aftredend premier Leo Varadkar en Fianna Fáil (FF) hun kans. De afgelopen honderd jaar hebben deze twee partijen elkaar van samenwerking uitgesloten. De nog altijd wat duistere, historisch gegroeide vijandschap is overboord gezet. Maandag kwam een regeerakkoord tot stand tussen FF, FD én de Groenen, die in het Iers Comhaontas Glas heten. Aangezien de centrum-rechtse partijen niet over voldoende zetels beschikken is een van de kleinere partijen nodig voor een meerderheidscoalitie.

In het akkoord is voorzien dat Varadkar en zijn collega Micheál Martin van Fianna Fáil alternerend premier zullen worden. De Groenen hebben extra investeringen afgedwongen voor het openbaar vervoer en de fiets, een verhoging van de carbon tax, en ambitieuze doelen voor verlaging van de CO2-uitstoot. Het akkoord moet nog aan de leden worden voorgelegd. De partij eist statutair een tweederde meerderheid en dat kan nog spannend worden. Vanaf 2007 hebben de Groenen ook deel uitgemaakt van een regeringscoalitie met Fianna Fáil. Dat kostte de partij in 2011 alle parlementszetels.

Foto: Klaus Nahr (cc)

Zwitserland gaat voor groen

ELDERS - Grote winst voor groene partijen bij parlementsverkiezingen.

Zwitserland heeft twee groene partijen, en beide behaalden een flinke winst afgelopen zondag bij de parlementsverkiezingen. De Groene Partij won 28 zetels, een winst van 17, terwijl de kleinere Groene Liberale Partij 16 zetels haalde, een winst van 9 zetels. Samen waren de twee partijen goed voor 21 procent van de stemmen, een gecombineerde winst van 9,3 procent. De rechts-populistische SVP (Zwitserse Volkspartij) verloor maar bleef wel de grootste. Ook de sociaaldemocraten, christendemocraten en liberalen verloren zetels. De Groene Partij zal waarschijnlijk nu ook deel uit gaan maken van de regering. Zwitserland kent geen regering die na onderhandelingen tussen partijen wordt samengesteld op basis van een program. De Bondsraad van zeven ministers is een afspiegelingscollege dat bestaat uit leden van de vier grootste partijen. De GPS, de Zwitserse Groene Partij is nu de vierde in grootte.

Het oordeel van de kiezers is duidelijk, twitterde de GPS na de eerste exitpoll: meer bescherming tegen klimaatverandering en meer sociale gelijkheid. Een optimistisch geluid voor een progressieve koerswending in dit overwegend traditionele land.

Klimaatbonus

De winst van de Groenen is voor een land als Zwitserland opmerkelijk. Sinds de invoering van het systeem van evenredige vertegenwoordiging in 1918 heeft nog geen partij zo’n grote winst gemaakt, volgens Pascal Zwicky. Anderzijds past de forse winst wel in een Europese trend die we eerder zagen in Nederland, Duitsland en België, een winst die overal gepaard gaat met verlies van de oude sociaaldemocratische partijen. Ondanks dat de Zwitserse socialisten de tweede plaats behielden hebben ze nog nooit zo weinig kiezers getrokken. Het is duidelijk dat klimaatverandering voor de kiezers aan gewicht heeft gewonnen bij de bepaling van hun stem. Zwitserland is geheel door land omsloten en daardoor buitengewoon kwetsbaar voor klimaatverandering. De temperaturen stijgen er harder gemiddeld, schrijft Deutsche Welle. In de afgelopen tien jaar heeft het land volgens experts 15% van zijn gletscheroppervlak verloren.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres (cc)

Groenen op verlies in Oostenrijk

ELDERS - Volgende week gaat Oostenrijk naar de stembus. De Groenen kampen na de succesvolle presidentsverkiezingen vorig jaar nu met flinke tegenslag.

Een week voor de parlementsverkiezingen staat de ÖVP, de Oostenrijkse Volkspartij, stevig bovenaan in de polls met Sebastian Kurz (31, foto), straks mogelijk de jongste premier ooit. Huidig coalitiegenoot SPÖ, de Oostenrijkse sociaaldemocratische partij, is ernstig beschadigd door een smerige lastercampagne tegen Kurz die uit de koker bleek te komen van een voormalige medewerker van het SPÖ-campagneteam. Het leidde vorige week zaterdag tot het vertrek van de nummer twee van de SPÖ, Georg Niedermuehlbichler. Een coalitie van de ÖVP met de FPÖ, de rechtse Freiheitspartei ligt nu in het verschiet. Mochten de socialisten toch nog terug kunnen komen dan is overigens zelfs een coalitie van de SPÖ en de FPÖ niet meer onmogelijk. Onder bepaalde voorwaarden heeft de SPÖ de dertigjarige ban op samenwerking met de Freiheitlichen opgegeven. Ook in Oostenrijk kijken de socialisten vooral naar rechts.

Nieuw – en pijnlijk- is de situatie voor de Oostenrijkse Groenen. De partij heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld van een tamelijk los platform van milieugroepen en lokale basisgroepen tot een nationale politieke factor van belang met ruim 12% bij de vorige verkiezingen. De kroon op het harde werken was de succesvolle campagne voor het presidentschap van voormalig fractievoorzitter Alexander van der Bellen. In korte tijd zijn dit jaar echter de kansen voor de Die Grüne gekeerd door twee gevoelige verliezen. De partij brak in maart zelf met haar jongerenorganisatie en in juni besloot Peter Pilz, zittend parlementslid, met een eigen lijst aan de verkiezingen deel te nemen omdat hij niet hoog genoeg op de kandidatenlijst kon komen.

Foto: Lake district [foto van de auteur]

Het Verenigd Koninkrijk vergroent

ELDERS - De verkiezingen voor het Britse Lagerhuis zijn spannender dan ooit. Hoe sterk is UKIP? Op links stijgt de populariteit van De Groenen. Met een modekoningin als sponsor en campaigner.

Lange tijd werd in het Verenigd Koninkrijk de politiek bepaald door twee partijen: Labour en de Conservatieven. De partijen wisselden elkaar tot 2010 af in de regering. Toen moest er voor het eerst sinds lang een regering gevormd worden van twee partijen: de Conservatieven en de Liberalen. Het districtenstelsel had al die tijd voor een zodanige stabiliteit gezorgd dat de grootste partij op z’n eentje de regering kon vormen. Elk district vaardigt slechts één vertegenwoordiger af naar het parlement en dat is degene die in dat district het hoogst aantal stemmen heeft gehaald. Alle andere stemmen gaan verloren, met als gevolg dat de grootste partijen de meeste kans krijgen. Nieuwe partijen krijgen geen poot aan de grond, want een stem op iemand die geen kans maakt in een district te winnen gaat per definitie verloren. Alles bij elkaar is het Britse parlement dus bepaald geen volledige afspiegeling van de opvattingen van de Britse kiezers. Een eerlijker kiessysteem is nog niet in zicht zo lang de klassieke oude drie partijen het voor het zeggen hebben.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links in Zwitserland

Zwitserse vlag in de Alpen (Foto: Flickr/IanL)

GroenLinks twijfelt tussen liberalisme en linkse politiek. In Zwitserland is deze keuzeradicaal gemaakt: de Groene Liberalen splitsten zich van ’te linkse’ Groene Partij af. Zijn de Zwitserse Groene Liberalen een toekomstbeeld voor GroenLinks?

De Zwitserse Groene Partij heeft haar wortels in de milieubeweging. Vanuit het verzet tegen kernenergie en autowegen onstaan in verschillende Zwitserse kantons (deelstaten) kleine groene partijen. In 1979 wint voor het eerst een van hen een zetel in het federale parlement. In 1983 wordt een federatie van kantonale partijen gevormd. In de jaren ’80 is de partij sterk verdeeld tussen augurken en de meloenen, waar de ‘augurken’ (van binnen en van buiten groen) ecologische politiek centraal stellen, zijn de ‘meloenen’ (van binnen rood en van buiten groen) voorstander van een helder links en groen geluid. De meloenen winnen de strijd en de Groene Partij neemt enkele kleinere linkse en groene partijen in zich op. De partij voert vanaf dat moment, zoals veel andere Europese Groenen, een heldere groen-linkse koers.

Gedurende de jaren ’90 verliest de partij haar meest radicale veren en gaat een gematigdere, pro-Europese linkse koers varen. Sommige Groenen verwijten hun partij tot ‘de neo-liberale flank van de sociaal-democratie’ te zijn toegetreden. Electoraal is deze strategie echter erg succesvol: bij de verkiezingen van 2007 wint de partij tien procent van de stemmen en is zij nu de grootste oppositiepartij (let wel: de regering wordt in Zwitserland gevormd door de vier grootste partijen).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links in Tsjechië

Vlag Tsjechië (Foto: Flickr/Bret Arnett)

Waar in West-Europa de keuze voor een groene en linkse partij nog simpel is, wordt dat in Midden-Europa een stuk lastiger. Links is in Midden-Europa besmet met het communistische verleden, daardoor komen groene, progressieve en linkse politiek niet samen in één partij.

Tsjechië was onderdeel van de Tsjechoslowaakse socialistische republiek, een communistische Oost-blok staat. Behalve een korte periode van een vrijzinniger, menselijker communisme eind jaren ’60, was Tsjechoslowakije een klassieke gesloten communistische dictatuur, waar ieder verzet werd onderdrukt. In 1989 viel het doek voor het communisme en 1992 viel het doek voor Tsjechoslowakije. Er zijn in Tsjechië drie partijen die of wel groen, links of progressief zijn: de groenen, de sociaal-democraten en de communisten.

De Groene Partij is wel groen, maar heeft een centrum-rechtse economische koers. In voormalige communistische staten is een links economisch beleid vaak gekoppeld aan steun voor voormalige communistische regime, terwijl steun voor de vrije markt wordt gekoppeld is aan democratie en toenadering tot het Westen. De Groene Partij is een kind van de anti-communistische democratiseringsbeweging en heeft dus een centrum-rechts profiel.

De Groenen maakten recent echter een spectaculaire sprong: bij de laatste parlementsverkiezingen sprongen ze van niets naar 6% van de stemmen. Ze werden ook meteen kingmaker omdat noch het rechtse blok noch het linkse blok een meerderheid had. De Groenen kozen voor rechts en sloten zich aan bij een centrum-rechts kabinet van conservatieven en christen-democraten met een neo-liberale economische agenda.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dubbele geluiden uit Duitsland: tussen progressieven & populisten

Duitse vlag op de Reichstag (Foto: Flickr/slowdown)

Er komen dubbele geluiden uit Duitsland: de progressieve Groenen doen het goed in de peilingen maar ook het populistische anti-immigratiegeluid wordt steeds sterker. In de ogen van Habermas, afgelopen week in de New York Times, zijn deze bewegingen onderdeel van een steeds sterker groeiende maatschappelijke onvreden tegen ‘de politiek’. Deze dubbele geluiden doen sterk denken aan de periode 1999-2002 in Nederland.

Nederland in 1999: Tegenover het zittende Paarse kabinet ontstond een steeds grotere maatschappelijke tegenstand. De technocratische stijl van het kabinet dat zich met name richtte op grote infrastructurele projecten was weinig inspirerend. Die onvrede vertaald zich met name aan de linkerkant van het politieke spectrum. GroenLinks stond op meer dan tien procent van de stemmen in de peilingen. ‘De Treveszaal lokte‘ naar GroenLinks.

Maar op hetzelfde moment werd er ook Leefbaar Nederland opgericht: een samenwerkingsverband van lokale protestpartijen. In 2001 kozen zij Pim Fortuyn tot hun leider en vanaf dat moment kennen we de geschiedenis wel: Fortuyn’s populariteit groeide onstuimig. Hij combineerde het anti-establishment sentiment dat GroenLinks had aangeboord, met een harde anti-Islamitische en anti-immigratie retoriek. Er bleek in Nederland een grote onvrede te zijn over de segregatie tussen allochtonen en autochtonen.

In de campagne werd Paars door de LPF in het defensief gedrongen. GroenLinks voerde harde oppositie tegen de intolerante politiek van Fortuyn. Nadat Fortuyn werd vermoord door een dierenrechtenactivist, kreeg ook GroenLinks het steeds harder te verduren. In de periode 2002-2009 voer GroenLinks met haar progressieve maatschappelijke idealen over een open multiculturele samenleving in een steeds verder integrerende Europese Unie, permanent in tegen de maatschappelijke mainstream. En zelfs de electorale opleving in de periode 2009-2010 kon in het huidige politieke klimaat niet in regeringsmacht vertaald worden. Alle hoop die er in 1999 was op regeringsmacht lijkt (nu weer) vervlogen.

Volgende