Medezeggenschap van werknemers was ooit een strijdpunt in de sociale beweging. De werking van de parlementaire democratie, het 'democratisch tekort' van de Europese Unie, participatie in de lokale besluitvorming, inspraak van ouders op scholen , van ouderen in verzorgingshuizen of van patiënten in de zorg: als het over democratie gaat komen al deze onderwerpen regelmatig in beeld. Democratie in het bedrijfsleven, waar de meeste mensen toch een groot deel van hun leven doorbrengen, is een onderwerp waarvoor we tegenwoordig aanzienlijk minder warm lopen. Een onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken wijst op een terugloop van de naleving van de Wet op de Ondernemingsraden. Op de universiteit haken partijen af bij gebrek aan resultaat. 'Het enige motief om in de medezeggenschap te gaan is om alles iets minder snel achteruit te laten gaan.' Zonder veel ruchtbaarheid is de Tweede Kamer onlangs akkoord gegaan met een wijziging van de Wet op de Ondernemingsraden die bedrijven verplicht beloningsverschillen met de OR te bespreken. Minister van Sociale Zaken Koolmees (D66) had dit plan geërfd van zijn voorganger Asscher (PvdA). Het is bedoeld als een antwoord op 'de groeiende maatschappelijke onvrede over de soms grote verschillen tussen topsalarissen en salarissen op de werkvloer.' CDA, VVD en de ChristenUnie, coalitiegenoten van D66, vinden de nieuwe verplichting overigens niet nodig. Ook in OR-kringen is er nogal sceptisch gereageerd op de wetswijziging. 'Op zijn best krijgen we in sommige gevallen heel veel verontwaardigd geschreeuw en maar bitter weinig wol,' schrijft André van Deijk van GTIP Medezeggenschap. Vorig jaar klonk al deze waarschuwing bij de herziening van de gedragscode voor beursgenoteerde ondernemingen (Code Tabaksblatt): Ondernemingsraad, pas op je tellen (...) Een expliciet doel [van de gedragscode] was de positie van de medezeggenschap in het bedrijf te versterken. Wat overigens niet erg is gelukt. Dertien jaren zijn gepasseerd, en de tweede herziening van de code die dit jaar van kracht werd (‘code-Van Manen’) rept nauwelijks meer over medezeggenschap. De ondernemingsraad wordt vrijwel genegeerd! Het woord ‘medezeggenschap’ is amper in de code te vinden.
Ondanks tekenen akkoord Parijs (klimaat) investeert de EU in fossiele infrastructuur de komende jaren, goedgekeurd door het Europees Parlement. Alleen GroenLinks, SP en PvdA stemden tegen. Rest steekt kop in het zand.
Betreffende motie.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Hoe kan Europa zich verweren tegen de populisten? Een terugblik op een bewogen verkiezingsjaar.
Michael Cottakis vergelijkt de strategie van toenadering van extreem-rechts door centrum-rechtse partijen (Kurz) met de meer rechtstreekse aanval van populisten door Macron.
Sebastian Kurz employed some skill in preventing the far-right Freedom Party from emerging first at the recent elections in Austria. But this political manoeuvring comes at a cost. His method for tackling populism is the adoption approach. The strategy attempts to borrow many of the populist’s arguments, rendering his/her political party toothless in an election (…) The re-branding of his Austrian People’s Party forestalled a tougher stance on immigration, while he borrowed the far-right’s polemical rhetoric on EU ‘Zentralisierung’, or ‘centralisation’. By the end of the campaign, the dividing lines between the centre-right and far-right were sufficiently blurred for one to ask: which is the populist?
Emmanuel Macron used different tools. His counter-vision approach involved debunking the tenuous promises made by his populist adversary Marine Le Pen, while offering attractive alternative arguments. This is the harder of the two to pull off. It requires an individual of political skill and personal charisma with the courage to confront the populist head-on, without fear of disturbing the ideological balance of one’s party. In his presidential election campaign, Macron offered a text-book example of how to deploy the counter-vision. He directly attacked Le Pen and her anti-euro arguments – and skilfully exposed their paucity. In so doing, he provided a convincing defence of France’s role in the European Union, while appealing to French patriotism.
ANALYSE - Politicoloog Tjitske Akkerman meent dat er belangrijkere dreigingen zijn.
De opkomst van het populisme in Europa heeft de afgelopen jaren aanleiding gegeven tot zorgen over de liberale democratie. Het idee dat populisme de belangrijkste bedreiging vormt berust echter op een misverstand over wat populisme is. Veel bedreigender is het groeiende (xenofobe) nationalisme. Dit populistisch nationalisme is met name aan de rechterkant van het politieke spectrum te vinden.
In 2016 was de paniek over populisme wijdverbreid. Brexit, de verkiezing van Trump tot president en de vooruitzichten van populistische radicaal-rechtse partijen als het Front National (FN), de Partij voor de Vrijheid (PVV), Alternative fűr Deutschland (AfD) en de Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ) bij nationale verkiezingen in 2017 leidden tot grote zorg. Wereldleiders wezen op het grote gevaar van populisme. Obama waarschuwde tijdens zijn laatste reis naar Europa als president tegen populistische bewegingen aan zowel de linker- als de rechterzijde van het politieke spectrum. De paus zei in een interview met een Duitse krant dat ‘ populisme een kwaad is en slecht zal eindigen, zoals de vorige eeuw aangetoond heeft’. Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie, zei in zijn jaarlijkse rede in 2016 dat de Europese Unie zich moest beschermen tegen het aanstormende populisme. De consternatie is inmiddels wat geluwd, omdat bovengenoemde partijen niet de gevreesde overwinningen hebben behaald. Toch wordt het populisme nog steeds als de belangrijkste bedreiging voor de liberale democratieën in Europa beschouwd. Dat is onterecht. Zeker, liberale verworvenheden als vrijheid van de pers, scheiding der machten en een pluralistisch middenveld liggen onder vuur in Hongarije en Polen. In West-Europa zijn de liberale instituties weliswaar sterker dankzij een langere democratische geschiedenis, maar ze zijn niet onaantastbaar. Toch is het misleidend om het populisme als belangrijkste bedreiging aan te wijzen. Veel gevaarlijker is het groeiende xenofobe nationalisme.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Uit Paul van Ostaijen’s Bankroet Jazz, Vierde deel, 41, p.140: Elke burger een rentenier.
Het is het doel van de regering de staatsekonomie nog gunstiger uit te bouwen dan tot hiertoe het geval is geweest. Daarom heeft de regering besloten tot de eindelike uigave van een niet-gelimiteerde lening schatkistbons, tegen 10%, vrij van alle belasting, en met 75% reduktie voor de inschrijvers. Passez à la caisse. Zodoende zullen wij tot de realisering komen van onze levensmaxiem: elk burger een rentenier.
ELDERS - In deze periode van vrijwillige werktijdverkorting worden Europese steden zwaar getroffen door een tsunami toeristen. De inwoners van de steden die het meest te lijden hebben zijn het al langer meer dan zat. Toerismeterreur wordt met lokale terreur bestreden (Barcelona) en eisen plaatselijke inwoners hun habitat weer terug (Mallorca).
Eerder waren er al wat ludiekere rolkofferacties in Venetië (2014) en Amsterdam (2015). Andere getroffen gebieden zijn onder andere: Ibiza, Dubrovnik, Berlijn en Santorini.
Massatoerisme staat vooral tijdens komkommertijd in de belangstelling. De rest van het jaar zijn de pittoreske kinderhoofdjes verborgen leed. Dat wil zeggen: vertrapt door zoveel voeten dat het niet meer (om aan) te zien is.
De UNESCO dreigde Venetië op de lijst van bedreigd erfgoed te zetten, als de lokale autoriteiten geen maatregelen nemen tegen de gigantische cruiseschepen die de Italiaanse lagune overvaren. Daar moet de UNESCO nog mee oppassen, want een prachtig stukje wereld op de erfgoedlijst zetten kan averechts werken en juist toeristen trekken, zoals het Australische Fraser eiland overkomt. Venetië op de lijst van bedreigde soorten zetten, zou niet alleen gondelliefhebbers trekken maar ook ramptoeristen.
Airbnb wordt als een van de oorzaken van groeiend massatoerisme gezien. In Berlijn mogen particulieren niet langer hun stulpje als Airbnb aanbieden. Wie daar toch op betrapt wordt riskeert een boete van maximaal 100 duizend euro. De overheid ziet blijkbaar geen goede manier deze wet uit te voeren want de Airbnbsector groeide verder.
ELDERS - Europa wordt deze weken geteisterd door een tsunami aan vrijwillige werktijdverkorting. Hoewel, vrijwillig? De schoolvakantie 8 juli tot 4 september) is van overheidswege opgelegd. De bouwvakvakantie is sinds 1981 geen verplicht nummertje meer, het advies is wel in de schoolvakantie het werk neer te leggen (24 juli tot en met 25 augustus). De politiek gaat daar braaf in mee (7 juli tot en met 11 september).
In andere Europese landen gelden grofweg dezelfde perioden. Ofwel: voor wie graag ziet dat Europa op haar gat ligt moeten dit gouden tijden zijn.
Vakantie is een beleving en biedt de mogelijkheid Europa te ervaren. De meeste vakantiegangers doen in deze periode een of meerdere Europese landen aan en kunnen dus zien waar van Europese eenheid sprake is of juist van Europese diversiteit.
Bijvoorbeeld: op de 14e juli kun je in Frankrijk dezelfde futloze braderietjes aflopen, die ook onze Koningsdag kenmerken. Men is in Frankrijk wel veel verder met het idee van centraal georganiseerde en uitgevoerde vuurwerk. Hele dorpen lopen uit om het spektakel te bekijken en de collectieve oh’s en ah’s verhogen het pittoreske sfeergevoel.
Braderietjes hetzelfde, vuurwerk een heel verschil. Is dat kenmerkend voor de Europese eenheid?
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
ANALYSE - Bovenstaande kaart (klik voor grotere versie) zou verschillen in onbewuste raciale vooroordelen laten zien. Er zijn echter nogal wat problemen met de onderliggende data. Het toch publiceren van de kaart bevestigt zo hele andere vooroordelen. (Bron kaart hier, CC BY 4.0.)
Enkele weken geleden ging deze kaart van Europa via de (sociale) media rond. De kaart, gemaakt door twee psychologen van de University of Sheffield, zou laten zien hoe racistisch de witte bevolking in verschillende landen is. We zien blauwe landen – onder andere Noorwegen, Zweden, Engeland en Nederland – en rode landen – onder andere Tsjechië, Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne. Blauwe landen zijn minder racistisch dan rode landen, en hoe dieper rood hoe racistischer. Het patroon is duidelijk: Noord- en West-Europese landen zijn minder racistisch dan Oost- en Zuid-Europese landen, met uitzondering van de voormalig-Joegoslavische landen.
Verschillende media berichtten erover. Welingelichte Kringen schreef: “Hoewel Sylvana Simons daar ongetwijfeld anders over denkt, valt het in ons land wel mee. We zijn ongeveer even racistisch als de landen om ons heen.” En: “Weinig verrassend zijn de Oost-Europese landen in het algemeen en Tsjechië in het bijzonder, het meest racistisch.”
O ironie, vooroordelen over bepaalde groepen de vrije loop laten in een artikel over vooroordelen. Het zou lachwekkend zijn als het onterecht benoemen van volkeren als racistisch niet zo schadelijk was.
Volgens persbureau Bloomberg sluiten kolencentrales in Europa sneller dan verwacht. Bloomberg stelt dat dit met name komt door de dalende kosten van de overschakeling op hernieuwbare energie. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) heeft zijn verwachtingen voor de kolensector voor 2030 sinds 2012 met 12% naar beneden bijgesteld. Naar verwachting van het IEA is er in 2030 nog 114 GW aan geïnstalleerd vermogen over, vergeleken met 177 GW in 2014 (het laatste jaar waarover gegevens beschikbaar zijn).
In het Verenigd Koninkrijk, Finland, Frankrijk, Portugal en Oostenrijk wordt kolen volledig uit gefaseerd. Ook in Duitsland sluiten kolencentrales, zoals de kolencentrale van STEAG in Voerde – met een vermogen van 2,2 GW ooit Europa’s grootste kolencentrale. Dat de Energiewende ook pijn doet bij de eigenaren van kolencentrales begint daarmee zichtbaar te worden. Duitse energiebedrijven hebben namelijk voor nog 27 kolen- en gascentrales met een gezamenlijke capaciteit van 6,6 GW sluiting aangevraagd bij de netbeheerder.
En dat terwijl Eurelectric, de Europese brancheorganisatie voor de elektriciteitssector, in december 2013 zei dat:
the expansion of renewables is going hand in hand with an expansion of coal-fired generation.
Nu, vier jaar later, kondigt de brancheorganisatie aan dat haar leden geen intentie hebben om na 2020 nog in nieuwe kolencentrales te investeren. Als het IEA gelijk krijgt lijkt het er op dat de anti-energietransitie garde binnenkort op zoek mag naar een nieuw verhaal over waarom hernieuwbare energie geen optie is.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
ACHTERGROND - ‘Het Achterhuis,’ kamp Westerbork of Vught: na de oorlog zijn het plekken geworden waar we de Holocaust actief herinneren. Toch is dat niet in heel Europa zo. In Oost-Europa, waar het geweld na de Tweede Wereldoorlog doorging, is men het niet eens over de betekenis en bestemming van beladen locaties. Hoe ga je met deze plekken om? In de lezingenserie ‘Duister verleden’ plaatst historicus prof. dr. Rob van der Laarse (UvA) de Holocaustherinnering in Europees perspectief.
Ondanks pogingen van Europa om een universeel geldend verhaal van de Holocaust te maken, is er nog steeds geen versie waarin iedereen zich herkent. Een lijn tekent zich af tussen Oost- en West-Europa.
Op 27 januari 1945 werd Auschwitz door het Russische Rode Leger bevrijd. 70 Jaar later was de Russische president Vladimir Poetin tijdens de Holocaust Memorial Day in Auschwitz de opvallende afwezige. De bevrijder werd niet uitgenodigd. Hoe kon dit zo gebeuren? In de lezing ‘Van Holocaust tot herinneringsoorlog’ legt historicus prof. dr. Rob van der Laarse uit hoe politiek en herinnering onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
De herinnering aan de Holocaust is één van de ideologische fundamenten van de Europese eenwording. In 2000 legden Europese hoogwaardigheidsbekleders de Stockholm-declaratie af. Dit vormde het begin van The International Task Force for International Cooperation in Holocaust Education, Remembrance and Research, kortweg ITF. Boodschap: nooit meer Auschwitz. De Holocaust heeft universele betekenis, omdat het de grondvesten van de beschaving aantastte.