ACHTERGROND - Op welke partij moet ik komende woensdag bij de gemeenteraadsverkiezingen stemmen? Denk aan de volgende punten voordat u een keuze maakt.
Het is niet altijd gemakkelijk het niveau van het politieke debat te verdragen. Lokaal gaat het vaak over hondenpoep en vieze schoenen. Dat mag wel even, maar toch niet al te lang.
Waarover moet het dan gaan? Als u nog lokaal in debat gaat, denk dan aan het volgende. Als u al in het stemhokje staat, overweeg dan dit.
Het gemeentelijk huishoudboekje
Veel mensen zijn niet gerust op de gemeentelijke boekhouding. Het is een terechte zorg en een belangrijk thema. De gemeente moet de boekhouding op orde hebben en de uitgaven onder controle hebben.
De uitgaven onder controle betekent dat de gemeente geen grote problemen heeft bij het laten sluiten van inkomsten en uitgaven. Als de spanningen groot zijn en het wil niet vlotten, dan moet u goed kijken naar de partijen die daarvoor verantwoordelijk zijn.
Mooi thema zijn de reserves van de gemeente: het waren sombere tijden, dus vrijwel overal zijn die reserves teruggelopen. Daar zijn reserves ook voor, dus krimp in sombere tijden mag. Maar de vraag is hoeveel? Wat zegt de gemeentelijke accountant ervan? Of een vergelijking met een buurgemeente?
Ook een leuke vraag: zijn alle verliezen al genomen? Hebben we nog ergens grond waar we op dachten te bouwen, terwijl alle ontwikkelaars het hebben laten afweten? Hebben we nog onvoltooide investeringen, die niet rendabel zijn en zullen worden? Wat heeft de gemeentelijke accountant daarover aan het College en raad geadviseerd?
Nog eentje: betalen wij als burgers voor gemeentelijke lichtzinnigheden? Hoe zijn de tarieven voor de OZB en reinigingsrecht de afgelopen jaren verhoogd? Welke verhogingen zitten in de pijplijn en waarom? Wie betaalt straks de rekening voor eventuele gemeentelijke prestigeprojecten?
Bestuurscultuur
Sommige partijen beweren dat de gemeente bestuurt ‘met de rug naar de gemeenschap’, in achterkamertjes en beslotenheid. Dat is een interessant verwijt. De vraag aan degene die het maakt is natuurlijk hoe en wat hij anders gaat doen.
Maar het onderwerp is serieus genoeg. Reageert de gemeente prompt en oplossingsgericht? De openbare werken doen vaak wel. Minder overtuigd ben ik van sommige andere onderdelen. Soms is het gedrag conform de ambtenaar die de paarse krokodil achter zich heeft staan. Als de lokettist zich achter de regels kan en mag verschuilen, werkt dat vaak niet lekker voor de burger.
In veel gemeenten zijn slepende affaires die weinig verheffend zijn en soms ronduit beschamend. Besturen is knopen doorhakken, belangen afwegen, besluiten nemen. Dat is tegenwoordig knap lastig. Maar de gemeente moet minder op de rechter leunen, meer het werk doen waarvoor men is. De wethouder die met een zucht wijst op de democratische rechten, die de burger heeft, moet worden gewantrouwd.
De decentralisaties
Het Rijk decentraliseert de sociale en zorgtaken naar de gemeente. Dat is een chaotisch en onoverzichtelijk geheel. Maar rijkschaos is geen alibi voor de gemeente.
De vraag van het Rijk is dat wij bezuinigingen realiseren, door het aanbod opnieuw vorm te geven. Dan moet je niet beleidsarm contracten oversluiten of wegduiken in regionale samenwerking. De vraag is hoe de nieuwe relaties tussen vragers van zorg en aanbieders kleinschalig en in de wijk worden vormgegeven. Veel antwoord heb ik daarop nog niet gezien.
Er is meer. De omzet van de gemeente wordt in 2015 wel 30-40% hoger. Elke ondernemer weet: dat is leuk, maar ook heel lastig. Hoe richt je de administratie, beheersystemen en begroting opnieuw in? Hoe vermijden we dat het ons over de schoenen gaat lopen?
‘Dat komt nog,’ is op die vraag niet het goede antwoord. Er is minder dan tien maanden tijd om ons hier op voor te bereiden. De interne organisatie en bedrijfsvoering is geen politiek thema. Alleen moet de politiek wel de overtuiging hebben dat er voldoende aandacht voor is. Is dat zo?
Basisvragen
Zo ontstaan een paar simpele toetsingsvragen voordat de tocht naar de stembus begint:
- Is de gemeente een competente beheerder van de publieke middelen?
- Is de gemeente een plezierige partij om contact mee te hebben?
- Is de gemeente bezig met de vormgeving van de participatiesamenleving?
Veel ingewikkelder dan dit hoeft het niet te zijn. De partij die het beste voldoet aan deze vragen geeft u dan uw stem.
Reacties (14)
http://www.krapuul.nl/overig/blog/147437/de-lokale-zetbaasjes-van-den-haag/ en http://www.krapuul.nl/overig/blog/112696/jeugdzorg-kind-rekening/
Wie dit goed tot zich door laat dringen vergaat de lust tot meedoen aan die idiote volksverlakkerij van a.s. woensdag. Want wat er ook gekozen gaat worden, donderdag wordt in alle gemeentes gesproken over verdere afbraak van de verzorgingsstaat en hoe meer mensen de dwangarbeid in te trappen. En dat terwijl de plaatselijke drinkebroer met zijn grote bek die door u in de raad gekozen is zal beslissen of uw kind zorg nodig is. Fijn hè die fascistoïde dwangmaatschappij waar u zoveel in te brengen hebt.
http://www.leidschdagblad.nl/regionaal/leidenenregio/article24362223.ece/Wethouders-misleiden-gemeenteraad-Leiden en http://www.accountancynieuws.nl/actueel/branche/kritisch-rapport-deloitte-over-financiele.125533.lynkx
Tja wethouders………. een en al corrupt tuig van de richel.
@0: ◾Is de gemeente
– een competente beheerder van de publieke middelen?
– een plezierige partij om contact mee te hebben?
– bezig met de vormgeving van de participatiesamenleving?
Wel erg algemeen om een keus te maken.
– bezig is elk raadslid mag ik hopen.
– prettig in de omgang betekent nog niet kundig en gedreven
– hoe je (nieuwe) raadslid herkent als “competente beheerder” is mij een raadsel.
Kortom er valt dan weinig te kiezen.
Kiezen we ambtenaren of politici?
Ongetwijfeld waar, maar op landelijk niveau is het niet veel anders.
Ik woon in een gemeente waarover ik eigenlijk op vrijwel alle punten tevreden ben. De dienstverlening is goed (ik was stomverbaasd toen ik 2 dagen eerder dan beloofd door de gemeente een smsje kreeg dat mijn paspoort gereed lag), de veiligheid is vrij goed, voorzieningen en onderhoud van de stad goed, en de begroting is min of meer sluitend met een aardige reserve. Er zijn vast problemen, maar als inwoner merk ik vooral positieve dingen. De raad is middle of the road: beetje links, beetje rechts, beetje gelovig, wat lokale partijen, geen ultrarechts of seniorenclub. Elke wethouder komt uit een andere partij voort: van SP tot aan VVD. Het samenstelsel van partijen is m.i. stabiel genoeg om de megaveranderingen in budget en taken te realiseren.
Met dit in het achterhoofd heb ik bovenstaande stuk gelezen, en ik ben geen steek wijzer geworden.
Ja, dat denk ik wel. Maar welk partij hierin dominant is?
Ja zeker. Maar zijn dat niet vooral de ambtenaren?
Neem ik aan. Het wordt allemaal vrij professioneel bestuurd. Maar wat te stemmen?
Eerlijk gezegd kan ik dus niet zo veel met dit stuk. het lijkt meer een vermaning dat we vooral ons bewust moeten zijn dat gemeentelijke verkiezingen nu belangrijker zijn dan ooit, maar de inhoudelijke toetsvragen voegen weinig toe.
Ha ha ha, de participatiewet komt eraan, en er is geen enkel college die dat volledig snapt, ook de ambtenaren, die maar op projectmatige wijze worden ingezet niet. We krijgen een totaal ander systeem. Bijvoorbeeld WMO van 1,5 miljard euro naar 0,5 miljard euro. De gemeente mag de taken overnemen, en krijgt 200 miljoen. Ik benijd de gemeente niet. Alles zal uit de kast gehaald moeten worden.
De politici zijn daarbij een sta in de weg. Ze willen graag, maar als te graag, een vinger in de pap hebben, maar het sociale domein is niets iets wat je in twee dagen kan leren. Dus zullen de ambtenaren het moeten doen. De transitie moeten maken.
Het maakt daarom ook geen verschil wat je stemt morgen. Elk college zal voor dezelfde vragen komen te staan. Accentverschillen zullen er zijn. Linksom of rechtsom. Alleen staat alles voor 90% of meer vast.
En dat komt ergens wel uit met wat al jaren aan de gang is: de burger zal zelf meer moeten doen (en sommigen, niet iedereen willen ook zelf meer doen, want minder regels en bemoeienis overheid). Eigen kracht noemen ze dat in het sociaal domein. De gemeente faciliteert hoogstens nog. Je moet je terugtrekken op je familie, je buren en vrienden. En dan wordt duidelijk waar we heen gaan – Amerikaanse toestanden. Mensen in een sociaal isolement zullen de klos zijn. Zeker als ze minder assertief zijn.
De vraag is hoe de nieuwe relaties tussen vragers van zorg en aanbieders kleinschalig en in de wijk worden vormgegeven. Veel antwoord heb ik daarop nog niet gezien.
Ikke wel. Er zijn al pilots in een aantal gemeenten, soms in combinatie met de zogenaamde prachtwijken, waar veel uitgeprobeerd is. Daarvan gaan veel dingen regulier beleid worden. Denk aan sociale wijkteams (een soort sociale Stasi van de gemeente) en buurtzorg.
http://www.socialevraagstukken.nl/site/2013/11/08/een-sociaal-wijkteam-is-geen-container/
Wat ik me wel afvraag is de democratisch controle op zoiets als een sociaal wijkteam. Het is namelijk een uitvoeringsinstantie. En het verlengde de dienstverlening aan de burger. Als je voor een uitkering tot en met verslavingszorg bij zo n team in beginsel (zij sturen je eventueel verder) terecht moet. Of anders, alles wordt teruggekoppeld en afgestemd bij dat team.
De reacties geven een mooie staalkaart van de wanhoop die ik hoopte te verbergen.
@Ralph: als je de democratie als bedrog ziet, wat ik me kan voorstellen, dan zal een stuk als dit je niet van dat idee genezen.
@Daan: idem; overigens zie ik niet dat wethouders hun zakken hebben gevuld in Leiden, maar een moeilijk vak is het zeker.
@Roland: nu iets ingewikkelder. Inderdaad, we stemmen op basis van wat partijen deden, dus je zult wel moeten kijken. Of een politicus een competente beheerder is, is lastig te zien: de boekhouding laat immers links en rechts hetzelfde bedrag zien, onder de laatste streep. Je moet dus kijken naar de ruzies over geld, tekorten, bezuinigingen en naar de feiten: welke lasten zijn in welke mate verhoogd?
Een prettige omgang betekent wel competent in mijn ogen: een gemeentebestuurder dient te snappen dat hij voor burgers werkt en kan zich niet verschuilen achter ingewikkeldheid, EU-regels, Haagse chaos of starre ambtelijkheid. Paarse krokodil en bijpassend gedrag is een goed onderscheidend criterium. De bestuurder moet dat gedrag registreren en op zijn fatsoen trekken.
@Jos: goede vraag. We kiezen politici, die leiding geven aan de ambtenaren, waarmee we te maken hebben. Als die ambtenaren niet goed handelen (traag, bureaucratisch of geheel niet reageren op telefoontjes of klachten), dan mag je de politici daarover verwijten maken. Zij bepalen het werk van de organisatie.
@de conservatief: maar dan de vraag: hoe zou het dan beter kunnen en moeten? Het is een diffuus verwijt. Als je niet stemt, ook niet klagen.
@Noortje: mooi dat je redelijk tevreden bent. Maar dat mijn vragen je niet helpen doet me verdriet.
– Competent beheer: je kunt weten wie wethouder financiën is, van welke partij hij/zij is, welke discussies plaatsvinden over tekorten en bezuinigingen, of er een lastenbeleid is, of er discussies over tekorten zijn. Maar je moet dan wel een beetje lezen en opletten. Ik heb geen stemwijzer gemaakt.
– Of de contacten een beetje prettig zijn, wordt vooral door de ambtenaren vormgegeven, zeker. Maar juist dat laat iets zien over de politici: kijken ze naar de kwaliteit van de uitvoering? Zie ook mijn opmerkingen hiervoor.
– de participatie samenleving. Hier ga je de bocht uit, want dit is een kernkwestie. De afgelopen 50 jaar is onze verzorgingsstaat sterk geprofessionaliseerd; het politieke midden is van mening dat dit niet houdbaar is en wil een beweging terug maken. Alleen is de hoe-vraag, onder druk van een forse bezuiniging, bij de gemeenten neergelegd. Hier gaat het nu net om en over de competentie waarmee dit wordt opgepakt bestaan veel twijfels.
@Joop: ik ben het, helaas, in grote lijnen met je eens. Het is ook niet zo dat politieke partijen erg onderscheidend zijn in hoe die materie wordt aangepakt en opgepakt.
Als je denkt dat de gedachte naar deprofessionalisering van de zorg moet worden gevolgd, opdat de onmisbare zorg kan worden behouden, zou een keuze voor sociaal gevoelige partijen voor de hand liggen. Anders wordt de zorgvrager de dupe.
Maar even geldig is een doordachte keuze voor een zakelijke aanpak van een rechts voelende regelaar. Die bestrijdt de chaos vermoedelijk het beste.
Ik kan het wonder van de stemwijzer, waarin uw voorkeur ineens te voorschijn komt, niet bieden. Stemmen is een zaak voor volwassen en denkende burgers. De res publica vraagt soms veel aandacht; nu even.
@0, @9 “Maar je moet dan wel een beetje lezen en opletten. Ik heb geen stemwijzer gemaakt.”
Ik krijg een beetje de indruk dat je eigenlijk zegt ‘hou het plaatselijke nieuws bij de afgelopen paar jaar’. Daar is het intussen wat te laat voor. Ik sluit me bij Noortje aan: dit zijn natuurlijk belangrijke kwesties, maar geen dingen waar ik als gewone burger die nog andere dingen aan het hoofd heeft makkelijk achter kan komen, en daarom niet echt nuttig advies de dag voor de verkiezingen.
@Anna: dat is natuurlijk zo. Maar als je nu worstelt met de vraag wat je moet stemmen, heb je toch wel enig idee wat zich in je gemeente voordoet?
Als je de advertenties leest van de politieke partijen, kom je binnen een half uurtje aan de weet wie wethouder financiën is, wie hem verdedigt of aanvalt, wie lichtzinnig is met het geld en wie trots is op de beperkte lastenverhoging voor de burgers?
Ik bedoelde vooral te zeggen dat het niet zo vreselijk ingewikkeld is, maar dat je wel met een beetje benul moet proberen te kijken naar alle propaganda die je krijgt voorgezet.
Nog een: het thema participatiesamenleving, of anderen zouden zeggen, de afbraak van de verzorgingsstaat.
Zelfs de discussies met de landelijke lijsttrekkers gaan hier voortdurend over: de simpele vraag is wat de gemeente op dit vlak doet, waar men zich ongerust toont, wat de problemen zijn en welke smoezen onterecht.
Voor de gewone burger misschien niet eenvoudig, maar toch ook weer niet zo veeleisend dat het weken studie kost. Je kunt ook een adviseur zoeken, die je een beetje de weg wijst.
@10, en zelfs als je het plaatselijke nieuws structureel bijhoudt krijg je nog heel weinig zicht op de situatie. Ik heb op de regionale nieuwszender bv nog nooit een analyse gezien, en ook de regionale AD-sectie of de huisaanhuisblaadjes zijn heel prima in het plaatsen van ofwel mooie opgepoetste simpele verhaaltjes uit de politiek, ofwel wat platvloerse ‘oneens’-ingezonden brieven, maar om via de gebruikelijke kanalen achter dieperliggende zaken te komen, dat is nog niet zo eenvoudig.
Dan zou je dus ook nog eens zelf alle documenten door moeten spitten en met de partijen praten (niet alleen de politieke partijen, maar dus ook de buurtverenigingen en gelegenheidsblogs enzo) en hun eigen websites bezoeken, en dan krijg je misschien een beetje een beeld.
@11 Een adviseur, dat zou niet gek zijn. Waar kan ik die zoal vinden? Gemeente Leiden, moet ik er dan bij vermelden. Ik zie je aanbevelingen graag tegemoet.
Probleem is dat ik eigenlijk nauwelijks een idee heb wat zich in mijn gemeente voordoet, en desondanks vind dat ik als burger van een demokratisch land wel moet gaan stemmen. Zo langzamerhand ben ik beter op de hoogte van wat er in de Krim gebeurt dan van de stand van zaken rond de bussen in de Breestraat (en dan noem ik dus een onderwerp waarvan ik uberhaupt weet dat het speelt).
@12 En als je dat allemaal gedaan hebt, kun je waarschijnlijk zelf die diepgravende artikelen voor het plaatselijke nieuwsblad gaan schrijven. Als je tijd hebt is dat niet eens zo’n gek idee.
@9
Ik realiseer me dat dit een kernkwestie is. Maar de kaders zijn vastgesteld en zoals #7 aangeeft, komt het vooral op de uitvoering neer van rotbeleid. Om hier invulling aan te geven verwacht ik dat politieke kleuring niet zo heel veel uitmaakt, maar dat ervaring, keuzes kunnen maken, slim invullen van veel vraag met weinig middelen, goed kunnen aanbesteden (Wmo etc) en externe partijen aan kunnen sturen, budgetbeheersing, etc belangrijk worden. Dat pleit dus om deze keer te stemmen voor “ervaren bestuurders” en vooral niet voor partijen die zelden bestuursverantwoording hebben gedragen, of die lokaal een one issue proberen te realiseren. Je komt dan gauw uit bij de klassieke groten, zoals VVD, CDA, PvdA.
@12/13 Sluit ik me bij aan. Tot het moment dat er ruzie in de raad ontstaat over de realisatie van een nieuw theater, een brand met asbest of de ‘herstructurering’ van de binnenstad, heb ik nauwelijks een idee.