Hulspas weet het | Wanhopige wetenschap

Mijn vorige column, over de gevolgen van een Facebook-verslaving, riep tot mijn verbazing veel reacties los. In verreweg de meeste gevallen kon men zich vinden in de conclusie (Facebook maakt ongelukkig) maar gaf men met een kwinkslag ook direct te kennen rustig door te gaan met Facebook. De kenmerkende reactie van de verslaafde. Enkelen verdedigden deze abjecte redenering nog met een relativerende opmerking in de trant van 'wetenschap is ook maar een mening'. En dat klopt natuurlijk. Wetenschappers denken daar ongetwijfeld anders over, maar ondanks vele eeuwen van wetenschappelijke doorbraken en opmerkelijke inzichten hebben wetenschappelijke resultaten in het dagelijks leven nog steeds de status van meningen. Het leven is nu eenmaal te leuk om door de wetenschap te laten verzieken.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Waan van de dag

Mark Zuckerberg wijzigt zin over monitoren privé-berichten

, door

Facebook wil met kunstmatige intelligentie privé-berichten analyseren om terrorisme te kunnen detecteren. Klinkt lovenswaardig, maar:

Mark Zuckerberg’s vision for AI was initially somewhat creepier than what he shared in his epic 6,000-word manifesto about the future of Facebook.

Het gaat daarbij om het volgende stuk:

The “long-term promise of AI,” he wrote,  is that it can be used used to “identify risks that nobody would have flagged at all, including terrorists planning attacks using private channels.”

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Goed voornemen? Stop met Facebook!

, door

COLUMN - Mocht u op zoek zijn naar een goed voornemen voor 2017, een daad vanjewelste die u (en vele anderen) het komend jaar absoluut gelukkiger zal maken, denk dan eens aan Facebook. Aan stoppen met Facebook, om precies te zijn. Dat zal niet meevallen, dat is zeker. Het gaat hier om een hardnekkige verslaving. Maar de voordelen van stoppen staan wetenschappelijk vast.

Facebook is verslavend. De gemiddelde gebruiker grijpt tientallen, soms wel honderden keren per dag naar deze levenslijn. Het is een niet onderdrukken automatisme geworden. Facebook bezit die ene essentiële eigenschap van alle drugs: het is altijd welkom. Op goed en slechte momenten. Net als de sigaret vergroot het de vreugde, en wordt het dus gebruikt als ‘beloning’ wanneer iemand zich ‘lekker’ voelt. En net als de sigaret verzacht het zien van Facebook-‘vrienden’ negatieve emoties, zoals verdriet of een sombere stemming.

Terwijl de sigaret onze geest manipuleert middels nicotine, doet Facebook dat door middel van onze behoefte aan contact. Het biedt een light vorm van sociaal contact, een illusie van sociaal verkeer, nét genoeg om onszelf te plezieren, zonder de angst afgewezen te worden.

Ten eerste omdat we zélf de totale controle hebben over wat de ander van ons, over ons leven, te zien krijgt. Sommigen gaan hier los mee om, maar de overgrote meerderheid selecteert zorgvuldig en presenteert op Facebook een keurig opgepoetste versie van zijn leven, gedrag en emoties. Dat stemt tevreden. Dat geeft ten eerste zekerheid over hoe anderen ons zien en vermindert dus het risico dat we afgewezen worden. En daarbij komt dat die opgepoetste ‘vriend’ die wij op onze beurt weer bekijken niet in de gaten heeft wanneer en door wie hij/zij via Facebook bekeken wordt. Ook op dat moment is afwijzing niet mogelijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

WC-eend wetenschap

, door

COLUMN - Zit je op Facebook, dan worden je data niet alleen aan adverteerders verkocht, maar ook aandachtig bestudeerd door de sociale wetenschappers van Facebook Data-Science (FDS). De experts zijn het eens over de revolutionaire en wetenschappelijke potentie van het gebruik van “Big Data”, maar er zit een fundamentele spanning tussen de privacy van de “datapunten” en de transparantie die de wetenschap vereist.

Vorige zomer publiceerden twee onderzoekers van Cornell University samen met een onderzoeker van FDS een geruchtmakende studie in het blad PNAS. Ze lieten zien dat een toename van positieve emoties in de nieuwsfeed leden ertoe bracht zelf ook meer positieve berichten te produceren. De studie leidde tot grote verontwaardiging, omdat de onderzoekers de nieuwsfeed van 700,000 Facebookleden manipuleerden.

Naast de ethische vragen rondom manipulatie is er een wetenschappelijke vraag, namelijk over de controleerbaarheid van de resultaten. FDS maakt onderzoeksdata niet beschikbaar, omdat dat tot identificatie van Facebookleden kan leiden. Zelfs de externe co-auteurs van de studie kregen de data nooit te zien, met het gevolg dat Cornell’s ethische commissie zich nooit over het experiment heeft uitgesproken.

Een nieuwe publicatie van FBS vorige week in het prestigieuze tijdschrift Science introduceert nog een ander ethisch probleem. In de studie onderzoekt FBS of de algoritmes achter uw nieuwsfeed leiden tot een zogenaamde “echo chamber”, een problematisch sociaal verschijnsel, waarin preferenties en informatie van politiek gelijkgestemde vrienden elkaar versterken. De conclusie van het artikel is echter geruststellend: het algoritme veroorzaakt nauwelijks echo effecten. De ontstane polarisatie komt voornamelijk voort uit de informatiekeuzes van de leden zelf.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

Facebook heeft al een moslimregister

, door

Facebook stands alone in the breadth and depth of personal data it collects.

Dat waar Trump voor pleit, heeft Facebook feitelijk al: een moslimregister. Met de ervaring van het Jodenregister van de Nazi’s in het achterhoofd, pleit Ars Technica voor het verwijderen van deze data:

Deleting the information will not make Facebook safe. It will still be a treasure trove of relationships and associations, and an intelligence agency could make all manner of inferences from the data contained within. (Religion, for instance, is likely to be discernible from the content of posts and from images of holidays and religious gatherings, but this would be more difficult to do in bulk—though we know similar inferences are already made about race.) But it would mean that Facebook is no longer so trivially searchable, and it would mean that it ceases to be such a clear database of religious affiliation.

Making a change like this should be trivial for Facebook. No doubt it would marginally reduce the company’s ability to tailor advertisements to individual users—but it would serve as a clear statement against the threat such a database poses.

Foto: mkhmarketing (cc)

Valse vrienden

, door

COLUMN - Ineens kreeg ik op Facebook vriendschapsverzoeken van wildvreemde Afrikaanse mannen, die stuk voor stuk profielfoto’s hadden waarin ze smachtend in de lens keken. Ook kreeg ik veel persoonlijke berichtjes van andere Afrikaanse mannen die me schreven dat ze geraakt waren door mijn prachtige verschijning. Vast vleiend bedoeld, maar vermoedelijk waren de berichten het gevolg van mijn verse status van weduwe. Ik was het doelwit van een nieuw type Nigeriaanse scam, dacht ik, en klikte al die mannen weg.

Er gebeurde weer iets raars op Facebook. Ik bleek om de haverklap pagina’s te hebben geliked die ik nog nooit in mijn Facebookbestaan heb gezien, en als ik ze wél had gezien, piekerde ik er niet over om ze te leuk te vinden. ‘Vrienden van Nederland’, bijvoorbeeld, een pagina waar ik werkelijk geen enkele affiniteit mee heb. ‘Facebook wil zulke paginabeheerders vast laten zien dat het loont om er met je clubje te leuren, dacht ik, en haalde elke valse like weg waarop ik Facebook betrapte.

Vervolgens kwamen er vriendschapsverzoeken van mensen met iets te fraaie Nederlandse namen – Geertruida Hoogenboom of Mathilde Nooitgedacht enzo – en bleken die mensen bij inspectie geen profiel van betekenis te hebben: ze deden niks op Facebook, maar hadden wel een stapel vrienden.

En tenslotte kwam er een ris niet-smachtende Afrikaanse en Aziatische mannen om mijn vriendschap bedelen. Ze waren allemaal al vriendjes met steeds dezelfde groep halve kennissen in mijn Facebookkring, en deden zelf óók helemaal niks op Facebook, behalve een leuke exotische naam dragen. (Wat goedwillende, meestal middelbare dames steeds naïef deed uitroepen: ‘Wat ontzettend leuk dat je vriendschap met mij wilt sluiten!’)

Foto: Scott Beale (cc)

Ethisch witwassen

, door

DATA - Jeroen van der Ham is onderzoeker en docent bij de opleiding System and Network Engineering van de Universiteit van Amsterdam. Hij schrijft voor het Rathenau Instituut een serie blogs over ethische vraagstukken bij data-onderzoeken. In deze bijdrage laat hij zien hoe er bij samenwerkingen tussen onderzoekers en bedrijven een verschil kan zijn in de ethische standaarden waarmee wordt gewerkt.

Facebook is een bedrijf dat leeft op gedeelde data. Mensen worden lid van Facebook om status updates te delen met vrienden, op de hoogte te blijven van wat anderen doen en berichtjes naar elkaar te sturen. Facebook analyseert en filtert de data en probeert op die manier een zo prettig mogelijk beeld te geven van wat er om je heen gebeurt. Door je gedrag kan Facebook leren wie je goede vrienden zijn en wie je vage kennissen. De status-updates van die mensen worden ook op die manier behandeld.

Maar in januari 2012 ging Facebook nog een stapje verder: onderzoekers wilde kijken of het mogelijk was om emoties te beïnvloeden door de filtering van berichten aan te passen. Te kijken of gebruikers ook minder vrolijk werden als er minder vrolijke berichten getoond werden, of juist blijer als er minder verdrietige berichten getoond werden.

Deze studie werd uitgevoerd op Engelssprekende gebruikers, zonder dat deze daarvan op de hoogte waren gebracht, of daar expliciet toestemming voor hadden gegeven. Ook nadat de studie was afgerond en de resultaten geanalyseerd waren werd er niet naar deze proefpersonen gecommuniceerd.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende