In het heetst van de strijd

Hoe kunnen we geweld verklaren? En hoe gaan we het te lijf? Met het oog op een geweldloze toekomst kunnen we er maar beter over blijven praten. Of het nu op tv is of in real life, vroeg of laat krijgen we allemaal met geweld te maken. Het is het moment dat de dialoog ophoudt en machtsverhoudingen definitief worden bepaald. Het lijkt bij het leven te horen. We ervaren het, plegen het of zoeken het op in boeken of films. Hoe valt onze intrinsieke neiging naar geweld te verklaren? En hoe kunnen we er het beste mee omgaan? In het Science Café gaat Sofie van den Enk met verschillende wetenschappers van de Universiteit Utrecht op zoek naar antwoorden.

Zo gewelddadig is extreemrechts in Europa

Zijn de jaren dertig terug? Het is een vraag die steeds luider weerklinkt. Maar ook een vraag die steevast fel debat uitlokt. Stellen dat de jaren dertig terug zijn is overdreven voor de één, en een understatement volgens de ander. Daarom is het nuttig om even de feiten zelf te belichten. Hoe gewelddadig is extreemrechts vandaag? En in welke mate is dat zorgwekkend? Om alvast een deel van het antwoord te geven: het is erger dan je kan vermoeden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

KORT | Politie en geweld

OPINIE - Een politieagent die een vluchtende inbreker in zijn been schiet, moet een boete betalen. GS en de Politie zelf komen voor de agent op. Een politieagent die een bijrijder in een vluchtauto van een ramkraak neerschoot, krijgt twee jaar gevangenisstraf. Veel mensen boos. Een doorgeschoten nekklem, man overleden. Weer veel mensen boos, maar om andere redenen.
Wanneer is geweld geoorloofd?

Ik breek er al een week mijn hoofd over. Het geweldsmonopolie is in Nederland, zoals in veel landen, neergelegd bij het leger en bij de politie. Bij het leger richt zich dat vooral naar buiten. De politie gaat echter over de burgers. In alle beschrijvingen van de taken van de politie staat dat ze zich “dienstbaar” moeten opstellen. En dat geweld alleen in specifieke gevallen toelaatbaar is.

In beide vluchtgevallen was, bij iets andere interpretatie van de regels, het goed mogelijk geweest dat er geen straf zou zijn voor de agenten. Agenten die zelf regelmatig in levensgevaarlijke situaties terecht komen, moeten toch mogelijkheden hebben om te “overleven”. Te streng en geen mens wordt meer agent.

Maar toch denk ik dat het goed is dat in deze gevallen de rechter een streep trekt.
Geweld is een onmachtsmiddel. Het inzetten ervan tegen eigen burgers moet zoveel mogelijk vermeden worden. Terug naar het Britse model waar de meeste politieagenten met alleen knuppels liepen, kan niet meer. Maar agenten nog beter trainen op wat wel en niet mag en regelmatig het publieke debat voeren over deze grenzen houdt het acceptabel.

Foto: 19 maart 1966 - Een agent 'verdedigt' zich tegen een bezoeker van de fototentoonstelling over politiegeweld (bron) copyright ok. Gecheckt 24-09-2022

Waarom is de politie zo gewelddadig?

ACHTERGROND - Het aardige van een familielid dat bij de politie zit, is dat je nog wel eens op een smakelijk verhaal getrakteerd wordt. Zoals over die keer dat ze ’s nachts naar een mogelijke inbraak gestuurd werden, en een forse kale neger een desktop de deur uit zagen sjouwen.

De man liet de computer meteen vallen om het op een lopen te zetten. Mijn neef er achteraan. Maar hij slaagde er niet in de man in te halen, het ging gelijk op. Zat van de achtervolging, kwam hij op een idee: hij haalde uit met zijn zware, metalen zaklantaarn, zó op het achterhoofd van de verdachte.

Die ging onderuit. Toen hij weer kon praten, terwijl ze hem naar de dienstwagen begeleidden, klaagde hij over hoofdpijn. “Heb je pijn in je hoofd, joh? Heb je je vanavond een beetje te moe gemaakt?” plaagden ze hem. En terwijl hij de auto ingemanoeuvreerd werd: “Pas op je hoofd…” Uiteraard diende de man een klacht in. Die werd keurig afgehandeld en mijn neef kreeg een aantekening in zijn dossier. Nadat zijn commandant hem dat had meegedeeld, volgde er echter geruststellend: “Goed gedaan hoor, Jos.”

Als groentje vertelde hij enthousiast hoe er op het bureau omgesprongen werd met arrestanten die terugpraten: “Wat, grote bek? Oorvijg!” En dan krijgt iemand een tik tegen zijn oor. Dat vond Jos maar wat mooi. Hij keek duidelijk op tegen oudere agenten die ‘m het vak bijbrachten. Zo worden agenten van meet af opgevoed in een cultuur waarin geweld tegen arrestanten volstrekt normaal gevonden wordt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geweld tegen overheidspersoneel

DATA - Op Twitter kwam de vraag naar boven of er eigenlijk goede cijfers zijn over het geweld tegen overheidspersoneel. De zoektocht naar het antwoord leverde diverse rapporten en rapportages op. Hier een samenvatting van de belangrijkste bevindingen.

Allereerst over de incidenten rond nieuwjaarsnacht. Dat levert ieder jaar weer publiciteit op. Daarvan zijn sinds enige jaren cijfers beschikbaar. Hier op een rijtje:
geweld_475.
Maar dat is natuurlijk een heel specifieke dag. Wat zijn de algemene trends?

Sinds 2010 is er tweejaarlijks een veiligheidsmonitor opgesteld. Daar halen we de volgende cijfers uit:
geweld2_475
Ambtsdragers zijn mensen met een politieke functie zoals burgemeester en wethouders.
De categorie “overheidspersoneel met burgercontacten” is nogal breed. Daar zitten ook baliemedewerkers bij.

Daarmee komen we op een ander onderzoek uit. Op basis van gegevens uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden. Daar maakt TNO dan weer een aparte veiligheidsmonitor voor werknemers in de overheid van. En daar halen we eerst deze algemene trends uit:
geweld3_475

Maar dat rapport bevat ook gegevens per groep werknemers en aard van het geweld. Zo is dit specifiek een overzicht van fysieke geweldplegingen tegen ambulancepersoneel:
ambulance_475

Kortom, er is niet duidelijk een langjarige trend te zien waarin geweld tegen overheidspersoneel toeneemt, integendeel. En ook bij de groep die vaak in het nieuws is, is er geen duidelijke consequente toename te zien.

Foto: michael loadenthal (cc)

Een dag in Palestina: gewonden, beschietingen, bulldozeren, onderdak Bedoeïenen vernield, chantage

NIEUWS - Bij het dorp Kafr Aqab, in het noorden van Jeruzalem, zijn dinsdag tientallen mensen gewond geraakt tijdens botsingen met het Israëlische leger. Negen mensen werden in hun onderste ledematen getroffen door scherpe munitie. Van één van hen was de toestand kritiek.

Tientallen anderen werden getroffen door rubberkogels of hadden ademhalingsmoeilijkheden door het inademen van traangas. De clashes waren het gevolg van het feit dat Israëlische bulldozers land begonnen te egaliseren in de buurt van wat vroeger de Qalandia luchthaven was, dichtbij Kafr Aqab.

Israël deelde maandag slooporders uit voor gebouwen op het terrein en verklaarde de zone dinsdag tot gesloten militair terrein. Dat is omdat daar verder gebouwd gaat worden aan de ‘Afscheidingsmuur’, die Kafr Aqab nog verder zal isoleren van het belendende district Samir Amis en van Jeruzalem.

Kafr Aqab is in 1980 bij Jeruzalem getrokken en samen met de rest van Arabisch Oost-Jeruzalem door Israël geannexeerd. Het maakt volgens de (illegale) Israëlische maatregel deel uit van de stad, maar is door de bouw van de ‘Muur’ van de stad gescheiden.

Bij de Ofer gevangenis in bezet gebied raakten werden dinsdag zeven studenten van de Bir Zeit universiteit gewond tijdens een vreedzame herdenkingsbijeenkomst voor Saji Darwish, een student van deze universiteit, die een jaar geleden door Israëlische militairen werd doorgeschoten. De Israëli’s beschoten hen met traangasgranaten en rubberkogels. De studenten beantwoordden de beschietingen met het gooien van stenen, twee Israëli’s raakten licht gewond.

‘Meer dan helft transgenders beledigd in 2015’

Zo luidt de kop van dit artikel op nu.nl.

Mijn eerste reactie: ‘Dat was uiteraard volstrekt te verwachten. Moet je daar nu zo’n heisa over maken?’

Totdat je even stilstaat en bedenkt wat het met mensen doet als ze maandelijks worden beledigd om zoals fundamenteels als wie ze zijn.

Ook opvallend: blijkbaar zie ik transgenders (terwijl ik in andere opzichten toch redelijk de social justice-orthodoxie volg) in eerste instantie nog steeds als zoiets vreemds en dat ik beledigingen aan hun adres weliswaar afkeurenswaardig, maar (in eerste instantie) toch min of meer normaal vind. Dat zou bij etnische of andere seksuele minderheden al direct heel anders liggen.

Vorige Volgende